No, 4839
Maandag 15 Juli 1901
26ste Jaargang.
H)ag6laó voor éftooró' en Suió-éCollanó.
Een misrekening.
Toch Opwaarts!
De Erfenis eener Moeder
De Bruid,
yj* joCT,
BUITiSNLAJÜi).
BUREAU: St, Jansstraat. Haarlem
f 1,10
1,40
2,80
0,03
Premie-uitgaven
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
'eo
feuilleton.
k'ot* W middag r
koeien nllr den |t(J
België.
Engeland.
Frankrijk.
Amerika.
mam.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
TIEND
PBTJS DER ADV ERTJ2NTIHN
Van 16 regels. 50 Cents.
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publiciti Etrangère
G. L. DAD BE Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartré.
VAN DE
Sociale Roman
DOOK
H. J. B. KÜPPERS.
Ptjja 0.30. Franco per post f 0.37'.
PÜ)S f 0.30.
DOOK
JULIUS.
Franco per post f 0.35.
De Wet op de VereenigiDgen, welke
'««ds zooveel pennen in beweging heelt
Sebracht, is dan eindelijk, ondanks het
'Qide en rechtmatige protest van een groot
^eel der Fransche natie, in Kamer en
^®o»at aangenomen en door de handtee-
kening van den President der Republiek
^krachtigd. Wie nog een oogenblik de
^oop mochten gekoesterd hebben, dat de
L o u b e t van zjjn privilegie als
resident om aan de Wet ague bekrach-
*'8®öde handteekening te onthouden, ge-
'hik zou hebben gemaakt, vooral Da het
®öergjeke optreden van een Franschen
*lce-admiraal, die zulks bij open brief den
r®sident verzochtdie hoop is thans ten
^°enmale verjjdeld. De Wet is naar eisch
,®krachtigd en thans zal dan ookFrank-
de oudste dochter der Kerk, haren
u''urkampf» aanschouwen,
^ant ofschoon de naam dezer Wet
^°°danig is vastgesteld, na sluw beraad,
voor den oppervlakkigen beschou-
8t ^ich alleen vertoont als eene wet, die
^.'pure maatregel van orde het veree-
^8'gerecht in 't algemeen voortaan zal
ï®len, is toch uit de discussiën in Ka-
Senaat genoegzaam geblekeD,dat
ket uitsluitend gemunt heeft op de
°°sterorden in Frankrjjk. Maar juist in
8®ne, wat de sectarissen voor sluw
lea 8 aanzagen: het wettelijk vaststel-
Va° 6en'8e voorschriften waaraan alle
igingen in de Republiek voortaan
,eö getoetst worden, daarin juist
zich bedrogen, en daarin zien
86,1 lichtstraal voor de toekomst.
thans, na zooveel eeuweD, zal de
du l8^6Qis zich bin ven herhalen dat is
®lgk
*6]
'oor wie niet opzettelijk blind wil
U0ljjk het bloed der martelaren in de
drie eeuwen des Christendoms het
zou
Vervolg.)
n» b
'rif ^m°' *1' het gebeurd was
Hjj k^tor'en zjjn.
.''kt haar met treurige oogen aan, maakte
'8 »;8 8anden van zjjn arm los, knikte haar
weg.
«ta» 9 hleef als aan den grond gena-
I o" en «taaide hem na. Zjj «treek mtt
»n °*«n l'er,'le^ voorhoofd en keerde met mo8-
'"d ta *ed naur de hut terug. Met eeu mee
6 Q, et 1°bw vao Jö-gi's handea los.
l'f d«le8 ik je, en kom mij nooit weer
s u 'Bek haar aan en verroerde zich
a). l(i,t
in h' d.8t 8Ï weg komt, zeg ik je. En
'hij 01 dorp komt, zeg dan mjja vader,
-"deren herder moet zenden.
O "'Be onbeweegljjk staan alleen voer
Mnnen_- n8 door de ledeD, toen Zenza de
d9 t„D?i to«n haalde hjj diep adem,
«ü'^ok, (J;.0'" aijuer hand, nam den her
den wand der hnt s'oad
**orgen zjjn werk als her-
eien pair den stal drgl*1 »g Zenza hem de
gjj nog altijd
.V 6 «W .s hem toe
zïtgjj nog »ltjdV.r,
ttel wue «tem, dio beefde
zaad is geweest, dat zoo rjjke vruchten heeft
gedragen Voor de Kerk van Christus, zoo
zal ook thans de moderne vervolging eene
misrekening bljjken voor wie haar begon
nen. Zij is er op berekend, het katholie
ke geloof in Frankrjjk in zijne heerlijk
ste en vruchtbaarste uitiDgen te treffen,
want voortaan wordt den kloosterlingen
het leven in de «vrjje» Republiek onmo-
geljjk gemaakt. Er mogen daar geen kloos
ters meer bestaan, tenzjj met de toestem
ming der Kamers, en men behoeft nu
juist geen pessimist te zjjn om te vreezen,
dat die toestemming wel uiterst zelden
zal gegeven worden gegeven, alleen in
die gevallen, waarin de Fransche Regee
ring sommige kloosterlingen niet ontberen
kan, zooals bjjvoorbeeld de zendelingen
en vooral de geestelijken, die in Klein-
Azië door hun uitstekend onderwijs den
naam van Frankrjjk zoo hoog houden.
Daarginds kan men die mannen niet ver
vangen, en men zal hnn de vereischte
toestemmiug gaarne geven, terwjjl daar
entegen in Frankrjjk zelf juist de onder
wijsgevende kloosterorden het felst ge
troffen zullen worden. Zjj mogen voor
taan, zonder verlof, niet meer te zarnen
leven, zelfs niet meer een zelfde huis be
wonen.
Dat is de «Cnlturkampf» in optima
forma Daarvoor, en daarvoor alleen, is de
geheele Wet ingesteld. Om echter aan al
die maatregelen, in hun naaktheid zoo
hateljjkeen schoonschijnend kleed te
geven, meende de Fransche Regeering in
haar sluwheid hierin volkomen te slagen,
door die maatregelen op te nemen als
en passant in eene algemeene wet op
de vereenigingen. En hiermede juist zal
het bljjken, dat de bedrieger zichzelven be
drogen heeft, en wordt de geheele Wet
eene jamme ljjke misrekening: jammer-
Ijjk voor de kerkvolgers, maar bigde en
hoopvol voor de toekomst van het katho
lieke leven in Frankrjjk.
De nieuwe Wet veileent immeis aan de
vereenigingen, met uitzondering der gees
telijke genootschappen, zekere vrjjheden en
voorrechten, die tot nu toe in Frankrjjk
onbekend waren of waarvan de Katholie
ken s'echts met groote moeite konden ge
nieten.
Voortaan zullen de Fransche katho
lieken ook het recht van vereeniging
wel te verstaan, van wereldlijke vtreeni-
ging bezitten. Zjj zullen hunne pro-
pagaudag' nootschappen en kiesverenigin
gen, hunne politieke en liefdadige instel
lingen, welke tot nu toe slechts geduld
werden, vrjj mogen ontwikkelen en ver
menigvuldigen, zjj zullen er zelfs rechts-
Een woest fonkelende blik echoot uit zjjne
oogen.
Ik gi niet, herderin I Ea al kwam iemand
ook met tien paarden, om mjj weg te trekken
dan zou ik nog bljjven 1
Zjj trad op hem toe, rukte hem den herder
staf uit de hand en hief hem op, om te slaan.
Wil gjj weggaan of niet?
8li mair op, ik verweer mij niet. Maar
bljjven doe ik toch 1
Met een snjjdeaden slag trof het snoer van
den herdersstaf hem in het gelaat en liet even een
blauwroode striem op voorhoofd en wang ach
ter. JÖTgi ver-oerde zich nietmaar het water
liep hem uit de oogen.
Weer vroeg zq:
Wilt ^jj gaan of niet?
Hfl beet zich op de lippen en schudde het
hoofd.
Zjj wilde opnieuw slaan maar een gevoel
van walging greep haar aan en zjj wist niet,
of het walging voor zich zelve of walging voor
dezen op een dier geljjkenden joegen was. Zjj
wierp hem den herderstaf voor de voeten en
ging naar de hnt toe.
Steunend nam Jörgi den stok weer op, liet
het touw door de vingers gljjden en begon
weer zjjn werk.
Tegen den avond begon het druk te worden
op de weide. Er kwam een schaar jonge kna
pen, die een doedeljak en een zitherspeler
meetraohten. De speellui begonnen eene lus
tige wjjs, terwjjl de jongens zingend en jui
chend den houtstapel gereed naaak'en voor het
feeat op den langsten dag dea j sari. Toen werd de
persoonlijkheid voor kunnen vragen. Is
ten allen tjjde het bloed der martelaren
het zaad der christenen geweest, de on
rechtvaardige vervolgingen tegen de kloos
ter» zullen in Frankrjjk voor gevolg heb
ben den thans iDgesluimerden zielejjver
der geloovigen opnieuw op te wekken,
hunnen moed op te bearen, hun nieuwe
krachten te geven voor den strjjd tegen
het kwaad. De kloosterlingen worden uit
Frankrijk verdreven, maar de jjver die
hen bezielde zal overgaan in de harten
der wereldljjke geloovigen en in plaats
van eenige weerlooze kloosterlingen zullen
de vjjanden van den godsdienst duizenden
nieuwe kampioenen zien oprjjzen.
Joden, vrijmetselaren en socialisten heb
ben samengespannen om het vrge onder-
wjjs en den godsdienst in Frankrjjk uit
te roeien, en zjj zullen met verbazing zien
dat hunne vervolgingspolitiekvan de
flauwhartige katholieken, die er maar al
te veel geteld worden, overtuigde en strijd
lustige geloovigen zal maken, die met her
nieuwden moed den godsdienst zullen ver
dedigen.
De Fransche Regeering heeft gedacht
door de afschatfing der kloosterorden ge
makkelijker tot de uitroeiing van den gods
dienst te kunnen geraken zjj zal integen
deel van eiken rechtgeaarden Franschman
een nieuwen geloofsbelijder maken, en de
hateljjke kuipergen der Loge zullen tot
hare eigen schande en schade strekken
zjj zal onvrijwillig medegeholpen hebben
om het godsdienstig gevoelen bjj onze
Fransche broederen wakker te schuddeD.
Haat verblindt den mensch, ook voor
de zoo duideljjk geschreven lessen der
historie; ware dit niet zoo, de jongste
kerkvervolgers zouden zich ten minste voor
deze misrekening wel gevrjjwaard hebben.
Eén echter is er, die machtiger is dan zjj
allen, die uit het kwade het goede weet
te doen voortkomen.
Sedert jaren reeds verdwenen te Ant
werpen aan het postkantoor wissels op
Nederland, zonder dat men den dader wist
te vinden. Thans is op heeterdaad betrapt
en gearresteerd een brievenbesteller van
Nedörlandsche afkomst, die reeds 30 jaran
dienst had.
Koning Leopold heeft niet veel
pleizier van zjjn dochter, voorheen de ge-
maÜD van wjjlen den Oostenrjjkschen
Kroonprins.
Volgens een Weener dagblad zou de
gravin Lonyay aan erge zenuwaanval
len ljjden en zelfs gepoogd hebben zich
te zelfmoorden met nit een venster te
basn voor het schjjfjpel vlek gemaakt. Op het
laegstgelegen gedeelte van de Alpenweide strekte
eioh een vlak «tuk grond nit boven het berg
woud, dat steil nvar het meer afhelde. Men
moest geen kst van duüeligheid hebbea om
van deze steile hoogte kalm naar beneden ta
kijken in de gapande diepte, waarin het meer
«luimerde. Een tuin, van gevlochten hout
werk omsloot de plaats, om het grazende vee
van deze gavaarljjke plek terug ta houden. De
jongelingen verwjjderden nu deaen tuin en
klopten den zrcht hellenden bodem van de gras
vlakte glad, om eene eflen baan te krjjgen voor
de tollende schjjsan; dat kost'.e hun niet veel
moeite, want de bodem was nog vrjj glad van
het vorige jaar. Op deze weide, die da vuurroti
neette, wtrd sedert onheugelijke tijden, elk jaar
het fetst gevierd van den langs en dag.
Lange, buigzame stangen werden in gereed
heid gebrachteen reusachtige pijnboom ge
veld, de stam met de zaag in stnkken gesne
den en nit elk dezer schjjven het merg ge
boord.
Het begon reeds te schemeren, toen alle voor
bereidende maatregelen getroffen waren. Het
aantal gasten nam gedurig toe de eene jon
geling Da den anderen kwam uit het dal naar
boven en kondigde met blfj gezicht zijne komst
aan. Van alle bergen in den omtrek, soms
uren ver, kwamen de herderinnen en ieder bracht
eene spaander voor het feest mee en een langen
fakkel van pijnboomhout, om de heilige vlam
in deo donkeren oaoht mee naar hui< te dragen
Toen aan den hemel de eerste ster achtbaar
werd, werd de houtstapel aangesi Jiten. Allen
springen. Er zou ook tot eeue scheiding
besloten zjjn tusschen den graaf en de
gravin Lonyay,
Zoolang dit alles niet nader bevestigd
wordt, beschouwen wjj deze mbdedeeling
van het Weener blad als een sensatie be
richt.
Koning Edward VII, zal evenals wjj
len zjjn moeder, in persoon de zitting van
het eerste parlement van zjjn regeering
verdagen als een teeken van erkentelijk
heid voor het toestaan van de civiele Ijjst.
De Engelsche regeering heeft beslo
ten het eiland Wight met Engeland te
verbinden bjj middel van een onderzee-
schen electrischen spoorweg. Da tunnel zal
7 mglen laDg zgu en met den spoorweg
000,000 p. st. kosten. De werken zouden
zeven jaar doren.
Belangrjjke diefstallen zjjn volgens
de Liverpoolsche Daily News, gepleegd bjj
de hertogin van Sutherland tjjdens eene
dezer dagen door haar gegeven receptie
tegen betaling tot liefdadige doeleinden.
Ofschoon er vrjjwat politieagenten overal
geposteerd waren om de wacht te honden,
zjjn verschillende voorwerpen van groote
historische waarde ontvreemd en zelfs tafel
zilver.
Het programma kostte zestig galden,
het souper zeshonderd per persoon en zoo
alles naar evenredigheid.
In de Londensche Morning Post werd
verleden week een kasteel te huur aan
geboden met de volgende omschrjjving
tGebouwd op een rots, die voortdnrend
door de golven der Atlantische zee gebeukt
wordt, op een der meest romantische en
tevens gevaarlijkste plekken onzer woeste
kust, juist tegenover den cDoodsteen»
tallooze schipbreuken, vele aanspoelende
Ijjken drie salonszeven slaapkamers
alle geriefelijkheden van onzen tjjd 10
guineas (f 126) per week.»
De heer Labonchère merkt in
Truth op, dat er stellig ook wel twee of
drie spoken bjj dit aantrekkeljjk kasteel
behooren.
De minister Chamberlain heeft
aan een diner de liberalen die de Boeren wel
gezind zjjn en zjjn politiek afkeuren, be
lachelijk trachten te maken. Hg sprak
van de liberale Unionisten, de mannen
van '86, die Gladsto ne in den steek
lieten toen hg Home Rule voor Ierland wilde
invoeren. En bjj vergeleek den toestand
van toen met dien van nu. Ook destjjds
heette hst dat de liberale Imperialisten
want dat waren immers die liberalen
die het Rgk niet in gevaar wilden bren
gen in een treurige positie verkeerden.
Zjj warec. geïsoleerd en zouden zelfs geen
«charter» van tolerantie hebben aanvaard.
Maar de daarop volgende jaren hebben
geleerd, hoe goed het den liberalen unio
nisten dien imperialisten van '86
gegaan is
Verder ging de heer Chamberlain
niet in de moraal van zjjn fabel.
Doch het was duideljjk dat hjj be
doelde te zeggen tot A s q u i t h en sir
Edward Grey en dergeljjkenZiet
stonden er zwggend in een kring omheen, om
te kijken, hoe hoog da eerste vlam opklom,
want eoo hoog zon dit jaar het vlas grosiea
Knetterend en spattend groeide de vuur
gloed aan en het duurde niet lang, cf de vlam
men sloegen op zoo hoog als de boomen. Zjj
kronkelden en draaiden door elkander als hon
derd gloeiende slangen. Ea daar begonnen ook
in de duistere verte, op alle zichtbare berg
plateaus, op de Lattenbergen en op den Watz-
man, op den Göhl en Untorsberg de feestja
ren te flikkeren, dat het wss of de hemtl zjjne
«tarren als vurige vlokken op de bergen neer
gestort had.
De doedelzak begon ta spelen en de ei
ther viel in, iedere jongen nam zjjn meisja en
in getijten rjjan draaiden de juichende paren
om het vuur heeu tot de houtstapel ioeenzonk
en de vlammen begonnen ta verminderen. Toen
gingen de paren in een lange rjj staan.
Springt knapen en meitjeB, riep de zither
speler, dat gjj bjj het snjjden van het koren
geen pjjn in den mg krjjgt.
En de jongeliDg, die vooraan in de rjj stond
wierp zjjnen hoed in de lucht en begon te
zingen
//Onder het hoofd en boven het hoofd,
Laat ik mjjn hoedje springen 1
Meisje, als gjj mjj nw hand belooft.
Moet gjj springen en ringen I*
iiohend reikto «$n mei tja ham de hand.
ooet geiiken tred begon hel paar den steed»
sneller wordend®*» **nioop -
naar mjjWie hdben wir's herrlich weit
gebracht
Wjj hebben geen plan de Engelsche
liberalen een pluim op den hoed te steken,
maar dat eherrlich weit gebracht* had
Chamberlai n,die zjjn land in het Za d-
Afrikaaosche wespennest heeft gestoken,
wel achterwege kannen laten. Met zoo'n
uitdrukking maakt zich de Boeren-tiran
belachelijk.
Te Chartres is een vreeseljjk drama
afgespeeld, waardoor de bevolking in op
schudding is gebracht. Een dronkaard,
Bigot genaamd, was bezig zjjn moeder
te mishandelen en wilde baar een mes
steek toebrengen, toen zjjn zwager een
haak greep en hem daarmee door een slag
op het hoofd doodde. De dader, bevreesd
voor de gevolgen, hing zich aan een
boom op.
Te Pargs zjjn door de groote hitte
een aantal menschen zinneloos gewoiden.
Een Belg, zekere JanVerreycken,
graankoopman, liep rond gewapend met
dolken en revolvers waarmede hjj voor
bijgangers bedreigde.
De politie moest den ongelnkkige, ten
einde misdaden te voorkomen, in bewaring
brengen.
Verscheidene personen werden Woens
dag door zonnesteken getroffen.
In plaats van de werklieden te be
schermen, hebben de overheden te Roche-
fort de werkgevers verzocht, het werk aan
de dokken te staken, ten einde alle wan
ordelijkheden te vermjjden. Zoodat de
vrjjheid van den arbeid in Frankrjjk ook
al afgeschaft is I
Prof. Chantenesse, van dePa-
rjjsche geneeskundige academie, beeft de
Franschen gerustgesteld,hjj verklaarde, dat
naar zjjne meening de stad Marseille geen
gevaar loopt van besmet te worden door
de aan pest Ijjdende Arabische stokers van
het stoomschip Laos.
De patiënten die op het eiland Frioal
aan land zjjn gebracht, werden goad ver
zorgd en streng afgezonderd gehonden,
evenals de andere stokers, die met de zie
ken ia aanraking komen.
Al het mogeljjke wordt te Marseille aan
gewend om aldaar de ratten te verdelgen
aan welke dieren men gevaar voor ziek
ten toeschrjjft.
Hevige stormen hebben het Zuid-Westen
der Vereenigie Staten geteisterd. Texas
heeft vreeseljjk geleden. Te Galveston is
de vloed eergisteren-avond zoo hoog ge
weest, als men sedert den orkaan van
September niet had waargenomen in de
straten aan de kast stond alles blank.
Volgens een bericht ait Aaslin zjja te
Port-Larac (Texas) bjjna alle huizen ver
nield door een windhoos. Ook de stad
Corbin in Montana moet op geljjke wjjze
verwoest zjjn.
Eene rjjke dame, te Chicago, Mrs.
Nancy Irving, s zoozeer overtuigd
van het algemeen ontbreken van eerljjk-
heid in de moderne handelszaken, dat zjj
Esd, twee, drie 1 riepen al de anderen
en met een grooten sprong vloog bet paar over
den breeden gloed heen en door de kronke
lende vlammen. Een juichkreet volgde op deien
gelukkigen sprong en de jongeling begroette
zjja meisje met de woorden//Mooi zoo, wjj
hebben ons een gelukkig jaar verzekerd \u
Het eene paar na het andere sprong over
het vuurmislnkte de sprong, dan regende
het spotternjjen over de onhaodigen, die met
verdrietig gesicht weer in de rjj gingen staan,
om hnn geluk voor de tweede maal te be
proeven.
Zeuza s'.ond met over elkander geslagen
armen in de dear der hnt en keek met som
bere oogen naar het vrooljjk spel.
Daar trad eeu jongeling op haar toe. Zensa
wilt gjj het niet met mij wagen
Zjj keek op, het wai Uirioh de baeldsajjdor.
Zjj gaf hem geen antwoord, zjj schudde niet
eens het hoofd, zwjjgend ging zjj de denr nit,
draaide den jongen man den rug toe en wan
delde met langzimen tred in de duisternis
voort.
Het laatste paar wss gelukkig over het vnur
gesprongen en nu begon het apel met de
schjjven.
Ward* varvolfd.)
