NIEUWE
WagBlad voor cföooró- on SCuid-dCoUand.
Brieven van een politieleen
tinnegieter.
JSo. 4739
Woensdag 13 Maart 1901
25ste Jaargang
Haar Zegepraal,
BUJTENIjANI).
Van 16 regels i 2 50 Cent
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsraimtef
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contant
Red a c t e ur-U i t g e ve r, W. KAPPERS.
Frankrijk.
Amerika.
Engeland.
COOfUHT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BÏÏBÜAU: St. Janstraat Haarlemt
/1.10
cl,40
«2,80
«0.03
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEE ADVSBTENTIEN,
19.
Vervolg.)
11 Maart 1901.
Militairisten en anti-militairisten zjjn in de
Tweede Kamer weer aardig aan het scher
mutselen. Wie de overhand zal behouden is
niet moeiljjk te voorzien't zullen wel de
militairisten zjju.
Toen de persoonlijke dienstplicht aan de
orde was, heb ik mij daarvan altijd een
tegenstander betoond en vooral ook daar
om wjjl ik in den persoonlijken dienstplicht
een voorbode van den algemeenen dienst
plicht zag, en ik meen dat ik die vrees
toen ook in dit blad heb uitgesproken. En
het heeft er veel van dat mjjn vrees en van
velen die hetzelfde duchtten, langzamer
hand zal bljjken niet zonder grond te zijn
geweest. Verhooging van het jaarljjksche
contingent, afschaffing van eenige en in
krimping van andere vrijstellingen, zjjn als
het ware de rustpunten op den weg die
tot algemeenen dienstplicht moet voeren.
Zonder het te willen en zonder het mis
schien in te zien, werken ook van onze Ka
tholieke Kamerleden mede om ons dien weg
op te voeren. De heer VanVljjmen heeft
in een reeks artikelen in tde Tijdeen lans
gebroken voor een volksleger, maar volgens
mjjn bescheiden meening is dat een utopie,
een illusie. De Nederlander is een goed sol
daatdat heelt hij bij talrjjke gelegen
heden bewezen en bewjjst het nog dageljjks
maar het Nedelandsche volk is geen mili
tair en geen militairistisch volkom van
de zonen uit dat volk goede soldaten te ma
ken, moeten zjj een school van discipline
en oefening doormaken, en dat kan men,
vreesik, niet gedaan krjjgen door een volks-
leger, d. w. z. door de krijgsplichtige
jongelingen buiten de kazerne en zonder
den krggstucht te drillen. Een verwijzen naar
de Transvalers gaat niet op. De toestan
den verschillen te veel.
De Transvaler heeft zich gedurende eeni- j
FEUILLETONj
Zjj bereikten de hoeve in veiligheid en werden
er gastvrjj ontvangen, want de vrouw van den
boer waa nog eene oude dienstmaagd van Lady
Elisabeth, en daar bleven zjj een korten tjjd,
terwjjl zjj angstig naar eenig nieuws uitzsgen.
Hun leven te Kilkenny en te Dublin was zeer
bedrjjvig geweist, zoodat hun slechts weinig
tjjds voor vertrouweljjken huiseljjken omgang
overbleef.
»Nu voor het eerst, had Mary gelegenheid
hare vriendin meer oplettend gade te slaen, en
met verbazing merkte zjj op hoe zwak van ge
stel zjj was, en hoe zjj menigmaal hare hand
op hare linkerzijde lag, alsof zjj daar pjjn ge
voelde. Doch de zoete vrede, die op haar ge
laat lag uitgedrukt, scheen nog toe te nemen,
en zjj bracht haar lijd door met schrijven, en
met het regelen van een bundeltje papieren, dat
zjj had medegebracht.
Na weinige dagen kwam een vertrouwd bood
schapper nun eenige tjjding brengen, Vader
Fitzsymous had eene veilige schuilplaats gevon
den in eene oude bouwvallige hut, midden in
een moeras, op ongeveer zeven mjjlen afstands
van de plaats, waar zjj vertoefden.
De dames besloten hem te gaan opzoeken,
Lady Elisabeth was zeer verlangend hem over
eene zaak van gewicht te raadplegen, en Mary
ge generaties tot een voortreffel jk schutter,
een koelbloedig strijder ontwikkeld, wieu
zenuwachtigheid en dergelijke dinsigheden
vreemd zijn bij is van zjjn eerste jeugd
vertrouwd gemaakt met vuurwapenen en
paarden, hij is sober, volhardend en ge
hard. Meer dan twee eeuwen lang hadden
de Boeren te strijden tegen roofdieren en
woeste volksstammen en in dien strijd, die
nog niet ten einde is, beeft hg eigenschap
pen verworven die hem tot den geduchten
tegenstander gemaakt hebben dien de Engel-
schen nu tegenover zich in het veld zien.
Maar bij al die goede hoedanigheden ont
brak hun ééae, n.l. krijgstucht, en het ge
mis aan die tucht is misschien meer dan
iets ter wereld, oorzaak geweest van het
verlies der eerst door hen behaalde voor-
deelen.
Maar aan den Nederlander ontbreekt vaak
die gehardheid,die vertrouwdheid met de ge
varen, die bedrevenheid in het hanteeren
der wapenen en die scherpe blik welke
eigen is aan lieden die altijd door gevaren
en vjjanden omgeven waren en dus geleerd
hebben op alles acht te slaan, altijd op bet
quivive te zijn. Ik vrees dus dat een lands
verdediging, zooals de heer V a n Y 1 ij-
m e n die idealiseertin de practijk zou
blijken geen verdediging te zjjn van het
dierbaar vaderland.
Maar door er voortdurend op te wjjzen
dat onze tegenwoordige legerorganisatie
niet voldoende is om het land te verdedi
gen, bereidt men, vrees ik, den weg tot
het militairisme en den algemeenen dienst
plicht. Immers, wanneer het aan den eenen
kant zou blijken dat een volksleger een
onbereikbaar iets is, maar aan den anderen
kant door allen wordt aangenomen en er
kend dat ons leger bij de tegenwoordige
inrichting en zelfs bjj een vermeerdering
van het jaarlijksch contingent en het in 't
leven roepen van landweer en landstorm,
nog geen voldoend leger en de noodige
geoefendheid verkregen wordt, dan zal men
wel genoodzaakt zijn, algemeenen dienst-
waa er op gesteld haar te vergezellen. Zjj deden
een gedeelte der reis in een ruwe boerenkar,
en toen het hotsen en stootèn op het laatst
onuitstaanbaar werd, daar de wielen steeds die
per en dieper in den modder zonken, wilden
de dames liever te voet gaan, en voorafgegaan
docr een knaap met bloote voete en schitteren
de oogen, geljjk men er in het Ierland in onze
dagen nog zoovelen aantreft, vervolgden zjj hun
weg naar de plaats hunner bestemming.
Het was een woeste plek, want mjjlen in het
rond strekte zich het eentonig moerasland uit
er was geen spoor vaD eenige menscheljjke wo
ning te ontdekken de boomen waren kaal en
bladerloos, de winterkoude drong door hare
mantels heen, en akelig krjjechende roofvogels
vlogen door de donkere en benevelde lucht.
Mat veel moeite vervolgden zjj hunnen weg,
en bemerkten einde]jjk in de verte twee men
scheljjke wezens. Hier verzocht hun gids hun
stil te staan totdat hjj een paar woorden met
deze //personen//, trouwe bewakers van hun be
minden en geëerden vader, zon gewisseld heb
ben. Zeer diep bogen de mannen, toen zjj ver»
namen wie de bezoeksters waren en de dames
konden verder gaan, terwjjl zjj nu telkens meer
op wacht staande mannen ontwaarden en ein-
deljjk eene wit leem en boomstammen opgetrok
ken lege het ontdekten, die vader Fitzsymous
tot verbljjf diende.
Nog eenige schreden en beiden bleven stil
staan, zelfs hunne oogen, die aan tooneelen van
gevaar en heldenmoed gefoof en zelfopoffering
gewoon waren, werden door hetgeen zjj nu za
gen, zeer getrcffen. Voor de deur der hut was
plicht aan te nemen als het eenige red
en hulpmiddel.
Dien weg gaan wij dus langzamerhand
op. Hoe Nederland de kosten er van zal
kunnen dragen, is eene andere kwestie,
waarvoor menige Minister van Financiën
met de handen in het haar zal zitten. Wil
den onze doctrinairen in handelspolitiek
nu maar den weg opgaan van bescherming
van de Nederlandsche industrie, dan zou
den er millioenen in het land blijven, die nu
de grenzen overgaandan zou er meer
welvaart zijn, er zou meer verdiend wor
den, er zouden minder handen werkeloos
zjjn en de draagkracht der natie zou aan
merkelijk versterkt worden. Maar dien weg
wil men niet op. Men zal dus weer uit
bjjua leege beurzen moeten pompen. Niet
aangenaam voor de toekomstige Ministers
van Financiën maar nog minder aangena
mer voor de belastingbetalende bargerjj.
Gisteren hebben op de Fransche kust
hevige stormen gewoed.
Het zeilschip St. Marthe van Bordeaux
is bij Brest op de rots Nare in stukken
geslagen. Slechts vjjf van de twaalf op
varenden zjjn gered.
Het stoomschip Marie Josephine van
Tregnier, werd op de rotsen te Trégostel
geworpen. De bemanning vond den dood
in de golven.
Ten Zuid-Westen van Belle Isle werd
tjjdens den storm een schip opgemerkt in
volle vlam. Niets nadeis is er van ver
nomen.
Het ergste vreest men voor de talrjjke
visscherss'.oepen die in zee waren.
Een vreeseljjke misdaad heeft in de
bosschen van Diesie plaats gehad. Zekere
Henry Dupaschy heeft aldaar zjjn
vader afgewacht en met een geweerschot
doodgeschoten.
Een goed werk is te Parijs tot stand
gekomen, nl. een bond tegen het duel. Een
aantal mannen van naam op letterkundig
en politiek gebied maken er deel van uit.
De heer Trarieux heeft een brief
tot E m i 1 e Z o 1 a gericht, waarin hij hem
de priester bezig met biecht te hooren den eeu
na den ander knielde aan zjjne voeten neder,
terwjjl nog een aanzienlijk aantal hnnne beurt
afwachtten.
Grjjsaards en jongelingen, jonge meisjes en
oude vrouwen, het kind in zjjn onschuld en de
krachtige man in zjjn krjjgsmansdracht, éen voor
éen kwamen zjj nader om de troostvolle woor
den te hooren: //Uwe zonden zjjn u vergeven;
ga in vrede.//
De beide dames gingen op een hoop steenen
zitten, totdat de priester allen geholpen had.
Toen hjj gedaan had, wenkte hij daar bij hem
te komen, terwjjl hjj met zjjn helderen glim
lach zeide
//Ik zou nooit ged cht hebben dat gjj mjj
hier hadt kunnen vinden, kinderen. Waar tobt
gjj nn weer over I» vroeg hjj terwjjl hjj de tranen
langzaam langs Elisabeth's wangen zig rollen.
hVader,* antwoordde zjj met gebroken stem,
ffdit zal den dood aandoen.//
//En wat zou dat hernam hjj//is de dood
dan zulk een groot ongeluk, dat gjj er om moet
weenen Wjj zjjn toch zonderlinge wezens*,
vervolgde hjj, terwjjl hjj hen voorging naar de
hut, «wjj klagen en zuchten over de ellende
des levens en toch willen wjj er niet van be
vrijd worden. Ach kind, wanneer ik hier in
mjjne eenzaamheid in den vroegen morgen mjjne
hut verlaat om mjjn ochtendgebed te doen, en
ik het gezang der ontwakende vogels hoor, komt
er zulk een verlangen naar de eeuwige rust bjj mjj
op, dat ik mjj zeiven van vadsigheid beschuldig.
Zjj hadden de dem der hut bereikt en Laoy
Elisabeth wierpjeen onderzoekenden blik in 't rond.
meedeelt, dat zjjn schorsing als officier
van Eet Legioen van Eer, welke slechts
van kracht zou worden na een definitief
vonnis, bekrachtigend het vonnis bij ver
stek gewezen door het Hof van Assisen,
opgeheven was door de amnestiewet.
Z o 1 a is daardoor dus vanzelf weer ge
rechtigd het roode lintje in het knoopsgat
te dragen en is in zgn rang hersteld. De
heer Trarieux heeft ten overvloede den
secretaris-generaal van het Legioen van Eer
geraadpleegd, welke hem machtigde Z o 1 a
zijn weder opname in de orde mede te
deelen.
Te New-York heerscht gebrek aan drink
water. Een emmer vol wordt er met 4
shillings betaald. In de groote wijk Brook
lyn is de toestand eveneens treurig. Men
verlaDgt naar regen.
Een vindingrjjk koffiehuishouder uit
Kansas heeft, naar aanleiding van de anti-
alcoholbeweging, een plan ontworpen en ten
uitvoer laten brengen om aan de vervol
gingen van mrs. Nation en haar aanhang
sters te ontkomen. Hg beeft namelgk een
grooten wagen van ijzeren platen, in staat
om alle mogelijke aanvallen te weerstaan,
laten vervaardigen, en bespannen met zes
muilezels. Hg is van plan daarmee langs
de straten te trekken om sterken drank
te verkoopen.
Hij zal allerlei soorten drank medene-
men en heeft achter den wagen een soort
platform, waarop 6 of 8 man kunnen plaats
nemen. Mocht hg dus door mrs. Nation
en haar bende achtervolgd wordendan
kan hg zonder dat zgn klanten den wagen
moeten verlaten, wegrijden.
Andere kolfiehuishouders in Kansas heb
ben ook reeds zulke wagens besteld.
Zaterdag is van New Orleans weer
een transport van duizend paarden voor
bet Engelsche leger naar Zuid-Afrika ver
trokken. Men schjjnt zich in de Vereenig-
de Staten niet aan schending der neutra-
liteit te storen.
Te Londen zal voor wijlen koningin
Victoria een nationaal gedenkteeken
worden opgerichtwaarvan haar stand
beeld het voornaamste deel zal zgn.
Reeds richtte de Lord Mayor der Lon-
densche City tot al de burgemeesters in
Het was er zóó laag, dat iemand van gewone
lengte er niet rechtop in staan kon. Het eenig
huisraad bestond uit een paar bossen stroo voor
een legerstede, een kleine tafel en drie stoelen
er nas een stookplaats, waar echter geen vnnr
te zien was. Dezelfde opening in het dak, die
licht en lucht naar binnen liet, gaf insgeljjks
vrjjen doortocht aan wind en regen. Eene ril
ling ging haar door de leden, als zjj aan de
bittere koude der laatste gure nachten dacht,
en op ditzelfde oogen blik hield vader Fitzey-
mons zich aan de deurpost vest, om zich staan
de te houden gedurende een hoestbui, die hem
dreigde te doen aeerzinken. Toen het over was
lachte hjj vrooljjk en zaide dat het de rook
van het laatste vuur was, dat hjj gebrand had.
//Het heeft mjj zoo aan het kuchen gemaakt*
zeide hjj, //dat ik den moed niet meer had an
dermaal vuur aan te leggen.*
*Maar, vader, hoe lang moet dit duren* vroeg
Lady Elisabeth op siesenden toon.
//O! Het zal weldra lente zjjn,* antwoordde de
vader, #de weken vliegen om en ik kan hier werke-
ljjk eenig goeds uitrichten. De menschen komen
van mjjlen in het rend naar mjj toe; zjj hebben de
grootste behoefte asn een priester. Ik benovertnigd
dat het lot van velen onzer is om zich in holen en
gaten te verbergen, opdat wjj onze vervolgers mo
gen ontkomen en hel volk onze geesteljjke hulp
kunnen verleen en. Het is mjjne vaste overtsigicg,
dat, zoo de priesters slechts pal staan en bereid zjjn
te ijjdenwjj het geloof onder dit volk zullen bewa
ren, ondanks al de pogingen van Engeland om
het te onderdrukken.*
Wordt vtmlfi)