NIEUWE
HbagBlaó voor effiooró- en Zuió-óCollanö.
Lectuur.
No. 4807e
TFoensdag 5 Juni 1901,
26ste Jaargang.
De Bruid.
B U ITül JS' L AJM 1).
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland .Si»»» 2,80
Afzonderlijke nummer»«0.03
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
BUBEAÏÏ: St. Janstraat Haarlems
Elke regel meer
71/.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie fe Contant
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
Venlo was in feestgewaad. Eu te recht
Het genoot de groote eer de velen, die den
derden Limburgschen Katholiekendag bij
woonden, binnen zjjne oude muren te ont
vangen. Veel is op die dagen gesproken,
wat het katholieke hart goed doet, veel
wat opwekt tot een krachtig katholiek
leven. Op één punt uit dat vele mag ook
voor ons katholieken uit het Noorden wel
eens bjjzonder de aandacht gevestigd wor
den 1
Op den tweeden dag sprak de heer Ver»
b a e t e n op de vergadering van den R.K.
Onderwijzersbond over «het lezen door kin
deren.» Hg kwam tot de volgende conclu-
siën, die door de vergadering werden aan
genomen le. Het is goed, dat de kinde
ren buiten de schooluren lezen. 2e. -Uit
deze lectuur spruiten verplichtingen voort
voor den onderwijzer.
Het zoude wellicht niet ontoodig zjjn
geweest er als derde conclusie bjj te voe
gen «Uit deze lectuur spruiten verplich
tingen voort voor de ouders der kinderen.»
Niemand zal wel op goede gronden de
noodzakelijkheid van het lezen buiten de
schooluren en ook nadat de school door-
loopen iskunnen betwisten. De maat
schappelijke toestanden eischen meerdere
ontwikkeling dan vroeger en de schoolkan
al het geesteljjke voedsel niet geven dat
de jongeling, de jonge dochter later in de
wereld kan noodig hebben. De strijd om
het bestaan eischt bovendien van de ouders
zooveel inspanning, zooveel arbeid, dat van
een geestelijken omgang met de kinderen
door gesprekken vaak weinig terecht komt.
De verdere ontwikkeling, de voeding van
verstand en hart, moet voor een groot ge
deelte aan de lectuur worden overgela
ten. Daarom is lectuur noodig, nood-
zakeljjk.
Maar groot is de invloed door de lectuur
op het kinderhart uitgeoefend. Goede boe
ken leveren een kostbaar voedsel voor het
FE V1LLBT ON.
Vervolg.)
Jego kwam al met den schotel aandraven.
Hier, kind, neem aan, fluisterde hjj en
knikte met vriendelijke oogen. De beste brokjes
heb ik er voor hem ingedaan 1
Dank n, sprak zjj, ntm den schotel en
liep voorzichtig weg, met de oogen itjjf op de
loep gericht, om geen droppel te morsen.
Heer Heinrich keek haar lachend na.
Gitli had intusschen de hut van den jager
bereikt, waar Welti bjj Hay mo zat
Kjjk, wat ik hier mee breng, zeide zjj.
Haymo richtte zich op.
Gitli 1 Al had hjj duizend woorden ge
sproken, dan zou hjj nie: meer hebben kunnen
zeggen dan wat uit den klank zjjner stem en
uit den glans zjjner oogen sprak.
Stil, gjj moogt niet praten dreigde zjj.
Gjj moet nu eten I En ellr» alles tot den
laatsteo droppel toe.
Zjj ging op den rand van zjjn leger zitten,
en trok den knie op, om een steun voor den
■chotsl te hebben. Hjj begon te eten en bjj el-
ken jlepel, dien hjj nam, keek hjj naar hare
°ogen, en zjj knikte hem steeds toe en lachte:
Dat smaakt, niet waar
Walli stak den neus in den damp van de
•oep.
Drommels, drommels, als ik altjjd zulk
verstaud en het gemoed van het kind
slechte boeken zgn een langzaam, maar
zeker werkend vergif. Daarom rust er een
zware plicht op de onderwijzers. Zij moe
ten het kind leeren lezenzoolang het
school gaat, zij moeten het leeren lezen in
goede boeken, zij moeten het smaak leeren
kr jjgen en liefde voor goede boeken. Een
nog zwaardere plicht rust op de ouders;
zjj moeten er voor waken dat het kind
leze goede boeken en niets anders dan goede
boeken, d. w. z. boeken, waaruit het kind
iets goeds, en niets anders dan goeds leert
voor verstand of hart. Zoogenaamde neu
trale boekjes, verhaaltjes, waaruit wel juist
niets kwaads, maar ook niet veel goeds te
leeren valt, behooren niet tot de goede
boeken, dienen uit de kinderomgeving ge
weerd te worden.
Willen wjj, katholieken, van onze zonen
karaktervolle mannen vormen, die pal staan
als het uur van den strjjd is aangebroken,
leeren wg hun dan intijds beginselvaste
bladen lezen, geen neutrale bladen die on
verschilligen vormen in dienst der tegen
partij.
Lezen is noodzakelijk, maar lezen is ge
vaarlijk. Zelfs het lezen van goede boeken
kan gevaarlgk worden als het kind zich
te veel aan het lezen overgeeft, wanneer het
lezen hartstocht wordt, wanneer het lezen
slechts gaat dienen tot voldoening der nauw
meer te bevredigen nieuwsgierigheid.
Lezen, maar niet te veel, niet hartstoch
telijk lezen, goede lectuur en die goede
lectuur, goed lezendat is noodig, nood
zakelijk, als gij wilt, dat is bevorder
lijk voor de ontwikkeling van het verstand,
voor de veredeling van het gemoed, dat is
het, waarvoor de ouders hebben te zorgen.
En waken moeten zg tegen de kwade
lectuur, waken zonder ophouden en on
verstoord. Geen gevaarlijker makker dan
een slecht boek, geen verderfelijker voed
sel dan slechte lectuur.
Gjj vraagt, hoe het komt, dat uw kinde
ren bedorven zijn Sla uwe oogen in de
lekker eten kon krjjgen, dan liet ik mjj ook
een steek geven door zao'n gemeencn
kerel
Hjj greep met beide handen, want de schotel
wankelde bedenkeljjk tussohen Gitli'» handen.
Wat doet gjj nu Houd toch vast En
zich tot Haymo wendecd vroeg hjj:
Zeg, jager, gjj zult toch wel weten, wie
het geweest is
Haymo schudde het hoofd.
Zjjn gezicht was zwart gemaakt, zeide hjj.
Gitli heiademde. Toen zeide zjj tegen Walti
Ga den beker schoonmakenwant nu moet
hjj den wjjn hebben.
De knaap nam den beker van de tafel en
ging naar buiten.
Haymo, stamelde Gitli op fluisterenden
toon, als met u uitvraagt, zeg dan niet, dat het
bjj 't kruis gebeurt is.
Waarom niet P
Zjj boog het hoofd en lispelde
Dit zou de zaak verergereD 1
Hjj knikt, alsof hij zeggen wilde ik weet al,
hoe gjj 't meent.
Tot mij heeft het wel gesproken. Waarom
heeft het tot dien anderen ook niet gezegd
Doe het niet I Of liever, waarom heeft
hjj niet geluisterd. Waarom zich daar niet be
dwongen, niet beheerscht 1
Gitli staarde hem met angstige oogen aan.
Haymo
Zjj kon niet verder spreken, want Walti kwam
terug. Met bevende hand reikte zjj den
jager den gevulden beker, dien hij begeeiig
leegdronk, teiwjjl hjj met den beker hare hand
uitstalkasten onzer boekwinkels en gij ziet
het vergif, dat zg ingezogen hebben. Lees
de feuilletons der dagbladen, diegjj onvoor-
Mchtig in uwe huiskamer liet liggen eu gij
zult weten, wat het hart van uw zoon, het
gemoed uwer dochter heeft bedorven.
Lezen is noodzakelijk, maar daaruit
vloeit voort voor de ouders deze drievou
dige verplichting«Zorgt voor goede lec
tuur waakt tegen overdrijving
weert met angstvallige zorgvuldigheid alle
kwade lectuur, zooals kleurlooze couranten,
tijdschriften en boeken uit de handen uwer
kinderen uit nw huis, als het kan
Spanje.
Te Madrid zgn twee anarchisten, een
Italiaan en een Spanjaard, gearresteerd.
Zg werden verdacht van de Koningin-
Regentes te willen vermoorden.
Deze gevaarlijke heeren zjja naar aan
leiding eener waarschuwing door den Pre
fect van politie te Marseille, gearresteerd.
Id Spanje heeft de Senaatsverkiezing de
volgende resultaten opgeleverd: Met de
voor het leven benoemde senatoren mede,
zgn gekozen 163 liberalen, 112 conser
vatieven, 24 partijgangers van den hertog
van Tetuan, 10 onaf'hankeljjken, 4 on
afhankelijk liberalen, 7 partijgangers van
Gamezo, 3 democraten, 2 Carlisten, 2 par
tijgangers van Romera, 2 republikeinen;
2 leden der Nationale Unie. Voor 18 zetels
werden aartsbisschoppen en bisschoppen
gekozen. Nog 11 zetels zjjn vacant. De
regeering, zegt de Correowier meerder
heid wel zwak is, zal met eenige disci
pline over een voldoend aantal stemmen
beschikken om aan de verschillende moei
lijkheden het hoofd te bieden.
Te Pampeluna heeft de uitvoering
van het stuk «Electra» hevige anti-chericale
betoogingen uitgelokt. Het straatpubliek
zong daarbij de Marseillaise en het Spaan
se he vrijheidslied.
Italië.
In de Italiaansche Kamer is de geboorte
der Prinses met toejuichingen ontvangen.
Hoe men ook teleurgesteld was, dat het
gevangen hield. Ea toen hjj heer met schitterende
oogea aankeek, fluisterde hjj
O Gilli heb toch dank voor alles I En
hjj drukte hare hand met den beker tegen zjjne
borst.
Zjj liet hem begsao, en bleef staan, of zjj
niet wist, wat er met hasr gebeurde. Nu hjj
hare hand los liet, keek zjj op, of zjj uit een
droom ontwaakte, nam zwjjgend den schotel
en ging naar de deur toe.
Gitli, riep hjj baar zacht na. Komt gjj gauw
terug
Ja, ja, Haymo 1 lispelde zij en verliet de
hut.
Ha, ha, ha 1 lachte Walti, klemde de
handen tusschen de knieën en schudde van
pleizier.
Wat hebt gjj toeb, domme jongen
Ik weet ook wat. Ha ha ha 1 Ik weet
ook wat 1
En schaterend van pret verborg hjj het
hoofd in een hoek tnaschen het bed en de
bank.
Buiten voor de hut stond Gitli, «treek met
den rug der hand over hare gloeiende wangen
en stamelde
Wat weet hjj dan, wat kan hjj weten P
en met aarzelende schreden giDg zjj naar het
jachthuis.
Een van da knechten kwam haar tegemoet,
hjj had haar eene boodschap te brengen. Uw
broeder, de staker, is dezen nacht naar de Al
pen gekomen, en heeft gejammerd, dat zjjne
zuster al twee dagen weg was en dat niemand
wist, waar zjj heen gegaan was. Toen hem de
eerste kind geen troonopvolger was, werden
door het volk ovaties gebracht voor
het Quirinaal, waar de Koning zich echter
niet op het balcon vertoonde.
De Koning schonk aan veroordeelden
eene zeer vérstrekkende amnestie voor
persdelicten, voor duellanten en voor hen
die nog wegens hun deelnemen aan het
oproer in 1898 in de gevangenis zitten.
Eene menigte personen is gedecoreerd ge
worden. V i s c o n t i-Ye n o s t a, oud minister
van buiten laudsche zaken, en generaal
di SanMarzano, die eenige malen mi
nister van oorlog geweest en bjj bet hofjzeer
gezien is, zgn in de orde der Annnnziata,
de hoogste onderscheiding in Italië, opge
nomen.
Bjj de gehouden revue over het garni
zoen te Rome, werd de Koning noga) toe
gejuicht.
Portugal.
De Portugeesche Kroonprins Don L u i z
F i 1 i p p e is dezer dagen met groote plech
tigheid meerderjarig verklaard.
De indrukwekkende plechtigheid had in
het Cortes-paleis, in tegenwoordigheid van
den Koning en de Koningin, de leden van
de koninkljjke familie, de pairs en de af
gevaardigden, plaats.
De zittingszaal bood een prachtigen aan
blik, de tribunes waren bezet door de voor-
naamsten uit den laude en door een uitge
lezen gezelschap dames in prachtige toi
letten.
Op den troon, aan het einde der zaal,
hadden de Koning en de Koningin plaats
genomen, naast hen stond de Kroonprins.
De Vorst hield een toespraak, waarna de
Kamer-president, vergezeld van negen hee
ren van het Hof, naar den troon schreed
en den Kroonprius de heilige evangeliën
overreikte.
Prins L n i z, die zeer geroerd was, legde
zgn rechterband er op en sprak met be
vende stem h'èt eedsformulier uit, waarin
o. m. ook de belofte werd afgelegd den
Katholieken godsdienst te zullen bescher
men.
Toen begaf de koninkljjke stoet zich
naar de Kerk van den Heiligen Dominicus,
waar een Te Deum gezongen werd.
Aan het Hof te Lissabon werd feest ge
vierd en de stad was des avonds schitte
rend verlicht.
knechten vertelden, dat zjjne znster den jager
gevonden had, die doodeljjk gewond was en dat
zjj hem nu in de hut verpleegde, tot er hulp
kwam, toen stond hjj stom van verbazingieder
woord, dat hjj sprak, was tot lof zjjner zuster ge
weest, en zjj moest nu maar in de hut bljjven, zoo
lang zjj daar gebruikt kon worden, hjj zou zelf
nog gaarne naar haar toe gegaan zjjn, maar nu
hjj toch wist, dat haar geen ongeluk overkomen
was, wilde hjj liever weder naar huis gaan,
om zjjn werk in de zontziederjj niet te ver
zuimen.
Bjj liet zijne zuster recht vele groeten bren
gen.
Sidderend en bevend luisterde Gitli naar deze
boodschapdie zjj niet goed begreep. Hos
zon het ook in haar kinderljjk gemoed opge
komen zjjD, dat Wolfraad dezen tocht naar de
Alpen gedaan had, waar hij de knechten hoop
te vinden, alleen, om de verdenking van zich
at te wenden 1 Want als hjj zjjne zuster had la
ten gaan, zonder zich verder om haar uitbljjven
te bekommeren, dan moest hjj ook weten, waar
om zjj gegaan was, en waarom zjj uitbleef.
Toen Gitli het jachthuis binnen ging, kwam
zjj juist bjjtjjds, om mjjnheer Schlutteman's op
staan mede te vieren. Zjjn hoofd versaheen op
eens over den rand van den hooizolder. Waar
echter had hjj zjjn gezicht gelatep, dat hjj an
ders iederen morgen zette en zjjn toornig gelaat
met de gefronste wenkbrauwen, zjjne rollende
oogen en opgestreken snombaard f
Wordt vervolgd.)
s
HiiftLUHStlHE C0IJR1IT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1,10
PRIJS OER ADVBRTBNTIBN.
Van 16 regels 2 i 50 Gear
AGITE MA NON AGITATE.
48.
