No, 4765
Maandag 15 April 1901.
26ste Jaargang.
f
en Suió-dColIanó.
Het Kerkelijk Jubeljaar.
r
De Beuid,
B II1 T E S L A S D.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
Duitschland.
Engeland.
China.
Frankrijk.
Belgiö.
HfragGlaó v
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 8 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
FBJJS DIS AD VIST jen TUIT.
Van 1—6 regels. 50 Cents.
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Cont'snt.
AQITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Gtntrale Publidti Etrangère
G. L. DAT]BE Sf Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartrt.
Het Jubilee is een geestelijke gunst, welk»
de Kerk, door haar schatkamer van af
laten te ontsluiten, den geloovigen aan
biedt met het doel hun de kwgtscheldÏDg
der tjjdeljjke straöen voor hun zonden te
verleenen.
Het woord is afkomstig van de Joden.
Bjj hen werd er het vijftigste jaar mede
aangeduid, Jubileus annus, hst jubeljaar,
waarin elk wederom in het bezit kwam
van de goederen, die hij in den loop der
laatste vijftig jaren van de hand had ge
daan. Alle goederen en bezittingen wer
den dan ook slechts overgedaan voor den
tjjd van minder dan vijftig jaren en de
koopprjjs was dan ook geëvenredigd aan 't
aantal jaren, dat er nog verloopen moest
tot 't eerstvolgend Jubeljaar. Anno
Jubilei ndient omnes ad possessiones suas
LevitXX V13): In het jubeljaar komt
elke bezitting weder aan haar eersten
eigenaar terug.
'tWas een wet tegen de opkoopers. 't
Zou goed zijn als de Joden er weer toe
terugkeerden, al was het alleen maar om
het Jubeljaar-zonder-aflaat te voorkomen,
dat de slachtoffers hunner roofxucht zich
wel eens konden gaan veroorloven ten
hunnen nadeele.
Door het Sacrament der Boetvaardig
heid wordt met de zonde ook de eeuwige
straf vergeven, die zjj verdiende, maar
niet tevens da tjjdaljjke straf, die wjj in
dit of in het ander leven ondergaan
moeten.
Zoo luidt de lear der Kerk, tegenover
de Protestanten, die deze voldoening als
een lasterljjke beperking beschouwen van
de oneindige verdiensten van Christus. Wjj
hebben hiei niet te onderzoeken of het
essentieele de hoofdzaak ook het
bjjkomende de nevenzaak in zich
sluitmaar wat is de wil van God zeiven,
zooals deze zich door de geheele overle
vering heen geopenbaard heeft Adam
ontving kwijtschelding van de eeuwige
straf, die zjjn zonde verdiend hadniet
temin legde God hem een tjjdeljjke straf
op, wier gestrengheid ons allen bekend
is. God vergaf M o z e s diens zonde tegen
het geloof, maar als tjjdeljjke straf ont
zegde Hg hem, 't Beloofde Land binnen
te gaan. De heilige koning David levert
een schitterend voorbeeld, hoeveel tranen
den zondaar nog bljjven te vergieten, zelfs
nadat zgn zonde» hem vergeven z$n. Daar
om zegt ook de heilige A ugustinus:
cogitur homo tolerare, etirnn remissitpeceatis:
de mensch moet ljjden, zelfs na vergiffenis
zjjner zonden. In verschillende bowoor-
FEUILLETON.
Vervolg.)
Haymo leunde tegen den houten wand, sloeg
handen om de opgetrokken knieën en droom-
met open oogen.
Le gloed op den hamrd doofde uit. Severin
'öorkte, en buiten hmlde de Töhn om de kleine
^ning, dat ze bjj oogenblikken in slis voegen
*r&akte.
III.
Na de zwara vermoeienis van den dsg ge-
0t>t Haymo geene verkwikkende rust op den
#nd van den haard.
En toch sliep bjj vast en rustig. Na eenige
e'Bn van bo\rekkelijke kalats vrerd hjj door
n windstoot opgeschrikt, dia tsgen de woning
Wz' omTer gswwpen zou worden
alti werd ook wakker en zelfs Severin hield
l-^saorken op en draaide zich op de andere
te verliat de hut, om zich aan de bron
Virfrisachen de stand der stetran toonde
fl> dat het twee uur Da middernacht was
Aoen hij terugkwam had Walti het vuur aan
gemaakt- Severin echter «merkte weer in den
slaap, of ar eon pfjnbc&m afgezaagd werd.
Haymo hing zgn jachtgereedschap aan den
gordel, wierp den boog op den rag en drukte
dingen drukken de Vaders herhaaldelijk
dezelfde meening uit.
Daar echter de voldoening, die wg voor
onze zonden geven, allergeringst is in
vergelijking met wat ze, overeenkomstig
het getal en de grootte onzer zonden, zgn
moestkomt God, die een God van ge
naden is, ons behoeftigen tegemoet door
aan Zjjae Kerk de beschikking te verlee
nen over de Aflaten, welke bestemd zgn
om aan te vullen hetgeen er ontbreekt
aan onze boete.
En dat wel als lonter gevolg, ongetwij
feld, Zjjner goedheid, maar op een wjjze
die samenhangt met de bswonderenswaar-
digste uitdeeiing van genaden en met die
onderlinge liefde, die wg de gemeenschap
der Heiligen noemen.
De aflaat is de kwijtschelding van de
tijdeljjke straf voor de zonde, geldig voor
God en geweten, en verleend door toe
passing van de schatten der Kerk.
Elk dezer woorden zou een toelichting
behoeven. Wjj bepalen ons slechts tot
deze: «door toepassing van de schatten
der Kerk», om te doen uitkomen hoesbe-
wonderens waardig en tegeljjk treffend de
uitdeeiing der genade is, die ons door de
aflaten wordt aangeboden.
In de tjjdeu dat de Algiersche zeeschui
mers de zeeën onveilig maakten, werd
door hen een Christen gevangen genomen
en verkocht aan een meester, die hem
zgn vrgheid beloofde wanneer hg een
groote uitgestrektheid gronds zon heb
ben ontgonnen en vruchtbaar gemaakt.
De ongelukkige slaaf had er voor zich
wel zeven jaren en zeven quadragenen
genoeg aan, gesteld, dat hg den moed
en de kracht had het werk ten einde te
brengen. Tot zgn geluk kon hij over zijn
toestand en over de harde voorwaarden,
die zgn terngkeer vertraagden, bericht
geven aan zgn familie. Aanstonds togen
zgn broeders, bloedverwanten, vrienden
zelfs op weg met het voornemen om hem
zgn taak zoo spoedig mogelgk te helpen
volbrengen. De meester gaf zgn toestem
ming en na korten tjjd had de slaaf zgn
vrgheid herkregen.
Ziedaar wat er, in een andere orde
van zaken, geschiedt door de kracht der
aflaten. Door in de slavernij des duivels
te geraken, zgn wjj niet gedoemd hem
eauwig te dienen, omdat het Sacrament
van Boetvaardigheid er ons van ontslaat,
maar alvorens de volkomsn uitwerking
dier zalige verlossing te genieten, bljjft
ons nog meer of minder te ljjden in deze
of in de andere wereld. Door toepassing
nu der overvloedige verdiensten van Chris-
tus en van de Heiligen wordt dat ljjden
de muts op bet krulhaar. Uit eene kast haalde
bjj een anderen boog te vooischgu en een pijl
koker en reikte beide voorwerpen aan den jongen
over, wiens oogen begonnen te sohitteren, toen bij
naar het wapen greep.
Kunt gfj schieten
Op honderd schreden afstand raak ik
eenen boom, sprak Walti met sTalsnde oogen.
Goed. Laat Severin dan maar slapen 1
Zoodra de morgen aanbreekt, gaat gij het jacht
veld rond, om de wacht te houden I
Welken weg moet ik volgen P
Gjj gaat eerst naar de kruishoogte, dan
verder naar boven door het woud tot de rots
wanden, eu dan steeds langs de rotsen heen
maar pas op voor de lawinnen, en loop nooit
nsar de laagte, als gü zs hoort rollen, maar
ga zoo dicht mogelijk tegen den rotswand staan I
Tegen den middag kunt gij een plaatsje in
de zon opzoeken, om uit to rusten. Dan gaat
gjj naar beneden, tot den kant van het meer
en verder door hit Alpenwoud weer naar boven.
Tegen den avond moet gij weder terug zijn bij
hst kruis en daar wachten tot het donker wordt
En als gü een steenbok ziet of eene kudde
gemzen, dau mo*t gü u stil houden eü de die-
r»n niet wild maken. Begrepen P En als gü
iemand ontsooit, die hier boven nitk t« maken
heeft, toon dan det gü een flinke jongen zgt
•n roep hem aan. De goederen, die gü bewa
ken moet behooren aan heer Heinriob, de abt
van het Viooi r.
Walti knikt' slacht*. Maar egn gelaat gloei-
de en zgne handen omklemden vaster den j
boog.
voor ons verkort. Dat wil zeggen, dat
ook wg broeders en vrienden hebben,
die zich aan het werk zetten om den t,jjd
onzer boete te bekorten.
't Staat vast, dat wie het minst boetvaar
digheid noodig hebben, er toch het meest
aan doen. Zjj gaan verder dan zjj behoe
ven en verwerven zich een overschot van
verdiensten, dat geen bestemming zou
hebben, zoo het niet ten bate der gemeen
schap kon worden aangewend. Wjj her
halen, niets is bewonderenswaardiger en
treffender dan deze erbarmende vereen
zelviging, die de eenen verrjjkt met den
overvloed der anderen. De Heiligen in
den hemel en de rechtvaardigen op aarde,
stichten door hnn overvloedige verdiensten
een geesteljjk fonds, een schat, waarover
de Kerk het beheer heeft en beschikt
ten bate van hen, die genade behoeven.
De Paus en de Bisschoppen zgn er de
uitdeslers van, dezen "in beperkte mate,
de Opperpriester met volle macht. Ten
tgde van het Jubilee zet hg de schatka
mer der aflaten wgd open, en daar er
genoeg is voor allen, ontvangt een ieder
meer dan voldoende.
Want men dient niet te vergeten dat
de verdiensten van Jezus Christus ten grond
slag liggenwaarbjj dan de verdiensten
der Heilige Maagd en der Heiligen ko
men, door de goedertieren beschikking van
denzelfden Christus, die wil dat wg zjjne
helpers zgn in de orde der genade.
Nog zouden wg de beweringen der pro
testanten moeten weerleggen, die der Kerk
de macht betwisten om aflaten uit te dee-
len, en de meening der Jansenisten en
van anderen die de toepassing der aflaten
enkel tot de canonieke straffen beperken.
Al 't geredeneer der protestanten valt
in duigen tegenover het, zonder eenige
beperking uitgesproken woord van Chris
tus tot zgn Apostelen«Al wat gg zult
ontbonden hebben op aarde, zal ook ont
bonden zgn in den hemel.» De dwaalleer
der overigen wordt weerlegd door de over
levering, waarop de definitie der Kerk be
rust, waarbjj verklaard wordt, dat de kwijt
schelding der tjjdeljjke straffen, door toe
passing van de schatten der Kerk, «in
geweten anders gezegd in de geeste*
Ijjke orde geldig is voor God.»
Het vraagstuk der aflaten, dat zoo
als men weet het eerste voorwendsel
was voor L n t h e r's opstand, zou zekere
zeer sabtiele uiteenzettingen vereischen
maar in zgn objectieve werkelijkheid is
het niets dan de toepassing van het alge-
meene dogma der overdracht. Dat beeft
DeMaistre welsprekend en glashelder
aangetoond
En nu, God behoede u, groet Severin
van mü 1
Zonder geraas te maken, om den slapende
niet te wekken, verliet Hayaao de hut. Buiten
was hrt nog donkere nacht al blikten ook hitr
en daar do sterren tnsschen do wild voortja
gende wolken.
Met vasten tred volgde hij hst ruwe steenen
pad, da! naar het dal voerde, en den naam
droeg van Jagarshelling, omdat het door bgna
niemand andtr» betreden werd. Na een uur
bereikte hü het dof ruiachende Aioenwoud.
Hü liep in de duistsrai», die hem tusschen
de bootaen omringde, zoo zeker voort, of het
helder dag was. Meermalen hoorde bg grof
wild vlechten en steenen rollen. Op eene open
plaste vloog een uil over hem heen met rui-
schenden vleugsislsg.
Nu verdeelde de weg zicb, het eene pad
leidde over de boscbrgke hellingen en liep
steil naar het meer af, het andere ging dwars
door het woud, liep l*ngs de herderskudden
heen en bereikte na tal van bochten het dorp
in het Klooeterdal.
Langs de h«rder«kudden heen 1 Haymo g«-
voelde, hoe eene geheimzinnige macht hem
daarheen trok. Hg zou zoo gaarne vernomen
hebben, of Gilti den stormaebtgen nacht ook
gelukkig doorgekomen was. Om zich aan d*B3
macht ta onttrekken, ,-oeat hg nan het doel
van zgn tocht denkeo, wc-rjm hg heden mor
gen naar het klooster ging.
Met verdubbelde snelheid volgde hg bei
ateed. «maller wordende p«d. Da m.rgearohe-
mering, die nu begon aan te
Er is geen enkel protestant huis
vader, zegt hg, die thuis nooit aflaten ver
leend, die een strafwaardig kind niet ver
giffenis geschonken heeftdoor bemidde
ling en om de verdiensten van een ander
zjjner kinderen, waarover bjj tevreden was.
«Er is geen enkel protestant vorstdie
geen vijftig aflaatbrieven geteekend heeft
tjjdens zgn regeering, door een ambt te be
geven, eene straf kwjjt te schelden of te ver
minderen, enz, om de verdiensten van va
ders, zonen, broeders, bloedverwanten of
voorvaderen. Dit beginsel is zoo algemeen
en zoo natuurljjk, dat het ieder oogenblik
in de minste daad van menscheljjke ge
rechtigheid vertoont. Honderden malen
hibtgij den spot gedrevsn met de belache
lijke weegschaaldie H o m e r a s zjjnen
Jupiter in de handen geeft. Het Chris
tendom vertoont ons eene geheel andere
weegschaaL Aan den eenen kant ai de mis
daden, aan den anderen al wat er tot uit
boeting daarvan gedaan is hier de goede
werken aller menschen, het bloed der mar
telaren, de offers an de tranen der onschnld,
zich immer ophoopend om in evenwicht
te komen met het kwaad, dat, van 't be
gin der schepping af, zgn vergiftigde gol
ven in de andere schaal uitstort. De zjjde
des heils moet het ten slotte winnen, en
om dit werkwaarbg de gansehe ssfaep-
ping belang h6eft en in bange verwach
ting zucht, te verhaasten, is het voldoen
de dat de mensch een wil heeft.
«Niet alleen geniet hjj zjjn eigen ver
diensten, maar vrat anderen voldeden,wordt
hem door de eeuwige gerechtigheid toe
gekend, mits hg slechte gewild hebbe en
zich deze overdracht waardig getoond. Onze
afgedwaalde broeders hebben ons dit be
ginsel betwistalsof de xaUgmaking die
zjj met ons aanbiddeniets anders ware
dan een groote aflaat, aan 't menschdom
verleend door de oneindige verdiensten der
Onschnld zelvedie sich vr jwillig voor
de menschen liet slachten.»
Vergeten wjj ten slotte niot, te seggen
dat de aflaten van het Jubilee toepasse
lijk zgn op de zielen dts vagevuursper
modum tufragii.
Verheugen wjj ons dan reeds nu In het
a.s. Jubilee, opdat de Gever van alle goed,
in rjjken overvloed Zjjn genade cal uit
storten over allen die Tan goede wille z$n.
Het is niet onaardig te vernemen hoe
de theorie en de praetjjk der soeialisten
verschillen. Daartoe leverde de werksta
king van zetters bjj de sociaal-democra
tische Volks Ztg. een duideljjk bewjjs. Op
hem de afdaling gemakkelgker. De eiarren ver-
bleekten, de hemel werd sl liohter es boven
de toppen d*r bergen werd h*t etrste morgen
rood zichtbaar. Een roodachtige glesd l»g ever
het ruime keteld»l, waarin de silverklare gelvtn
rm htt meer ruieebten. Toen Hsymo den stsilen
oever bsreikte, werd aan den «nderen oever Tan
het meer in de Bait«olomeue kluis het klokje
gtlnid. Hü nam de mun af en sprak in stilte
een gebed. Toen stiet hü de kleine boot, die
tusschen de s ruiken aan den oever lag, in het
water, sprong ving in het schommelend vaartuig
en greep naar de roeispanen, Wel had de gie
rende Të in wind tusschen de hooge ratsen sleoh's
half zooveel kracht als op de vlaktemaar
Haymo moest toch sl zijne kracht aanwenden,
om bg de wervelwinden, die hens overvielen,
het plompe vaartuig recht op de bruisende
golven te houden.
Het wrs helder dag geworden, als hg niet
ver van het dorp in eene voor den storm be
de annonce-zuilen te Leipzig prjjkte een
reusachtige aankondiging van genoemd
blad, waarin werd uiteengezet, hos men
door zich daarop te abonneeren, ds geva
ren van «kapitalistische uitznigerjj» zou
tegengaan. Maar onmiddellgk onder dit
reelamebiljet was door de geeellen een
strooibiljet geplakt, dat tot titel voerde
Eur AufltldrungEn daarin werd bekend
gemaakt hoe theorie en praktjjk bjj de
Volks Ztg. niet altjjd met elkaar in overeen
stemming waren, want het blad werd ge
drukt door «onderkraipers», sn de vak-
vereeniging had het in dianst treden bjj
deze courant verboden.
Het Eugelsch geneeskundig blad Th*
Lancet vestigt de aandacht op den vreese-
Ijjken toestand in Britsch-Iadië. De past
richt er groote verwoestingen aan. Te Cal
cutta etsrven wekeljjks 287 tot ruim 400
personen. Te Bombay zjjn al 2S00 mea
schen in een week ten grars gebrasht,
terwjjl in nsrmale omstandigheden het
sterfteejjfer Z00 bedraagt. De etad Bom
bay telde in 1801 aan inwonen 770.000
zielen, dat getal ie geslonken tot 220.000.
Van 1893 tot 1900 zjjn dan ook in
die stad 269,536 menschen gestorren, waar
in gewone tjjden dit getal slecht» circa
140,000 had mogen bedragen.
Graaf Von Walderse», opperbe
velhebber der Internationale troepen in
China, ontving ter gelegenheid van sjjn
verjaardag van prins T j i n g eeoe hoe
veelheid praehtige ef den stoffen vaa greete
waarde ten geschenke.Ook prins T o j o e n,
broeder des Keizers, heeft den Maarschalk
peraoonljjk zjjn gelukwensehen en geschen
ken aangeboden.
De heer W a 1 d e c k-R o u t e a t is
tot herstel zjjner geaondheid, vergeaeld
van zjjue Echtgenoote en Dr. P o i r r i e r.
Donderdag avond nit Parjjs naar Antibes
vertrokken, waar hg tot het einde deaer
maand zal verblgren.
Te Dannes, nabjj Boulogne-nan-Zee
zgn twee kinderen van II en 13 jaar oud,
in een zandgroef spelende, door een aard
storting bedolven. Men heeft na lang zoe
ken hun ljjken gevonden.
Op het anarchisten - congres te Brussel werd
met algsmeene stemmen besloten, dat alle
staatsinrichtingen als tot niets deugende,
ten spoedigste omvergeworpen moeten wor
den. Het Congres sprak den wensch uit,
dat alle volken spoedig met hun reges-
ringen afrekening zullen honden.
Te Gent en Antwerpen sjjn prot8stmee-
tiagen gehouden tegen hetwetsontwerp van
den minister De Smet de Naejjer
waarbjj het recht bot verkoop Tan ster
ken drank swaarder dan tot heden ba
last zou worden.
Een bierbrouwer te Laeken, in wiens
bier voor de gezondheid nadeelige bestand»
van wisn Walti iiem gesproken bad, de aiemwe
opzichter over de viaeoitvrg, die van Paesen ge
komen was, en van wien Severin verteld had,
dit hg dagen lsng in den eetannsen, met sueenw
bedekten kloostertuin op en netr gewandeld
had, als een spook.
Haymo kwam eene scksede naden, *g'ne
spükere beslagen schoenen kratten dearbf op
een steen. De man hief driftig sgQ gebogen
hoofd op. Deze t'otscha, edele gestalte, h»d
beter voor een harnas, dan voor een pjj g®"
past; het gela t echter met dea vollen, swar-
tea baard, zag wit als «ueeuw s verdriet en
zieleemart hadden aan de trekken eene scherpe
uitdrukking gegeven en diepe rimpels ip be
hoofd doen omstaan. Om sgae dunne lippen
lag eene pünlgke tr-.k eu de ingezonken oogen
brandden als vuur dese oogen hadden
ker in langen tüd de weldoende tranen
gekend. H.ymo voelde sich geheel ontroerd
bg den aanblik van dezen kluizenaarhg nam
ver van net aorp in eene voor aen storm ue- ug ueu
schutts plaats de boot wsder aan land trok. verlegen zgae muts af en stamelde,
IT. j_ L J J Il: K/iT-nraBTHn vadfif. Wil SCi'ft.
Tusschen de raizehende denneboomen liep hg
de zachtglooiende, boschrgke helling op. Plot
seling bleef hg getroffen staan. Voor hem zat
op een met mes bedekten steen een soort klui-
zanaar. Aan zgae voeten lagen netten, visch-
netien en hengels. Hg leunde mst de armen
op do knie en hield het gelaat in de handen
verborgen. Onder de neergeslagen k*p men
een oclioon gevormd hoofd, met tor.gesoioren
,«lt« baard biag tu..ohee
do
zwmt haar.
zijn handon
Zjjn
tot op
en
en
3D
d*
er
Eerwaarde vader, wat scheelt u, zgt gg
ziek P
Zonder een woord te spréke*1 r
man het gelaat af, nam sgDe netten e*
vischtuig op zgnen arm en wilde n'
Hajmo echter plaatste sich voor rat en
vprak
O, epreek maar een enkel roord tot
.-T. in hc. vee■■"-
-r—«-</.
t i— »-
<(a up-
