NIEUWE
on oLuió-éCollanb.
agitb ma kots agitate.
Onverdachte getuigenissen.
No. 4727
Woensdag 27 Februari 1901,
25ste Jaargang
Haar Zegepraal,
BU1TENLAN D.
Dit blad verschijnt
iegelijk»behalve Zon- en Feestdagen.
BUBliïïSt. Janstraat Haarlems
2,80
PBIJS DRB ADVBBTBHTIBBi
Van 16 regels I t 60 Oedl
Elke regel meer 7^/j a
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
Redacteur-Uitgever, W. K3PPIR8;
De Katholieke Kerk is in onze dagen het
mikpunt der aa a vallen van geheele leger
scharen van vijanden. Vooroordeel, onbe
kendheid met de Katholieke leer, lichtzin
nigheid en hartstocht vereenigen zich in
heimeljjken en openljjken strjjd tegen een
instelling, die het waarmerk van haar god
delijke stichting duideljjk op het voorhoofd
draagt en door den loop harer geschiede
nis den grootsten geesten van alle tjjden
van oudsher ontzag heeft ingeboezemd, zoo-
dat zjj uit vrijen wil of door de macht
der feiten gedwongen hun groote be
wondering niet konden verhelen.
Ook in een legerhoofd van het vrpeinnig,
Protestantsche leger van den tegenwoor-
digen tjjd, in professor Dr. AdolphHar-
n a c k destjjds Rector van de Berl jjnsche
Hoogeachoo', is voor haar een onvrijwillige
en onverdachte kroongetuige opgestaan. In
den vorigen winter hield hjj te Berljjn voor
600 studenten van alle faculteiten een reeks
voordrachten over het «wezen des Chris
tendoms» welke voordrachten thans in druk
verschenen zijn.
Eenige verklaringen uit den mond van
dezen geweldigen tegenstander der Room-
sche wereld-kerk mogen hier als bijzonder
van waarde worden meegedeeld.
«De Roomsche Kerk,» zegt H a r n a c k,
in het begin van zjjn 14e voordracht, «is
het meest omvattendehet meest gecom
pliceerde, en toch het meest van eenheid
stralende beeld, hetwelk de geschiedenis,
voor zoover wjj haar kennen, heeft voort
gebracht. Alle krachten van den mensche-
ljjken geest en van de ziel, en alle elemen
taire krachtenwaarover de menschheid
beschikt, hebben aan dezen bouw meege
werkt.» (Bladz. 155.)
Op de vraagWat heeft de Roomsche
Kerk verricht antwoordde de Berljjnsche
geleerde«Zjj heeft de Romaansch-Gar-
maansche volken opgekweekt. Zij heeft aan
de jeugdige natiën de christelijke bescha-
FE U1LLET ON.
8.
(Vervolg.)
Het huis werd geheel rustig, de voefstsppen
slier ren weg, de deuren werden op het nacbt-
slot gedsau, de vsrmoside krijgslieden en de
dienstboden waren spoedig in slaap, en het rus-
teloose hoofdjs van de dartele Bride lag einde
lijk stil op kaar peluw, doch Ereline en Mary
bleven waken en de geschiedschrijver sal gebrnik
maken van sijn voorrecht om een blik te slaan
in de gewijde afsoodering van het maagdelijk
slaapvertrek. VTelk een hemelsbreed verschil met
het rijke boudoir onxsr moderae freules vormde
deze eenvoudige kamer van de hooggeboren jonge
dochters van dit verhaslwant adelljjk bloed
stroomde in de aderen van Eva en Maiy, en
sjj waren in ue weelde en verfijndheden der voor
name standen grootgebrachthunne opvoading
overtrof die onser hedendaagscke jonge dames.
Zjj waren beide seer goed ervaren in het La-
tjja, en spraken Spaansch, Eranseh en Engelsch
evengoed als hunne moedtrtaal, het Iericb. Zjj
waren goed bekend met sndere takken van we
tenschap, e* waren daarbjj handig met de naald
en bekwaam in al die huishondeljj he bezigheden,
die heden ten dage beneden de waardigheid
van geleerde en ongeleerde dames geacht
worden.
Hun slaapvertrek was een toonbeeld van net
heid en zindolgkheid, doch het was eenvoudig
ving gebrachten niet alleen enkel ge
bracht, om ze dan op de eerste trede vast
te houden neen, zij heeft hen ook in
staat gesteld om verder in beschaving voor
uit te gaan en zij heeft zelve dieu voor
uitgang in een tjjdruimte van schier dui
zend jaren geleid. Tot de 14e eeuw is zij
geleidster en moeder geweestzg heeft de
ideeën gebracht, de grenzen gesteld en de
krachten ontbonden. Tot de 14e eeuw
van dien tijd af ziet men, hoe degenen, die
zg heeft opgekweekt, zelfstandig worden,
en nn (heel goed Waar bljjft dan de Apos-
toliciteit van het Protestantisme Red.)
wegen inslaan, welke zg niet wil en niet
kan volgen. (Zeer juist! Red.) Maar ook
dan nog, in de tgdruimte van de laatste
zeshonderd jaren, is zij niet zóó achterge
bleven als de Grieksche Kerk. Tegenover
de geheele politieke bewoging heeft zij zich
met betrekkelijk korte tusschenpoozen volko
men opgewassen getoond en ook aan de ver-
standeljjke beweging neemt zg nog altjjdeen
belangrijk aandeel. Zjj is weliswaar niet meer
de geleidsterintegendeel zg stremt; maar
tegenover de gebreken en omverwerpingen
der modernen is haar stremmen niet altjjd
een ramp.»
Het tweede, wat de volken aan de R. K.
Kerk danken, is volgens H a r n a c k het
feitdat «deze Kerk in West-Europa de
gedachte van zelfstandigheid van godsdienst
en Kerk gehandhaafd heeft tegenover de ook
hier niet ontbrekende «aanvallen tot Staats-
almacht op geestelijk gebied.» (Bladz. 154).
Het Katholiek karakter der Roomsche
Kerk erkent Rector H a r n a c k onomwon
den, ja, hg kenschetst dit karakter juist
als één der elementen, welke «de eigen
aardigheid der Roomsche Kerk vormen».
(Bladz. 155).
Haar Apostolisch karakter, d. i. haar his
torische samenhang kon hem, als geschied
kundige, evenmin ontgaan, en dewijl hg
constateert, dat «de belangrjjke opeenvol
ging der (kerkeljjke) bedienaren» een voor
werp was, waaraan de Roomsche Kerk al
io alle opzichten. Reukwatertjes en coeaetieken
waren voor de adellijke meisjes onbekende ge
heimen. Het voornaamste sieraad in hnnne ka
mer waseea groot ivoren crucifix, en daarnaast
een houten beeld vsn Oaze Lieve Vrouw
van boven tot onder met de sohoonste zomer
bloemen getooid prachtige onde gravuren van
den H. Franciecus en de H. Clara, de bijzon
dere voorwerpen van Eveline's godsvrucht, hin
gen aan beide zjjden, en een lampje flikkerde
voor een fraai gedreven zilveren doosje, dat
eene reliquie bevatte van die schoons en edele
Maagd van Assisiö wier voetstappon Eveline
soo vurig weoichte te volgen. De beide zusters
knieiden voor het beeld der Moeder Gods ne
der om hun avondgebed te doen, en het sil-
veren maanlicht scheen door het geopende ven
ster en verlichtte hunne maagdelijke gelaatstrek
ken met een hemelschen glansen toen hnnne
gebeden geëindigd waren, gingen de zusters naar
bed, niet om te slapen, maar om te praten.
Het was eerst toen de kamer duister was,
en zelfs de bleeke stralen der maan voor eea
gedeelte verdwenen, dat Maiy haar hoofd aan
hare zusters borst verborg om haar hart uit te
storten.
/vEva, wat denkt gjj dat Henry verlangt, dat
ik doen zal Hst heef} mjj zoo geschokthjj ver
lengt dat ons huweljjk zoo spoedig mogelijk zal
voltrokken worden, nog voor dat gjj naar Drog-
heda vertrekt, lieve.//
*Dat is wel schielijk* Z8ide Eva; «doch ik
weet dat hjj er wel goede reden voor zal hebben;
Henry is niet zelfzuchtig
*0 neen, neen,* zeide Mary, #dat is hjj nooit
tijd de pijnlijkste zorg besteedde, zoo er
kent hij daarmee de kerngedachten, waar-
nit de idee der Apostuliciteit zich ontwikkelt.
Dat de Roomsche Kerk één is, heeft hjj
in de hierboven reeds aangehaalde woorden
gezegd «Zij is het meest van eenheid stra
lende beeld, dat de geschiedenis heeft voort
gebracht.»
Ook haar heiligheid loochent hg niet.
«Te allen tijde», zegt hjj op bladzij 166,
«heeft zij heiligen gekweekt, voor zoover
menschen zóó genoemd kunnen worden, en
roept ze tegenwoordig nog te voorsehjjn.
Godsvertrouwen, ongeveinsde nederigheid,
zekerheid van de verlossing, opoffering van
leven ten dienste der medebroeders zjjn bjj
haar te vinden; het kruis van Christus nemen
talrijke broeders op zich en oefenen tegeljjk
die' zelfbeoordeeling en die vreugde in God,
zooals Paalus enAugustiusze beoe
fend hebben».Harnack zegt verder
van haar, dat zg «altgd de oude blgft en altgd
nieuw wordt.» (Blz. 160) Rector Harnack
vraagt ten slotte, of deze reuzenbouw ook
eeuwig zal kunneD blijven staan. «Zal de Ka
tholieke Kerk in staat zjjn, zich bjj de toekom
stige wisseling der dingen te handhaven? Zal
zjj d8 toenemende spanning met het goesteljjk
leven der volken trotseeren? Zal zjj den achter
uitgang der Romaansche volken overleven?»
Wjj antwoorden hierop met die zeker
heid van de zegepraal, zooals de macht
van een onschokbaar sterke overtuiging, de
doortastende, alles overwinnende strenge
logica van haar geheelen geesteljjken op
bouw en de terugblik op een nu bjjkans
twee-duizend-jarige geschiedenis ons die ver-
leenenJa, ongetwjjfeld De door God ge
stichte Kerk zal, met Gods bjjstand ook in
alle toekomstige tjjden haar zending ver
vullen en de poorten der hel zullen haar niet
overweldigen.
Duitsohland.
De Domburger Aachrichten waarschuwt
den Koning van Engeland zich bjj zjju
geweesten toen hjj de zaak begon te bespre
ken, en ik hem met tranen antwoordde, of ik
ton gasn trouwen, terwjjt het gras op haar graf
nog nauwelijks groen is, toen Eva, sprak hjj
zoo ernstig, zoo plechtig en toch met znlk een
innige liefde voor mjj, dat ik niet wist wat ik
hem moest antwoorden.*
//Hjj is een edele ziel,//zeide Eva, *dooh vertel
mjj eens, lieve, wat hij u gezegd heeft.//
//Hjj sprak over dezen veel bewegen tjjd,
Ereline hjj zeide dat ons leven iedoren dag
gevaar liep, zoowel dat der vrouwen als der
mannen, dat hjj het om mjjn eigen veiligheid
beter oordeelde dat ik zjjne vrouw werd, en
dat onze huweljjksdag niet bljj of vrooljjk zou
zjju, maar een, geljjk er zoo menigmaal in de
katakomben van Rome gevierd zjjn, terwjjl brui
degom en bruid gereed waren voor den brandstapel
of het zwaard der dictoreu. Dat nu onze lieve moe
der was heetsgegasn.onze huiseljjke kring was ver
broken, dat gjj op het punt staat om in het klooster
te gaan, onze vader en Gerald op hun post zjjn in
het leger, zjjn geest door voortdurende angst over
mjj, en over de mjjne hem zou kwellen; het wisse
len van brieven is zeer onveilig en zelfs gevaarljjk,
en het ontmoeten voor elkaar uiterst moeieljjk.*
//Dat is alles zeer waar,* mompelde Eveline
*en wat verder, liefste?//
„Eu dan doch hier lag Msry haar hoofd
op Eva's schouder en begon te weenen. Eveline
drukte haar zuster aau haar hart.
«Wat nu volgt kan ik gedeeUeljjk wel raden,
Maty, doch iedere krjjgsmansvrouw moet daar
op voorbereid zjjn.//
*Ja, lieve, dat weet ik, stamelde M ry, *msar
bezoek aan zjjn zieke zuster, keizerin
F r i e d r i c h te Cronberg, niet officieel in
Berljjn te yertoonen, nu het Duitsche volk
niet ingenomen is met zjjn bezoek.
De openbare meening heeft zich bjj de
behandeling van het eerbiedwaardig hoofd
van een germaanschen broederstam, die
eerst zedeljjk tegen Eogeland ondersteund
en daarna in den steek gelaten werd, mor
rend neergelegd, wjjl de afwjjzing van
K r u g e r met den mantel der ouzjjdigheid
moest bedekt worden.
Wjj gelooven, zegt het blad, dat koning
E d u a r d VIIzelf weinig last gevoelt
om zich aan een onvriendeljjke ontvangst
te Berljja bloot te stellen. Met andeia
woorden, het is den Koning van Engeland
geraden, voorloopig zich niet aan het Duit
sche volk te vertoonen, teu einde zich on
aangename verrassingen te bespareu.
Koning E d u a r d van Engeland is
in den nacht van Zondag op Maandag met
een extra-trein omstreeks 2 uur te Keulen
aangekomen, te 6 40 was de trein te Frank
fort a/M., waar het Engelsche generaal-
consulaat zich aan het station bevond. De
Koning bleef in den salonwagen en ont
beet aldaar.
Keizer Wilhelm kwam te 8 nar 50
rniu. aan, de begroeting was harteljjk,
daarna stegen de beide vorsten in den En-
gelschen salonwagen en vertrokken «enige
minuten later naar Cronberg, waar zjj te
halftien aankwamen. Zjj werden ontvan
gen door de Kroonprinses van Griekenland
en de beide prinsen Frederik en Karei
van Hessen.
Na een allerhartelijkste begroeting volgde
onder geestdriftig gejuich van de aan het
station en in de straten opgestelde inwo
ners de sledetocht naar Friedrichshof.
Engeland.
Zjjne Em, kardinaal V a u g h a n, heeft
aan zjjne geesteljjkheid een brief gerichtg
die Zondag in al de kerken van de diocese
van Westminster en Southwark voorge
lezen is. De Kardinaal drukt daarin den
wensch nit, dat de Katholieken in het ge
heele rjjk langs constitntioneelen weg sa
men zullen werken om den eed van af
zwering van de katholieken leerstellingen
af te schaffen, welke eed door de vorsten
bjj hunne troonsbestjjging wordt uitgespro
ken en die, zegt hg, het geloof van 12
millioen loyale onderdanen van het konink-
ïk ben zoo kinderachtig, soo lafhartig. Ik keef
bjj de gedachte hem, dien ik met geheel m$n
halt aanhang, te zullen vsrliessn. Hu dan, Eva,
hjj zeide verder, dat het meer dan waarschijn
lijk was, dat hjj vroeg of laat zou gekwetst
worden en wie zou hem dan in de ure des
gevaars beter kunnen bjjstaan dan zjjne vrouw?
«Dat is waar, liefste, en ik vertrouw dat
gjj eiadeljjk hebt toegeatemd?*
*Neen, Eva, niet geheel. Ik weende, en hg,
altijd onzelfzuchtig en aleehts bezorgd voor mjj,
wilde mjj niet dwingen. Ik zeide, dat ik u sonde
raadplegen, en hj antwoorddeJa, laat ons Eve
line om raad vragen gjj zult eerst met htar
spreken, lieve, en morgen aal ik een onderhond
met haar hebben.* Zeg Eva, kan het wel gebeu
ren, soo kort na ons emartcljjk verlies, terwjl
de graflucht ons huis nog nauwelijks verlaten
heefi
«Lieve zuster, denk aan hetgeen die bemin
de stem sou zeggen, indien zjj tegen ons kon
spreken denk aan de laatste woorden, die sjj
tot ons sprak. Zou zjj verlangen dat een wersldseh
gebruik of eenig menscheljjk opzioht ons in de
vervu'ling van onsen plioht son in den weg
staan Gjj weet, dat zjj u naar Ierland bracht,
opdat gjj de trouwbelofte, die gjj reeds sinds
lang aan Henry gedaan halt, in vervulling
soudt kunnen brengen indien God haar voor
ons gespaard had, zou zjj gezorgd hebben dat
nw huweljjk zonder eenig uitstel ware voltrok
ken geworden. Ik geloof, dat sjj dit op dit
oogenblik nog wenscht.*
(Wordt vorUlgd)
HDagBlaó voor
ABOWWEMEKTTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland I
Afzonderlijke nummers.
VB4NT.
