No. 4783
Maandag 6 Mei 1901.
26ste Jaargang.
QagBlaó v
en Suió-dCollanó.
T
agite ma non agitate.
Socialisme en Anarchisme.
i^m
OTA PULCHRA ES!
De Bruid.
BUITENLAND,
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
Amerika.
Frankrijk.
Rusland.
Duitschland.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden yoor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
PBTJS DEB AD V EBTEN TIEN
Van 1—6 regels50 Cents.
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a C o n Ca n t.
JËTS1A1N HEN DR
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangère,
G. L. DAB BB fy Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 316is Faubourg Montmartre
Zaagt gij 't sneeuwig kleed der Alpen
Glinstren tegen 's hemels blauw
Straalde uw oog bij roode rozen,
Frisch bepareld van den dauw
Juichte uw hart, als 't hart der lelie
Met veel gouden draden blonk,
Waaraan lieve zomermorgen
Fonkiende juweelen schonk?
Zaagt gij regenbogen trillen
In het edel diamant,
Door de heldre middagzonne
Met een vloeiend goud omrand
Al die heerlijkheid verduistert
Bij de heerlijkheid der Maagd,
Die het eeuwig Woord des Hemels
Op haar moederarmen draagt
O, Maria, kroon der schepping,
Die het oog der schepping boeit
Mocht ik weten, mocht ik zingen,
Welk een schoonheid U omvloeit!
J. A. Ga.
Er is een soort van socialisme, dat alle
verband loochent met het streven der
anarchisten, en het vaderschap daarover
met alle geweld van zich afschuift, ja
zelfs van meening is, dat het anarchisme,
als het denkt vandaag of morgen de be
staande sociale regelingen te kunnen om
verwerpen, zich daarin ten zeerste ver
gist.
Dat is volgens sommige doctrinairen
eene wjjsgeerige illusieDe socialisten
hebben de nieuwe beweging onder het
proletariaat op 't getouw gezet, door de
instelling der Kamers van Arbeid, door
de Coöperatie, de beschermende wetten
7°or den arbeidin één woordvan hen
18 het ontwerp dier nieuwe organisatie
afkomstig, die langzamerhand toenemende
de bestaande orde zal omverwerpen. Zij
billen den vroegeren Franschen encyclo
pedisten en wjjsgeeren geljjken, die ook
®en hervorming der maatschappij in den
Zln hadden, en onderwijl bemerken zjj
&iet dat zg 't spel der anarchisten spelen,
geljjk genen het Schrikbewind hebben
7 ooi bereid. De lang voorbereide Fransche
Evolutie, waarvan gezegd kan worden,
dat zjj op de algemeene wetgeving in-
7loed heeft geoefend, zonder nochtans de
grondslagen der samenleving geheel te
7erwoesten, had een naspel, te geweldiger
ea f*refiender naardat het kort was.
De anarchisten denken aan den 14 Juli,
FE 1LLBT ON.
24.
Vervolg.)
kind I k"* dan bidden voor vrouw en
~~Bid, xaide Haymo.
e s'rooper knielde voor het ktuis op den
Dr« n6er' 70uwde de handen en begon te
de u "V Haymo giog naait hem itaan en wil-
te d ofd on'bloo'en, om bet heiligen beeld
hoeifu6D' d"b bet bem *oor bloedstorten be
toen jd 611 a^es tocb £>°ed gemaakt. Maer
«en» 1141 <n ophief, eprong ds andere blik-
Rcr l 1 0^' ,u'tte het jachtmes uit den
«ichV ?n, voot d? j1'?61' gelegenheid had om
iu d„ 6 e"eo» stiet hjj bem het blanke wapen
u tten ichouder.
kniegn viel Haymo ait de handen, zjjne
tfos h D.lkten« «leunend zonk bü op den met
kleurd St8en' die door bloed 8e*
ü8ri ,w®rd met eene l*atste kracfcts
brand g ""Mt® bjj «icb we" half op, met
het kr Cogen keek:. DBBI: het beeld aan
het n Ule' d»n zonk hjj weer neer en verloor hij
^bewuiUjjn
haren ?D Verli°htte nu bergen en heuvels met
1 met verkwikkeuden adem streek de
ZOele Lentewind, na al den etrgd van den wil
den Töhn bevruchtend over de hellingeD, en
terwjjl op den steenachtigen bodem de schre
den van den moordenaar langzaam wegstierven,
den 4 Augustus, den 21 Januari, dat wil
zeggen aan den val der Bastille, de pro
clamatie der Rechten van den mensch, de
onthoofding van L o d e w jj k XYI, en aan
den val van een wereld, en den dageraad
eener nieuwe.
Het anarchisme leeft niet van verwach
ting alleen. Het vergenoegt zich met een
vergeljjking van leeriDg en feiten, en slaat
geen acht op het socialismedat de ge
noemde gebeurtenissen als een «episode»
beschouwt der revolutie, die was voorbe
reid om hervormingen in te voerenen
dat ze als het laatste einde der sociale
omwenteling zoekt te verhaasten.
Het tegenwoordige socialisme heeft iets
weg van de Girondjjnen, die door de vlug
gere en meer logisch doortastende Jaco-
bjjnen overwonnen werden met dit ver
schil echter dat het hedendaagsch anar
chisme den socialisten het terrein niet
betwisten kan, wijl het uit hunne theorieën
is voortgesprotenen in dit opzicht kan
het zich gelukkiger achten dan 't Fransche
Schrikbewind, waaraan door de Encyclo
pedisten niet zulke gewichtige diensten be
wezen waren.
Toch meenen wij, dat de socialisten be
drogen zullen uitkomen, vooral diegenen
onder hen, die zich, door aan de Staats-
regeering deel te nemen verbeelden de
anarchisten te kunnen beletten dat dezen
de overhand krjjgen en alleen de vruch
ten plukken van een mogelijke sociale om
wenteling.
't Is waar dat de socialisten, als 't er op
aankomt, niet afkeerig zijn van «episoden,»
zooals er in de Fransche revolutie op zoo
bloedige wjjze zjju afgespeeldmaar zjj
beschouwen die alleen als iets dat slechts
van voorbjjgaanden aard is en eigenljjk
meer geschikt om voor een wijle den voort
gang te onderbreken, den langzamen maar
zekeren voortgang der voorbereiding tot
een nieuwen socialen toestand, dan wel
om dien te verhaasten,
Alleen om die reden verlangen zjj daar
niet naar. Ja, sommigen onder hen gaan
daarom zelfs zóóver, dat zjj in theorie het
deelhebben aan 't toekomstig gezag toe
staan aan bondgenootenuit bezorgdheid
over den gang van het anarchismeen
uit vreeze dat het bjj gelegenheid zjjn
eigen slag zal slaanuit vreeze ook voor
de reactie, die daarop dan zou volgen en
waardoor een, met zooveel zorg en zoo
veel moeite beraamd plan totaal in duigen
zou vallen.
Waar het twee sociale rampen betreft,
waarvan de eene 't onmiddelljjk gevolg
der andere is, daar kan het ons geens
zins verwonderen dat Z. H. L e o XIII ons
ruischta het zacht door de lucht en heel uit
de verte steeg uit het dal den klank op der
klokken, die den morgen inluidden.
IX.
De nacht lag stil en plechtig in zjjn volle
iterrenpracht over het huil van den stoker.
Alleen de Albe hoorde men ruiichen; an
ders geen enkel geluid in heel den omtrek,
want de eenive mac, die in dezen nacht naar
de kleine woning kwam liep onhoorbaar zacht.
Hjj klopte aan de gesloten deur zjj werd
niet voor hem open gedaan en toch ging hjj
naar binnen.
In de kamer zat de vrouw te waken een
zacht gekreun had haar gewekt. Zjj luisterde
en daar hoorde zjj het weer.
Het was haar kind.
Datsi, wat scheelt er toch aan P iroeg
zij. Maar het kind gaf geon antwoord. Sepha
had zich dei avonds zoo zwak gevoeld, dat zjj
niet op haar beenen had kannen etaan. En nu
op eens voelde zij z;ch sterk. Met stamelende
woorden sprong zjj bet bed uit.
Pa'zer I riep zjj in haar schrik had
zjj geheel vergeteD, dat Woltraad niet te hnis
was. Met bevende handen tastte zjj in de duis
ternis rond, om vuur te maken. Zjj kreeg slechts
matte vonken nit den steen en htt tondel wilde
niet branden.
Mjjn God, mjjn God was ik tooh maar
niet gaan slapen, jammerde zjj.
Tct dicht voor middernaoht was zjj wakker
gebleven, toen was de natuur sterker geworden
dan haar wil.
zoo herhaaldelijk en met zooveel aandrang
aanspoort,hettweevondig monster van anar
chie en socialisme te verdrijven door mid
del van wederinvoering der Christendoms
ia de wetgeving en onder de volksklassen.
Wij worden door die herhaalde verma
ningen van onzen H. Vader overtuigd
datindien voor het menschdom de om
verwerping van de bestaande orde, de straf
moet wezen, wijl het in zjjn hoogmoed
meent dat menschelijke wetten alleen vol
staan kunnen on de maatschappjj te re-
geeren en haar het hoogste goed te ver
schaffen zulks geheel ten voordeele zal
komen aan de anarchie, welke geen halve
maatregelen wil en slechts absolute, on
begrensde vrijheid, zelfs door geen schjjn
van wet ook maar getemperd.
De gevolgen van de anarchistische over-
heersching kan niemand op 't oogenblik
berekenen, ofschoon niets belet te voor
spellen dat zjj om haar heftigheid niet
lang kan duren. Wee echter den doctri
nairen socialistenZjj zullen de eersten
zjjn om de liefkoozingen der anarchisten
te ondervinden, indien zij het ten minste
niet practischer en meer winstgevend vin
den gemeene zaak met hen te maken, door
de langzame voorbereiding te laten varen
en zich, uit begrip der geschiedenis, bjj de
«episoden» neer te leggen.
Alles staat te verwachten, als de anar
chisten bereid zullen zjjn den buit met
de socialisten te deelen en hen als bond
genooten bjj hun onderneming aan te
nemen.
Wjj Katholieken bevinden ons echter
tegenover de helden der revolutie in goede
conditie. Indien wjj al te ljjden hebben
dan onthouden wjj ons toch van mede
plichtigheid. Wachten wjj ons dus voor de
partjj die zich opwerpt tot eenig rechter,
in hoogste beroep, van wat past of niet
past in de burgerlijke samenlevingmet
terzjjdestelling van alle andere, zoo godde
lijke- als natuurwetten.
Toen op Eersten Paaschdag in de kerk
van de H. Drievuldigheid te New York,
gedurende de Hoogmis eene collecte werd
gehouden tot bestrjjding der kosten van de
vergrooting der kerkwerd een bedrag
ontvangeü van 107.000 dollars.
In de Vereenigde Staten wordt te
genwoordig op eigenaardige wjjze de
electriciteit toegepast op het bewaken van
groote kudden Tee. In het zuiden van Ca-
lifornië bjj v. heeft men verscheidene elec-
trische lampen met reflectors, die het ge-
heele terrein, waarop het vee graast, be
heerschen. «Daardoor vervalt de oude
methode van het verhinderen van diefstal
Gitli wilde den heelen nucht bjj het kind
bljjven, maar Sepha self had het meisje naar
bed gezonden 1 Datd scheen immers zoo stil
en zacht te slnimeren 1 De afgeloopen dag was
een slechte geweest en met beklemd hart had
Sepba haren man de woning zien verlaten, voor
zjjn nachteljjk werk en het waz hem zeiven
ook aan te zien, dat hjj nitt gaarne gifig.
Maar hjj kon er wat mee verdienen en dat zeide
voor hem alles. Toen hjj reeds met den hoed
op het hoofd nog eeDs met de hand over het
Voorhoofd vao zijn kindje streek, zeide hjj
Houd n goed, Sepha, hond n goed, mor
gen zal het beter zijo I
Wel had zijne s em gebeefd en toch hadden
zjjne woorden zoo bemoedigend geklonken 1
Misschien wist hij een krac tig kruid of een
heiizamen wortel, diep hjj van de bergen mee
wilde brengen misschien de wortel vau de
sneeuwrtos wel. Daar had Gitli ook reeds van
gesproken
Eindeljjk was het haar gelukt licht te maken.
Zjj hield de walmende kaars over het bed en
eene buivering voer haar door de leden. Het
gezichtje van haar kind was zoo veranderd, dat
het nanweljjks meer te herkennen wat.
Zjj vloog naar de kamerdeur en stiet ze open.
Gitli, Gitli 1
Het meisje antwoordde half slapend.
O, sta toch op, sta tooh op 1 smeekte
Sepha met toonlooza stem, het is zoo erg met
hit kind.
Op bloots voeten en haaatip haar rood
rokjo asntrekkemf, vor»obeon Clitli ia de «our.
Daar, kijk mp kind, Jlipn kind
door middel van contróle rij den gedurende
den nacht.
Bij elke lamp wordt een wachter ge
plaatst, die van een verdragend geweer
voorzien is en tevens een signaalboek
heeftdat hem in staat stelt door mid
del van lichtsignalen de noodige mededee-
lingen te doen aan andere wachters en
aan iedereen, die zich tusschen de dieren
ophoudt. Bovendien heeft elke wachter een
telefoon, waardoor hjj in verbinding staat
met den centraalpost der veefokkerij, dien
hjj elk oogenblik kan opschellen. Alle on
derdeden van de inrichting zjjn eveneens
telefonisch aangesloten en bovendien wor
den alle gebouwen der veelokkerjj elec-
trisch verlicht.
Te Toulouse is Jean Allières,
door het Assisenhof van de Haute-Garonne,
onthoofd. Deze moordenaar had in den
nacht tusschen 26 en 27 November 1900
te Sabarthe de-Muret zjjne moedermet bal
slagen gedood. Toen hjj aangehouden werd,
toonde de booswicht niet de minste spjjt
en vertelde zonder de minste ontroering,
dat bjj zjjne moeder had vermoord, omdat
deze hem nopens zjjn gedrag had durven
berispen.
In verschillende steden van de Fran
sche Republiek was de 1ste Meidag vrjj
rumoerig. Te Havre trok een troep socia
listen des avonds, na eene gehouden ver
gadering, te ll'/3 unr door de straten.De
troep, die ongeveer duizend man sterk was,
deed de carmagnole en andere revolution-
naire liederen hooren. Onderweg sloegen
de betoogers de ruiten van verscheidene
huizen in. De trams, die passeerden, wer
den beschadigd, geen ruit bleef heel, ver
scheidene personen werden gekletst.
Spanje.
Te Barcelona heeft het gepeupel een
klooster der paters Maristen aangevallen.
De kapel werd verwoest en in brand ge
stoken. De pateis moesten de vlucht nemen.
Te Mazarren hebben 1 Mei een 1000-tal
werkstakers de kantoren der werkgevers
geplunderd en de gendarmen met steenen
geworpen. Bjj een charge der militairen
op de oproerige bende werd een werkman
gedood en verscheidene andere werklieden
gekwetst.
In geheel Spanje is overigens de eer
ste Meidag tameljjk kalm voorbjj ge
gaan. Te Madrid werden twee meetings
gehouden. De socialistenleider Pablo
I g 1 e s i e s, wil tegen den 20sten Mei a.s.
eene algemeene werkstaking doen uit
breken.
Een ontzettend ongeluk heeft plaats ge
had te Katchkarewa, provincie Kherson.
E n vlot met honderdtachtig landbou
wers mannen, vrouwen en kinderen en
eenige paarden, is op de Dnieper omge
kanteld zoodat allen te water geraakten.
Het vlot sloeg om, doordat de vrouwen,
toen een der paarden begon te steigeren
naar een kant van het vlot liepen. Der
tig personen zjjn verdronken.
snikte Sepha en hield de kaars boven het bed
Gitli boog zich over het bed heen en grsep
zacht de armpj s, die met gebalde vuistjes
nasr boven lagen.
Mimmidi tzi, fluisterde zjj op teeder zoe
ten toon. Mimmidatzi, kent gjj mjj niet meer?
Kjjk, Ditti is bjj u I
Zjj wachtte eene poos vergeifs op antwoord.
Dan riep zjj nog eens, en al de angst, die haar hart
beklemde, lag in hare stamMimmidatzi
Het gezicht van het kindje bewoog zich
rauweljjks merkbaar; het steunde zacht, niet
of het pjjn had, maar of een zucht vol ver-
latgen uit htt strakke, halfgeopende mondje
ontvlood anders lag het onbeweeglijk,
het kopje, geheel in de goudolonde lokken ge
huid, lag op zjjde en onder de balf gesloten
oogleden staarden de eens zoo guitig schitte
rende oogjes, nu zoDder gloed of leven.
Ja, mjjn schatje, mjjn lieveltDg, wat
scheelt er dan toch aan stamelde Gitli en
terwjjl dikke tranen haar over de wangen rol
den, ketk zjj met een hnlpeloozen, angs igen
"blik Sepha aan,
Mjjn God, mjjn God, als Palzer toch maai
thnis was, jammerde de vrouw en zjj zjnk
naast het bed op de knieëa. O, als hjj maar
hier gebleven was, mjjn God, wat moet ik be
ginnen Mjjn kindMjjn kind I Ik weet geen
raad, ik vreet niet, boe ik helpen tel
moet ik toch beginnen P I
Zu.tor, bib' 'k £a„nr J
btrroTootm ou
,lv> demf uit.
De socialisten hebben op 1 Mei te Ber-
Ijjn in verschillende wjjken der stad en
in de 16 voorsteden vergaderingen gehou
den er werd weinig gewerkt. Daartegen
over werd te Dresden, Leipzig en in an
dere stedeD, weinig gehoord van een eerste
Meidag-vieriDg,
Te Keulen is gisteren de hooge-
school voor den handel feesteljjk geopend.
Deze instelling is hoofdzakelijk te danken
aan wjjlen Gustavv. Mevissen, die
reeds in 1879 sterk voor zulk een hooge-
school in de Rjjnstreek gepverd, en er
groote geldsommen voor beschikbaar ge
steld heeft.
Te Elberfeld is een vreeselpk drama
afgespeeld. Een aardwerker kreeg aldaar
twist met zjjn vader en poogde den ouden
man den hals af te snjjden, het gelukte
den moordenaar niet zjjn snood plan ten
uitvoer te brengen. De vader werd erns
tig gewond. In zjjn woede bracht de ont
aarde zoon zich daarna twee steken in de
borst toe en benam zich ten slotte door
ophanging het leven.
In de gisteren gehouden zitting van
het Pruisische Huis van Afgevaardigden
deelde de Voorzitter mede dat in de heden
te houden vereenigde zitting der beide
Huizen de Landdag zal worden gesloten.
Bjj stelde derhalve voor, niet over te
gaan tot behandeling van de agenda.
Het Huis stemde hiermede in en dankte
den Voorzitter voor zjjne leiding. De
Voorzitter dankte de leden en sloot de
zitting met een «Hoch op den Koning.
De heer Von Miquel, minister
van financiën en vice-president van het
Ministerie, heeft een verzoek om ontslag
ingediend. Volgens den Lokalameiger i»
het verzoek reeds toegestaan.
Over het aftreden van de ministers Von
Hammerstei nL o x t e n, landbonw,
en Brefeld, handel en njjverheid
verwjjzen wjj naar de laatste berichten.
Door de heele Landdag naar huis te
zenden, heeft keizer Wilhelm aan het
gehaspel over de Kanaalwet een einde
willen maken.
De G er mania is van oordeel dat de Re
geering de wjjste partjj heeft gekozen door
zich niet te wagen aan een stemming over
de Kanaalwet, die haar onvermjjdeljjk een
nederlaag zou hebben bezorgd.
Nu de minister Von Thielen niet
genoemd wordt het Ministerie te verla
ten, zjjn velen overtuigd, dat de Kanaal
wet niet voor goed van de baan is ge
schoven. Hjj toch is een der warmste voor
standers van de wet.
België.
Aan de betoogiög, die te Brussel op den
lsten Mei door de socialisten is gehoulen,
namen ongeveer tienduizend personen
deel. In den stoet werden roode vlaggen,
fakkels eu transparanten met socialistische
spreuken opgemerkt.
In het koninkijjk park te Laeken zal
het Japansch paviljoen geplaatst worden
van de Parjjsche tentoonstelling dat ko-
ning Leopold heeft aangekocht voor
fr. 250.000.
Zjj lette niet op de scherpe steenen op den
weg, die hare voeten verwondden en ook niet
op de kilheid van den nacht, die baar deed
huiveren, sjj liep maar steeds voort, tot sjj.
naar Bdem hjjgend op het marktplein aankwa®
voor het huis, waar de dokter woonde. Half
krankzionig van smart liet zjj den zweren klop
per met zooveel geweld op de nenr neerr*1-
len, dat tr boven een raam opgeschoven wer"
en eene stem riep
Wilt gjj ophouden of niet. Wat is dat voor
een leven, midden in den nacht?
O, ik smeek u mee te komen Wjj
hebben eeD ziek kind thnis, saikte Gitli met
opgeheven handen.
Kom toch mee, kom toch 1
Wie zjjt gjj dan 1
Gitli, de zuster van den stoker Palzer 1
Zoo De naam, dien Giili genoemd had,
gaf den dokter te denken. Wat zjj maar op
den gelukkigen inval gekomen, om te roepen
Ik ben Zeuza, de dochter van den rjjken Eg*
gebauer dan sou zjj eens gezien heb
ben, hoe de geneesheer was komen loopen I
Zoo I ga maar naar hnis, eu (rg, dat
ik komen zal, zoodra het dag wordl-
Ratelend werd het raam weer
bleef radeloos staan en greep 7
den naar haar hoofd. Kon het
Ken kind zoo'n hef, toet "".i-lUk
rond s(f eenen man, die niet onm*a
Wilde Aet klein tja t* halpen' tcD
Helpen help*O P Wie kou jjio
;,n f yrio f I» oude Idarer I Je J*
f /taii'
sfja l
eu hier
iloon - - Wier tse outio juivrnw - „i_
hnd immers bet kind ran don rontmooster ook