NIEUWE
2)ag6laó voor c TSooró-@n Zuió-dCollatió.
De grondslag des levens.
5o. 4850.
Zaterdag 27 Juli 1901
26ste Jaargang.
De Bruid,
BUITENLAND]
ABONNEMENTSPRIJS
Par 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p
Voor het buitenland J S i
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
iagtUjki, behalve Zon- en Feestdagen
BUB1AU: St. Janstraat Haarlems
/1.10
«1,40
«2,80
«0,08
PRIJS DER ADVERTENTIES
Van 16 regels I 50 Cenf
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
AGITB MA NON AGITATES
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
De Katholieke werklieden-vereenigingen
moeten op godsdien stigen grondslag rus
ten. De godsdienst moet den geheelen mensch
doordringen. Het is echter niet voldoende,
dat hg bjj gelegenheid aan den godsdienst
denkt en de voorschriiten en grondstellin
gen van den godsdienst hier en daar hul
digt neeD, de godsdienst moet zjjn geheele
wezen, zjjn denken en gevoelen, zjjn stre
ven en vermijden, zjjn doen en laten be-
heerschen de godsdienst moet zjjn leids?
man wezen, de Engel, die hem vermaant,
wanneer misstappen dreigen, de Engel, die
hem opbeurt, wanneer hg in zjjn arbeid,
in zgn strgden en ljjden door moedeloos
heid dreigt te worden bemeesterd. Daarom
moeten de werklieden, die zich in een ver-
eeniging aaneengesloten hebben, eraan ge
wend worden om al hun streven, al bun
belangen steeds van godsdienstig stand
punt af te bescbonweD.
Het is boven allen twijfel verheveD, dat
de aardscbe welvaart voornamelijk afhan
kelijk is van de bewaring des geloofs en
van het onderhouden der zedelijke voor
schriften des geloofs. Op den godsdienst als
grondslag wordt het g.luk der familie op
gebouwd. In den godsdienst vindt de vader
de kracht om te arbeiden voor de zjjnen.
In den godsdienst put de moeder troost
eu bemoediging bij al haar zorgen. In den
godsdienst liggen de krachtigste aanspo
ringen tot nauwgezet vervullen van de
plichten, welke ouders en kinderen te vol
brengen hebben. Uit den godsdienst vloeit
voort die christelijke kloekmoedigheid, wel
ke de familiën bjj de beproevingen van
dit wisselvallig leven staande houdt. Uit
den godsdienst vloeit voort de onwrikbare
overtuiging, dat het beter is onrecht te
lgden, dan onrecht te doen.
Worden daarom de grondbeginselen van
onzen godsdienst diep ingeprent in de leden
der Katholieke verenigingen, wordt de
redelijkheid van die grondbeginselen, bun
b, t' ILLtTON.
#0.
Virtolj.)
Nu bewogen zich here lippen.
H.ymol stamelde zjj.
Gitli 1 riep hjj juichend uit, en sjj snel
den naar elkander toe, alsof zjj nooit meer wil
den scheiden.
Haymo I
Gitli 1
Bat wss alles, Wat zjj spraken. En alsof het
Seluk op hen neergevallen was, zoo groot en
'°o twaar, dat zjj het niet meer konden dragen
°P hunne zwakke schouders, zoo zonken zij op
de bank bjj den haard neder, en ttrwjjl de
^*hen haar over de wangen liepen, lispelde
Ztg, nu zult gjj tooh niet sterven
Sterven sterven van vreugde...
'bikte hjj, en wat hjj nog meer zeggen wilde,
'lierf weg in een snik.
Zeuza stond in de deur, met gebalde vuisten
'b doodsbleek gelaat. Zj) kon den aanblik van
pt geluk niet laDger verdragen, meteen sohel-
'b laoh wendde zjj aioh af, en liep in haar
]|Mtt Severin omver, die niet weinig verwou-
"d was hier Gitli te vinden. Zeuza rende als
*bbe kranksinnige de Alpenweide op, sloeg zich
*«t de vuisten tegen het voorhoofd en riep uit
Is er op de wereld nog een grootere
Ms, dan ik ben l
kracht en werkzaamheid voor tjjd en eeuwig
heid overtuigend aangetoond, dan verkrjj-
gen de werklieden daardoor een vaste lei
ding voor hun levensweg en een machtige
schutse tegen de verleidingen, welks hun
allerwegen tegemoet treden.
Vereischt derhalve de godsdienst, als de
grondslag van de welvaart der individuen,
met recht een ijverige beoefening in de
wereenigingen, dan mag bg ook niet uit
het oog verloren worden bg de strevingen,
welke de bevordering van de stoffeljjke be
langen ten doel hebben.
Onder godsdienst verstaan wjj daarbjj
echter niet een onbepaald aantal van gods
dienstige waarheden, die misschien uit de
aardsche dingen en uit de wonderbare orde
der schepping, of zedeljjke grondbeginselen,
die uit het natuurrecht afgeleid kunnen
worden maar wjj verstaan daaronder onzen
heiligen godsdienst, d. i. het geloof, dat
de Zoon Gods geleerd heeft en de Kath.
Kerk verkondigt. Want voor Katholieke
werklieden en voor Kath. werkmansver-
eenigingen bestaat er geen ander richtsnoer,
dan hetwelk de leer der Kerk biedt, en
die leer moet ook de leidstar hg de oplos
sing dar maatschappelijke vraagstukken
zgn.
Het is volstrekt onmogeljjk, menscheljjke
handelingen en menschelgke strevingen als
losgemaakt van elke betrekking tot de grond
beginselen van het Katholiek geloof en
van de Katholieke zedeleer te beschouwen.
Elke menschelgke handeling, elk mensche-
Igk streven staat onder de zedenwet. De
handelingen en strevingen zgn goed of slecht,
naar gelang zjj met de zedenwet overeen
stemmen of in tegenspraak zgn. Ontstaat
er echter twjjfel over hun zedelgke waarde,
dan komt het beslissend oordeel aan de
Kerk toe, aan hen, die als handhavers des
geloofs en der zeden zgn aangesteld.
Volgens deze onaautastbare grondbegin
selen is het verkeerd, te beweieu, dat maat
schappelijke strevingen, bjjv. de verbete
ring van het lot der arbeiders, met den
En alsof zjj healemaal krankzinnig geworden
was, riep zjj uit
Ik had haar dezen nacht moeten doodslaan,
moeten ombrengen ombrengen in
het water werpen en ik heb haar zelve
gehaald 1 Dwaas, die ik ben 1 Dwaas, die ik benl
Onder een alleen stamden pijnboom wierp zjj
zich op den grond neder, wrong krampaohtig
de handen en snikte en snikte
Dan sproag zjj weder op en droogde met
den arm de oogen af. Daar boven bljji ik geen
uur meer 1 Hare brandende oogen staarden o»er
de weide, terwjjl zjj met sobella stem riep Jö'gi,
Jörgi 1
Haar geroep stierf weg, maar er kwam geen
antwoord.
Zjj wachtte eene poos en begon op
nieuw te roepen.
Alles bleef stil. Alleen de koeien kwamen
loeiend naar haar toeloopea Mijnent
wege Laat het nu gaan, zooals het wil....
maar ik bljjf geen nur meer 1
Met snelle schreden liep zij naar de helling
toe. De koeien kwamen haar achterna, maar met
steenworpen dreef zij bet vee tarug. Op de plaats
waar het pad in het wond onzichtbaar werd,
bleef zjj staHn en met een toornigen lach keek
zjj nog eenmaal achterom naar de hut. Zoo'n
dwaas, als ik loch ben 1 En altjjd weer lachte
zjj, terwjjl zjj het pad volgde, dat langs eene
steile h lling naar beneden voerde.
Meer dan een uur had zjj reeds geloopen,
toen zjj van vermoeienis op een zteenblok neet-
zonk. De beide doorwaakte nachten en de loop
van Salzburg heen en tsrng, hadden hare kraoh-
godsdienst niets te maken hebbenwant
dusdanige bewering beteekent niets méér
of minder, dan de buitensluiting van gods
dienstige betrekkingen uit den grooten-, de
menschelgke maatschappij zóó diep bewe-
gonden, socialen strjjd van onze dagen, dan
een noodlottig aanvaarden van het hoofd
dogma van het materialistische socialisme.
Mochten toch alle Katholieken er steeds
ten diepste van overtuigd zgn, dat onze
godsdienst als een zuurJeeiem geheel ons
leven moet doordringen 1
Frankrijk.
De sociaal-democraten in de Fransche
Republiek beginnen zich in hun ware ge
daante te vertoonen. Zondag-nacht hebben
zjj te Watrelos in de Rue de Tourcoing
het beroep van beeldstormers uitgeoefend.
Een groote bende trok naar de Calvarie
berg. De schurken beukten het ijzertralie
werk aan stukken en sloegen daarna met
een grooten kandelaar het Christusbeeld in
het gelaat. Als razende duivels rukten ze
aan het stevige beeld, zg braken er een
arm af, verbrijzelden het hoofd en bralden
van woede, toen het weerstand bood aan
de verdere goddelooze vernielzucht der mo
derne beeldstormers. Voor dat de bende
aftrok, werd de offerblok opengebroken en
geledigd.
Wat wjj hier verhalen is een van de
vele gruweldaden die in de Fransche Re
publiek plaats vinden. En geen wonder,
de socialisten krjjgen immers in hun bladen
niets anders te lezeu, dan dat de laatste over
blijfselen van den Katholieken godsdienst
moeten uitgeroeid worden. Hun aanvoer
ders leggen er zich op toe, hunne volge
lingen meer en meer op te hitsen tegen
alles wat eerbied afdwingt.
Herinneren wjj ons niet, dat nog kort
geleden, het socialistisch stadsbestuur vau
Rjjssel onder aanvoering van een straat
parvenu, de citoyen D e 1 o r y die daar zetelt
op den burgemeesterstoel, zgn haat lucht
gaf tegen den godsdienst, door te bevelen,
dat in de wjjk St. Maurice de oude Calva
rieberg moest worden afgebroken.
Aldus geschiedde Eu op dezelfde
plaats werd een waterplaats opgericht.
tea uitgeput. Zjj snikte en lachte dan weder
als een krankzinnige. Maar lang kon zj) het
stil zilten niet uithouden. Terwjjl zjj verder liep
rnapte zjj een dunnen tak op en iloeg met toor
nige hand op elke groene twjjg, die over haar
pad hing. Zjj had reeds het dichte bergwoud
bereikt. Daar hoorde zjj plotseling eene stem,
die door het doffe geruisch van de naastbjj-
zjjnde wondbeek bjjna geheel overstemd werd.
Zeuza I Zauza a a I
Het was een wilde, angstige roep. Schaterla
chend bleef het meisje staan en daar klonk bet
weder nu wat dichterbjj
Zeuza Zeuza a a I
Hjj sehjjnt mjj te zoekeu zoo'n gek,
klonk het sisseid tusschen bare tanden door
en nu het geroep nogmaals klonk, kleurde een
donkerrood Zeuza'a gelaat, en zjj .balde de vuis
ten. Die 1 Die is de schuld aan alles I
Had hjj den j«ger met rust gelaten, dan zou
Haymo niet naar mjj toegekomen ajjti, ik had
mij voor hem niet behoeven te eehamon, hjj zou
niet met mjj gesproken hebben; zjjn verdriet
had mjjne ziel niet ontroerd, en ik zou
niet nasr Salzburg geloopen zjjn en ik zou
nu niet woedend op mjj zelve zjjn, dat ik mjj-
zelve wel verscheuren kan. Die I Die is
schuld aan alles.
Zoo joegen wilde denkbeelden door haar
hoofd alles, alles, wat J*-gi misdaan had,
stond haar voer den geest, en wekte als met
geeselslagen haren toorn op, en wakkerde hare
woede aan. Aan één ding dacht zjj echter niet,
aan dat uur op het feest, toen zjj den door
ieder verstooten en veraohten jongen uit zjjnen
Dat was echter te veel voor de Katholie
ken van Rjjssel, nu werden zg nit hon slaap
wakker geschud. Geheel de Katholieke be-
velking kwam in verzet om tegen deze ver
gaande onbeschofte handelwijze te protea-
teeren. Een aanklacht volgde en de Rech
ter veroordeelde het werk van den Rjjsel-
schen burgemeester door te bevelen, op stads
kosten den afgebroken Calvarieberg weer
op te bouwen. Inmiddels is Del or y Zon
dag niet herkozen voor den Departements
raad, waarin hg voorheen bg eerste stem
ming gekozen werd. Men hoopt hem bg de
herstemming op Dinsdag a. s. het tegen
over zgn tegencandidaat den heer G o s a r t
te laten afleggen. Yalt D e 1 o r y bg deze
verkiezing, dan bestaat de zekerheid, dat
de stad Rgssel bg de eerstkomende burge
meestersverkiezing verlost wordt van een
sujet, dat in dienst van de vganden der Kerk,
niet terugschrikt voor de laagste daden bg
het bestrjjden van Gods Kerk op aarde
Uit het bovenstaande valt weer eens te
leeren, tot welk een diep verval de leer
der socialisten den mensch brengen kan.
Te Parjjs is een club opgericht waar
van de leden zich Jacobjjnen noemen. Esn
geheime bende. In het zaaltje waar de hee-
ren bijeenkomen, prjjkt het borstbeeld van
Robespierre.
Men zal van nit de clnb de regeeerings-
daden bespieden. De vereeniging heeft tot
statuten de verklaring omtrent de rechten
vac. den mensch, ruim een eeuw geleden
door de Fransche Conventie vastgesteld,
De vergadering, die een 30 leden telt
ging niteen met de ^reten«Weg met de
reactie Leve de revolutie 1
Zon W a 1 d e c k-R o u s s e a u, niet een
wet maken op zulke vereenigingen, of sjjn
ze niet gevaarlijk en de Congregaties wel
Het ziet er mooi uit in de Fransche Re
publiek.
Duitschland.
Keizer W i 1 h e 1 m zal graaf Y o n Wal-
de r s e e uit China komende te Brunhausen
aan boord nemen om met hem den lOen
Augustus a.s. voor Hamburg te komen. Er
zal op dien dag een feestelg ke intocht
gehouden worden door den Keizer en den
Veldmaarschalk, die in China de eer der
Duitsche wapens heeft gehandhaafd.
Keizer W i 1 h e 1 m en graaf V o n W a I-
d e r s e e zullen dien dag een gala-dejeuner
donkeren sohuiltioek gehuld had.
Nu zig zjj hem om eene kromming van het
pad versehjjnen, hjjgend naar adem, met gloeiend
gelaat en woest rond starende oogenen
tusschen haar en hem lag de brsede bedding
van de wondbeek, met hare steile oevers.
Zeuza... wilde Jörgi roepen, mur het
woord verstomde op zjjne lippen hjj had het
meisje ontwurd. Met een jniehenden uitroep,
stamelend en snikkend kwam bjj naar haar toe
gesneldhjj zette den langen bergstok in het
water en met een kraohtigen zwaai was hjj aan
den anderen oever, daar viel hjj neer.
Zjj gaf hem echter een stoot tegen de borst,
dat hjj achterover zonk en half in het water
kwam te liggen.
Hjj wilde weer opstaan, maar een steen van
den oever liet les, hjj viel opnieuw, verdween
in het water en kwam een oogenblik later weer
boven.
Jö'gi 1 Jörgischreeuwde Zeuza met doods
bleek gelaat. Zjj boog zich over den ateilen
oever heen, het gelukte haar de eene hand van
den drenkeling te grjjpen, met de andere greep
hjj haar kltêren vast.
Zeuza voelde, dat zjj het evenwicht verliezen
zouin doodsangst wilde sjj hare hand los-
tukken, maar terwjjl zjj met inspanning van
alle krachten trok, week de losse bodem onder
hare voeten, een steunend geluid klonk nog
van hare lippen, dan viel sjj voorover in het
water, en de bruisende golven sloegen over haai
heen.
(Wtrdi virwlfi.)
IllRLEUSIHEdll H41T.
i
