NIEUWE
IDagBlaó voor eSfëooró- on SEuió-dCollanó.
agite ma hou agitate
Uit de goddelooze school.
J
No. 4774,
Donderdag 25 April 1901,
26ste Jaargang,
De Beüid.
BOITEMLAJS f>7~
50 Gent
77s
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
China.
Engeland.
Frankrijk.
Duitschland.
Italië.
HiiRLIM^OHE C00R4I1.
ABOSNEMEUTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1 l 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland l 2,80
Afzonderlijke nummers«0.03
Dit blad verschjjnt
Hogelijk», behalve Zon- en Feestdagen.
BUBE4U: St. Janstraat Haarlems
PBIJS DES ADVEBTE UTIBU
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contant
Het gewone deuntjedat onze heden-
daagsche moderne wereldhervormers doen
hooren is 't liedje«de school moet de
wetenschap leeren buiten alle godsdiensti
ge begrippen,» met anderewoorden de zoo
genaamde wetenschap die God loochent en
geen rekenschap houdt met het bestaan
een er ziel.
God dus uit de school. Vrij moet de
mensch zgn hartstochten den teugel laten
vieren in woeling en strijd.
Het vergift der grofste dwaling: «God
buiten de school», en een gevolg er van
«God buiten den Staat» wordt droppel voor
droppel aan jongeling en jongedochter toe
gediend, onder de verleidelijke leugtn van
«volmaakte vrjjheid.»
Maar tot welke waanzinnigheid de god
delooze wetenschap leiden kan heeft ons
het nog kort geleden afgespeelde drama te
Berljjn doen zien. Daar heeft mevrouw Von
J u n g e 1 n, dochter van den vermaarden
geschiedschrijver Freitschkeen echtge-
noote van een overste der cavalerie zich ge-
zelfmoord na hare drie kinderen vergiftigd
te hebben. Men kon de oorzaak van deze
wanhopige daden niet gissen, toen een paar
dagen na het vreeselpk geval de echtge
noot der ongelukkige vrouw een brief vond»
door haar geschreven eenige uren voor haar
dood. De moordenares en zelfmoordenares
schreef
«Mijne moeder was aangedaan door her-
senverstoringen. Ik heb veel van Darwin s
werken gelezen, en zgn leerstelsel over de
erfelijkheid heeft mg getroffen en wreed ge
kweld. Ik ben bjjwglen overtuigd, dat mgne
moeder mg hare hersenziekte heeft nage
laten en dat ik ze, door dezelfde wet van
overerving, heb moeten overbrengen aan
mgne eigene kinderen. De lezing van H aec-
k e 1 s werken heeft in mijnen geest den in
druk versterkt, dien ik uit D a r w i n s wer
ken geput heb.
Ik wil niet, dat mgne kinderen zinne-
FEUILLETON.
15.
Vervolg.)
Eens had hjj haar voor mishandeling behoed
toen een al te driftig voerman haar met de
zweep wilde slaan, omdat zij hem niet vlug ge
noeg hielp. Een jaar later werden zjj man en
vrouw. Zjj begonnen het huishonden met hun
drieën Wolfr.ad, Sepha en Gitli. Zjj waren
innig aan elkander gehecht en leefden tevre
den.
Eerit werd er een jongen geboren, toen een
meisje, en toeD volgden ziekte, zorg en nood.
In dezen ongelukkigen tjjd werd Gitli de goede
geest van het kleine huisjehaar zachte aard
temperde het verdrietige humeur van den broe
der, hare opgeruimdheid troostte en bemoedigde
de 'zieke vrouw, en bij hare vjjftien jaren werkte
zjj als een volwassen meisje, opdat het huishou
den zjjn gr regelden gang zou gaan. Bovendien
verzorgde zjj de beide kleintjes met zooveel
toewjjding, dat de kinderen haast nog meer
van haar, dan van hunne moeder hielden.^
Met een bekommerd gemoed keerde zjj van
den rentmeester in htra woning terug. Toen zjj
echter het houten deurtje opendein dc gevlochten
omheining, werd de grocte kommer, die haar
neerdrukte verzacht en langzaam verdrongen
dooi allerlei kleinere zorgen. Met vorschende
oogen keek zij rond hier scheeD alles in de
beate orde de kippen liepen kakelend op het
loozen, of misdadigers worden en dat zou
gebeuren, indien zij le dden, want mijne
oudste dochter jvan 7 jaren) is soms on
derhevig aan stuipen. Ik ga sterven en mgne
kinderen met mij.
Eu de rampzalige moeder heeft ge
daan zooals zij schreef. Zij had de werken
van Darwin en Haeckel gelezeD en er
geloof aan gehecht. Zij had in zich opge
nomen de dwaze beweringen, dat de mensch
een min of meer geperfectioneerde aap is,
dat er geen God en bijgevolg ook geen toe
komstig leven bestaat. Zij heeft geloofd,
zooals de hedendaagsche waangeleerden be
weren, dat de mensch geen vrgen wil heeft
en noodzakelijk het slachtoffer moet wor
den van de geestverstoringen, hem door
overerving meegedeeld.
En de, ongelukkige vrouw vond wel
licht niemand in haar omgeving die haar
kon zeggen dat al de veronderstellingen
eener valsche wetenschap ongegrond zjjn,
er was niemand die haar kon zeggen dat
de mensch wel een vrgen wil heeft en per
soonlijk verantwoordelijk is voor zijn daden.
Er was niemand die haar kon zeggen, dat
indien de erfelijkheid in zekere mate be
staat, deze kan tegengewerkt worden, dat
de mensch eene ziel heeften dat de gods
dienst ons de oplossing geeft van de ge
heimen, welke de wetenschap oplevert.
De diep rampzalige vrouw heeft dat alles
niet geweten of niet willen wetenin hare
boekenwijsheid van goddelooze schrijvers
heeft zjj het vergift der wanhoop opgevan
gen en in plaats van te gelooven aan den
godsdienst, heeft zg vertrouwen geschon
ken aan de akelige leerstelsels van een Dar
win en een Haeckel.
Het is juist die goddelooze wetenschap,
de honderdmaal weerlegde veronderstellin
gen van godverzakende geleerdendie
men de jeugd inprent, om den gods
dienst van onder het volk te doen ver
dwijnen. Het is dat onderwjjs wat gege
ven wordt aan jongelieden om hen te nor
men tot het denkend deel van het volk.
heem, krabden in den grond en schudden de
veersn. De beide geiten graasden vreedzaam in
een kring van boomeu, waaraan zjj met lange
touwen vastgebonden waren. Nn ontwaardde zjj in
het gras een fladderend kleedje,waarouder uit twee
beentjes in de lucht spartelden. Een vjjfjarige,
blonde knaap lag voorover op den grond, en
groef en woelde met beide handjes in de zwarte
aaide, alsof er een schat uit opgedolven moest
worden.
Lippele, riep Gitli, wat doet gjj daar
toch
Mollen vangen, fluisterde de kleine mol-
lenjager op geheimzinnigen toon en wilde op
nieuw met graven en woelen beginneD.
Gitli hield zich boos en sprakEoei, wees
toch falsoenljjk. Zoo op den kouden grond gaan
liggen 1 Sta gsuw op
Langzaam stond het kind op en nu sloeg
het meisje vol ontzetting de handen in elkaar.
Maar, Lippele, wat ziet gjj er toch uit
Kjjk me eens aan! VerschrikkelijkNu zal
Dilti gaan huilen den naam Ditli had het
kindsrmondje zelf uitgevonden, toen het nog
geen Gitli kon zeggen
Ditti zei huilen Dat was voor Lippele eene
bedreiging, die altjjd hielp. Hjj vertrok het
mondje, liet het lipje hangen, strekte de armpjes
uit en keek stjjf voor zich. Aun het lange kleedje
dat zjjn eenigst kleedingatuk was, kon niemand
meer zien, dat Gitli het dien zelfden morgen
helder van kleur uit de kast genomen had. En
dan die handjes? En een gezicht zoo zwart, of
Lipppele den mol met de tanden uit den grond
had willen halen I
Waken wjj over onze kinderen od be
waren wg hen, opdat zjj geeD onderwjjs
genieten waar God wordt buitengesloten.
Wat wg willen en wat wjj altjjd zullen
bljjven eischen, dat is de vrgheid van on
derwjjs, om aan onze kinderen een gods
dienstig onderricht te kunnen bezorgen
dat hen vrjjwaart voor de verderfeljjke en
afschuwwekkende dwalingen eener valsche
wetenschap.
Twee Duitsche cavaleristen zjjn in den
omtrek van Pao-Ting-Foe, door Chineezen
vermoord.
De Engelsche troepenafdeeling die
van Sjan-Hai-Kwan uitgezonden was om
een bende Boksers uiteen te drjjven, werd
na een hevig gevecht teruggeslagen, nadat
de commandant der Engelschen was ge
dood en een groot aantal minderen ge
wond.
De Chineesche generaal T e n g-s e t-
s a i, is met 6000 man infanterie en 2000
man cavalerie, goed gewapend en gedis
ciplineerd gezien op marsch naar Sin-gan-
foe, waar het Hof verbljjf houdt. Deze
Chineesche troepenbeweging komt de auto
riteiten zeer verdacht voor.
De beweging onder de bevolking tegen
de nieuwe belasting wordt steeds dreigen
der. Iedereen beschouwt de belasting op
de steenkolen als veroordeeld.
De suikerhandelaars volgen het voor
beeld, door de steenkolenhouders gegeven
door de prjjzen te verhoogen.
De oppositie van de Standard tegen de
inkomstenbelasting' wordt krachtig voort
gezet.
Een vreeselijke moordpleging heeft te
Corances bjj Chartres plaats gehad. Een
landbouwer met zjjn vjjf kinderen, van wie
het jongste vier jaar was, is vermoord ge
vonden. Men meent, dat twee zwervers,
die in de buurt gezien wareD, de daders
zjjn en dat diefstal de aanleiding tot het
bloedbad is geweestin de woning van
Heere, Heere, jammerde Gitli. Kjjk toch
eens aan 1 Nu moet Dilti morgen weer natr de
beek toe om het kleedje te wmsehen 1 Wat zjjt
gjj toch voor een jongen!
Een stoute jongen, erkende Lippele met
prijzenswaardige eerlqkheid, terwijl zijne oogen
zich met tranen vulden.
Dat is zoo, stemde Gitli toe, vatte het
knaapje bjj den arm en liep zoo snel naar de
openstaande huisdeur toe, dat Lippele met
zjjne korte beentjes haar bjjna niet volgen kon.
Het vertrek, dat zjj betrad, zag er armoe
dig uit en was slechis van het allerooodigste
huieraad voorzien maar elk stuk waa zindeljjk
en netjes onderhouden de tafel en de banken
waren wit geschuurd. Achter den leemen vuur
haard stond een groot, ruim bed en in een
hoek tuischen bed en muur rustte Sepha, de
vrouw van den stoker in eenen uit wilgeteenen
gevlochten leuts'.oel. Zjj scheen het koud te
hebben, want zjj had een dikken doek om hare
schouders geilagen. Het blonde haar hing los
om het bleeke, zorgvolle gelaat mat de stille,
ziekeljjk schitterende oogen. Men kon aan hsra
houding zien, dat zjj zoo zwak was, zjj hing
met de ermen op de leuning van den stoel,
dien Wolfraad voor haar op een vrjjen dag ge vloch
ten had, omdat het liggen haar zoo lastig was.
Eana zieke als ziekenverpleegster I Op een
met grof linnen oveitrokken kuisen van het
bed lag een driejarig meisje in dichte krul
len hing het goudblonde baar om het lieve,
kleine kopje, terwjjl de oogjes van kooitigloed
schitterden. De magere, bevende vingertjes speel
den op het dek met de reeds hall verwelkte
het slachtoffer werden 1500 frs. aan geld
en verschillende voorwerpen van waarde
vermist.
Te Parjjs had het volgende plaats:
Een naaister mad. Grand Guillaa-
m e, 39 jaar oud, wandelde met haar zoon
in de Rue d'Augoulème, toen zg een ond
vriend ontmoette, die vroeger veroordeeld
was geweest tot tien maanden gevangenis
straf, omdat hg haar messtekea had toe
gebracht.
Hg sprong op haar toe en bracht haar
met een scherp gzer twee steken in den
rug toe. De ongelukkige viel. De zoon,
denkende dat zijn moeder gedood was, viel
op den moordenaar aan, ontrukte hem zgn
wapen en trof hem in het hart, zoodat de
ellendeling dood neerviel.
De kwetsuren der moeder zgn zonder
gevaar.
Naar aanleiding van het protest door
Dr, L e y d s bg het Duitsche ministerie van
Buitenlandsche zaken ingediend over het
schenden der neutraliteit door Duitschland,
dat wapenen levert voor Engeland, moet
de StaatssecretarisVonRichthofenin
den Rgksdag verklaard hebben, dat het on
mogelijk was den verkoop en den uitvoer
van oorlogscontrabande te beletten.
De heer Yon Richtholen vergeet,
dat Von Bismarck in 1870 er tegen
protesteerde, dat door Engeland en Ame
rika aan Frankrjjk wapenen werden ge
leverd en dat sedert dat tgdstip Duitsch
land het voor volkomen mogelgk hield,
dat maatregelen werden genomen om deze
schending van de neutraliteit te beletten.
Het protest van Dr. L e y d s zal wel
niets uitwerken, immers eenige maanden
geleden heeft hg twee protesten van de
zelfde soort aan den rijkskanselier Von
B 1 o w gezonden. Deze heeft er niet op
geantwoord en heeft daarmee de schending
der neutraliteit door de schending van de
eerste regelen der internationale etikette
bezwaard.
Kolonel R i c c i a r d i en de Antwerpe
naar Van Neck hebben in Italië een
buitengewoon succes met hun voordrach
ten en het vertoonen van liohtbeelden over
den Zuid-Afrikaanschen oorlogoveral wor
den zg met geestdrift ontvangen en toege
juicht.
pr muia's en viooltjes, die Gitli voor het kind
medegebracht had, vóór zjj het hnis verliet.
Toen nn bet meisje de denr opende, begon
nen de oogen van het kind van bljjdsehap te
stralen. Dilti, sprak het zachtjes en het strekte
de armpjes uit.
Ja kleine, ik kom al, sprak Gitli met
een vriendeljjken lach. Zjj plaatste den kleinen
zondaar, dien zjj meegebracht had, midden in
de kamer met de woorden
Kjjk eens zus, hoe het kind er weer uit
ziet
Een treurige glimlach kwam op Sepha'e ge
laat. En toen de kleine bengei bemerkte, dat
zjjne moeder niet op hem knorde, masr er om
lachte, juichte hjj van pleizier of hjj eene
groote heldendaad verricht had en hjj sprong
en danste als een dolle door de kamer rond.
Gitli was op den kant van het bed gaan
zi't3D, zjj hield het kind in de armen, dat
zich met de teere handjes aan haten hals vast
klemde. Zoo tegen elkander gevljjd wiegde Gitli
heen en weer en de kleine zong dasrbjj met een
vleiend stemmetje.
De heldere zonnestralen, die door het lage
venster naar binnen vielen, deden in deze treu
rige ruimte honderden stofjes dansen. Wilde
na een langen, kouden winter de lente nn ook
haar intrek houden onder dit dak Tjjd er voor
was het zeker wel I
(IPerdf vervolgd.)