No, 4777
Maandag 29 April 1901.
26 ste Jaargang.
Paus en Politiek.
bITithin l ajn d,
De Bruid.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
SSjtei
feuilleton.
*tk w
Frankrijk.
Italië.
Spanje.
Amerika.
Engeland.
België.
Het gerucht der verloving van prinses
Clementine met prins Ferdinand
vaa Bulgarjje, wordt officieel gelogenstraft.
Duitschland.
mrni
QagBlaè v
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
xETMAlNTjENDfUi;
on SËuiè-éCollanó.
PRTJS DER ADVERTENTIEN;
Van 1—6 regels50 Cents.
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITE MA NOW AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre
Het Italiaansche blad de Tribuna be
spreekt met rijn vrg metselaars wijsheid den
politieken toestand in de z. g. Roomsche
landen Frankrjjk, Spanje en Portugal om
aan te toonen, hoe daar het Katholicisme
Verflauwt en vergeet daarbij niet op te
merken, dat het *Los van Rome,* de kreet
der kerkvervoIgTs in Oostenrijk-Hongarjj?,
zijn ontstaan te danken heeft aan het slechte
beleid in zake politiek van het hoogste
berkelgk gezag.
In dezen aanval op den Paus is de TVi-
buna, tot onze groote voldoening, er in
geslaagd hoezeer dan ook tegen haar
Zinde figuur van Z. H. L e o XIII,
tegenover de vjjanden van Pausdom en
Kerk, in een nieuw licht te doen stralen.
Na een lofzang te hebben aangeheven
Voor den eerbiedwaardigen Grgsaard,wiens
hooge leeftgd en onverzwakte geestkracht
bewondering afdwingtdie een en al geest
drift is voor zijn verheven zending, door
^vien het prestige en de invloed der Kerk,
'vrer hoogste vertegenwoordiger Hg is,
Zoozeer is toegenomen eindigt het Yrjj
^otselaarsblad in lgnrechte tegenspraak
ölet zichzelf, met te zeggen dat de rich-
l'üg van Leo XIII verkeerd is zooals
duidelijk bljjkt uit de gevolgen die wjj
tegenwoordig te zien krggen.
Hoe is 't nu mogelgk, vragen wij, dat
6 richting, waarin de Paus handelt, ge-
rekkig en verkeerd kan zjjn, indien het
Prestige der Kerk toeneemt onder zgn
Paussehap
^at zgn de gevolgen, die wg in onze
af?en aanschouwen Als zoodanig noemt
Tribuna den «opstand» van hetrepu-
'beinsche Frankrijk, van de monarchis-
l8°be landen Spanje en Portugal, zonder
^°cbtans te vermoeden dat de partgen die
^lcb verzetten tegen de Kerk en de han-
^e''ügen van Leo XIIIniet Frankrijk
noch Spanje, noch Portugal, maar een
a&ömatigende minderheid die wordt op-
Sehitst door 't algemeens auti-clericalisme,
ln zgn meest versterkte holen is aan-
a8'i juist door de energieke, verstan-
sociale actie van dien wonder vollen
^Us eo Leeraar der Kerk. Hg, inderdaad,
j.ee^ de donkerste schuilhoeken der dwa-
schoongeveegd heeft zich aan 't
k°°fd gesteld der uitwendige katholieke
k We8'ng, en heeft zorg gedragen de vol-
Val V°^omen voor te lichten omtrent de
^•schheid der liberale leerstellingen, er
middeleu bjjvoegend om de volks-
sas weder tot het christendom terug
6 hengen.
0 XIII i8 in de oogen der wereld
18.
Vervolg.)
W0n dat meeDde zjj j bromde hjj, dan
rg8t plotseling hartelijk te lachen en liep
tiijjgi u8g«n tred verder. Wa«r de straatweg
Alt)B ac hoornen en «truiken den oever der
Z'-Dofin ,araible, hoorde Haymo achter zich de
«tem van het meisje
"Ik w
^&&r ï'1' een mooi. groen woud,
h«at j0°Pen drie heiten, flink gebouwd
bi8 de <ïpea drie horten echoon en fijn
est on de vreugde van den jager «ijo."
Verdof010 luisterend «taan en de «tem zong
ba«t een mooi groen wond,
S?" z*°P,en reeën, flink gebouwd,
^i«t ;^at en een bruin, een geel als goud,
maar, 't welt de jager wou 1"
It
*k m K011 u we* kunnen zeggen
^'^e Wpa&t mocht 1 lachte Hgymo vrooljjk en
'^ëtai 61 Verder gaan. Nu heb ik ecbt.r nog
Hij nam de njuts van het hoofd, rukte er het
"ruikertje primula, af en wierp het iu't water,
waar btt door de daeaande golfje» snel mee
gevoerd werd.
een wonder geworden, ook door ziju weer
stand tegen de godielooze overweldigers
van Romewier streven en richting
iu waarheid verkeerd zgn, en die zich
thans verblgden in de schijnbare zege
praal van het anti-clericalisme hier en
daar onder de christelijke volken. De schgn
bare zegepraalwant in werkelijkheid is
het anti-clericalisme slechts weder opge
staan om op heftige wijze te protesteeren
tegen een macht, die zich op een wijze,
die aan h8t wonder grenst, bevestigd
heeft door de vereenigde zeven gaven des
Heiligen Geestes, bewonderd en vereerd
in L e o XIII.
Zooals wij in den aanhef zeiden, is de
Tribune er in geslaagd de richting des Hei
ligen Vaders op schitterende wjjze in het
licht te stellen, door het feit zelf dat zij
zich gereed maakt haar als onvruchtbaar,
zoo niet verderfelijk voor de Kerk, voor
te stellen, door te willen onderscheid ma
ken bij den verheven persoon van het
VaticaaD, tnsschen den Paus en den po
liticus.
De politiek behoort hg den Paus, en zjj
bestaat in de bevordering van het welzijn
der Kerk wanneer dan, onder den invloed
dier actie, de tegenpartij in opstand komt
en zich dreigend verheft, dan is dat geen
teeken van verkeerde richting, maar veel
eer dat de richting zeer juist is, al doet
zij ook pgnlgke en dreigende kreteo op
gaan. Dat de tegenpartjj in opstand komt,
is natuurlgk en overeenkomstig de be
loften zelve van het Evangelie, dat der
Kerk niet verzekerd heeft dat de poorten
der hel zich niet dreigend tegen Haar
zouden verzetten, maar wel dat zg Haar
nooit zouden overweldigen.
Dat alles moet de aandacht van de
Tribune zeker ontgaan zgn, terwgl ze zoo
gverig in de weer was naar schijnheilige
bewooidingen te zoeken om L e o XIII
te hekelen, iu diens activiteit welke zg
haren lezers als een wonder van pbysieke
en moreele kracht wilde voorstellen, in
diens goddelgke zending, wier hoogste
apostel Hg is door de goddelgke Voor
zienigheid.
Wanneer het de bedoeling der Tribune
geweest is, de katholieken te overtuigen
van de verplichtiog, welke onze Heilige
Vader zou hebben tegenover de wereld
lijke macht van Italië, welke volgens
haar der Kerk een waarborg is in
tgden als er stormen opsteken tegen den
H. Stoel, dan komt zg ook hierin tot een
tegenovergesteld resultaat, Zij laat immers
met de handen tasten, dat al haar vooraf
gaand geschrgf tendentieus was en' be
rekend om water te brengen op den mo-
VII
De namiddag ging voorbij en des avonds
kwam Wolfraad naar huis. Htt wa« werkeljjk
de itokerdien Haymo in de deur van de
zoutziederij gezien had. Nu droeg hjj bjj de
blauw linnen broek nog een grof hemd en een
oud bui«. Voor de deur trok hg de klompen
uit eu ging met bloote voeten de kamer in,
waar htt reeds donker wa«.
Zjjtgjjhet Falzer? klank de zichte Btem
zjjner vrouw.
Ja, Sefantwoordde hjj, zjjne ttem tot
een gefluister dempend toen ging bjj naar
Sepha toe en «treek haar met de zware tand
over het voorhoofd.
Hoe gaat het mot ons kleintje?
Goed, goed, het zal nu wel schikken.
Heeft htt al weer een poosje buiten gezeten
in de zou
Ja, Falzer, j».
Hjj boog zich over het bed heenSlaapt
het al? Zij knikte slech's, Bjjna onhoorbaar
ging hjj op den kant van het bed z tten en
voelde met den rug der hand tegee de wan
getjes van het sluitntrjnde wicht. Hoe gloeiden
die 1 Hjj boog zich nog dieper over het kind
heen, dat hjj den heeten adem voelen kon.
Dan richtte hjj zich op en vroegWaar is
Gitii
Zjj stookt het vuur wat op.
Hjj stond op en ging het vertr ;k uit. Buiten
io de keuken vond 1»$ GitJi bg het knappende
vUUr op dei h/ard 8t«»n.
2jjt gtj vroeg hg.
len der Italiaausche vrjjmetselaarsbent
die het niet langer verkroppen kan dat
Leo XIII zich zoo energiek en zoo
voortdurend bljjft verzetten tegen het re-
volutionnair Italiëdat de Kerk onder
vijaudelgke overheersching wil honden
welk Pauseljjk verzet Italië zelf ieder
oogenblik in de ernstigste ongelegenheden
brengt en tot een ondergeschikte plaats
veroordeelt in de rij der volken en der
anti-clericalen zeiven. Dezen kennen inder
daad geen aader dan het Pauselgken
Rome, en als zg hebben uit te varen
tegen den Paus, dan varen zij uit tegen
Rome. Dat blgkt ook thans weer eens te
meer uit den onlangs in Oosten-ijk aan
geheven kreet«Los van Rome En dat
grieft de Tribunedie wel zou willen dat
men leerde onderscheiden tusschen Rome
en het Vaticaan.
Vergeefsche moeite Rome en het Vati
caan is een en hetzelfde. Vereenigd zul
len zg verschgnen op den jongsten dag
bjj de zegening der goeden en de vervloe
king der boozen.
Er is moedwil noodig om het eene van
't andere te scheiden en aan de dwaze on
derstelling te denken van een Rome dat
niet Pauseljjk zou zgn, waartegen zich de
uitbarstingen van woede der anti-clericalen
richten en tegelijk de verzuchtingen der ge-
loovigen voor wat waar is en goed heen-
stjjgen tot God. Als er sprake is van de
Eeuwige Stad zal de macht der namen
sterker bljjken dau iedere poging om den
naam van het huidige Rome te scheiden
van den Paus.
Het Vaticaan is Rome in de oogen der
wereld, en Rome zal nimmer iets anders
beteekenen dan het Vaticaan. Dat weten
wjj, katholieken en belgden hetonge-
loovigen afgescheidenen andersdenken
den, vrijmetselaars, anti clericalen allen
bevestigen het, hoewel knarsentandend en
met die spjjtwelke de macht der om
standigheden, zooals de goddelgke Voor
zienigheid die geleid heeftveroorzaakt.
De Fransche Republiek gaat een ern
stige crisis te gemoet. Het ministerie
Waldeck Rousseau brengt het land
van den wal iu de sloot. De eene werk
staking breekt uit na de andere, de werk
lieden vervallen hoe langer hoe meer in
ellende en de landbouw en njjverheid krg
gen een gevoeligen knak.
Inmiddels zullen de werklieden, ge
schaard onder de roode lap der socialis
ten, waarvan een groot deel zonder werk
en brood rondloopen, zonder twjjfel met
Gitli knikte en da franen kwamen haar
in de oogen.
Maar «preek dan toch. Wil hj| mg uit
stel geven
Zg schudde het hoofd «preken kon zjj nut.
En haar zwggen zeide hem metr, dan honderd
woorden baddtn kannen does. Hij weid doods
bleek, greep met sidderende hand naar een
dunnen tak en ratelde er mee in het vuur,
EriUmeier, «prak hjj na eenige oogen-
blikken met onvaete «tem, heeft met Michael
de buur ook nitf kunnen btt len en den ande
ren dag is hjj de woning uitgezet.
Hoe kunt gjj u bij dtzan man vergelij
ken 1 «prak Gitli toornig. Niet willen bitalan.
Zoo'n «lacht merschl
Goed of slecht, geld moet er zgn, geld 1
Met een schellen lach «tak hjj da handen in
de ledige broekzakken en keerde ze om, Nu
heeft Zimmerauer de woning van Friissmeier,
en Fransje wacht ook al, tot er iets leeg komt.
Hjj weodde zich af en verliet de keuken.
Op den drempel draaide hjj zich nog eren
om en vroeg: Waar i« de jongen?
Op hetselfde oogenblik kwam Lippele de
deur binnenstormen. Met beide armen ving
Wolfraad het kind op en drukte het tegeD zjjne
borst. Lippele verzette zich half weenend tegen
deze ruwe teederheid hjj moest ook eene ge
wichtige boodsctap overbr 5Dgen
Eggebauer had naar VJ^er.geVra.gd. e& Ver.
genoegen vernomen hebben, dat de socia
listische minister van openbare werken
in het Departement van Aix een buiten
goed heeft gekocht voor 600.000 franks.
Dat is er een dia tegen het kapitaal en
de kapitalisten schreeuwt en zich zelve
onder de arme proletariërs rekent
Z. H. Leo XIII heeft Dinsdag Mgr.
Lorenzelli, nuntius te Parjjs, in bjj-
zonder gehoor ontvangen. Het onderhoud
duurde twee uren lang. Het gerucht dat
Mgr. Lorenzelli niet meer naar Parjjs
zal terngkeeren, is op zgn minst genomen
voorbarig te noemen.
Te Madrid is het weer laog rustig ge
weest. Er moet weer leven gebracht wor
den in de brouwerjj om het straat-canaille
wat rumoer te verschaffen daarom heb
ben de tram-koetsiers en conducteurs be
sloten eene algemeene werkstaking te
houden.
De werkstakers zgn alvast begonnen
met baldadigheden te plegen. Zg verniel
den een tramwagen en wierpen met stee-
nen naar de politie. Een politie-agent en
een trambeambte werden gekwetst.
Dinsdag nacht had op het eiland Ten
nessee, nabjj Memphis, eene stoutmoedige
bandietenstreek plaats. De exprestrein, die
uit Memphis ten 11 ure 40 's avonds
vertrekt, werd twintig minuten na zgn ver
trek door zes gemaskerde mannen tegen
gehouden. Een neger, bediende van den
trein, die wilde we.erstand bieden, werd ge
dood de hoofdconducteur werd mishan
deld de reizigers werden niet lastig ge
vallen. Toen de trein stil stond, maakten
de bandieten den post- en bagagewaggon
los, voerden deze eene halve mjjl verder
en deden de deuren met dynamiet sprin
gen, namen alles wat waarde had mee
en verwijderden zich met den buit.
De eigenaren der steenkolenmijnen en
reeders te Northumberland hebban zich
in deputatie naar den heer H i c k s
Beach begeven. Hjj gaf hun ten ant
woord niet in staat te zgn de steenkolen-
belasting in te trekken, maar hg beloofde
de bestaande contracten redeljjk te behan
delen. Hjj stelde de deputatie voor een
Commissie te benoemen om met hem te
confereereu.
De nieuwe Engelsche leening van
zestig millioen pond sterling, heeft met
veel bjj val gevonden, hoewel de voor
waard n zeer voordeelig gesteld zgn.
Over een staaltje van belastingbetaler!
schrjjft een Engelschman aan een vriend,
medewerker van de Figaro Hg heeft een
inkomen van 600 pond sterling, ot 7200
gulden. Zjjn huishuur bedraagt 625 gul
den per jaar. De inkomstenbelasting is
1 sb. 2 p. of 70 ceut per pond, dus 420
gulden. Aan stedeljjke belasting betaalt
hg te Londen
zooht om dfzao avond nojf to komeo.
Din ook nl, «wompeWo Wolfr»nd. O»»
geluk komt «lejrion Hut uouu h' t '*n
dere. Zoo «»J het ook wd motten tsyn I Hfl z 11-*
dea jongen op den grond, schoof hem door de
deur naar binrien en verliet het huis.
Wtltraad behoefde slechts over de tuinheg
te springen, want Eggebtuer was zgn buurman
en rjjk ook Die had kisten en kasten vol zit
ten vier paaiden in den st-1 en meer dan
twintig hoeven. Voor den rentmeester geen
zaak om eerbied in te boezemen, dat had mjjn-
heer Scklutteman heden-morgen nog bewezen.
De boer scneen den s'oktr verwacht te heb
ben, Want hjj stond in de huisdeur, met de
duimen tus-e. en zjjn breeden lederen gordel
gestoken.
Goeden avond, Eggebaner 1
Van hetzelfde, Falzer
Gjj mott niet boos zjjn, bnurmsn, sprak
Woltraad, wien elk woord bjjna in de ketl
bleef st ken, het is niet zooals het behoort, dat
ik mij eerst heb laten roepen. ik had uitmjj-
zffven moeten komen, want ik weet, dat ik u
bjj handslag beloofd beb, het geld na Palm
zondag terug ta betalen
Gekheid, bromde de boer. Ik heb er im
mers niet om gevraagd
Wolfraads gelaat verhelderde, als hjj den
boer aanzag.
Houdt het geld, zoo lang gjj wilt. Ik heb
het niet noodig Gjj zjjt een arme duivel, maar I
toch een eerlgke vent, dat ztl wel terecht I
komen. En ik ben ccdo meHoigdende ziel, on
het deed genoegen, «i-t ik a ho'P»" *"®-
JSsnu truitJ vuo hoop «ohoot Vt olfraad In hoi
k.k jc*.
£ene »traui
hurt.
Duurm.
London County Council (politie-, asyls-,
scholen-onderhoud) 192,50 gulden.
House duty of speciale woningbelasting
14.05 gulden.
Water 8 pond 18 sh. of 46,80 gulden.
In het geheel betaalt hg dus 673.45
gulden.
Geen wonder, dat het Engelsche volk
ontevreden wordt over de steeds stjjgende
belasting.
De warmte in Engeland heeft reeds
eenige slachtoffers geëischt.
Te Edinburg vroeg een wolkoopman
in de British Linen Bank om een glas
watervóór men het hem echter gebracht
had, overleed hg in de armen van een der
wachtenden.
In Londen wees de thermometer 76 gra
den, een warmte groot genoeg om voor
de paarden de zonne-hoeden voor den dag
te halen.
Een man, die even zgn kleindochter
van de tram droeg, viel van de hitte dood
neer. Een sjouwer die een machine op
een kar zette, stierf eveneens plotseling
door de warmte.
Koning Leopold geeft heden in
zgn wintertuin van het paleis te Laeken
eeD garden-partijwaarvoor 2000 uitnoo-
digingen zgn rondgezonden.
Na een door den Pargschen advocaat
Joseph Menard uitgesproken rede
te Luik is het tusschen zgn gehoor, dat
uit Roomsche studenten bestonden
liberale studenten tot een ernstige vecht
partij gekomen, waaraan de politie eerst
een einde kon maken, nadat zjj een aantal
aanhoudingen had gedaan.
De glasblazers te Charleroi zulien
den arbeid weder beginnen.
De heeren zullen in den beginne niet
veel presteeren, hun handen zgn tot den
arbeid ongeschikt geraakt en bun lichaam
verdraagt de groote hitte niet meer, vooral
nu de warme dagen gaan aanbreken,
zullen de stakers bjj het hervatten van
den arbeid niet op huu gemak zgn. In
den eersten tgd dus kan eeD werkman
hoogstens een paar uur per dag werken
en duurt het ook weer een paar weken
voor zg weer aan het werk gewend zjjn,
zoodat men mag aannemen dat, van het
oogenblik dat tot de hervatting van 't werk
besloten wordt, er nog ongeveer 2 maan
den heengaan voor dat alles weer zgn
geregelden loop neemt.
In Pruisisch Polen hebben voortdurend
onlusten plaatstengevolge der dwang
maatregelen die aldaar door de Regeering
worden genomen. Woensdag deed de po
litie weder te Posen eene vergadering van
Polen uiteengaan, omdat zg een Poolsch
en Pruisisch karakter had. Het volk kwam
daartegen in opstand zoodat de gendar
merie bg herhaling moest chargeereu om
de menigte uiteen te drijven.
moed krggen, om op nienw u met een verzoek
lastig te vallen.
Ik kan de hunr niet betalen! O, als
gjj mjj zondt willen helpen
Eggebauer spitste de ooren, wat hjj daar
hoordescheen hem genoegen te doen. Hjj
antwoorddeIk zon u wtl kannen helpen,
als ik maar mocht, maar, misschien mag het
ook wel
Buurman 1 En Wolfraad had reeds met
bevende vingers de handen van den bo r ge
grepen.
Laat los, laat los, weerde deze lachend
af. En wjj zullen er straks nog wel na
der over spreken. Opdat gjj echter zien zult,
wat ik voor een man en hoe goed ik het b«'
u meen, wil ik u een pasr rgksdanlders la
ten verdienen. Ik heb dadeljjk al aan ja ga-
dacht.
Verdienen! Lieve Hemel, bunrmaD, ia
wil er voor werken als een ezel. Maar ik moet
van 'a morgeus vroeg tot 'a avonde laat in de
zoutziederij zijn.
Wat ik bedoel, kan ook in den naelit
gebeuren. Het is eiken avond helder •ter/elicht.
Vjjf uur hebt gjj er voor noodig, ala gï un»
begint, zoodra gjj 'a avonds thuis komt, iIm
kunt gjj geruet zgn, als de b w^-der v
zoutkeet geiuid wordt. En ala gjj het -i-Za
terdag op Zondag-nacht doet, dan kuu j er
nog laoger over doenwant op ..den
ruat hot r«»r rf«' *ou t
"roe t
ZoitM+p riop ai
1st a tmraa-