NIEUWE
Grieven van een politieken
tinnegieter.
No. 4723
Vrijdag 22 Februari 1901.
25ste Jaargang
Toch Opwaarts!
De Erfenis eener Moeder
Haar Zegepraal,
BUITENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
Yoor de oyerige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland 2,80
Aizonderljjke nummers«0.03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen;
BUBEAU: St. Janstraat Haarlem}
AGITE MA HOTS AGITATE
PRIJS DSRjADVBRTRürTiaiI,
Van 16 regels (0 Cent
Elke regel meer1l/t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
Redacteur-tJitgever, W. KflPPIBS;
Premie-uitgaven
NIEUWE EAARLEMSCHE COURANT.
Sociale Roman
H. J. B. KÜPPERS.
Prjjs f 0.30.
Franco per post f 0.37'
JULIUS.
Prijs f 0.30.
Franco per post f 0.35.
20 Februari J.901.
Liberale regeeringen zjjn dure regeerin
gen. Dat is geen banaal gezegde, geen on
bewezen vonnis, geen klad door de eene
partij onverdiend op de andere geworpen,
maar 't is een der ondervinding opgedane
wetenschap en door de dngeljjksche erva
ring bevestigde waarheid.
Waarom liberale regeeringen per se ook
dure regeeringen zjjn, ligt in den aard en
het wezen van het liberalisme. Dit toch
het liberalisme gaat in zjjn staatsbeleid
van twee zeer gevaarlijke en geheel onware
stellingen uit, waarvan da eerste bepaalt dat
de Staat almachtig is, niet kan dwalen en
het individu geheel in den Staat moet opgaan;
en de tweede dat de Staat zich alleen met
stoffelijke belangen heeft bezig te houden,
geenerkenden godsdienst moet hebben, maar
in alles de grootste onzijdigheid of neutrali
teit in aeht moet nemen.
Uit deze twee grondstellingen volgen een
aantal anderewaarvan men de tendenz
in alle wetten en verordeningen van den
Staat kan weervinden, en die te samen het
liberale program van actie uitmaken. En
FE U1LLSTON.
4.
Vervolg.)
jrOoh, Roger,# antwoordde zjj #onteer uw
naam tooh niet door te pogen mij door zulke
middelen te winnen. It de liefde voor Ierland
dan dood in nf Zjjn zjjne bloedende wonden,
zjjn bitter ljjden, niet bjj machte uw hart te
ontroeren.' Zoo niet, dan maak ik weinig itaat
op het opgeschroefde vermogen van een zelf-
anehtige bartztooht. Zoo ieta heb ik in het edele
Spanje, noch in Vlaanderen, nooh te midden
der mannen, die Owen Roe volgen, niet geleerd.
Voor hem,# en hare stem etokte, «voor hem heb
ik geen vreeede Hemel zal dat koitbaar hoofd
beichermen, zjjne zaak regeeren en tjjner wape
nen de overwinning bezorgen. Vaarwel, Roger
wjj zullen elkander op aarde niet weder ont
moeten. Vergeet uw woeiten bartztooht, wees
een men, weez een Christen, geef gehoor aan
uwe betere ingevingen, en verwerf n een hel-
denkroon.'
«Vaarwel, Eveline,» antwoordde hjj «gjj hebt
uwe keuze gedaan, gjj hebt mjjne innigste liefde
verzmaadwjj zullen zien of gjj mjjne wraak
ook verachten zult.#
Hjj ging heen en verdween in het huisMary
stond op den drempel. Zjj hield hem bjj zjjn
arm vast. H$ schudde haar ongeduldig van zich
af, en de woorden van deelneming, die reed»
op de lippen der goedhartige Mary zweefden,
dat programma tracht het liberalisme ten
uitvoer te brengen, zonder te vragen naar
of te letten op de gevolgen.
't Is waar, het gaat niet rechtstreeks en
in één keer op het doel af, het gaat lang
zaam, bjj tusschenpoozen en rustpunten,
stapje voor stapje verder, maar het komt
waar het wezen wil, dank zjj de verblindheid
van de bevolking, die telkens dieper en
dieper in de beurs moet tasten, om te kun
nen voldoen aan de altyd hooger stjjgende
belastingen.
Leerplicht was o. a. een der hoofdpun
ten op het liberale programma. Jaren lang
werd de publieke opinie door de persor
ganen van liberalisme er voor bewerkthet
hing in de luchtzooals jnen zegten
men wist dat het komen zon, omdat bet
na eenmaal op programma stond, 't Is er.
En wat zullen de gevolgen er van zjjn?
Zullen er minder dagen en uren in de school
verzuimd worden? 't Valt te betwjjfelen.
Zullen de kinderen beter onder wezen, vooral,
zullsn zjj minder brutaal, minder onhandel
baar, minder grof zjjn Daar is geen denken
aan. Wat is er dan mee gewonnen Veel last
voor onders,veel hoofdbrekens vooronderwjj-
zers, een vracht arbeid voor schoolopzieners,
die er het bjjltje bjj neer zullen leggenof op
hoogere bezoldiging aandringen. Dat kan
niet uitblijven. Enfin, eenige duizenden gul
dens kunnen nog wel bjj de twee millioen
die de Leerplicht aan de belastingschuldi
gen zal kostenongerekend nog den last
die drukken zal op hen door wie de bjjzon-
dere scholen onderhouden worden en de
verhooging der gemeenteljjke belastingen,
die meer door allen moeten gedragen worden,
Na de Leerplicht er is, hoort men wei
nig of niets meer van de groote zegenin
gen die hjj, zooals voor de aanneming in
alle toonladders gezoDgen werd, zou aan
brengen, maar wel van de lasten, de soesa,
het hoofdbreken, het geld dat hjj kosten
zal.
Kon men dat dan niet vooruit zien Ze
ker kon men dat, en het is ook gedaan
werden door zjjn verwoed uitzicht teruggedre
ven. Mei haastige schreden begaf hij zich nasr
het voorplein wsar een frisch paard iDgevolge
zjjne bevelen op hem wachtte, sprong in den
zadel, wierp den stalknecht» eenige muntstuk
ken toe, en rende weg alsof, goljjk Mike, een
der knechts zeide, de duivel hem op de hielen zat.
Na zjjn vertrek te hebben afgewacht, spoedde
Mary zich naar hare znster.
Uitgeput door den langen woordenstrjjd was
Eveline op den grond gezoDkan, waar zjj bitter
lag te weenen.
«Het was zoo vreaseljjk, Maiy,« snikte zjj,
«het was zoo versehrikkeljjk, eene ziel z;eh aan
het kwaad te zien toewjjdon en ntjj met wraak
te komen bedreigen, door verraad onzer heilige
zaak.
«O, geloof hem niet, lieveling,hervatte hare
zuster op snssenden toen «de mannén meenen
in hun drift niet de helft van hetgeen zjj zeg
gen. Het is geljjk het loeien van dsn storm
wind, schrikwekkend om aan te hojren, doch
die met het morgenlicht verdwjjat Een
Mac Donnald ontrouw worden aan Ierland 1 Dot
zou God geklaagd zjjn 1 wind u zelf niet op,
lieve zuster ik beken dat ik hem beklaag. Gjj
denkt geen oogenblik aan mjj, Eveline on toch
bloedt ook mjjn hart bjj de gedachte, dat ik
u verliezen moet.//
Eveline droogde hare tranen af en trachtte
zich zoo goed mogeljjk te herstslleu.
«Lieve znster,zeido zjj, «het zal zeker vreemd
voor ons zjjn als wjj gescheiden zullen zjjn wjj,
die nimmer een dag van elkander verwjjderd
waren, noch eene gedachte koesterde, ^ie voor
en het is voorspeld dat het komen zon
zooals het gekomen is. Maar toen stopte
men de ooren, toen overschreeuwde men
de waarschuwende stemmen, die zich van
alle zijden verhieven. Leerplicht moest en
zou er komen, zoo had het liberalisme ge
decreteerd, en hjj kwam. Nu kan men be
talen en wanneer de belastingbiljetten
komenzal menig voorstander zich achter
de ooren krabben. Verstandiger zal hij even
wel Éniet worden. Hjj zd even hard mee
schreeuwen zoodra weer zulk een liberaal
programma-nummer voorgebracht wordt.
De regeering zit, figuurljjk gesproken, soms
met de handen in het haar, omdat zjj niet
weet hoe het hoofd te bieden aan de steeds
aangroeiende uitgaven, en toch stapelt zjj
de eene dure wet op de audere. Nauwe-
ljjks is Leerplicht er, met de millioenen
die de burger jj er voor zal moeten opbren
gen, en reeds staat men gereed met eene
legerhervormingswet, die, komt zjj tot stand,
eenige millioenen zal voegen bij het reeds
veel te hooge legerbudget en eenige dui
zenden armen meer aan landbouw, industrie
en handwerk zal ontrukken.
Wanneer men bjj de aanstaande ver
kiezingen daaraan eens wilde denken, zou
menigeen misschien zjjn stembriefje anders
invallen dan hjj eerst wel voornemens was.
Engeland.
De Engelsche minister Chamberlain
heeft in het Lagerhuis de verklaring nog
eens met de meeste beslistheid herhaald,
dat de plannen der Regeering geen ruimte
opeulaat dan on voor waardel jjke onderwer
ping der Boeren. Het leidt tot niets, zei
Chamberlain, met ons te willen dis
cussieeren over de onaihankeljjkheid der
Zuid-Afrikaansche Republieken. Hjj noemt
de Boeren verslagen.
De vjjandeijjkheden te staken, noemt de
minister dwaas, kinderachtig, belacheljjk
en onuitvoerbaar, wjj zouden, na aile op
offeringen verraad plegen aan hen die ver
trouwen in ons hebben gesteld; het land
de andere verborgen bleef. Doch het leven be
gint nu eerst voor ons. Msry, de weg heeft
haar eersten schaduw over ons geworpen, en
wjj kunnen niet langer in den gezelligeu kring
en de stille rust der ouderlgke woning vertoe
ven doch moeten den strjjd des levens mede-
maken. Gjj, sis de vrouw van Henrjjik, als de
onwaardige brnid van Jeeus Christus.;
«Eva,« antwoordde Mary, «zouden wjj voor
dat de nacht invalt, nog niet den tjjd hebben
op bel graf onzer lieve moeder te gaan bidden,
of zjjt gjj te vermoeid.«
//O, neen zeide Eveline, schieljjk opstaande,
«het zal mjj troost gaven daar met u heen te
gaan, Mary.«
En hunne lange zwarte mantels om hunne
schouders slaande, en hunne kaproenen over
hun voorhoofd trekkende, begaven zjj zich uit
den tnin, naar eene naburige weide. Zoodra zjj
uit ;de schaduw der bcomen gekomen waren,
konden zjj de omtrekken van een ouden, doch
nog niet bouwvaJligen toreD, zich tegen den
helder blauwen hemel zien afteekenen. De z asters
richtten hunne schreden derwaarts, en na nog
eene weide te zjjo otergegaan, hadden zjj het oude
gebouw weldra bereikt, en bevonden zich op
eene plek, die wel in staat was iemands belang
stelling op te wekken. Binnen eene betrekke-
ljjk kleine ruimte bevonden zich eenige indruk
wekkende bouwvallen. Twee kerken hadden daar
gestaan, waarvan de eene geheel, de andere ge-
deeltaljjk van haar dak beroofd was, terwjjl
beide in zeer vervallen toestand verkeerden
gras en onkruid groeide tusschan het metsel
werk, en het klimop begon zich om de inge-
te verraden dat ons zjjn steun heeft ge
geven, de koloniën te verraden, die ons
geholpen hebben, zou het doel, waarvoor
wjj oorlog voeren, te niet doen.
Hjj sprak nog met eenige holle phrasen
over het gedrag der Regeering in het ver
trouwen, dat het land geen opoffering ta
groot zal zjjn om den oorlog tot een goed
einde te brengen.
De Regeeringsmannen der Boerenrepu
blieken weten nu opnienwwaaraan zjj
zich te honden hebben d. i. overwinnen
of sterven.
De Daily News geeft een hoofdartikel
waarin het blad betreurt, dat de heer
A s q u i t h in het Lagerhuis de gelegen
heid liet voorbjj gaan, om de vulgaire,
buitensporige, verachteljjke, zinledige or
dinaire, hooneude, beleedigende en grove
redevoering van Chamberlain van
Maandag te brandmerken.
A s q n i t h werd, na zjjn redevoering,
gecomplimenteerd door den minister St.
John Brodrick. De Daily A#tos zegt
echter, dat de lof van een Tory-Minister
geen eer is voor een liberalen leider j
A s q n i t h 's verdediging van het in brand
steken van hoeven, heeft bjj vele liberale
leden pjjnljjke gewaarwordingen opgewekt.
De pokkenepidemie te Glasgow heeft
reeds 120 slachtoffers geëiicht; 500 men-
schen werden in de ziekenhuizen verpleegd.
Ook in de steden Rome en Ayr bjj Glas
gow is de ziekte uitgebroken. De overheid
is ongerust met het oog op de aanstaan
de tentoonstelling.
Italiö
Z. H. Leo XIII heeft aan de Franicha
Regeering medegedeeld, dat het aannemen
van de Wet op de Congregaties een verbre
king van de diplomatieke betrekkingen met
het Vaticaan tengevolge zal hebben.
De Liberté deelt mede dat de minister
W a 1 d e c k-R onssesa, een bemidde
lend voorstel heeft uitgewerkt, dat door da
meerderheid der Kamer kan aangenomen
worden.
Spanje.
De toestand is kalm geworden, en de
courantea zjjn niet langer aan een streng
toezicht onderworpen.
Waarschjjnljjk zal toch in het laatst dar
week het Kabinet aftreden. Zonderling rede
neeren thans de liberalen. Zjj zjjn van oor-
vallen gewelven te winden. In en osz de kar-
ken waren graven, zommige van onds, aadsrs
van jonge dagteekenmg, eenige mat ssrksa
of kruisen bedekt; andere zonder eanig tsakan
van hen, die daar matten, aan ts gavan. Op
zeer in het oogvallende wjjse stonden tnaaehaa
de graven drie krniaen van verachillesdem vorm,
waarvan de twee grootste rjjk gsbsaldbonwd
waren. Het een waa zeven en twintig voet hoog,
en bestond nit drie op elkaar gelegde groots
steenen, het onderstuk, da dwarsbalk, se da
top. Het tweede kruis was vjjftien voet koog,
en met meer zorg bewerkt dan het andere. Hat
derde was eenvoudiger. Aan den voet daisr
drie krniaen bleven de zuaters een ooganblik
stilstaan om een gebed te doen, se begaven sish
vervolgens in de grootste der twee kerkgebou
wen. Daar, aan den voet dea altaars lag etE
nog eerst onlangs gedolven graf, waarop het
gras pss begon te groeien en waar bloemen
omheen geplant waren. De beide meizjei vielas
voor hetzelve op de knieën. Eva vouwde
hare handen samen om te bidden, doek Mary
boog zich voorover, en terwjjl hjj kaar aanga-
zicht op de nog versche zoden liet vallen, nap
zjj luid snikkende uit
«Moeder, lieve moeder, och, keer tot oni
terng
Doch de wind huilde door de verbrjjsalde
gewelven, de vogels zongen hnn avondlied, maar
uit het rjjk des geestez kwam geen antwoord.
(WsréU vtrtslfi)
H44R1IIH
OODR4IT.
H)ag6laó voor Geoord- en SCuió-dCollanó.
VAN DE
DOOK
DOOK
