NIEUWE
QagBlaó voor cftooró* en Suió-JCollanó.
Oorzaak en gevolgen.
No. 4840'
Dinsdag 16 Juli 1901,
26ste jaargang.
De Bruid,
BUITENLAND.
Afzonderlijke nummen
Dit blad verschjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen,
BUBEATT: St: Janstraat Haarlem)
/1.10
«1,40
<2,80
«0.03
Van 1—6 regels 50 Cent
Elke regel meer7'/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Red a o t e nr-U i t g e v e r, W. KüPPERS.
Toen in den jare 1882 het Romeinsche
plebs door de vjjanden der Kerk werd aan
gehitst, om den grooten Paus Pins IX
Dog na diens dood te hoonen in zjjn stof-
feljjk overschot, en toen op Pinksteren van
't jaar 1888 bp gelegenheid der onthulling
van het monument voor GiordanoBru-
D oden afvallige, datzelfde plebs werd
aangevuurd om van die gebeurtenis eene
betooging te maken tegen Paus en Kerk,
toen stond in de voorste geledtren der
^oordvoerders de toenmalige volksvertegen
woordiger Vitelleschi.
Dit kopstuk der anti-clericale parljj hield
°p het Kapitool eene redevoering, zooals
men ze in die dagen zoo gaarne hooide,
tegen het Vaticaan, en als dan in ant
woord daarop zijne duizenden toehoorders
°oder stormachtigen bijval dood aan de
Priesters bruldendan meende Vitel
leschi zjjju vaderland een grooten dienst
bewezen te hebben.
Dat alles is nog geen 20 jaren geleden,
®a thans stond, vóór eenige dagen, de
zelfde VitelleBchi, intusschen tot de
hardigheid van Senator verheven, op het
®Preekge8toelte en besprak de inwendige
^standen van het Apennjjnsche schierei-
Vd, welke in waarheid wanhopig zjjn.
*God alleen moge weten,» zoo verklaarde
thans hoogbejaarde man, «waarheen de
Crisis, die wjj in deze dagen beleven, leiden
De geest van verzet en oproer vaart
^°°r alle streken des lands. Van de Alpen
*°t op Sicilië, overal oproer van werklie-
welks uitbreiding slechts door wapen
veld onderdrukt kan worden. Reeds heb-
,8tl op menige plaats ook de beambten
zoo algemeen geworden middel, de
V^taking, te baat genomen om hun po-
te verbeteren; weldra zullen officieren
'C soldaten dat voorbeeld volgen. En wat
j.Utelleschi's woorden zullen wel-
c^t onopgemerkt in den maalstroom des
FEUILLETON.
*0.
Vervolg.)
6 Gene jongeling na den anderen nam met
Oh* stang eene der doorboorde achjjven
hield ze in het vuur, tot ze begon te
^8tl aptak hjj de van oudsher bekende
,1 voor de achqf, zette het gloeiend rad op
'*kke baan en begon met de schjjf te loo-
v'»k bjj den afgrond liet hjj de draaiende
||sï Wet een krachtigen zwaai van de atang
Oh dat de vonken in de lucht rondvlogen
khd''doovend in de diepte neervielen. Ook hier
men woorden van lof en spot, al naar-
b "0 worp gelukte. Onder de achjjven wes
Waarmede geen der jongers het apel
tit htvaaiden, ze was te plomp en te zwa?r
Bo^zllennn eens wilde zjj niet flink door-
V dan weer brak de atang, een andermaal
te ter zjjde, nog voor de vuurroti be-
Si Ten slotte liet men ze liggen en
b) "G lichtere achjjven, wavrmede men ving
rollen kon. Wel een nur duurde het
."pel, dat in den donkeren nacht een
b4 licht verspreidde.
Ghfi nog een late gaat op de feest-
j 8' Hejmo, de jager,
sü iciho mjj ook eene schijf, sprak hq tot
die hem met een harteljjk welkom
tgds verzwolgen worden. Zjj bevatten even
wel een bittere waarheid voor de liberale
volksleiders in Italië. Toen voor jaar en
dag reeds de katholieke bladen daarginds
er opmerkzaam op maakten, dat Italië op
den duur met dit, een anti-kerkeljjken geest
ademend systeem zichzelven ontzettend zou
benadeelen, toen werd zulks als *haat» en
fanatisme» uitgekreten, en die toch zoo
welgemeende raadgevingen in den wind
geslagen. Thans is echter een van de libe
rale kopstukken zelf, een «anti-clericaal»
van het zuiverst allooi, dezelfde vermanin
gen op de meest ondubbelzinnige wjjze
komen bevestigen.
Wie met open oög en onbevangen blik
de geschiedenis van den dag gestadig volgt,
zal geenszins verwonderd zjjn dergeljjke
uitspraak vau Vitelleschi te Terne-
men. De aanvoerders evenwel der liberale
part^ in Italië hebben alles, wat op een
dergeljjke, onvermijdelijk noodlottige uit
komst wjjzen moest, onder liberaal-natio
naal phrasengeschetter voor zichzelven en
hnn bentgenooten terzijde zoeken te stelleu.
Thans, nu de bevolking van Italië, deels
door het ünancieele, deels door het mo-
reele wanbestuur der liberalen tot een on-
gekenden toestand van algemeene ontevre
denheid geraakt is nn de plattelandsbe
volking, door de socialisten op een dwaal
spoor geleid, tot gewelddadigheid gaat over
slaan en daarvan door bajonet eu kogel
moet worden afgehouden thans kan geen
schimpen op Kerk en Paus, geen brullend
pochen op nationale grootheid en plichts
gevoel ook maar het minste baten.
Alleen een rouwmoedige terugkeer als
van den verloren zoon, een «Vader, ik heb
gezondigd» en dan van harte gemeend, is
het eenige redmiddel. Maar daar zjjn de
anti-clericalen in Italië nog verre van ver
wijderd
Italië zal nog veel teleurstelling moeten
ondervinden, vooraleer zjj tot het besef
vau haar schuld komt.
Jammer, jager, gjj zjjt ti laat gekomen
Al de achjjven zjjn al weggerold.
Daar ligt er toch nog eene, sprak Haymo.
Die wil ni- t rollen.
Ze moet, «prak de jager, pakte den zwar
ten klomp en wierp hem in het vnur. Toen de
e:hjjf rondom begon te gloeien, nam bjj ze met
de etang uit de vlam en met bevende atem
aprak hjj
«Ronde achjjven
Wil ik drjjven
Mjjn meisje ter eere,
Wie kan mjj weren f
Met een plotselingen ruk bracht hjj den bran
denden houtklomp op de baan, begon te loo-
pen en de schijf te draaien, dat de vonken er
van alle kanten afvlogen. Vlak voor den af
grond bleef hjj staan. Gitli, ik groet u, klonk
het van zjjne lippen en voortgedreven door
een krachtigen zwaai snorde het vurige rond
in een wjjden kring boven den afgrond.
Allen snelden naar de vuurrott toe.
Kjjk, kjjk, tiepen de meisjes, zoo heeft
nog niemand eene schjjf gewonden.
Haymo stond zwjjgend tnsschen de juichende
schaar en keek met vochtige oogen zjjne schjjf
ns, die als eene vallende zon in de diepte zonk,
en nog altjjd den grond niet bereikte.
Kjjk, kijk, klonk het om hem heen, zjj
vliegt tot in het meer.
Al dieper en dieper zonk het draaiende vuur
rad, het werd kleiner en kleiner, nu geleek het
nog eene flikkerende ster, en nu de schjjf
moest op een rotspunt gevallen en verpletterd
Duitschland.
In Pruisen is men thans met het ont
werp eener nieuwe wet op den Leerplicht
gereed gekomen. De gewichtigste punten
van dat wetsontwerp zjjn de volgende
De fchoolplicht begint met den eersten,
op het zesde levensjaar volgenden school-
termjjnen eindigt met den ontslagter
mijn die volgt op het veertiende levensjaar.
De Regeering beslist of er eens dan wel
tweemaal in het jaar zulk een outslagstermijn
zal worden vastgesteld. Wordt zulk ont
slag op slechts eenmaal in't jaar bepaald,
dan werden de kinderen op verzoek der
ouders ontslagen bjj 't einde van heteerste
halfjaar, ingeval zjj dan leeds het veer
tiende levensjaar voleindigd hebben. Ouders
(of wie hun plaats vervangen),die het school
bezoek der hun toevertrouwde kinderen ver-
waarloozen, worden voor elk verzuim ge
straft met eene geldboete van 10 pfennig
6 cent) tot 2 mark f 1.20), in geval van
onvermogen met eene hechtenis vaD 8 uur
tot 2 dagen. Deze hechtenis kan ook door
arbeid in dienst der gemeente vervangen
worden. Werkgevers, die schoolplichtige
kinderen onder hun schooltjjd werk doen
verrichten, worden gestraft met eene geld
boete vaa 1 tot 150 mark (f 0.60 tot f 90).
Z. D. H. de Bisschop van Posen is
in een ernstig conflict gekomen met het
door de Regeering uitgevaardigde verbod
tot het gebruik van de Poolsche taal bij
het godsdienstonderwijs.
Daar de Pastoor van het stadje Dobzysch
verdacht werd in het Poolsch te catechi-
seeren, deed de burgemeester met de gen
darmen een inval in de kerk met het doel
de overtreding te verbaliseereD.
De Bisschop is tegen de bratale geweld
pleging in verzet gekomen, en heeft de
Regeering doen weten, dat de wereldlijke
overheid niet het recht bezit controle te
oefenen over het onderricht in de catechis
mus in de Kerk gegeven.
Tegen den Burgemeester met de hem
vergezellende gendarmes heeft de Bisschop,
zeer terecht een aanklacht ingediend.
België.
De Koningin van België is bij het crï-
quetspel in den tuin van haar villa te Spa
plotseling ongesteld geworden. Hare Ma-
zjjn Want er vloog een regen van vonkeD
af, die langzaam uitdoofde.
Twee tranen relden over Haymo'z wangen.
Zoo was zjjn schitterend geluk verbreken, ver
zonken en uitgedoofd.
Haymo verwjjderde zich nit den juioher din
kring der jongelingen en ging in de duister
nis van het woud terug. Daar stond hjj in de
doukcre schaduw der boomen en staarde naar
de uitdoovende vuren, waarvan de vlammen
verbleekten bjj de opkomende maan. Hjj
zag, hoe de eene herderin na de andere
naar het vuur trad, om den fakkel van pijn
boomhout te ontsteken. Paarsgewjjze trokken
zjj weg, naar het dtl of zjjwaarts over de hel
lingen, ieder meisje met haar aanstaande. Ge
groet, gejuich en gezang klonk van alle pa
den in den nactt, die nn door de maan ver
licht werd, en van de helling, die naar het
dorp leidde, hoorde men nog de tonen van
den doedelzak.
Spoedig waren de gestalten van de laatst
huiswaarts keerenden in de schaduw van den
nacht verdwenen en men zag op alle wegen
nog slechts het fakkellicht, als flikkerende eter-
ren en elk waa getuige van een stil ge
luk en vrooljjk gepraat.
Haymo wilde uit het woud te voorschjjn ko
men. Daar zag hjj nog eecen laatste naar het
uitdoovende vnnr gaan.
Het was Jürgi. Hjj stak een bos spaanders
in den gloed, en toen ze begonnen te branden,
droeg hjj de heilige vlam in Zeuta's hut.
Haymo wilde hem niet ontmoetenin de
echadnw van het woud sohreed hjj langzaam
jesteit werd opeens zeer bleek en zakte op
een bank neer.
De Koningin werd in huis gebracht en
kwam weldra weer bjj, waarna zjj rust
nam. Haar geneesheer, dr. T h i r i a r, uit
Bru=sel, werd onmiddellijk ontboden.
De Koningin had te veel vruchten ge
geten, In verband met de heerschende tro
pische hitte, wordt hieraan de flauwte
die haar overviel, geweten. Dr. T h i r i ar,
is reeds weer naar Brussel vertrokken.
Amerika.
Te New-York is het nog steeds vreese-
lpk heet, zoo ook in het gehenle Zuiden
en Westea der Vereenigde Staten. Volgens
telegrammen uit Missouri en Kansas, waar
het sedert 40 jaar niet zoo droog is ge
weest als thans, is de stand van het graan
zeer slecht. Berichten uit Nebraska geven
weinig beter nieuws. Met den oogst in
Illinois, Jowa en Zuid Dakota is het over
het algemeen goed gesteld.
Frankrijk.
De Voorzitter van den gemeenteraad te
Pargs en de gemeenteraadsleden zullen
morgen een deputatie van studenten en
Fransche vrjjwilligers nit Transvaal ont
vangen, door wie de Pro Boer manifestatie
op 24 Juli georganiseerd is,
Em belangrjjkediefstal vanjuweelen
is te Parjjs gepleegd bjj een Amerikaan-
schen bankier, den heer J ohnM unroë.
Teen mevr. M. Woensdagavond in hare
slaapkamer kwam bleek een kistje met
kostbaarheden ter waarde van 60,000 francs
te zjjn verdwenen. Daarbjj was o. a. een
halsketen ter lengte van 1.30 meter, be
staande nit vjjf rijen prachtige paarlen, met
diamanten ertusschen. Men waarschuwde
dadelijk de politie, maar tot dusver tever-
Een gruweljjk ondankbaar geval is
geconstateerd in een plaatsje nabjj Nan
tes. Een nu 93-jarige vronw had 12 jaar
geleden aan een nicht een hoeve afge
staan, die 1400 francs 's jaars opbracht,
op voorwaarde dat zjj levenslang onder
houd zou genieten. In plaats van hiervoor
te zorgen, heeft de nicht de oude vrouw
bp boeren uitbesteed, waar het oudje thans
in de grootste ellende en vervuiling is ge
vonden. Zg kreeg bgua geen voedsel, geen
kleeren, geen verwarming in den winter.
voort. Toen hjj nu dwars over het weiland ging,
hoorde hjj plotseling in sjjoe nabjjhtid bitter
weenen. Onder een alleen etau den pijaboom
z g hjj Zsnza op den grond zittenzjj had
beide handen voor het gezicht geslagen, en haar
lichaam beefde van droevig gesnik. Zjj hoorde
zjjne schredea nieteerst toen bjj de hand op
haren schouder legde en haar z-cht bjj den
naam riep, keek zjj verschrikt op, en nu zjj hem
herkende, vroeg zjj op ruwen toon
Wat wilt gjj van mjj f
Ik heb n hooren weenen. en dat
heeft mij verdriet gedaan! En als ik n wat
kwaads gedaan, als ik u beleedigd heb, Zanci,
dan is het onwetend geweest.
Zjj lachte toornig en stiet zjjne hand tetng.
Zoo moet gjj niet zjjn, Zeusa. Niemand
kan er toch iets aan doen het heeft niet
mogen zjjr, dat wij samen in vreugde en vrede
leefden. Kjjk, Zeuza, laten wjj niet boos zjjn en
baiteleed als goede kameraden dragen I Kondt
gjj zien, hoe het er in mjjne ziel uitziet
ik weet, dat gjj niet laDget toornig zoudt zjjn,
maar medeljjden met mjj hebben. Zjj iweeg met
een diepen zucht.
Haymo 1 stamelde zjjwelk harteleed
hebt gjj f
Zeg het mjj, Haymo, zeg het mjj I
En nu kwam het io diepe smait over zjjne
lippen
Ik kan Gitli niet vergeten en ik
plaag en kwel en dwing mjj, maar ik kan haar
niet vergeten.
(Wordt vervolgd.)
HliftllMSCHÏfOÜRAlIl
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
PRIJS DHH ADVBBTBITTIBN,
AOITE MA NON AGITATE