No, 4828
Dinsdag 2 Juli J 901.
26ste Jaargang.
en Suió-tXollanó.
Uit den tuin van Leo 1
BUREAU: St. Ja,nsstrsa,t. Haarlem agïte ma non agitate.
tU>nfe ,pIaats' die na de verovering van
m® den Paus nog zgn overgebleven om
te rn8' t0 nemen na 7ÜQ veelomvat-
eeo 6n dagelÖb8cSèn arbeid, 't Is daarom
3^gt0°t bewjjs van goedheid van L e o
ten bfl ten tijde der pelgrimstoch-
Vaab den toegang der tuinen open-
y8ö v°or diegenen, die van een permesso
iJS
1)b Beuid.
PUlTijiJNLAND,
teoi
f&üillmton.
China.
Duitschland.
Amerika.
België.
Frankrijk.
Hfragêlaè voo cföooró
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
jlTM A1N HEN PRAT
PBTJS DEB AD V EBTEN TIEN
Van 1—6 regels50 Cents.
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangère
G. L. DAG BE fy Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 315ts Faubourg Montmartré.
Vele katholieke en niet-katholieke be
zoekers van Rome hebben zich verwon
derd over de strengheid, waarmee aan het
groote publiek de toegang tot de tuinen
Tan het Vaticaan blijft ontzegd. Dit ver
bod verbaast den vreemdeling te meer,
daar nergens ter wereld een grootere toe
schietelijkheid wordt betoond bij het be
zoeken van belangwekkende plaatsen dan
juist in de Eeuwige Stad, en vooral daar,
rvaar het Pausdom het onvergankelijk
zogel heeft gedrukt van ziju beschavenden
mvloed en zjjne van zooveel kunstzin ge
tuigende zorg. De Vaticaansche musea
met hun antiek-profane, oud christelijke
«n middeleeuwsche schatten staan wgd
°Pen voor allen, die door zucht naar we
tenschap, of door nieuwsgierigheid naar
Rome worden gedrevenen met hoeveel
Welwillendheid de ruime zalen der boe-
berjj en de geheime kasten van het pau
selijk archief worden opengesteld, is van
a'gemeene bekendheid.
Ja, het kost zelfs weinig moeite tot in
do Sala Clementina en de voorvertrekken
T»n het pauselijk verblijf door te dringen
°m door bemiddeling van een kamerheer
Sodsdienstige voorwerpen door den Opper
herder te laten wjjden. Slechts één gedeelte
Y»n het pauseljjk paleis blijft voor de
meuwegierigen geslotende pauselijke
tuinen.
Voor dat verbod, waarvan slechts in
z-idzame gevallen wordt afgeweken, be-
®tuan velerlei redenen. Reeds het onder-
°ud der tuinen maakt het noodig, den
8troom der duizenden bezoekers en pel-
f^ms buiten de met moeit9 aangelegde
Usttuinen te houdenmet de licht te he
lpen onbescheidenheid van vele reizi-
^s en het vroom verlangen van vele
Meerders des Pausen om een pauselijk
B°urenir machtig te worden, zouden de
^°°ie bloembedden en grasperken van
U giardino papale er spoedig uitzien
een afgemaaide weide. Maar voorna-
flk wordt de sluiting der tuinen gevor-
u door den toestand, waarin de H. Va-
*ieh bevindt; die tuinen zijn de
Ddeü majordomus zgn voorzien,
beid Dle'' 80noeg te roemen vriendeljjk-
den zeer vereerden rector van
«9.
Vervolg.)
'*l h °P eena draagbaar naar het dorp,
hi,;6"' Htiu»ob, en zwjjg over allee, wat
p°b,'Re hebt, opdat niet een onvoor
ste B >toUW van den slokt-r de treurige
tij tVetörenRt 1 Eu op Wolfr-ad wjjzeud,
N VerDl Bueebius Deze vertrouw ik aan
l J, toe eene betere weet ik. niet.
J',(lt, ®ede naar de kiuia, doe wat gij
li !,,6t>ien ir'iWe d..aBen eD nachten aan hem op,
tobden Un' 89 hom toch nog io het leven
i
b?e°hten U j ^saldo de schouders op, terwjjl de
dr0ege®Q bewmtelooze voorzichtig in de
hs*' tk\r^Qe' ean gastel hebben van ijzer....
.ban noif6*' d&t wond« ts diep i»
i?tftD, mi»8<ihien nog dagen leven,
kern" Zou hg ebius ïwee8-
d&u n°8 eens kunnen spreken P Vraag
hjj j ,Wftt hjj van zjjue zuster weet.
*>f i» rn,let meor «preken. Voor hjj in
^'^eitxi^i 1 de wondkoorts komen
V.»61®* öke'v ?tai®elde kluizenaar Desertus. Meg
*1 w»» meegaan P Ik zal bfj hom wu
en Wachten Op duizend nachten achtereen....
Neen r, ®e® enkel woord
e*£rius> gij blijft hier, zeide heer
het Duitsche Carnpo SantoMgr. A n t o-
nius de Waal, had het ons mogelijk
gemaakt, schrgft dr. G u s t a v M u i 1 e r
op een liefelgken lentemorgen de uitge
strekte terreinen vau den tuin des Vati
caans met steeds klimmende belangstel
ling door te wandelen.
Uit den Borgo komend, het stadsge
deelte, dat voor de geweldige basiliek
van Sint Pieter gelegen is, overschreden
wij, de oogen ger cht op het Duitsche hos
pitium, het prachtige, vau zuilen omge
ven plein van Sint Pieter en gingen links
van de groote trap der Sint Pieterskerk
door den zuilengang naar den tuin van
het Duitsche pelgrimshuis, waar wjj reeds
een aanzienlijk aantal genoodigden bgeen-
ronden. Om de Sint-Pieterskerk heen ging
het nu tusschen de muren van den pau-
selgken tuin en het koetshuis van het
paleis tot nabjj de poort onder de Sala
della Biga in het museum. De wacht,
bestaande uit twee pauselijke gendarmen
groette ons en opende ons de poort, die
toegang gaf tot het boscareceiohet voor
naamste gedeelte van de pauselijke tui
nen.
In de verte links wordt het oog getrof
fen door mooi onderhouden en keurig aan
gelegde perken met twee prachtige palm-
boomen en het van levend groen gevormd
wapen van Paus Leo XIII. Het verblijf
in dat lager gelegen tuingedeelte is van
wege de vochtigheid niet zeer gezond;
daarom ook heeft Leo XIII spoedig af
gezien van het verbljjt in het Casino del
Papadat hij zich vroeger als zomer-re-
sidentie had uitgekozen.
Kort na ons binnentreden opende zich
aan onze rechterzijde door het groene loot
een prachtig uitzicht op den Monte-Ma-
rio. Reeds in de verte werd aan het einde
van de lommerrijke laan, waar P i u 8 IX
bij voorkeur wandelde, het oog aangenaam
getroffen door een grot van Lourdes, een
geschenk der katholieken van Lourdes,
die de kleine nabootsmg van het beroemde
origineel door een grooteren grottenbouw
lieten omsluiten.
Teedere godsvrucht zorgt er voor, dat
de devotie-lamp voor het vrieudelgk beeld
der Onbevlekte Maagd niet uitdooft. Ver
derop, langs kunstvol gesneden boschjes
zooals de zuidelijke tuinbouwkunst der
vorige eeuw heeft uitgevonden, stijgt de
weg allengs naar den hoenderhof.
«Pauselgke adelaars» noemt schertsend
onze luimige gids de schitterend gekleurde,
zeldzame papegaaien, die elkaar bekgvend
en onderling ruzie makend hier hun leven
slgten en verstokt blgven voor den een
voud en de zachtmoedigheid der weinige
Heinricb, mtt nadruk den naam uitsprekend,
dien hjj ando» gewoonlijk niet gebruikte.
De boot met Hsymo voer reeds naar de
kluia toe, om Wahi af te balen. Nu stiet ook
het andere vaartuig van land en doorkliefde
den spiegel van het meer, die door de avond
koelte reeds zacbt bewogen werd.
Kluizenaar Deeertus was op een steen neer
gezonken wilde gedachten bts'.ormden hem,
tarwjjl een oebeseurijftjk gevoel s-ch vau zjjii
hart meester m**kie.
H< er tieinnch ging naar den oever en keek
het vtit'ekkcnde scuip na. Daar zeg hjj een
donkei voorwerp op het water drjjven. Het was
het lichaam vau de.i dooden ho d.
Nu heb ik hem voor niets gebrand
sprak heer Heimich zacbr, en zjju blik zoca;
nog eenmaal de boot, dia dan duodoiijk ga-
wouden stoker naar de kluia voerde.
XXL
Kluizenaar Desertus en heer Heinrich waren
alleen. Zjj moesien wachten, tot het schip van
Batholomeo terugkwam, om hen af te halen.
Kom, üietwsld, ik huiver van deze plek
gronde I sprak heer Heiurich en g'tDg den klui
zenaar voor naar de kluis. Zwggend volgde
Desertus bem doch telkens weer bleef hjj
staan en drukte de vuisten op zjjae zwoegende
borst.
Nu zaten sjj op de bank en heer Heiorioh
zuchtte Ban booze dag I Ik meende een men-
aohenleven gered te hebben en nu is het ver-
loren 1
duiven prachtige bonte hoenders kake
len in den hof rond en wijken schuw uit
voor de trotscbe gestalte eener onverge
lijkelijk mooie witte pauw, die als een
oud Romeinsche triomphator en met de
grandezza van een Romeinschen nobile heen
en weer stapt. Na slingert zich de weg,
die voortdurend rgk aan afwisseling blijft,
voorbg een droomerig waterbekken en
door een boschje naar het hooger gelegen
gedeelte van den tuin. Onze dames maken
ijverig gebruik vau het verlof, hier zoo
veel bloemen en kruiden te plukken als
ze in haar handen kuDnen dragen. Wat
zetten zjj verblufte gezichten die dames,
die ei zoo trotsch op waren, dat zjj een
pauseljjk souvenir mochten meenemen,
toen de schalksche Monsiguore haar na
de bloemeDjacht met een schelmsch lachje
verried, dat de mooie witte bloemen, die
zjj met zooveel jjver hadden geplukt, echt
Romeimseh knoflook waren. Hier bloeit
tamelijk wild een krachtige plantengroei
het Italiaansche systeem van tuinaanleg
heeft voor de Engelsche methode plaats
gemaakt. Spoedig zgn wg boven en ge
nieten van het heerljjk uitzicht op het Ti-
berdal. Achter ons verheffen zich torens
en muren van de onder den visrden Leo
(847 tot 855,) na de plundering der Sa-
racenen gebouwde versterking, de oude
Leonina.
Tegen een dezer torens aanleunend heeft
Leo XIII een bjj voornaamheid toch zeer
eenvoudig landhuis laten bouwen, waar
hg, in ernstigeu arbeid verdiept, gedu
rende den heeten zomer uren, ja dagen
lang vertoeft. Verscheidene zjjner beroemde
encyclieken zgn op die plaats ontstaan
te midden van de weldoende stilte der
natuur. Nabjj de villa ligt onder ceders
van den Libanon een plekje, waar 't heer
ljjk rusten is daar heeft het oog van den
grjjzen Paus een heerlgk gezicht op den
dom van Sint Pieter, die hier, meer dan
van welk ander standpunt ook, het grond
plan van Michel Augelo verraadt om een
centraalbouw te stichten.
Achter de villa wandelen wjj door zorg
vuldig onderhouden wjjnbergen langs groe
nende en bloeiende struiken naar den aar-
digen dierentuin van den Paus, waar reeën
en witte herten, een paar struisvogels en
een pelikaan een vriendeljjke gevangenis
hebben gevouden. Verderop dringt luid
ruchtig gekakel van een troep paarlgrgze
hoenders tot ons door, een geschenk van
landslieden van Leo XIII uit zgn ge
boorteplaats Carpineto. Tijdens de wan
deling dwaalde ons oog over het koepel-
rjjke heilige Rome en over de stadjes van
het Albaansch gebergte.
i i
Eu eeu uiond geslote, die maar half
gespioken heefl, kwam het in kocrisachtige
woorden over de lippen «an den kluizenaar. Doch
neen, neen, neen I Moet ik dan nog wachten,
op hetgeen dtzj man zeggen z 1 spreekt
mjjn hart niet luid genoeg. Mjjae oogen wa-
ïen blind, mjjne ooren doof, dat ik de waar
heid niet vermoedde, niet terstond doorzag
H-.t is mjjn kind Ea toch wat zou ik
niet gegeven hebben, voor een duidelijk onwe-
derlegbaar wtrd. Acb, heer 1 Waarom hebt gjj
mij niet met dezen man laten meegaan
Omdat gjj dezen nacht nog vertrekken
moet 1
Kluizenaar Dese.t is sprong op. Dat kunt gj)
van mjj begeeren f Nu? Op d:t uur? Nu rngn
hart van vrees en hoop wil bersten? Nu ik
uitland van verlangen do armen uitstrek naar
mjjn kind
Kluizenaar Desertusviel heer Heinrich
hem op ernsligen toon in de rede. Ik begrjjp
a ni 11
Een waanzinnig gevoel is uit uw hart ver
dreven en een ander dreigt reeds uwe zinnen
te bevangen, en u te doen vergeten, dat op
het uur dat gjj uwa toevlucht in Gods huis
gezocht habt, eane jjzersn deur gesloten werd,
tusschen u en alles, wat achter u in de wereld
ligt. Ik ben daar zelf schuld aan, want ik had
moeten zwjjgan van dit vermoeden, dat ook
nu nog geene zekerheid is Val mü niet I
in de redo I Ba daarom acht ik het
voor mij eaoe dubbele pliobt u aan eeo nieuwen i
tweestrijd te on'rukken. Oft snit «I zin nacht I
nog vertrokken. Uw heer bevoelt net u J J
Van Dabjj, in de stad, aau de Passeg-
giata Margheriia verheft zich het in 1895
onthulde groote ruiterstandbeeld van Giu
seppe Garibaldieen waarschuwing voor
ons, dat de eigenaar van die fraaie, hoe
wel eenvoudige, maar van degeljjke voor
naamheid getuigende tuinen, ondanks al
de pracht, die h6m omgeeft, een gevan
gene is in zgn eigen huis.
In een eenvoudige houten tent waarop
des wiuters warm het zonnetje schjjot, en
gelegen in de nabjjheid der wjjnbergen,
is L e o XIII ook vaak aan den arbeid
van da&r uit kan hg het oog laten val
len op de luchtige gedenkteekenen van
Nieuw-Italië. Maar der hoog opgeheven
sabel van Garibaldi geeft de jjzeren, star
re rust van den St. Pieterskoepel het
waardige antwoord: «Het Pausdom kan
wachten, totdat ook Nieuw-Rome rjjp is
voor den oogst
Als Leo XIII zich per rjjtuig of in
een draagstoel naar den tuin begeeft, rjjdt
hem een officier der edelwacht vooruit.
Dikwijls legt de Paus groote afstanden te
voet af, nu en dan uitrustend en leven
dig aan de gesprekken zjjner omgeving
deelnemend. Al veroorlooft de eerbiedwek
kende uitgestrektheid der tuiuen wjj
hebben voor een bezichtiging van het we
zenlek gedeelte zonder al te lang opont
houd twee volle uren noodigook een
ruime vrgheid van beweging, zoo oefent
toch het bewustzgn, zich tot politieke ge
vangenschap gedwongen te voelen, een
sterk deprimeerende werking uit. Het uit
zicht op het oude Rome met al zgn heer-
ljjkheden der natuur en der geschiedenis,
die men daar voor oogen heeft, moge ge
not schenkendat alles stemt tevens tot
weemoed, geljjk eens Mozes ondervond,
die van den hoogen berg naar Kana&n
zag, naar het land van belofte.
Het schjjnt er nog niet erg naar te
ljjken, dat het Keizerijjke Chineesche Hof
J voornemens is, vooreerst, ten minste naar
Peking terug te keeren. Eeu der meest
bekende Chineesche ambtenaren, die op
goeden voet stond met de Europeanen,
C b i n g Ling, had herhaaldelgk pogin
gen aangewend om het Hot te bewegen
tot dezen zoozeer door de Mogendheden
gewenschten stap te besluiten, Zjjn be
moeiingen hadden echter het ongelukkige
resultaat, dat ze hem bjj de Keizerin ver
dacht maaktenwant deze zag daarin
slechts pogingen om haar persoon
den Mogendheden in handen te spelen.
Het gevolg daarvan is na geweest, dat
C h i n g Ling zelfmoord heeft moeten
plegen, of althans gepleegd heeft.
Kluizenaar Desertus aloeg de handen voor
het gelaat.
Haer Heinrich ecHt.r trok ze weg.
Kom nu, en ga bjj mjj zitten. Nu wil
Heinrich Yan InziDg met zjjn vriend Dietwald
«preken
Desertus viel op de bank neer en verborg
luid snikkend het gelaat tegen heer Heiniichs
schouder.
Geruimeu tjjd zweeg de heer; toen zeide hjj:
Luister naar mjj en wees bedaard. Eu als uw
hait niet zwjjgan wil, houd dau tea minste de
lippen dicht. Ik moet toegeven dat deze zeld
zame gelijkenis en ook de haive bekentenis, die
de naderende'dood van dezen man ontrukte
ve leideljjke bewjjzau zjjn. Maar hoe twjjfel-
achtig za toch ook weer zjjn, dat kunt gjj daar
uit zieu, dat gjj zelf zonder mjjne onvoorzich
tige woorden niet op het denkbeeld gekomen
zoudt zjjn, dat dit meisje u misschien meer is,
dan eena vreemdelinge.
Ziet gjj nu wel? Nu laat gij het hoofd han
gen 1 Nog moogt gij op geene zakerheid reke
nen, nauweljjks eene bemoedigende hoopDie
laat ik u, die kan ik u niet on'nemen. Maar,
Dietvald vertrouw er niet te vast oo. Omdat
dit meisje niet do zuster vau den stoker is,
moet het daarom de doohter zjjn ran Dietwali
ran Falkanbqrg, die, als ik mjj goad bedenk,
roor de wereld gestorren is I Kan het meisje
ook niet een anderen rader hebben Ig
Spreek niet, Dietwald, want ik moet Pp'
doep, «I» eene mogolftfce oatgaoabelinif a mei
dubbel treffen til j:.
Moét uw burcht do «oboorlepla.U ran dit
Te Leipzig heeft de arrestatie van den
directeur der Laipziger Bauk en de daarna
gevolgde inhechtenisneming van den Twee
den directeur Gentsch, in financieele
en bankierskringen een paniek veroor
zaakt.
Men vreest den val van vele indns-
trieele- en handelsondernemingen, die met
de Leipziger Bank in verbinding staan.
Aan het Beiersche Hof is benoemd
tot Russisch gezant, de heer Y o n G i er s,
tot dusver gezant van het Czarenrgk te
München.
Wederom bericht de telegraaf ons van
een groot faillissement, dat te New-York
heeft i laats gehad. Thans zgn de effec
tenhandelaren Marqnand en Cie ge-
faillee d. Waarschgnigk staat dit faillis
sement in verband met de catastrophe der
Zevende Bank in New-York, waarvan wg
reeds melding gemaakt hebben. Men mag
daarenboven nog gerust verwachten, dat
er weldra nog andere groote faillissementen
zullen volgen.
Met 85 tegen 50 stemmen en 2 onthou
dingen heeft de Belgische Kamer beslo
ten, het voorstel-J anaon met in behan
deling te nemen. De strekking van da
voorstel was, door een referendum het ge-
heele land te raadplegen over het al of
gewenschte van invoering van algemeen
stemrecht.
De Wet op de Vereenigingen, die zoo
zeer herinnert aan de dagen van den
Daitschen «Kulturkampf» is in den Fran-
schen Senaat met enkele wgzigingen, die
echter niets van het hateljjke karakter
der Wet wegnemen en hare kern zelfs
niet raket, met overgroote meederheid
aangenomen. Thans is ook door de Fran-
sche Kamer de geheele Wet, met de daaria
door den Senaat aangebrachte wgzigin
gen, aaogenomen met 313 tegen 249 stem
men.
Zooals wg reeds hebben medege
deeld, zal eene deputatie uit den Pargschen
gemeenteraad naar Praag vertrekken om
aan de grootsche sportfeesten deel te ne-
meD, die aldaar zullen gehouden worden.
Die afgevaardigden zgn: de voorzitter
en drie wethouders. Thans bevatten de
Czechische bladen eene oproeping om de
Fransche gasten zoo feestelgk mogelgk
te ontvangen, in Praag niet alleen, maar
in alle plaatsen waar zg langs znllen komen.
Rusland.
Het dochtertje van den Czaar is gistereD
geioopt. Peter en meter zgn de groother
tog S e r p i u s, de keizerin-weduwe prinses
Heinrich van Pruisen en de grootherto
gin Olga Alexdrowina.
Te Moscou sprongen Donderdag drie
roovers op een goederentrein om deze
te plunderen. Het personeel van den trein
deed onmiddellgk den trein stilstaan om
kind geweest zjjn? hu dezen tjjd van moord
en krjjg en brandstichting, waarin de burch
ten als molshoopen verwoest eu de sloten als
vlas verbrand wordeB, zon het e9n zeldzaam
toeval zjjn, d-.t het kind van een edelman in
eene boerenhut verdwaalde Maar wie nn ook
de vader van het meisje zjju mag, ééa ding
weten wjj zekerhet kind is »an adel
en ik wil het aan den stand teruggeven, waar
op het rechtmatige aanspraak heeft.
En ook hier, Dietwald, kan ik niet weten,
slechts hopen, dat haar recht ook haar geint
zal zjju. Morgan reeds zend ik het metsja naai
de stiftdames te Salzburg
Van hier weg? stamelde Desertus.
Ja, Dietwald, weg weg voor alles.
Ea wel om eene ernstige reden.
Heer
Het meisje bemint den jager.
Desertus verschrikte.
Zjj is nog maar een kind 1
Een kind, dat door een oogeublik van
hartve sohearenda angst eene vrouw gawojraen
is. Nog weet zjj echter zelve niet, dat z? m
groote genegenheid gedaan heeft, wat "fl
deed.
Ik hoop maar, dat dit gevoel nog niet zoo
vast geworteld iv, dat het door eeae, verwjjde-
rÏDg en eene geheel nieuwe omgeving nog kan
onderJrakt wordea. Voor mpnaa goadeo, troa-
o a H.ymo doet het mij leed. en ik vree».
dat bij bat kind nooit vergoten zal; by neott
om h.reatwille ged.ea, wet bg niet gedeeu *oa
hebben voor «yn eigen leren 11
«ftn plieht vernkend, ontkend, dat hg den
