No. 4789
Maandag 13 Mei 1901.
26ste Jaargang.
HbagBlaó voor sStooró- on SBuió-cfCollanó.
a
Uit Den. Haag.
Be Bruid,
BUIT BS LA MD,
BUREAU: St, Jansstraat. Haarlem
f 1,10
1,40
2,80
0,03
77,
Engeland.
Amerika.
Duitschland.
Frankrijk.
Italië.
MOVE
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
aTTMAlN XlKhiDRAf.
PBTJS DEB AD7EBTJBNTIEN.
Van 1—6 regels50 Cents.
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a C o n tja n t.
AG-ITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale Publicitè Etrangère
G. L. DAÜBE Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartrt
Opgewekt politiek leven is hier toch
eigenljjk niet. We hebben wel velerlei
Kiesvereenigingen maar de kiezers belie
ven de vergaderingen niet bij te wouen.
Dat zagen we Maandag weei bjj 's Gra*
venhage,Ae grrroote liberale kiesvereeniging,
in wier midden de heer Z a a g e r, toen
maals haar voorzittereens in een plei-
zierige bui 't was opeen jool-vergade
ring na een welgeslaagde verkiezing on
der formedabel applaus uitriep «Den Haag
liberaal for ever zoo riep hij het.
Maar van Maandag-avond gesproken,
toen waren er van al 's-Gravenhage's hon
derden leden bij elkaar 45, zegge, vjjf-en-
veertig, de journalist-leden meegerekend.
Al was intusschen het auditorium klei
ner, het liberalisme werd er niet minder
vljjtig geëerd.
De oud-minister S m i d t had er zijn
bevreemding over uitgesproken, dat dr.
R u j) s c h, de voorzitter der Liberale Unie,
zich als voorloopig Kamercaudidaat terug
trok tegenover het zittend lid Conrad,
die tot de «ultra-conservatieve zjjde der
liberale partjj» behoort. Op die manier
wordt het program der Unie verwaterd,
klaagde de oud-Minister.Maar dr.R 0 y s c h,
die ook het geluk heeft voorzitter van
's Gravenhage te zijn, had een zalfje voor
de wond. En een best ook, een anti-cleri-
caalHjj riep uitdat concentratie van
alle krachten plicht is, omdat we (d. i. de
liberalen) schouder aan schouder moeton
staan tegenover den gemeenschappeljjken
vijand
Een applaus van belang, natuurljjk. De
45 politieke tinnegieters maakten een leven
als een oordeel. En de vergadering liep
dan ook broederljjk af. De heeren Dolk,
die bestemd is voor den zetel van ons lid
Krap, enPynackerHordjjk (hftr.)
die hun politiek rokje te luchten hingen,
zagen zich met algemeene stemmen gecan-
dideerd, de heer Conrad (aftr.), die er
Diet was, met een fatsoenlijke meerderheid
Met R u y s c h's concentratie van alle
liberale krachten schjjnt het. anders niet
best te lukken. Althans de vrjjzinnig-de-
mocraten de partjj van K e r d jj k en
^eegen s, zullen met eigen candidaten
komen, wat voor onsanti-liberalen de
kans op overwinning natuurlijk vergroot.
eerste stemming wel te verstaan. Want
bij een her .temming gaat natuurlijk al
wat liberaal heetvan welke kleur dan
°°k, harteljjk samen, zoodat wij dadelijk
onzen slag moeten slaan.
Als onze mannen dat nu maar willen
^e8rÜPen en opkomen. De lamlendige op-
FE U1LLETON.
30.
(Verwig.)
Plotseling ve» stom de hjj en hief verschrikt
"et hoofd op. Dan sprang hjj eensklaps op met
gebalde vuisten en staarde met sombere, drei-
,008en naiir de kamerdeur.
Gitli stond op den drempel, hare bevende
enden zochten steun tegen de denrstjjlen, alsof
are beanen haar niet langer dragen konden,
s 7 1 k°n aan hare ontstelde Dekken en ver
wrikte oogen zien, dat zjj alles gehoord had.
Deern, voer Wollraad tegen haar uit, wat
Wilt gjj
een ®^re.'cte afw«rend de hand naar hem uit,
led6 van ahchuw ging haar door de
d« e.f ®n wilde langs den muur heen naar
Qe deur sluipen.
"nMv:Lp6u00Lci^ vloek sprong hjj op haar toe
Waar wilt gjj nsar ,noe p
?e7frde haar den weg
Nu hi7 "ilt; n,ar ,oe
1" snikken ^.®meekand de handen op en barstte
l6vend^« hl"i ^em ^lar hem 1 of hij dood of
ik moetlaat mjj
- Na«\r^7> toe. ik //moet!-/
- Omdat ik stfrï
sahreeuwde zjj La bier m0fct blb'Ten>
v 111 mn gaan laat
'k-'j 8n een Wa»nzinnige greep zjj
hem den arm en wilde hem voor de deur
komst bjj de Raadsverkiezing in district
I blijve een unicum.
Een unicum is ook de nederlaag van
Mol, den beroemden liberalen bakkers
knecht, in zjjn eigen kiesvereeniging Ont
wikkeling, een verzameling werklieden. Hij
legde het daar af tegen J, H. Berg-
m e jj e r. Deze kreeg voor Kamercandi-
daat 40 stemmen, tegen Mol, met wien
de heeren-kiezers zoo dollen om de werk
lieden mee te krijgen, 6, zegge zes, 't ziet
er dus slecht uit met M 0 I's politiek leven,
want zoodra de heeren-kiezers in de gaten
krijgen, dat de werklieden zich niet aan
hem gelegen laten liggen, zetten zjj hem
natuurlijk achteraf, bij d6n eeuwigen dito-
candidaat R e c o u rt, om een anderen ba
nierdrager voor hun werklieden-sympa
thieën te zoeken.
Nu voorloopig weer genoeg van de ver
kiezingen, want als men daar lang over
doorgaat, krjjgt men een even landerige
bui als die oud-minister Eland wel moet
hebben nu de Legerwetten, waarover hij
struikelde, door minister Kool zoo kra
nig zjjn gered. Maar deze bewindsman
stond ook stevig in zjjn schoenen en gaf
het parlementaire paard geducht de spo
ren wat het eenige middel is om het
in de gewenschte lichting vooruit te
krjjgen.
Zoo landerig E 1 a n d en de eerlang
onttroonde schutterij-officieren zijn, zoo blij
zjjn de onderwjjzers. Door de subsidiewet
wordt toch hun positie aardig verbeterd
wat in alle opzichten tce te juichen is. Eer
stens dienen menschen, van wien veel wordt
gevraagd, naar verhouding te worden be
taald, maar tweedens hoe beter de positie
der onderwjjzers wordt, hoe minder onte
vredenen onder hen zullen gevonden wor
den, hoe minder verderfelijke theorieën
aanhang onder hen zullen vinden.
Wat de bjjzondere scholen betreft geeft
het ontwerp ons nog wel niet, waarop
we reeht hebben, maar 't is van onzen
kant zeer juist gezien, dat dit geen reden
is om de wet te verwerpen. Beter een
halt ei dan een ledige dop. En nu is
Borgesius wel verschrikkeljjk uitge-
veterd om zjjn Leerplicht en om wie weet
wat nog al meer, maar het staat toch te
bezien, of zjjn eveutueelen opvolger wel
geneigd zou zjjn het leege dopje te vul
len. Aan afnemen van het halve ei zal
daarentegen niet gedacht worden. Daar
voor zjjn de breinen van het denkend
deel der natie nu eindeljjk verlicht genoeg
geworden.
Vaa verlicht gesproken, de lanen van
het Haagsche Bosch rond Maliebaan en
Koekamp krjjgen gasverlichting. Ze zjjn,
wegtrekken. Hjj slingerde
op den grond neerviel. Zjj
weer naar hem toe.
Deern, knaisetandde
stap buiten de deur of
haar terug, dat tjj
stond op eu vloog
hjj.
Gjj doet geen
Hjj greep eene
bjjl van den muur en zwaaide er mee in 't
rond.
Heer in den HemelPalzer krjjsch-
te Sepha, maar zjj had de kracht niet zich op
te richten.
Met uitgebreide armen stond Gitli voor
haren broeder.
Sla toe, sla toe gjj hebt hem ook ver
slagen. Doe mjj een pleizierals gjj toeslaat,
zorg dan, det het raak is, en dat ik er niet
meer van opsta. Sla maar, sla maar of
durft gjj niet Meent gjj, dat één reeds genoeg
is P Ga dan voor de deur weg, en laat mjj door
Met fonkelende oogen stond zjj in hare volle
lengte voor hem. Zjj scheen op dit oogenblik
jaren ouder geworden.
Hjj liet de bjjl zinken en mat haar met
toornigen blik.
Gjj bljjft hier, deern, ik zeg het n ten
goede
Het scheen, dat zjj hem met beide handen
in de borst wilde erjjpsn, maar zjj be lacht zich
en ging dan plotseling naar het bed toe.
Kjjk hier naar uw arm kind ik heb
het liever gehad, dan mjjzelve en dezen nacht
nog heb ik gemeend, dat ik mjj de ziel uit
h: t lichaam moest bidden en nu leg ik
de hand op het koude bors je en beloof u, dat
ik tegen niemand een woord zeggen zal, wat
ik weet.
door de uitbreiding der stad, zoozeer tot
verkeerswegen geworden, dat de duisternis,
welke zoovelen verdachte individuen ten
goede komt, er niet langer geduld mag.
Bedoelde individuen zullen zich nu meer
in 't «sombere woud» gaan terugtrek
ken, waardoor ze, helaas, ook meer bui
ten bereik komen der politiedie voor
iu 't bosch een wachthuis heeft.
Nog een Mei-praatje tot slot. Van over
oude tjjden af was het de kennis, die in
Mei de gemoederen in beweging hield.
Want al kjjkt men nu laag neer op dat
vermaak voor het plebs, alle standen pro
fiteerden ervan, evenals nu ook heel wat
groote menschen pleizier hebben in de
«kindervermakeljjkheid», welke op natio
nale vierdagen in het Voorhout aangericht
zal blijven in den vorm van twee kramen,
drie draaimolens en legio zuurwageDS.
Maar sinds de afschaffing der kermis
0, wat zjjn we sinds dien zedelijk en matig
geworden was er deze maand niets te
doen voor wie nu eenmaal den avond niet
knnnen klein krjjgen zonder muziek of
comediespel. Eu ziet, daar komt nu de wan-
delpier waarvan de Nieuwe Haarlemsche
Courant Zaterdag al een beschrijving gaf,
vóór haar collega's verandering in
brengen, een friseche verandering in dub
bel opzicht. Eerstens wjjl 't Dog frisch
blijft op 't water, tweedens wijl het een
nieuwtje is, waarvan mogeljjk de aardig
heid niet gauw zal afgaan.
En nu toch nog iets. Heel handig was
het in Prins H e n d r i k's opening-speech,
dat Z. K. H. zeide de plechtigheid met
genoegen te verrichtten wijl het gold be
langstelling te toonen in wat handel, nij
verheid en ondernemingsgeest tot stand
btengen in ons land. Daardoor werd zjjn
daad er eene van grooter beteekenis dan het
si pele inwjjdeu van een vermakeljjkheid.
Naar aanleiding van de belastingen op
de steenkolenheeft de mjjnw6rkersboud
een motie aangenomen die luidt als volgt:
«De mjjnwerkera, kennis genomen heb
bende van de verklaringen van den Minis
ter der schatkistvolgens welke de be
lastingen op de steenkolen door den bai-
tenlandschen verbruiker betaald zal wor-
deD, en op de loonen der werklieden geen
invloed behoeft te hebben en van oor
deel dat het Lagerhuis om die reden gun
stig over de belasting geoordeeld heeft,
achten in de tegenwoordige omstandig
heden het uitschreven van eene algemeene
werkstaking niet noodzakeljjk.
Maar de mjjnwerkers verklaren tegeljj-
kertjjd dat, indien in een enkel mijnbouw-
district de loonen der werklieden tenge-
Zjjt gjj nu tevreden Laat mjj dan
door!
Gjj bljjtt, zeg ik u. En voor ik nitt in
alle kelmte met u gesproken heb.
Houd mjj dan hier, als gjj kunt 1
En vóór zij nog uitgesproken had, was zij
in de kamer verdwenen j hjj merkte hare be-
doelicg en sielda haar na; maar nog eer hjj
den drempel bereikte, was Gitli al op het raam-
kozjjn gesprongen, en het volgend oogenblik
stond zjj op den grond en saelde naar de
straat toe.
G'tli 1 GitliKom toch om 's Hemels
wil terug Gitli 1 Gitli 1 klonk de stem
van haar bioeder.
Marr zjj keek niet om, snikkend schudde
zjj ord r het loopen het hoofd en hield de
banden voor de ooren, om het geroep niet
meer te hooren. Zoo snelde zjj verder, steeds
verder
Eene enkele stem sprak in haar, en deze
riep immers: //naar hem toe, naar hem toe!//
Zjj vroeg zich niet af, wat toch wel zoo plot
seling in haar ontvsakt was, en haar zoo be
zorgd en angstig maak-e, dat het alle verdriet
der verloopen uren uit haar geheugen wieebte,
om eeDe nog grootera pjjnljjter smart over haar
te brengen, en dat zjj zich losscheurde van
hsreD broeder, om rusteloos nasr den anderan
voort te s rellen, die eeciga dagen geleden voor
haar neg een vreemdeling waa.
id in I haar
volge van de belasting verlaagd worden,
eene algemeene vergadering onverwjjld bij
eengeroepen zal worden om te onderzoe
ken of de mijnwerkers van het geheele
land tot staking hehooren over te gaan.»
Het Iersch blad The Irish People
van O'Brien is op bevel van den mi
nister Wyndham in beslag genomen.
In parlementaire kringen heerscht hier
over groote opgewondenheid. O'Brien
zal een voorstel doen tot verdaging van
het Lagerhuis.
Spanje.
Er heerscht eeD vreeseljjke toestand in
Spanje. Eenige werkstakers, opgehitst door
socialistische opruiers, zjjn, tijdens zjj hun
vernielzucht botvierdengearresteerd en
op staanden voet gefusilleerd. De vereni
gingslokalen der werklieden en de meeste
fabrieken te Barcelona en in de omstre
ken zijn gesloten.
Barcelona zelf is door 6000 militai
ren bezet, de telegraaf- en telefoondienst
zjjn voor het publiek gesloten.
Bij een botsing, die Woensdag tusschen
het oproerige publiek en de militaire macht
plaats had, zjjn talrjjke dooden en gekwet
sten gevallen. Het ziet er treurig uit daar
ginds.
Wat zal het einde zjjn vaü al deze
gruweljjke ellende, niets anders dan dat
de werklieden, die zich onder de roode
lap der socialisten hebben geschaard, het
gelag betalen.
Volgens een telegram uit Madrid heb
ben een honderdtal arrestaties plaats gehad,
waaronder een en twintig anarchisten, on
der wie verscheidene vreemdelingen. De
aanvoerders zullen gevonnist worden door
militaire rechtspraak.
De Regeeiing heeft den Kapitein-ge
neraal geseind, met de wapens te ant
woorden op eiken kreet«weg met Spanje.»
In de Vereenigde Staten worden nog al
aardige salaiissen uitbetaald. Een admi
raal geniet een jaarwedde van f 18750
de president van den Hoogen Raad
f 27,500; de opperbevelhebber van het leger
f 28.000; een gezant in Europa f 44.000;
de directeur der «Mutual» f 250.000de
president der «Equitable» f 260,000; de
directeur van de «Central New-Vork»
f 262,500 en de heer M. C. M. S c h w a b
directeur van de «Trust Carnegie-Morgan»
zal zich ten slotte tevreden moeten stellen
met een salaris van 2ya millioen gulden,
Een peulschilletje
De heer Mac K i n 1 e y, de president
der republiek, krjjgt slechts f 125.000
per jaar.
In den Dnitschen Rjjksdag is met 185
tegen 40 stemmen een wetsontwerp aan
genomen, waardoor aan de leden, die de
zitting bjjwonen, f 12.50 per dag en koste
loos vervoer op de spoorwegen wordt ver
leend.
Men verwacht dat de Bondsraad deze
wet zal verwerpen. Keizer Wilhelm
haar hart//Naar bem toe, naar hem \u
Wat in haar levend geworden was, wat haar
vooitjoeg, zonder nadenken, zonder bezinnen
dat was de ontketende natnur, die in dit zes
tienjarig kind niet anders werkte dan in een
duizend jarigen steen, die op de steile berg
helling en met mos bedekt isde stap van
een steenbok, de voet van een wandelaar, het
water eeDer stortbui, een stoot van het toeval
brengt hem in beweging en zonder op te hon
den rolt hjj nu voort, niet rechts, of links voort,
iteeds voort naar het onbekende doel, geene
hindernis vreezend, geene diepte wetend, zon
der ophouden voort, tot zjjn loop volbracht is,
voor aan den voet van den berg een zonnig
grasveld hem opvangt of tot hjj in het don
kere bergmeer verdwjjnt waar hjj op den bo
dem eene bljjvende rustplaats vind.
De menschen, die Gitli op straat tegen kwam,
bleven staan, keken haar na en sohudden het
hootd.
Een meisje, dat 'met wapperende linten in
het baar ten daDs ging en door Gitli ingehaald
werd, riep haar bjj den naam. Maar Gitli zsg
en hoorde nieta Zjj snelde voort, onvermoeid
voort. JL'och toen zjj dicht bjj de boerenhof- Zensa onlwaarde,
is er ook tegen en werd daarover zelfs
zeer hevig aangevallen in den Rjjksdag.
De socialist Dr. Bruno Schoen-
la n k, lid van den Rjjksdag en hoofd
redacteur van de Leipziger Volks Zeitung,
is krankzinnig geworden.
Deze zomer zal in Duitschland door
de «Vereeniging tot bevordering van den
landbouw onder de Joden» eenejoodsche
landbouwkolonie worden opgericht. De
kolonie zal onder leiding van een vakman
staan en op den grondslag van participa
tie worden bestuurd.
- Bjj den Duitschen Rjjksdag is een
wetsontwerp ingediend tot voorloopige ver
lenging van het handelsverdrag met En
geland tot 31 Dec. 1903.
De Prefect van Algiers heeft een be
vel uitgevaardigd om alle anti-semitische
vereenigingen te sluiten.
Wij, die ons volstrekt niet gerangschikt
willen zien onder de antisemieten noch
onder de voorstanders van het jodendom,
vragen echter waarom die Prefect geen
order geeft om de anti-katholieke vereeni
gingen en vrjj metselaars vereenigingen te
sluiten waar hevig tegen de Roomsche
Kerk wordt geageerd? Dat doet de Pre
fect van Algiers niet, maar zoo iets
noemt men «geljjkheid» in deFransche Re
publiek.
Volgens V Intransigeant vormde zich in
Frankrjjk eene Commissie met het doel
om over geheel Frankrjjk een beweging
ten gunste der Boeren te verwekken.
Omtrent den opstand in Nieuw-Cale-
donië is nog geen officieel berichten licht
alleen Le figaro ons in. Volgens dit blad
hebben 20,000 Kanaken of inboorlingen,
die weigerden belasting te betalen, daar
een dreigende houding aangenomen, zoo
dat men troepen op hen afzond, die ver
scheidene hunner lorpen in brand staken.
Men vreest uitbreiding, ja, algemeenwor
ding van den opstand.
Volgens de Nuova fanfulla zullen de
vlootmanoeuvres bestaan uit den aanva'
en de verdediging van het eiland Sardinië.
Het heele Middellandsche zee-eskader en
een groote flottielje van torpedobooten
zullen voor die manoeuvres samenkomen.
De Petit Bleu bericht, dat gedele
geerden van verschillende comité's in Al
banië een memorandum gericht hebben
aan de leden van de Italiaansche Kamer,
waarin zjjin naam van de «Latgnsche
broederschap verzoeken dat het Ita
liaansche parlement het initiatief neme om
de Albaneesche nationaliteit te erkennen.
Het is waarschjjnljjk naar aanleiding van
eene politieke redevoering voor de Al
baneesche zaak, die onlangs op een glot-
tologisch congres in Napels niet werd
verboden, dat de Albaneesche comité's
het kansje van dit memorandum hebben
willen wagen. De Latjjnsche broederschap
geeft mooie frases voor een congres en
pers en publiek in Italië voelen ook wel
iets voor Irredentisten, Roemeniërs en
De jager zendt mjj ik moest vra
ger, waarom gjj geweend hebt, toen gjj bjj den
róulmeeztar in de kamer waart en mor
gen, als hjj den berg afkomt voor het Sterre-
feeit, moet ik het hem zeggen I
Hjj had aan haar gedacht I Hjj had zich be
zorgd gemaakt, over haar verdriet I En hjj had
ook op het feeet willen komen om
hr.ar te dansen I En nu nu!
Haymo, Hsymoriep zjj «sikkenn uit
en snelde weer voort, terwjjl ginds in de ta
veerne de klank der fluiten en violen over
stemd werd door een luid gejuich en gejabel.
Juist wss er een dans tan einde. Met bran
dend gelast, maar treurige oogen, kwam Zeuz»
buiten de deur kjjken.
Saikkend staarde zjj rond, liep tot midden
op de strast en hare oogen volgden met ver-
drietigen blik den weg naar het meermaar
er was niets te z:en
Intusschen kwam van den anderen kant van
den weg een flinke, jonge knaap geloopen. me
een vriendeljjk gezicht en goedige oogen. Zgne
lichtgebogen houding en zjjne blanke1 Pan en
verrieden in hem den beeidans'der. loen i
begonnen z«n« oogen vroo-
bi nmmr iet meisje toe
steden t: Unttrjtein van den atraatweg afeenMik te sohitmren.
voetpad wilde irslaan, klonken haar plotseling I ^„r 'd°°Lnden tegen de oogen.
uit eene taveerne de tonen van violen en «til- j Baden I sprak hjj met geheel ycreederdo
■tem.
Zn vroeg zich niet af. of bjj dcod lag in sjj
bloed, daf wel of hjj nog boe rn beo
bou kunneo helpenzo° 8>e
SL nieta af. Het klonk maar voor.do
ten tegen l Daar wrrd de 6terre-dao» gehouden. I
Daar moest ajj aan de boodacbap denken,
iio die Welti, de boodeehepjongea ven bet klooeter
L'-d- Jlet feeet. bed de kneep op wien ik geweckt heb I
Win bes o ik F j
Zou SB* loohto on greop naar nynen arm. lomand
heel alleen '■ii vroeg opgewacht en geaegd
(TFtrdl vervolgd)
f
