No. 4743
Maandag 18 Maart 1901.
25ste Jaargang.
kDaaêlaó voor éfiooró- en èCuió-éCollanó.
srxsfss.
Socialisme en Katholicisme,
7
Toch Opwaarts!
De Erfenis eener Moeder
Haar Zegepraal.
BUITEN LAN i).
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
f 1,10
1,40
2,80
0,03
Premie-uitgaven
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Duitsohland.
Frankrijk.
Amerika.
Engeland.
Rusland.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per S maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
W IELE NU
PBTJS DEB ADVEBTEHTIBN.
Van 16 regels50 Cents.
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publiciti Etrangire
G. L. DAT]BE 8f Co. JOHNF. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
TAN DB
Sociale Boman
DOOB
H. J. B. KÜPPERS.
Prjjz f 0.30. Franco per post f 0 37®.
DOOB
JUL ID S.
Prjjs f 0.30. Franco per post f 0.35.
Het Socialisme grondt zich op de repu-
blikeinsche idee van «vrijheid, gelijkheid
en broederschap.» Het heeft zjjn voor
naamste proeve afgelegd in de Fransche
Revolutie, vóór honderd jaren geleden
de Fransche Revolutie bljjft in de geschie
denis gewaarmerkt als de tjjd van het
Schrikbewind.
Alle andere revolution, die naderhand
gevolgd zjjn, hebben meer of minder de
zelfde merkteekenen vertoond.
Het Socialisme heeft zich in elke re
volutie als anti-katholiekd. w. z. aan
het Katholicisme vjjandig, getoondder
halve mogen de Katholieken geen deel ne
men aan het Socialisme, want het is on
natuurlijk, leugenachtig en goddeloos. Een
leider der Socialisten in Duitschlaud heeft
in één zjjner redevoeringen beweerd, det
Christus de eerste socialist geweest is. Wat
er van deze bewering waar is, zullen we
zien, wanneer we de drie slagwoorden
«Vrjjheid, gelijkheid, broederschap» eens
een weinig van nabjj gadeslaan.
lo. Vrijheid. De Katholieke godsdienst
beveelt onderdanigheid aan de rechtma
tige overheid, zooals Christus tegenover
den Hoogepriester C a p h a s en tegen
over den Landvoogd P i 1 a t u s erkend
heeft en zooals de Apostelen geleerd en
beoefend hebben. Verder maakt de Ka
tholieke godsdienst aanspraak op de vrij
heid der kinderen Godsd. i. het onge
hinderde recht om God te dienen en voor
eigen tjjdeljjk en eenwig welzjjn te kun
nen zorgen.
Maar sedert «vrijheid» een socialis
tisch wachtwoord is geworden, wordt de
vrijheid binnen de maest enge grenzen
teruggedreven. Nog nooit waren de la
gere volksklassen zóó afhanksljjk van de
willekeur dar heerschende klassenals in
FEUILLETON.
S3.
Vervolg.)
«En reeds,» viel Bride in. «tjjn Mary
en Kathleen Majuire bezig geweest om hunne
kinderen onderling te vergelijken, en het spreekt
van self, dat ieder die van de andere bewon
derden, ofschoon zjj inweudig haar eigen sprui-
tea voor het schoonste hield.»
«Gij liet, dat tij nog dezelfde babbelaar
ster is, E»a» merkte Mary op. «Gereld heeft
haar nog niet kunnen temmen.
«Gerald 1 begon Bride, verontwaardigd,
terwjjl tjj voornemens was aan te tooue», dat
de eenigste plicht van Gerald in dit en het
volgende leven was, om de geringste wenken
zijner Bride te gehoorzamen doch hare opmer
kingen werden eensklaps afgesneden door Moe
der Abdis, die, haar een teeken gevende om
de zusters alleen te laien, dan kleinen Owen
met soate woordje* uitnoodigde om met haar
en Bride naar den kloostertuin te gaan.
Mary en Eveline waren nu alleen, op de
tnigelicg na, die in haar moedars schoot was
in slaap gevallen.
«En zijt gü gelnkkig Maijf*
«Zoo gelukkig, Eva, als de beste maD,
die er bestaat, en mijne twee lievelingen mij
kunnen maken. Van het eerste oogenblik van
ons huwelijk af heeft Henry mg nog nooit
aanleiding tot eenig verdriet gegeven. Generaal
onze dagen. Arbeid tegen kapitaal, dat is
de socialistische vrijheid. De arbeider is
vrjj om gebrek te ljjden of werkeloos te
verhongeren. De socialist gevoelt zich vr jj
om de meest onrechtvaardige middelen
aan te wenden, anderen aan zich te on
derwerpen, zooals hjj thans onderworpen is.
2o. Gelijkheid. Absolute gelijkheid be
staat er noch voor God, noch voor de men-
schen. God wil niet alle menschen geljjk
hebben Hp heeft hen ongeljjk geschapen,
Geljjk zjjn ze alle als kinderen Gods, niet
echter als sterfelijke menschen. Ongelijk
zjjn ze zelfs voor Godwat betreft hun
verdiensten of strafwaardigheid. Voor God
heeft ieder menscb zjjn roeping en is daar
toe begaatd. De geringste echter wordt
aan den hoogste geljjkwanneer hjj zjjn
beroepsplichten met dezelfde trouw ver
vult, de christeljjke deugden even nauw
gezet beoefent. Dat is geljjkheid voor God.
Maar de geljjkheid, welke door het Socia
lisme wordt nagestreefdis een hersen
schim, een onmogelijkheid. De geljjkheids-
makers zjjn evenals de vr jjheidsmakers,
revolutiemannendie den verleideljjken
naam van «socialist» of weldoener der
maatschappjj voeren.
3o. Brcederschap,ot broederliefde. Alleen
de Katholieke godsdienst kan de ware
broederliefde voortbrengen. Alleen de ware
christen ziet in eiken mensch een kind Gods,
een broeder, een zuster. De mensch is van
nature niet geneigd tot bovennatuurlijke
liefde de aatuurljjke liefde echter is bin
nen zeer enge grenzen beperkt. Da nationale
haat wordt als een geërfde deugd aange
zien. De verschillende volksrassen bemin
nen elkander niet. De Neger wordt ver
acht den Indiaan vermjjdt men den Turk
haat men. Wie zou kunnen zeggen de
verschillende benamingen van degeDen
die zich christenen noemen, beminnen el
kander De algemeene broederliefde is een
deugd, die alleen in den tuin van den Ka
tholieken godsdienst bloeitzjj is een god-
deljjke deugd, welke we te dezer plaatse
niet behoeven te beschrjjven.
Over dit thema lazen we in een Ka
tholiek blad
«Alleen in het licht van het Christen
dom hebben de groote begrippen van vrjj
heid, geljjkheid en broederschap zin en
beieekenis. Wordt het Christendom afge
schaft of geïgnoreerd dan begint het
Schrikbewind, al verkondigt men nog zoo
luide de vrijluidde gelijkheid en broe
derschap. Dit hebben alle revolutiën se
dert honderd jaren bewezen.
«Waarom kan het Socialisme en het on
geloof aan de menschheid geen vrjjheid,
geljjkheid en broederschap brengen Om-
O'Neill is geljjk hjj siloos geweest wts een tweede
vader voor mjj gebleven, doch ons leven is
niet misdeeld geweest van kruisen, bet is een
leven van voortdurende angsten, vroezen en
gevaren. Somtijds gaan er weken voorbjj, eer
ik eenige tjjding van Htnry ontvang, soms moe
ten wij ons verbljjf opbreken en op reis gaan,
nauweljjks een uur tjjds hebbende voor het
maken der noodige toebereidselen, weinige we
ken voor de geboorte van mjjn dochierj» wist
ik niet waar ik zou moeten verbljjven totdat
zjj geboren zou zjjn.//
//En dan lieve Masy, was het verlies
van Lady Elisabeth zeker ook een groote ramp
voor n?//
«Ach, Eva. Het was of ik voor ds tweeda
maal eene moeder verloor. Onmogoijjk ksa ik
u de liefde en zorgen schetsen, waarmede die
goede, trouwe ziel mjj overal leidde. Bittsr
gevoelde ik haar veriies toen de kleine Boaa
geboren was die teedere liefde, welke ik bjj
de geboorte van Owen zoo ruimschoots ven
hesr ondervonden had.»
«Zjj hsd een geztgend sterfbed, niet
waar f
»Z«er gezegend, Evs, zjj stierf zooals zjj
geleefd hadals een heilige. Na het heilig at
sterren van vader Eitzsymous was zjj steeds
met een bljj voorgevoel van haar naderend
einde vervuld. Zoodra zjjne begrafenis voltrok-
ksn wa», keerden wjj naar Kilkenny terug, en
nadat wjj daar opnieuw gevestigd waren, zeide
zij nou koe het met baar geetetd vrar, teneinde
mg alle zorg en angst te besparen eg nam
do voorgeschreven geneesmiddelen trouw in,
dat zij zich gronden op de valsche idee,
dat de mensch van nature goed is en de
schoone deugden vrjjheid, geljjkheid en
broederschap zich vanzelf, geljjk een bloem,
zullen ontvouwen. Het Christendom ech
ter zet de erfzonde voorop, bjjgevolg de
gevallen menscheljjke natuur met haar
goede en kwade eigenschappen. Het Chris
tendom ontwikkelt de goede, en bestrjjdt
de kwade eigenschappen. Slechts op dezen
moeiljjken weg van arbeid, strjjd en zelf
overwinning komt de menschheid tot haar
recht.
«Geen menscheljjke wetten, zooals de
socialisten meenen, kunnen ooit da vrjj
heid, geljjkheid en broederschap brengen.
Geen vooruitgang in kunsten en weten
schappen, ia handel en nijverheid, kan ze
ous geven. Is soms de strjjd om het be
staan tegenwoordig minder geweldig, min
der gruwzaam d*n vroeger, toen de men
schen nog verre achter waren in kansten
en wetenschappon
«Geen vooruitgang kan ons vrjjheid,
geljjkheid en broederschap geven dan al
leen de vooruitgang in het ware Chris
tendom, en dat is het katholiek geloof.
«Derhalve is de sociale-vraag van den
tegenwoordigen tjjd geen oeconomische
en geen wetenzchappeljjke, maar een gods
dienstige qnaestie. Noch de wetenschap,
noch de wetgeving kan die qnaestie op
lossen» Alleen het Christendom, hetwelk
de menschen tot bovennatnurljjke deugd
kan leiden, kan ons de langverwachte vrjj
heid geljjkheid en broederschap weder-
brengsn.
«Heeft de vooruitgang in de weten
schap en njjverheid ons heil gebracht
Is het mensclieljjk leven gemakkeljjker
geworden Integendeel. Zóó hard, als he
den ten dage, heeft de menschheid nim
mer gewerkt. In vroeger tjjden was de
arbeid in de mjjnen, de arbeid van vrou
wen en kinderen in de fabrieken nog on
bekend en de hoofden der buisgezinnen
bezaten grooter onathankeljjkheid dan in
onze dagen.
«De sociale vraag is voor ons een gods-
dienstig-zedelijke quaestie, weike hierin
bestaat, dat vóór alles de harten en zeden
der menschen worden veredeld. En dit
vermag alleen het ware Christendom.
«Het Socialisme beoogt enkel het tjj-
deljjke leven, het stoffeljjk welzjjn van den
menschom zjjn toekomst in het andere
leven, om zjjn deugd, bekommert het So
cialisme zich niet. Dit doet alleen het
Christendom, doordat het ons dit tjjde-
ljjke leven niet als het hoogste en eenige
goed, maar als de voorbereiding tot het
hoogste goed in het andere leven voor
tij trachtte zoo lang raogeljjk te leven om
ajjnentwil en om te arbeiden voor God, doch
neen, zjj hsd gelijk haar Meester de task, die
hjj haar h*d opgedragen, volbracht. Zjj over-
leofde vader Eitztymoua juist acht maanden,
en b»ro lactate uren waren inderdaad uren
van vrede
«Wjj hebben van haar dood gehoord,*
zeide E/a, terwjjl zij hare tranen afwischte.
„Vader Bobert Nugent heeft ar vader Strafford
orer geschreven. Wjj hebben den brief in het
klootter gehad.
«Waarljjk? 01 Hoegasrae zoa ik hem
gelezen hebben riep Msiy uit.
«Ik kan er mjj een volzin uit herinne
ren zeide Era «en gjj hebt, veriruuw ik, uw
L*tjja niet vergeten. Ven hsar vroom afster
ven sprekende, zeide hjj«Haes vere erst Mster
Societatis nostise in hoc regno, Inderdaad geen
geringe lofspraak van eene vrouw.*
«Zjj verdiende het,// zeide M»iy, «als
mede alles, wat over haar geloof en zelfopof
fering kan gezegd worden. En nn, Eva, vertel
mjj nu eens iets van u zelve. Waart ge met
bang tjjdens het beleg?*
«Dat was een vreeseijjke tjjd. Wrjj vorhui3-
den naar de stadeenigen onzer bjj de O'dul-
livan, anderen bjj de Maguires, en de verwarring
onder ons allen was zoo groot en onze regels
waren zoo geheel verbroken, dat ik geloof d.t
moeder Abdis bjj een vernieuwd beleg voor
nemen» i. met on. naar Weaford te gaan. Daar
i. onze congregatie .eer in bioet. on d.„ .ebgot
weinig gevaer voor een khuv.1 '"«taan. Oase
stad Uit zoo nabjj Engol.nd - <*u=bt bjj
stelt. Daarom leerde het eerst, dat elk
mensch, een recht bezit, niet als een last
dier behandeld te worden, maar als een
mensch, die allereerst verplicht is, God
te dieDen en dat de maatschappij ver
plicht is, aan eiken mensch de middelen
te verschaffen, om zjjn laatste doel daar
boven te bereiken. Niet iedersen heeft
een recht op rijkdom, eer, gezondheid
maar wèl heeft iedereen recht, om het
heil zjjner ziel te kannen bewerksn.»
Na al het bovenstaande is het gemak
kelijk te begrjjpendat een Katholiek
zich niet onder de socialisten mag scha
ren, al staat er op hun program een of
ander goed punt geschreven. Laten we
denken aan het spreekwoordWer tich
unter die Eicheln mischt, den fressen die
Schweine.» d. w. z. Wie zich onder de eikels
mengt, hem eten de zwjjuen op.
De bankier H o 1 z, die uit Breslau met
de Noorderzon is vertrokken, heeft een som
van 800.000 Mark verduisterd. Talrijke
kleine burgers zjjn door den gewetenloozen
bankier van hunne spaarpenningen be
roofd.
Volgens het Berl. Tagtblatt worden
beraadslagingen tusschen commissaris jen
der depattementen vai binnenlaudsche za
ken, openbare we ken en handel en in
dustrie gevoerd over de voorbereiding eener
woningwet. Over vorm of inhoud is nog
niets bekend, men verwacht dat het ont
werp spoedig zal gereed zjjn.
Toen gisteren een jonge dame door
een der straten van Berljjn wandelde met
een in het oogvallend grooten vossenbop
aan het bont, dat zjj droegkwam een
groote slagershond op haar af, woedend
geworden op het vermeende dier.
Het meisje vluchtte verschrikt, maar de
beweging van den vossenkop maakte den
hond nog woedender. Hjj sprong voor de
voeten van het vluchtende meisje en deed
haar vallen. Toen beet hjj haar gewel
dig in de hand, en indien voorbjjgangers
haar niet waren ter hulp gesneld, zou zjj
ongetwjjfeld erg zjjn toegetakeld geworden.
In de mjjn Dolonien te La Rochela
Morlière, nabij St.Etienne, heeft eene over
strooming plaats gehaddie 700 werk
lieden in doodsgevaar bracht. Zjj werden
met den meesten spoed naar boven ge
haald. Drie hunner heeft men niet kun
nen redden.
Te Marseille hebben vechtpartjjen
plaats tusschen werklieden die aan den
arbeid zjjn gebleven en de werkstakers.
Velen werden gekwetst. Een Italiaan en
een Spanjaard zjjn gearresteerd.
In de Fransche Kamer heeft de heer
Piou de Regeering er op gewezen, dat
zjj het recht mist de kloosterlingen van
Duhlir, d»t zjj meeat altijd in gevaar verkeert.»
«En,* zeide Mary op trsuiigen toon,
«nu geloof ik. dat Bride het laatete nieuws wel
aan moeder Abdis zal vei !eld hebben Do Lord
Protector, Cromwell in eigen persoon, is met
een aanzienlijke legermacht te Dublin geland.*
Eveline vonwde hare handen samen en hief
hare oogen tot den hemel.
Daarom verzocht Henry mjj hier alechia
één dag te v*rtoe»en, want hjj had gehoord
dat Cromwell van plan is deze stad weder aan
het Pailement te onderwerpen. Onze generaal
wil zjjn leger in eep meer verwjjderd gedeelte
van U1 iter concentreeren. Het aantal manschap
pen, dat hjj thans bjj zich heeft, is te klein
om slag te leveren. Goddank, Eveline, dat ik
vandaag nog hier heb kunuen komen. Als gjj
naar Waxford gaat, is God alleen bekend, wan
neer wjj elkander zullen wederzien.*
«Wat denkt de generaal van onze vooruit
zichten vroeg Eveline.
«Heisas 1 Hjj zagt weinig, doch hjj is zeer
veranderd. Hjj is in de laatste drie j»*r meer
verzwakt en verouderd dan in de dertien vo
rige, zegt Henry. Hot is een harde tjjil voor
hem geweest.*
«Doch hoe waardig on edel was zgn gedrag,
Msrv. Hoe klopte mjjn hmt, wanneer ik zgne
daden hoorde vertellen. Hjj is een grooter held
in mijne oogen dan hg ooit geweest is. Indien
hjj z<jn leger van de eene
andere gevoerd ondergaan b«d,
v»n oea orermmoaniM*"* v
roude htf slacht gedaan hebben, doch gelqk
een kind, aan eca man te gehoorzamen, die
hnn rechten en vrjjheden te berooven. De
voorgestelde Wet noemt hjj bovendien in
strjjd met het Concordaat.
In Frankrjjk wordt groote spoed ge
zet achter de goedgekeurde uitbreiding
van de vloot. Onmiddelljjk na de afkon
diging vau de marinebegrooting heeft mi
nister De Lanessan met particuliere
werven onderhandelingen aangeknoopt ov*r
de nieuw te boawen schepen en heeft hjj
tevens aan de rijkswerven de noodige op
drachten gegeven.
Waarom duelleeren Déroulède
en Buffet? Deze vraag, die velen be-
heerscht,wordt volgenderwjjze beantwoord:
De heer Déroulède heeft te Saint-
Sebastian eene redevoering gehouden
waarin hjj o. m. mededeelde, dat er een
zeker iemand op den avond voor den mis
lukten staatsgreep het vertrek binnen
kwam waar hjj en Marcel Habert
waren. Die zekere iemand zou gevraagd
hebben, wat hjj er wel van dacht indien
de Hertog van Orleans spoedig onder zjjn
vrienden zich vertoonde.
De heer Buffet, die den Hertog van
Orleans vertegenwoordigt, heeft naar aan
leiding van die woorden, PaulDérou-
1 d e tot een duei uitgedaagd. De ge
tuigen hebben reeds beraadslaagd of de
zaak nog in der minne te schikken was.
Toen het bleek van niet, werd bepaald dat
het wapen het pistool zou zjjn en dat er
op bevel twee kogels op 25 pas afstand
zouden gewisseld worden.
De duellisten en de getuigen zjjn reeds
naar de Italiaansche grens vertrokken.
Een neger, die een blanke vronw heeft
vermoord, ia door de bevolking van Coa-
sicana te Texas, voor het |gebouw der
Rechtbank, in tegenwoordigheid van ruim
5000 personen gelyncht.
Spanje.
Te Ripoli woonden een duizendtal werk
lieden de begrafenis bjj van een hunner
kameraden, die bjj de woeliogen te Te-
rolle doodeljjk werd gekwetst. Hevig ging
de menigte te keer tegen de gewapends
macht, die zes der opruïers gevangen nam.
Aan een feestmaal der Kamer van Koop
handel te Londen, heeftLordSalisbury
gesproken over Eogeland's handel.
Een van onze grootste gebreken, zeide
hjj, is onze geringe kennis van vreemde
talen. Alle handelslieden behooren ten
minste Fransch en Duitsch te kennen.
Salisbury gelooft niet dat Engeland's
handel werkeljjk in verval is, maar ware
dat zoo, dan zou hjj dat toeschreven aan
de parlementaire inmenging. In elk ge
val komt het er op aan, op onze hoede
te zjjn, men mag niet vergeten dat wel
vaart altjjd tot waakzaamheid noopt.
De Russische Regeering heeft op nieuw
zes oorlogsschepen naar de golf van Pet-
chili gezonden, als eene bedreiging tegen
hoe eerbiedig ook, in zjjn oordeel dwsslde,
de verkeerde hardalingen van een Pretion wet
geduld te wederataan, zjjn troon tersjjde te zet
ten en zjjn leger te verwjjderen, wanneer het
hem «leehta ééa woord behoefde te kotten ota
tot koning van Ierland te worden uitgeroepen
dat iz ware heldhaftigheid.*
«Wat gjj zegt ia de waarheid,* htrvatte Mary,
doeh het ia eon harde beproeving voor hem,
en ik zou mjj leer vergieten alt het zjjn hart
en geett niet zou uitputten.*
«En welk nieuw» hebt gjj uit Leuven.'
«Onze stiefmoeder 1) it daar wel, doch zjj
verlangt zoet naar haar man en hare kinderen en
it buitengewoon verlangend mijn kleinen Owen
eent te zien, en als er slecht» eenige k«na op
vrede wa», zou ik het offer, om Henry voor
een tjjd te verlaten, gaarne brengen en de re a
daarheen maken, doch tot nu toe i» 1
mogcljjk geweest.* #doch di(t
«Dat is zoo.// zeide zatter Clara
arme kleiae Bota, wat he i
doou I Welk een oarmtig leren heelt üai
De'"kleine Owen kwam nu «pringend. bm-
Z' aabnlatï mama^n «n «u£ te Ik«ken;
«EiT Gerald M»ry vroeg Er». grw«l
j
i. Nora O'Dogherty, weduwe vso Cadïer O'Naill,
kuwd* Owen Rot, O'Neill, en wöonde op dezen
tijd te Leuven. Zie llev. C. Mechan'» tFlipht
of the Earts.»
