NIEUWE
fbaaêlaó voor eStooró- en aCuiè-dCollanè.
Volksweerbaarheid.
No. 4736,
Zaterdag 9 Maart 1901,
25ste Jaargang
Haar Zegepraal,
BUITENLAND.
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BÜHEAÏÏ: St; Janstraat Haarlem]
/1,10
«1,40
«2,80
«0.03
pbijs Dsa Aovsaracmajr
Van 16 regels 50 Cent
Elke regel meer71/.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte(
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
In de Limb. Koerier wijst Z. op hit woord,
dat wjj als titel plaatsen boven dit opstel.
Hij noemt het een nieuw en groot woord,
dat wel fraai (ook ietwat socialistisch) klinkt,
doch tevens schoon is. En dan laat hij er
op volgen
Er heeft zich in ons land eene vereeni-
ging geconstitueerd die «Volksweerbaar
heid» heethare statuten zjjn goedgekeurd
bjj koninklijk besluit.
Reeds zpo er tien plaatseljjke afdeelin-
gen opgericht, en in zes en dertig gemeen
ten ia de oprichting in voorbereiding.
Dat belooft.
Eene algemeene volksbeweging dus.
Het groote doel is «in het geheele land
eene beweging in het leven ta roepen, die
leidt tot handelen, tot vrjjwillig oefenen van
alle lichamelijk geschikten in al wat noo-
dig is voor hen, die, als 't gevaar (van
oorlog) dreigt, niet werkeloos mogen blij
ven.»
God zjj dank komt men hier weêr eens
't woordje «vrijwillig» tegen.
Daaraan waren we in den laatsten tjjd
ontwend geraakt.
Juist om dat woordje hebben we tegen
de vereeniging «Volksweerbaarheid» even
min iets als tegen het Kruisverbond.
Integendeel. De nieuwe vereeniging kan
veel goeds stichten.
Het door de Boerenten gevolge van
hunne eigenaardige vechtwjjze en hun be
wonderenswaardige schietvaardigheid be
haalde succes heeft ongetwijfeld een geduch-
ten, zoo niet den beslissenden stoot gege
ven tot de oprichting der vereeniging.
Zoo kan en zoo moet een klein volk zich
weren en verdedigen.
Doch er komt eene andere bedenking bjj.
Te Rotterdam werd door den heer S.
van Aken eene vergadering belegd om
te komen tot de oprichting eener plaat
selijke afdeeling van «Volksweerbaarheid.»
Er werd breed gedebatteerd, en uit die
FE U ILLS T ON.
Vervolg.)
Aan de eene zjjde bad de natuur inderdaad
een barer //boschgewelven// gevormd, en de in
elkaar gestengelde takken der boomen beschut
tende degenen, die er onder doorgingen, voor
de brandende zonnestralen of den regen. Ih dit
natuur lijk kloostergewelf wandelden drie of vier
religieuten, niet met elkander pratende, doch
ieder qP zichzelve stilzwijgend voortstappende.
De eene liet de kralen van haar rozenkrans door
bare vingers glijden, een andere las hare getij
den, een derde was in een mediteerend gebed
verdiept. Zjj droegen een grof wollen habijt van
aschgrauwe kleur, en sommigen droegen zwarte,
en andere witte sluiers op het hoofd. De rei
zigers naderden baar niet, noch kwamen zelfs
dicht genoeg bij om h&ra aandacht te trekken,
doch hun weg nu eens over het weiland en
dan weder tussohen de boomen door nemende,
bereikten zij een lang, laag en voor het meer en-
deel uit leem opgetrokken gebouw, met een
strooien dak, hetwelk het klooster van Onze
Lieve Vrouw der Engelen was.
De muren waren met klimop bedekt, en de
laatste zonnerozen verspreidden hare geuren in
bet rond.
Hm non keek door een klein tralievenstertje
in de deur, en liet datrna het gezelschap met
een glimlach tsr verwelkoming in, en bracht
wisseling van gedachten bleek, dat men al
gemeen overtuigd was vau de noodzakelijk
heid van volksweerbaarheid door lichaams
oefening en oefening in den wapenhandel.
Tot zoover uitstekend.
Maar nu komt de adder in het malsche
gras.
Men dacht zich die te organiseeren volks
weerbaarheid els een voorloopster van al-
pemeenen dienstplicht met verkorten dienst
tijd en mitsdien in haar gevolg voerende
vermindering van persoonljjke en financi-
eele lasten.
Dit laatste staat te beziende heeren
hebben verzuimd te verklaren, hoe alge
meene dienstplicht, laat het ook zijn met
verkorten dienstijjd, te rjjrnen valt met
vermindering van persoonljjke lasten.
Waar bljjft in dit geval het zoo mooie,
verlokkende «vrjj willig» van hierboven
Een gevolg kunnen we uit het gevoer
de debat trekken, namelijk dit, dat onze
splinternieuwe legerorganisatie, die zooveel
tongen en pennen en gemoederen in be
weging gebracht heeft, alweder als onvol
doende schijnt te worden beschouwd.
O die lieve, zoo vurig begeerde persoon-
ljjke dienstplicht
Opnieuw een fraaie illusie naar de maan.
Dat is evenwel de beschikking van het
noodloteens op de militaristische jjsbaan,
gljjdt men verder en verder tot het einde
toe, of komt in een wak terecht.
De bekende Van-dag-tot-dag-schrjjver
in het Hdbl. houdt in het nummer van
20 Febr. een warm pleidooi tot aanbeve
ling van «Volksweerbaarheid» in den zin
der vereeniging,
Het moet gezegd en erkend hij bedoelt
en handhaaft de vrijwillige oefening, en stelt
geen algemeenen dienstplicht in uitzicht.
Die overijling of aap-uit-den-mouw der
Rotterdammers kan trouwens de vereeni
ging niet anders dan schaden.
Nochtans hebben we tegen het door hem
te berde gebrachte wel een of andere be
denking.
hen in eene lege spreekkamer van zeer beperkte
afmetingen.
Geen traliehek scheidde in die bewegelijke
dagen de religieusen van hare bezoekers, en
binnen weinige oogenblikken traden de Moeder
Abdis en hare Vicaris het vertrek biqnen, en
wisselden harteljjke welkomstgroeten met hare
bezoekers-
Treffend was de geljjkeais tusschen Moeder
Magdalens, de Abdis eenmaal Lady Caiharina
Nugent en hare zuster, Lady Elisabeth, die.wjj
onlangs te Kilkenny gezien nebben.
Moeder Magdalena was eenige jaren jonger
dan hare zuster, en haar gelaat, dat eens voor
schoon doorging, was thans bleek en met rim
pels doorploegd door de vele en groote zorgen,
die zij, niet voor zichzelve maar voor hare be
minde zusters en kinderen in den Heer had.
"Welkom 1 Duizendmaal welkom zeide zjj
tegen hare bezoekers. //Ik verwachtte u, tenmin
ste enkele uwer. Ik was er zeker van, dat de
vurige gebeden van onze beminde novice ver
hoord zouden worden, en dat zjj op den feest
dag van onze Heilige Moeder hare professie
zouden doen! Zoo kinderijjk was haar goloof,
dat, ofschoon Vader Stafford, zjja hoofd schud
de, en zeide dat hjj dacht, dat het zeer on
waarschijnlijk was dat de permissies van onze
Hoogeerwaarden Provinciaal en van Mylord
den Bisschop in tjjds zouden aankomen, zjj mjj
verzocht hare retraite te mogen beginnen op
den dag na Portiuncula en ik gaf haar mjjne
toestemming. En nu, Eerwaarde Vaders, en zjj
sloeg haar blikken op Vadtr Egau eu op den
Heer, dien wjj tot dusverre «meester Douglas//
Hg staat erop en bljjft erop staan, dat
■wij Nederlanders wel degelijk een «mili
tair» volk zjjn.
Is die bewering alleen pour le besoin de
la cause van waarde, of hoe hebben we
het nu
Uitentreuren is ons vroeger voorgepraat
en geleerd, en dat in de openbare staats
school, dat ons volk een zee- en handels
volk was, hetwelk niet gediend is van sol-
daterjjdat nit dien hoofde herhaaldelijk
oneenigheid ontstond tusschen stadhouder
en staten, en tnsschen de gewesten onder
lingen dat, op algemeen aandringen
Willem I nog beloofde, de gehate con
scriptie te zullen afschaffen. Daarom luidde
de bepaling voor onze weerbaarheid, dat
het leger op de eerste plaats zou bestaan
uit vrijwilligers.
Een militair volk is het Duitsche, dat
het zeer natuurlijk en van-zelf-sprekend
vindt," soldaat te moeten spelen.
Bjj het onze is daartoe altoos nog dwang
noodig en zoo lang dat zoo bljjft, gaat
het niet aan, te spreken van een militair
«volk».
«We hebben met het zwaard wingewes
ten gewonnen, handhaven er ons en brei
den er onze macht uit. Ons leger en onze
vloot zgn er altjjd bezig en we zou
den geen krijgshaftig volk zjju
De conclusie klopt niet, met uw verlof.
Wat onza vloot betreft eu hoe die zich
tusschen de keerkringen bezig houdt, passé.
Ons Nederlandsch-Indisch leger, o ja,
alle respekt 1 Het behaalt daarginds eeu
krijgsroem, die hier te lande en elders meer
bekendheid en waardeering verdient.
Maar dat leaerisons «krjjgshaftig volk»
niet.
Zgn aanvoerders zgn mannen, die den
krijgsdienst tot hun beroep, tot hun levens
taak gekozen hebben, vrjjwillig, uit vader
landsliefde, uit dorst naar daden en roem.
Zjj zgn de «militairen» van ons volk.
En de mindereü, niet Nederlanders al
leen, ook van andere nationaliteit, zjju even-
noemden. «Wie uwer brengt de verwachte per-
misiie mede F Ir trouwe, Vader Galwy, wjj
hebben een soort van vocrgevoel gehad, cn in
de recreatie spraken wjj tr dikwjjls over, dat
de papieren om, tusschen uwe koopwaren in,
zonden bereiken.
De gewaande koopman was .inderdaad nie
mand anders dm de eerwaarde pater David
Galway, priester van da Sociëteit van Jesus,
over wien paler Holiwood, Suprior van de Orde
in Ierland, het volgende schrjjft
//Hjj is uitstekend voor de Missie geschikt,
omdat hjj de Iereche taal even vloeiend spreekt
als de Engelsche. Het beroep van koopman, dat
hjj uitoefende voordat hjj den geesteljjken stand
omhelsde, maakt dat hjj voor de uitvoering
van meer materieele taken bjjtouder bekwaam en
voortvarend is.// Pater Galway heeft verschei
dene missiën ten uitToer gebracht, Ierland was
voor zjju jjver en liefde geen ruim veld genoeg
want diiemaal bezocht hjj, als koopman ver
momd, Schotland, da Hebriden en de Orkney
eilanden, en won menig zieltje voor God. Streng
voor zichzelf, en der wereld geheel afgestorven
arbeidde en leefde hij slechts voor de groote
eer en glorie zjjas Scheppers 1 Men zie hier
over Oliver, Levensbeschrijving van beroemde
Leden der sociëteit van Jesus
Vader Galway glimlachte bljjmoedig.
«Ik denk, dat My Lofd ze bjj zich heeft,
zeide hjj. terwijl bjj Vader Egan aanzag.
My Lord 1// liepen Moeder Abdis en de
Vicaris. «O 1 Vader is het waar
«Ja Moeder Abdit// zeide Sir Luke, voor
waarts tredende«vergun mjj, u My Lcrd den
eens vrjjwilligers, soldaten naar keuze eu
aanleg.
En deze verschillen niet bjjster veel van
de geworven soldaten, de huurtroepen, die,
ook in onzen onafhankelijkheidsoorlog, de
Nederlandsche gewesten dienden.
Laten we het ons niet verbloemen, de
Nederlander had liever zgn geld veil dan
zgn bloed. Te velde trekken liet hg, wie
er lust en geschiktheid toe bezat. En dien
betaalde hjj.
Ter zee evenwel, h la bonne heare I Daar
voelde de Hollander zich in zjju element,
ter zee en op zgn handelskantoor.
Dat neemt evenwel niet weg, dat, in
tjjd van werkeljjk gevaar, de vaderlands
liefde ook ten onzent van gewone burgers
echte soldaten, «krijgshaftige» mannen kan
maken en meer dan eens gemaakt heeft.
Men behoeft slechts te denken aan den
tiendaagschsn veldtocht en, om niet zoo
ver terug te gaan, aau de talrjjke geest
driftige dieustaaubiedingeu voor de expe
ditie naar Lombok in '95.
Een vergeljjking van ons volk met 't
Transvaalsche gaat niet op.
Een Boerenknaap denkt, als hg reeds
vroegtijdig het geweer moet leeren han-
teeren, allerminst aan vrjj willige oefening
in den wapenhandel.
Daartoe noodzaken hem de omstandig
heden van land en leven.
Ot zou meu hier ook, eveuals ginds met-
tertjjd meisjes en vroawen willen rekenen
tot de «volksweerbaarheid
Wjj willen met al het voorgaande ech
ter niet gezegd hebben, dat wjj ons kanten
tegen het streven der vereeniging «Volks
weerbaarheid» zooals bet zich nu voordoet.
Maar geen valsche redeneeringen ot on-
j ai8te voorstellingen, al is het ook ter ver
dediging of aanprjjring eener goede zaak.
Duitschland.
De man, die den Duitschen Eeizer heeft
gewond, bljjkt niet toerekenbaar te zgn.
Bisschop van Boise voor te stellen."
De zusters vielen op de knieën, en de bis
schop, na zjjn episcopaten ring van de plaats,
wasr hjj hem verborgen hield, te voortchjjn ge
haald hebbende, deed hjj hem aan zjjn vinger,
en bood ze hun ter knssing aan.
«Ik wilde niet," zeide d. bisschop, „dat
andere handen dan de mjjne den riDg van mjjne
geliefde dochter en welbeminde bruid van Jeins
Christus zouden zegenen en verkreeg de ver
gunning van nwen bisschop en den provinci
aal, om de gelofte voor den heiligen staat van
haar te ontvangen en daar Vader Galway op
het punt staat onder zeil te gaan naar de Or
kney eilanden, en in Drogheda zoo goed al.
«meester Douglas« bekend staat, was dit een
goede gelegenheid om hier heen te komen ala
zjjn knecht, ofschoon ik vrees, dat ik voor zjjn
bewoner al een, zeer slechte knecht geweest ben.
Om geheel in onze rol te bljjven beeft hjj mjj
in een herberg onderweg geducht moeten be
rispen, omdat ik zoo slecht voor de paarden
zorgde.
Een harteljjke lach klonk bjj het hooren dezer
anecdote in het rond.
«En nu,« zeide Sir Luke, «geloof ik, Moeder
Abdis, dat Gerald en ik de brnid heden niet
in hare retraite moesten storen. Wjj zullen van
nacht bjj de O'Sullivans gaan logeeren, en ver
laten n, ten einde u gelegenheid te geven uwe
geesteljjke zakeo, waar wjj, arme soldaten, geen
verstand van hebben, met My Lord den Bisschop
en den Eerwaarden Vader te bespreken."
Wordt vtrulgi)
ABONITBMBNTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
AGITE MA WOU AGITATE.
16.
