NIEUWE
ïïagBlaó voor éftooró' en Suid-eXollanó.
Het belang der godsdienstige
opvoeding.
JTo. 4823.
Dinsdag 25 Juni 1901,
26ste Jaargang
De Bruid.
BUiTfcJS'LAN d.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummer»
Dit blad verschjjnt
iegelijkbehalve Zon- en Feestdagen.
BÏÏBSAÏÏ: St. Janstraat Haarlemi
/1,10
«1,40
«2,80
«0,03
paus osa A-D^aaTacfristf
Redacteur-Ditgever, W. KflPPKRS.
feuilleton.
België.
Portugal
Oostenrijk-Hongarije.
hÜ-
Frankrijk.
HliftlfISCIl C0UBA1L
ABOÏTHTEMEKTTSPBIJE
Per 3 maanden Toor Haarlem
Van 16 regels......50 Cent
Elke regel meer ^Vi
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte}
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant
AGITE Mi ÏSfOW AGITATE.
De opvoeding der jeugd is de hoofd-
quaestie van onzen tjjd. Het Opperhoofd
der Katholieke Kerk heeft den toon aan
gegeven. Hjj wees op de noodzakelijkheid
van het dagelijksch christelijk onderwijs als
op de eenige krachtdadige beschutting ter
bescherming van het opgroeiend geslacht
tegen de gevaren, die het geloof en de
goede zeden bedreigen.
Hn de Bisschoppen en priesters der Kerk
herhalen de woorden des H. Vaders.
De eigenlijke vraag van den dag is ni6t
«Hoe zullen we de schapen der kudde be
houden Neen, de eigenlijke vraag van
den dag is«Hoe zullen we de lammeren
beschermen?» Zullen ze vergiftigd worden
door de ongezonde weiden, welke zóó be
koorlik en verleidend vóór hen liggen, of
zullen hun ontvankelijke zielen onder de
leiding van degenen, die hun door God aan
gestelde herders zyn, worden gevoed
Opvoeden beteekent voortbreDgeD, de gees
telijke, zedelijke en godsdienstige bekwaam
heden van het kind ontwikkelen. Een op
voeding, die louter het verstand ontwikkelt,
maar de zedelijke en godsdienstige opvoe
ding verwaarloost, is derhalve een onvol
maakt en gebrekkig stelsel. Volgens de
Verklaring van zeker geleerde bedoelt op
voeden «in het versland beginselen van
kunst, wetenschap, moraal, godsdienst en
•welvoegelpkheid planten.» «Opvoeden in
de wetenschappen, is belangrijk maar op
voeden in den godsdienst is noodzakelijk»,
zegt dezelfde.
God verbiedt, het belang en de voor-
deelen van de wereldsche opvoeding, waar
van de Katholieke Kerk steeds de pleeg
moeder en voornaamste beschermster was,
te onderschatten. Zy stichtte de beroemde
hoogescholen van Oxford, Cambridge, Pa
rijs, Padua, Bologna, en schier alle andere
groote hoogescholen van Europa en rustte
64. Vervolg.)
Een kleit', stuk voor mijne geiten, sta
melde hjj.
Hebt gjj het zwart (eene soort ziekte, waar
door de klaver voor voeder ongeschikt wordt)
»1 eens in uw veld gehad
Wolf raad knikte.
Q-jj zaagt het zeker al spoedig, dat de
■siekte het eents hoekje aantastte. Badt gjj het
toen maar dadelijk nitgeplukt. Maar gjj hebt
het laten staan en toen gij na eene week weder
terngkwaamt, was het halve veld reeds afgevre
ten 1 Ig niet En kjjk, die dat gedaan heeft
heer Heinnch wees naar de vlekken, waaraan
Wolfraad met bevende handen wreef die
draagt nu ook zoo'n ziekte met zich om. Eerst
♦reet ze alles op, wat nog goed en gezond is
'h dan komt ze naar buiten en als hjj vader
moeder heeft, zoo tast ze die ook aan, en leeft
Ml vrouw en kind ..Wat scheelt er aan,
Wolfraad 1 Gevoelt ge u niet wel.
De stoker schudde het hoofd en schepte
*St;r met zjjoe handen.
Mijnheer Heiorich zweeg een poe», dan vroeg hfj:
Willen de vlekken nog altijd niet ver-
^*jjnen
Voor de helft zjjn za weg, prevelde Wolf-
l*»d op doffen t jon, maar de andere de
'®dere bljjven zichtbaar.
ze toe. Van de zesde tot de zestiende eeuw
werkte zij met onvermoeiden jjver, om in
geheel Europa vrije scholen ter opvoeding
van het volk te stichten. «Onwetendheid,»
zegt Paus Benedictus XIV, «is de bron
van alle kwaad, voornamelijk onder da ar
beidende klasse.»
Oaders, die het verstand hunner kinde
ren goed laten toerusten met nuttige ken
nissen, verltenen hun een erfschat, die veel
meer waard is dan goud of zilver.
Jongelingen, wien een ryke erfenis ten
deel valt, maar wier opvoeding werd ver
waarloosd, strekken zelden hun familie of
vaderland tot eere. Hun rykdom zal maar
al te dikwyls een steen des aanstoots voor
hen wezen, een verontschuldiging voor hun
lediggang en een eindelooze bron van ver
leiding.
Voor zoover de middelen zulks veroor
loven, moeten de ouders ernaar streven
om aan hun kinderen een degelyk en prak
tisch onderricht te doen toekomenhun
verstand en hun hart te ontwikkelen hen
byzonder bekend te maken met die takken
van wetenschap, welke zy mogelijkerwijze
kiezen zullen. Dan kunnen die kinderen
moedig de wereld ingaan, wjjl zy gewapend
zjjn met een goed ontwikkeld verstand en
met een groot Gods vertrouwen, en wyl zij
daardoor een machtigen hefboom bezitten,
door middel van welken zy zich gemak
kelijk bewegen in de maatschappelijke krin
gen en nuttige ledematen van de men-
schelyke maatschappij kunnen worden.
In het land der BelgeD maken de paar-
denkoopers goede zaken. Evenals de han
delaren in Hongarije, Argentinië, de Ver-
eenigde Staten en andere landen leveren
ook zij paarden voor de Eugelsche cava
lerie in Transvaal.
Sedert langen tijd reeds hebben Belgi
sche paardenkoopers in Engeland zich in
verbinding gesteld met eenige paarden-
Waich maar 1 Last de tjjd u aiat vtrdrit.-
ien, ik zal wel wachten. Ea dien anderen
dien kan ik ook nog wel afwachten, tot bjj
naar mij toe komt ea zjjue met bloed bevlekte
hand laat zien. Als het dan maar niet te laat
is, om te wasschen. Ea al wil hij ook niet zpra-
kan één is er toch sl.jjd nog, die in een
boos uur tegen hem getuigen zal.
Met schuwe oogen keek Wolfraad angstig
naar de lippen van hier Heinrich.
Eon, die het gezien heeft 1 vervolgde dtzi
en wees op het kruis. Die daar, Wolfraad
Dief Een ongeloovig lachje vloog over
Wolfraads lippen, terwijl hjj langzaam do oogen
ophief, dan schudde hjj het hoofd.
Nog nooit heeft een hout gesproken 1
De schaduw van een wolk trok over den
grond.
Denkt gjj dat? vroeg heer Heinrich.
Zwaar ademend boog Wolfraad zich over de
kan, om met de holle handen water te scheppen.
Daar klonk een dof gerommel door de lucht,
dat tot een lollendei donder aanwies en met
eeD krakenden «Lg eindigde. Bene lawine had
de laatste sneeuw van de hellingen meegevoerd.
Dc stoker was doodsbleek geworden, eene
huivering greep hem aan en het water druppelde
van zjjne bevende handen.
Hebt gjj dat gehoord, Wolfraad vroeg
heer Heinrich, terwjjl tmschen de rotsen de weer
klank wegstierf.
Dat was eene lawine die neerge
stort
En wie deed haar spreken en wie maakte
haar aan 't tollen
koopers te Brussel en Gent, waar deze
handel zich schijnt te coucentreeren. De
Gentsche en Brusselsche paardenkoopers
koopen alle soorten paarden, goede, mid
delmatige en slechte, op, om ze aan En
geland te leveren. Bij voorkeur nemen zij
echter de afgedankte paarden van het
Belg'sche leger. De Engelsche opkoopers
betalen er 600 a 700 franks voor en ver-
koopen ze aan de Engelsche militaire com
missie voor gemiddeld 1200 franks.
Volgens berichten ait koloniale krin
gen is de Congostaat bezig met onderzoe
kingen betreffende den spoorwegaanleg in
het gebied van den Boven-Congo, en wor
den hierover onderhandelingen gevoerd.
Er is echter geen overeenkomst gesloten
met Cecil Rhodes.
De vervolging van den godsdienst neemt
in Portugal ernstige verhoudingen aan.
Te Braganza hebben de socialisten den
Bisschop uitgejouwd en met steenen naar
hem geworpen.
In een der hospitalen te Weenen heb
ben zich dei tig vrouwen, die er verpleegd
werden, op de verpleegsters geworpen. Een
algemeen gevecht volgde de politie, die
per telefoon gewaarschuwd was, herstelde
de orde en nam eenige dezer zieken ge
vangen.
Een onderzoek naar de oorzaak hoogst
waarschijnlijk slechte behandeling is
ingesteld.
Spanje.
In den gehonden ministerraad, die door
de Koningin-Regentes werd bijgewoond,
verklaarde de minister S a g a s t a, dat hem
niets bekend was waardoor de vriendschap
pelijke betrekkingen met Engeland zonden
kunnen verkoelen. De geruchten over Gi
braltar hebben geen grond van waarheid,
ofschoon hit best zou kunnen voor
komen, dat mettertijd de Eugelsche regee
ring door parlementsleden, die voor uitbrei
ding van het Engelsch grondgebied bij
Gibraltar zyn voor Spanje bedenkelijke maat
regelen neemt. Daarom moet men nood
wendig voorzorgsmaatregelen nemen. De
minister van oorlog zal aan de vestingen
in Zuid-Spanje, Noord-Afrika en de Ba-
De zon 1
Omdat zij schijnt, ja P En wie Lat de zon
schjjnen f
Wolfraad sloeg de handen voor 't gezicht,
en zjjn he la lichaam beefde als een boom voor
zjjn val. Toen strekte hjj de handen uit. Ik k*n
het nitt langer mser verzwijgen, ik moet het
zeggen steunde hij, viel op de knieën en sloeg
met de vu s en op zijne bontIk ....Ik....
ik heb het gedaan I Ik heb bem gestoken 1 Met
strakke oogen keek hij ophjj had zeker ge
dacht, dat de heer nu opspringen zou en toor-
nig tegen hem uitvaren.
Heer Heinrich bleef echter bedaard zitten.
En waarom hebt gij het gedaan f vroeg
Omd»t hij mjj heeft willen grijpen
Het was zijn plicht, want gij hebt roof
bedreten.
Waarom hebt gjj dat gedaan?
Voor mijn kind I Omdat iemand mij ge
zegd heeft, dat het zweetbloed nog helpen zou 1
Heer Heinrich keek getroffen op. Na een
pootje vroeg hij
Wie heelt u dat gezegd
Wolfraad schudde het hoofd en maakte met
de hand eene afwtrande bewering Zich zeiven
kon hij verraden, doch een ander niet.
Ea heer Heinrich vroeg niet verder.
Zeg mjj eens heeft het ook ge
holpen
Ach, lieve Hemel, het kind was reed»
gestorven toen ik thuis kwam.
Ja, Wolfraad, alle zonde is vergeefsch 1
Heeft u dat, toen gjj met de bebloede handen
learen zoo spoedig mogelyk een bezoek
brengen.
Inmiddels wordt in de Spaansche pers
steeds meer de neiging opgemerkt, om zich
zooveel mogelyk te verzetten tegen alles
wat Engeland vyandig tegen Spanje kan
stemmen, omdat Spanje by een Europeesch
gevaar van Engeland den meesten steun
verwacht. Maar toch wil de Spaansche
pers niet, dat een duimbreed grond in
Spanje aan Engeland zal worden afge
staan.
Is Engeland met de bepalingen van het
verdrag van Utrecht niet langer tevreden,
dan kon het dit opzeggen, en dan kan de
zaak aan een Europeesch Congres worden
voorgelegd.
Voorloopig heeft, naar de Imparcial doet
uitkomen, de mededeeling van den heer
Gibson Bowles dit resultaat gehad
dat Spanje op de dreigende gevaren opmerk
zaam is gemaakt, en nn in alle kalmte de
toestand kan overzien en overwegen.
Prof. Bleicher, directeur der Pharma-
ceutische school te Nancy, is aldaar door
een apotheker vermoord.
Aanleiding tot deze vreeselyke daad
heeft een op zich zelf weinig beteekenend
voorval gegeven, waaraan de hoogleeraar
zelf geheel onschuldig was. By de inspec
tie der apotheek vonden de leden der com
missie, twee andere hoogleeraren, in het
laboratorium een soort van kina, die vol
gens de pharmacopaea niet aanwezig mocht
zyn daar zy slechts 2 per mille zonten
bevat. Als reden werd opgegeven dat de
apotheker dit deed voor de concurrentie
met drogisten die goedkoopen kinawyn
in voorraad hebben uit deze mindere soort
bereid. De commissie liet daarop den voor
raad van die soort in beslag nemen, waar
over de apotheker zeer toornig werd, zoo
dat hy den inspecteurs, die zeer kalm ble-
ven, niet zeer vleiende opmerkingen toe
voegde. Hy begaf zich daarop tot prof.
Bleicher, om dezen te verzoeken het
proces-vei baal ter zyde te leggen, bewerende
dat het een wraakneming tegen hem was
omdat hy niet te Nancy had gestudeerd.
De hoogleeraar weigerde echter en dit
maakte den apotheker zóó woedend dat
by onder het uiten van bedreigingen weg
liep en den hooglee aar den volgenden
dag doodschoot.
aan het bed getreden zjjt, het stomme mondje
van uw kind niet gezegd
Wolfraad sloeg de hand6n voor de oogen
en tr»k in dof gesnik uit. Met een blik vol
innig medelijden rustten de oogen van heer
Heinrich op den stoker. Toen heer Heinrich
opstond, keek Wolfraad met angsig vragend ge-
la* t hem aan.
Heer, wat zsl er met mjj gebeuren En
als hjj geen antwoord kreeg, stamelde hjjHjj
leeft toch nog, heer
Is dat nwe verdienste? Gjj hadt hem
laten liggen en doodbloeden, opdat hjj niet meer
zon spreken.
De stoker liet het hoofd op de borst sin;
ken.
Wat 3*1 er met mjj gebeuren
Dat weet ik niet! zeide heer Heinrich.
Dat mort gjj zelve weten. Gjj hebt, hoor
mjj wel, niet tot een leenheer gesproken, maar
tot een vade*, die het goed met u meende.
Wat gij ook gezegd hebt ik ga van hier
en heb het vergetm. Hjj dekte het hoofd en
ging met langzame schreden weg.
Wolfraad sprong op, drukte een vuist tegen
hat voorhoofd en staarde ijjn heer na. Toen
heer Heinrich ia het Steendal gekomen was,
keek hjj naar het kruis achter zich.
Hjj zag den stoker naar de bron gaan, om
schoon water te halen.
(Wordt vervolgd.)
