No. 4737
Maandag 11 Maart 1901.
25ste Jaargang
Ht)ag6laó v «SVooró
en SCuió-éCoUanó.
De kunst der opvoeding.
Men applaudisseert.
r,
Haar Zegepraal.
B II 1 'I' E xS L A N I).
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
Duitscshland.
Frankrijk.
Rusland.
Amerika.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 8 maanden voor Haarlemf 1,10
"Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
PBTJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels50 Cents.
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
agg ainuendraJt
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangire,
G. L. DAUBE 4" Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartn
II.
Niemand van hen, die nog aan eene
eeuwigheid gelooft, waarin den van de aar
de gescheidene belooning of straf ten deele
valt naar de mate van zjjne goede ot slech
te daden in dit leven en de katholiek wel
het allerminst, zal durven betwijfelen, dat
de opvoeding van den wil, de zedelijke
opvoeding, die den jeugdigen mensch moet
maken tot een goed menschhet voor
naamste, het gewichtigste deel der opvoe
ding is. En toch, hoe weinig tjjds wordt
daaraan besteed en hoe weinig zorg dik
wijls in vergeljjking met de vele uren en
aanhoudende zorgen, welke aan de lichame
lijke en intellectueels opvoeding worden
gewjjd. Nu moge het waar zjjn, dat ook
de lichamelijke en misschien mééi nog de
intellectueele opvoeding middelen en ge
legenheden te over aanbieden, die behulp
zaam zijn bjj de vorming van den wil,
maar dit deel der opvoeding is van te
hoog, van een te zeer allesom vallend be
lang, dan dat men daaraan niet opzette
lijke zorgen zoude besteden.
God toch had aan den mensch een heer
lijke, maar ook eene bjjna angstwekkende
gave geschonken in den vrjjen wil, die als
een vorst tronend in het hart des menschen
en heerschend over al de vermogens van
lichaam en geest kon gebieden en vrij
en onafhankelijk kon beslissen te doen ot
te laten wat verstand en oordeel wat
vriend of vjjand hem als goed of kwaad
voorspiegelde. Helaas, de zonde heeft dien
vorst op zjjn troon verzwakt en hem ge
neigd ten kwade en het is de taak der
zedeljjke opvoeding dien wil weder te ver
sterken en hem te richten op het goedt.
Dat edele gebruik toch van den vrjjen wil,
om niet de slaaf te *jjn zjjner hartstoch
ten en begeerten, maar om het goede te
kiezen en te volbrengen, verheft den mensch
en adelt hem en maakt hem tot den
waren dienaar van zjjn Schepper, die hem
voor Zich en den Hemel schiep.
Maar aan die opvoeding van den wil
moet dan ook de meeste zorg besteed wor
den. Die zorg moet reeds beginnen in de
vroegste jeugd. En hoe?
En forgeant on devient forgeron
Al smedende wordt men smid. Door te wil
len, leert men willen. Door te leeren
moeilijkheden te overwinnen, wanneer iets
bereikt moet worden, iets gedaan, dat als
goed en noodig en nuttig is erkend, wordt
de wil gestaald en versterkt. Het is eene
dwaling en eene dwaasheid voor den jeug
digen mensch alle moeielykheden uit den
FEUILLETON.
17.
(Vervolg.)
rik geloof dat Bride O, Suliivan op
dit oogenbhk juist in het klooster is,// zeide
Moeder Abdis, eene kennisgeving, die Gerald
bjjna van zjjne stoel opspringen. //Zjj is inder
daad bezig met toebereidselen voor de plech
tigheid van morgen, want zjj scheen er reker
van te zjjn dat de vergunning vandaag zou
komen. Zjj zegt dat onze lieve zuster Clara van
Jesua nooit tevergeefs bidt,'en derhalve versiert
zjj onze kapel, en bereidt zjj voor ons klooster
een prachtig feestmaal. Zal Zuster Vicares n
naar de kapel geleiden, waar gij haar kunt
spreken
Het aanbod werd natnnrljjk met graagte
aangenomen en het gezelschap scheidde tot den
volgenden dag.
De dageraad begon den volgenden morgen
nauweljjks aan te breken, toen in den zacht
grjjzen morgendauw, etr nog de Natuur ten
volle uit haar zlaap was ontwaakt, het eene
groepje na het andere zichtbaar werd, zjjn weg
naar het klooster nemende. De schildwacht aan
de poort was met het geheim bekeDd en liet
hen vrjj paaaeere®, en aldus vulde omstreek»
vier uurten Vijj talrijke menigte de kleine kapel
met hare muren van klei en banr dak van riet,
waar Eveline haar :tler aan God soa brengen.
fcJDe liefdevolle «ver der vrouwen had reed.
weg te ruimen, elk bezwaar, elk steentje
weg fe Demen opdat hij zjjn voet niet
stoote. Dat is eene fout, bij de intellectueele
opvoeding, eene fout, waarvan de treu
rige gevolgen bij het peuterige onderwijs
in onze dagen met al zijne kleine en klein
geestige hulpmiddeltjes en ezelbruggetjes
overvloeiende theorieën, zich al langer hoe
meer beginnen te openbaren, eene even
groote, eene nog grootere en gevaarlijker
fout is het bij de opvoeding van den wil,
waar het vereffenen van dtn weg, het weg
nemen der moeieljjkheden onherroepelijk
leidt tot verzwakking van den wiltot
karakterloosheid.
Hoe toch zou men willen, dat de jeug
dige mensch bestand zal zjjn tegen de
aanlokselen van het kwaad, tegön de ver
leiding, wanneer de hartstochten ontwa
ken, wanneer de wtr.ld lokt met hare ge
noegens, en er krachtig moet gestreden
worden tegen scbjjngenot en vrienden in
schijn, tegen menscbeljjk opzicht en tegen
vooroordeel, wanneer hij in de jeagd reeds
niet geleerd heeft moeieljjkheden te over
winnen, die zjjn willen om het goede te
bereikendat hij verkoos in den weg
stonden.
Nean, die moeieljjkheden moet hij zelf
leeren nit den weg ruimen, en waar ze
zich Diet van zelf aanbieden, daar moeten
zjj voorbedachteljjk worden geschapen. Een
heerlijk voorbeeld daarvan g6eft ons im'
mers onze Moeder de H. Kerk, waar zij
ons de verstervingen oplegt, als boetedoe
ning niet alleeD, maar ook om onzen wil
krachtig te maken en sterk.
Dat het scheppen der moeieljjkheden
voor den jeugdigen meDSch echter veel
voorzichtigheid vordert, zal wel niemand
betwjjfelen, en daaruit alleen kon reeds
genoegzaam bljjken hoe de zedeljjke opvoe
ding niet alleen het voornaamste, maar ook
het aan zorgen rjjkste deel deropvoeding is.
't Was Woensdag-avond 6 Maart in
café «Flora» te Hillegom eene openbare
vergadering der aldaar bestaande afdee-
ling van het Ned. Werkl. Verbond. Om het
voor Hillegom nog zeer ongewone verschijn
sel, een'vrouw, hier mevrouw Schook-
Haver, den Katheder te zien betreden,
waren jong en oud, manDen en vrouwen,
ongehuwd en gehuwd en van allerlei stand
en godsdienst ter vergadering gegaan. Zjj
zouden gaan hooren over «De vrouw in
de arbeidersbeweging» en zjj zjjn de indi
viduen geweest, voor wie propoganda voor
de Vrouwenbeweging gemaakt werd.
sinds lang al het mogelijke gedaan om van
hunne nederige kapel eene zoo waardig moge-
ljjke verblijfplaats voor hun goddeljjken Gast
te maken als zij kondendoch op dezen
dsg zag zij er ter eere van de professie eener
nieuwe Zuster, buitengewoon net en sierlijk uit.
Een overvloed van zomerbloemen, zoo san stam
als in ruiker», moesten dienst doen, om der
Heilige en haar waardig kind hulde te bewijson.
Bride en hare moeder, een nog knappe en
minzame dame vsn even veenig zomers en
verscheidene andere dame' uit de stad wa
ren ev tegenwoordig, terwijl de Bisschop zou
geassisteerd worden door twee Paters Francis
canen en twee Broeders dier Orde als mis
dienaars fur. geerden. En nu nam de schoone
en treffende plechtigheid der processie een
aanving.
Toen ieder de voor hem bestemde plaats
had ingenomen, kwam eene lange rij van Zus
ters in processie d8 kapel binnen, en het laat
ste van allen, naast de Abdis, liep de jonge
novice, wier gelaat van bovenaardsche schoon
heid en hemelschen glans schitterde.
Toen de nonnen bare plaatsen bereikt had
den en de Abdis op haar hoogen stoel geze
ten was, knielde Zuster Clara van Jesus, welke
naam Eveline als haar kloosternaam had aan
genomen, met een brar.dende waskaars in de
hand voor den biischop neder, en verzocht
hem haar tot de Heilige Piofearie aan te nemer,
en met eene heldere «oete stem. di" ®{j
duidelijk kon vere.aan wor,«H
dat, al bezat ay de gan.cbe.were
In grove trekken ging zjj de geschie
denis van het lot der vrouw na, tot zjj
kwam aan de stelling, om het zoo eens
te noemen hem de wereld, haar het huis.
Met hand en tand bestreed zjj deze mee
ning. Waarom geen vrouwen-metselaars,
vrouwen-tirameriiedenvrouwen-smeden
enz enz., waarom moeten de vrouwen huis
werk doen en niet de mannen Zij voerde
de redensering door, dat de vrouw niet
de aangewezen persoon voor het huis
houden was en zjj kwam op zaken die ze
noodwendig moest aanroeren en die be
rusten op den grondslag Ni Dieu, ni maitre.
Zjj zeide het niet, zij fladderde er met vroo-
lijk geklapwiek en verblindend valsch goud-
geglinster omheen, zij zeide het niet, om
dat zjj in een neutrale vereeniging sprak.
Maar bjj het debat werd er op gewezen, dat
de godsdienst, de verschillende godedien
sten, factoren waren, waarmee in de maat-
schappjj en bjj de oplossing van het so
ciale vraagstuk rekening rnosst worden ge
houden. Zij erkende te zijn vrjjdenkster
maar toch hier de godsdienst erbuiten te
moeten laten, omdat de vereeniging neu
traal is maar zjj vergat, dat de grond
slag van haar geheele redeneeiiug de weg
cijfering van alle geloof aan God was.
In het debat liet Mevrouw S c h o o k-
Haver zich ontvallen niet de puntjes
op de i's gezet, te hebben, omdat hier de
zaak wellicht nog nooit besproken was,
en er soms in eens te veel mocht worden
gegeven
Juist, drop voor drop moet het gift
toegediend worden en na haar zal er we
der een ander komeD, zooals er voor haar
reeds geweest zjjn, die den geest vau on
geloof met geheel zijn nasleep zaaien zul
len of geznaid hebben.
De weDsch werd uitgesproken dat me
vrouw Schook-Haver toch v,èl de
puntjes op de i's gezet hadde, dan toch
zouden velen, die nu beapplaudisseeren,
dat de vrouw recht heeft, als de man, op
de wereld en haar gsnoegeus, zooals de
wereldsche daarover denkt, dat de vrouw,
haar tot nog toe gelukkig bijna algemeen
ztdig op den achtergrond houden, moet
laten varen en vragen om geljjke genie
tingen, dan toch, zeg ik, zouden velen
walgen van haar leer, van haar rede.
Want waar moet het h^en, als het gaat,
als de spreekster verkondigde, als werke
lijk allen vaa gedachte waren de wereld
heeft niet noodig, dat het menschdom zich
zoo vermenigvuldigt.
Ja, Mevrouw S c h o o k-H aver, de
vrjjdenkster, verklaarde nu tevens neo-
malthusianiste te wezen, en in het debat
Clara te worden. Vrijmoedig beantwoordde zjj
de verschillende vragen die de bisschop haar
deed, en toen weergalmde de achoone lof
zang Veni Creator door de kapel, en iedere
atem zong mee en ieder hart bad, dat de ze
venvoudige gaven des H. Geestes op het hoofd
der jonge novice mochten nederdalen. Toen
volgde de petities de sluier en de ring
werden gewjjd, en de Litanie van alle Heiligen
aangeheven, die met het plechtige gebed van
het rituaal besloten werd: „Eu daar Gjj U
verwaardigt hebt te verklaren, zeggendeIk
ken Mjjne schapen, en Mjjne schapen kennen
My,// herken h«.ar dan als een der Uwen, en
geef, dat pjj, U, en U alleen, tóó nog kennen
en navolgen, dat zij nimmer gehoor mag geven
of gehoorzamen aan een andere stem, Die be
loofd hebt, dat al wie U hier zal gehoorzamen
®n dienen, U hiernamaals zal vtrfcezellen.
Aldus is hst gebed der H. Kerk.
Toen stond de Bruid des Heeren op, en zong
driemaal op luiden, bljjden toon
//Neem mjj aan volgens Uwe belofte, en
ik zal leven, en verjjdel mijne hoop niet \n
waarop de Abdis telkens antwoordde
//Mjjn lieve dochter, het geschiede volgens
uwe woorden.//
en het koor zong
//Amen \tt
En toen, zelfs in die stille kapel en te mrd
den van dat aandachtig gehoor, klonk er een
-ajuut want hot pleeh'ige oogenbJik was
gekomen
lie Bruid kLioIdu neder ev plaatste hare ge
vouwen hmidttn tussehen die (iQt> en zjj
werden verkonden met een koorden
op den anti-neo-malthusiauistisehen Bond
opmerkzaam gemaakt zijnde, stelde zjj in
twjjfel of deze het W8l bij het rechte eind
had.
En zulke woorden applaudisseert men
men d.i. dat tal van geloovigen, die daar op
de vergadering aanwezig waren. Katholie
ken en geloovige Protestanten, applaudis
seerden daar de ontwikkeling van stel
lingen, die steunen moeten op den wan
kelbaren grondslag van godsdienstloosheid.
Eu ook anderen, die werkeljjk meeuen,
dat de vrouw niet de plaats van den man
mag innemen, maar dat zjj moet zjjn moe
der, huishoudster, steun, gezellin van den
man, applaudisseerden, toen de spreekster
heel gewoon beweerde dat de man even
goed als de vrouw zjjn kinderen van lui
ers moet voorzien of ze er van ontdoeD,
dat de man ieder, hoe vreemd ook, huis-
houdeljjk werk moet verrichten als de
vrouw enz.
Wjj constateereu, dat men applaudisseer
de omdat het misschien de gewoonte is, om
dat eene groote menigte niet den moed
heeft een klein troepje te overstemmen,
omdat men misschien de pil, die met
mooie woorden en door allerlei aardighe
den en door aangenaam-prikkelende zet
jes wat oogljjk genaakt-was, niet gezien
heeft.
Men applaudisseert, terwjjl men iu zjjn
heiligste overtuiging gekrenkt wordt; men
applaudisseert terwjjl men in zjjn hart
zegtze heeft ongeljjkmen applaudis
seert, en al vinden wjj de pil te bitter,
anderen worden door ods gestamp en ge
klap aangemoedigd en zjj slikken en zjj
bljjven slikken tot zjj geheel vergiftigd
zjjn.
Te wjjzen op hat feit, dat hier weer
getracht is, het zaad van ongeloof te zaaien
en tot ontkieming te brengen, is onze
bedoeling, ieder die aanwezig was en in God
gelooft, zal moeten erkennen, dat de Vrou
wenbeweging, door Mevrouw Schook-
Haver op bovengenoemde vergadering
bepleit, een der uitvloeisels is van een
leer, die met alle Goddeljjke eu ook met
natuurwetten spot, want ziet den man en
ziet de vrouw en men zal moeten zeggen,
die beiden zijn niet voor denzelfden arbeid
geschapen.
Niet minder dan 2000 werklieden heb
ben te Leipzig eene bloedige betooging
gehouden. Zjj raakten in gevecht met de
bereden politie, die er geducht op in sloeg,
zoodat een groot aantal gewonden werden
weggedragen.
voorstellende, waarmede Christus Jesus in zjjne
g.oote liefde voor ons, heeft willen gebonden
Weiden, en dan, met heldere en duideljjke
item, legde Zuster Clara aan Jezus hare gelofte
af.
Het was geschied en het eeuwig leven was
haar toegezegd zoo tjj getrouw bleef aan hare
beloften en op nieuw suiaten de zachte tonen
van het koor, geljjk het gefluister der Engelen,
«Amen
Toen gaf de Abdis da Bruid een kus, en de
witte sluier werd van haar hoofd genomen, en
de zwarte er voor in de plaats gebracht en
zij werd verzacht bem te dragen, totdat zjj
voor den rechterstoel van haar Eeuwigen Rech
ter zou veiEchjjnen. En zoet klonk haar zege
vierend antwoord in de woorden van Rome's
niaagdeljjke martelares.
//Hjj heeft een merkteeken op mjjn ge
laat geplaatst en een sluier over mjjn aange
zicht getrokken, opdat ik niemand anders zou
de beminnen dan Hem 1//
De kroon der vreugde werd op haar jeugdig
hoofd geplaatst, en de bruidsring werd haar
geschonken, terwjjl de Bruid, toen bjj aan haar
vinger werd gestoken, bljjde antwoordde
//Mjjn Heers Jesus Christus heeft zich
met zjjn ring aan mjj verbonden, en mjj ala
Zjjne Bruid met een kroon vereierd.#
Toen overhandigde de Abdia haar crucifix,
'^—ïontnng en omhels uw Bruidegom
Nog een gebed rolgde en heeriyk klonken
do blijde tonen van het Te Doom Landamus
terwijl de bruid bjj al de Zusters lOudging om
don vredekus te geven en te ontvangen.
Gedurende de maand Februari vertoef
den 56,722 vreemdelingen in Berlpn, 46,020
van dezen verbleven in de hotels, 1820
in verhuurde kamers en 8882 in andere
inrichtingen tot herberging der vreemde
lingen.
Een 28-jarig student heeft zich te Ber
lin in een rjjtuig doodgeschoten. Hjj zat
in geldverlegenheid en vertelde aan zjjn
meisje, dat hjj naar de Credietbank zou
rjjden om geld te halen. Dit schjjnt hem
mislukt te zijn.
Keizer Wilhelm heeft het bepaald
bjj zjjn volk verbeurd. In het Deutsche
Theatre te Berljjn gaf de biograaf dezer
dagen lichtbeelden te aanschouwen. De
Keizer met een schitterenden staf,eene dood-
sche stilte heerschte in de zaal, geen en
kel applaus giDg er op. Doch toen ko
ning Wilhelmina der Nederlanden en
president Kruger werden vertoond,daverden
het toejuichingen, gepaard met den kreet i
«Leve de Boeren
Na den aansleg is door 's Keizers
geneesheeren gisteren het volgende bul
letin uitgegeven
«De toestand van den Keizer gedurende
den dag van gisteren was bevredigend
de slaap gedurende den nacht was goed.
Bjj het vernieuwen van het verband bleek
dat de wond niet pjjnljjk was. Er is een
lichte zwelling waar te nemen vap de
rechterwang en van de leden van het
rechteroog. De patient is zonder koorts.»
(get.) Leuthold.
Berqhann.
Ilberg.
Te Marseille zjjn naar aanleiding der
werkstakingen twee groote suikerfabrie
ken gesloten. Een groot aantal werklie
den zijn nu zouder arbeid en verdiensten.
Prins Jaime, de zoon van DonCar-
I o s, die officier is in het Russische leger,
heeft op een lot, dat hjj in de groote
Russische Staatsloterjj bezat, den prjjs van
200.000 roebels getrokken.
De St. Petersburgsche bereden politie
heeft een troep van 200studenten, die een
betooging wilden houden, uiteengejaagd.Er
werden velen gekwetst.
Een telegram uit Moscou meldt dat
50 werklieden gedood werden op de spoor
baan naar Volovo.Zjj werkten om een tunnel
temaken, onder de sneeuw. Terwjjl ze met
dien arbeid bezig waren, stoomde een
trein in volle vaart binnen door de reeds
onder de sneeuw afgebrachte opening
en al de arbeiders werden verpletterd.
De Regeering te Washington heeftaf-
schrift ontvangen van een Russisch be
sluit waarbjj de invoerrechten op manu
facturen uit de Vereenigde Staten wor-
deD verhoogd als een maatregel van ver
weer tegen recht op Russische suiker dat
door de Vereenigde Staten wordt geheven.
De Regeering te Washington heeft nu
Nu nam de H. Mis een aanvang, en na bat
Evangelie hield de vader Gal way eene predi
katie, die later door zjjne hoorden all een
meesterstuk van kanselwelsprekendheid geroemd
weid, doch die ik hier niet durf inlassehen.
Op dit oogenblik der H. Communie ontving
de Bruid het H. Sacrament het eerste, daarna
de religieusen en eindelijk al de leeken. Een
H. Mis van dankzegging die door Vader Taafs
gelezen werd, volgde en toen begBven de aan
wezigen zich naar het groote grasperk voor
het gebouw, waar Bride voor Eveline een brui
loftsmaal had aangericht, geljjk zjj dit een jaar
te voren voor Mary gedaan had.
IX.
Het was een rrooljjk feest op het ruime
grasperk voor het klooster. De vreugde was
wel is waar binnen zekere grenzen beperkt, doch
het ia verwonderlijk te zien hoe rekbaar da
menscheljjke natuur is, en hoe zjj bjj wjjlen
het gewicht der zorgen en kommer van zich
kan afwerpen. Gerald's gelaat blonk van ver
genoegen, terwjjl hjj zjjn beat deed om Bride
gebiedende verlangena het een na htt andere
ten uitvoer te brengen want zjj echeen er wer
keljjk een bjjzonder vermaak in te scheppen
het geduld van haar cavalier op de proef te
stellet'. Gedurende de gedenkwaardige reis naar
Drogheda op den trouwdag van Mary,had Gerald
g/oote vorderingen in B'ido'. gun.t gemaakt,
terwijl hjj ejjn oigen gevoelens steeds in alles
aan do hare had onderworpen. Hij döclaieerde
sioh alvorens hij de Stad verliet, en ofschoon
met teisiond aangenomen, ging hjj toch niet
geheel hopeloos heen.
Wordt vereelt J)
