N I E U W E
voor vfóooró'en ££uió-<3Collanó.
Het nieuwe Ministerie.
No. 4858.
Dinsdag 6 Augustus 1901
26ste Jaargang.
De Bruid.
BUITENLAND,
ABOJnCTEMENTSPEIJS
Per 3 maanden yoor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt
iageUjkêbehalve Zon- en Feestdagen
BUREAU: St. Janstraat Haarlems
/1.10
«1,40
«2,80
«0 08
PBIJ3 DEB ADVEBTEïTTIBN,
50 Cent
71/.
Van 1—6 regels
Elke regel meer
Groot* letters worden berekend naar plaatsruimte)
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
aGITB ma uqh agiïats.
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
(Slot).
Zooals het gewoonljjk gaat, was de pers
al zeer spoedig bij de hand om aan het
nog niet tot stand gekomen Ministerie al
lerlei voorschriften nog wel juist niet te
geven van hetgeen het zoude te doen heb
ben, maar dan toch allerlei weuschen en
verlangens te kennen te geven en dat op
een toon, die wel deed hooren, dat men
zich al zeer teleurgesteld zoude gevoelen,
indien aan die wenschen geen gevolg werd
gegeven en die van andere zjjden al weer
tegenspraak uitlokte, zoodat het Ministerie
oog niet geboren was, toen er al strjjd ont
stond over de vraag, niet alleen over wat er
op het regeeringsprogram behoorde te staan,
maar ook, wat vóór, wat na. diende te ko
men. Een zeer wjjs woord sprak De lijd.
Laat dit Ministerie niet in de eerste plaats
dit geven, wat ook elk liberaal Ministerie
had kunnen geven, maar laat het in de
eerste plaats er voor zorgen, ons dat te
geveD, wat de anderen ons niet hebben
kunnen of willen geven en wat het Chris
telijke Nederland'che volk het recht heeft te
verlangen.
Op de allereerste plaats dringt zich wel
de sociale kwestie op den voorgrond. Dat
het voortdurend drpven in socialistische
richting van het pas afgetreden Kabinet
'o deze materie niet weinig tot zpn val
heeft bijgedragen, zal wel niemand willen
ontkennen, maar dat het Christelijke volk
On verlangt, dat met kracht de hand worde
Reslagen aan dat moeieljjke werkhet re-
gelen der maatschappelijke toestanden, dat
aan het drijven der socialistische raddraaiers
paal en perk worde gesteld, dat het arbeids-
®n arbeidersvraagstuk, dat der verhouding
hi88chen patroon en werkman tn van het
hestaan van den zoo gedrukten midden
tod, enz. ter dege worden onder de oogen
8®rien en op ckristeljjken grondslag ten
Minste een goed eind weegs nader tot de
oplossing worden gebracht, is niet meer
feuilleton.
9 8.
Het
Virvolg.)
Het eens uur na het andere verliep. Wolf
ed verroerde zich ci't, wel deden hem de ge
dichten pijn en ward sjju rog vermoeid
hij zat ala een droomir en uit zjjne oogen
°'den de tranen hem over de vermagerde wangen.
Toen de klok voor het uiddaguur geluid
kwam Severin met een houten napen
u'd Wolf raad dien aan de lippen.
Hier drick eena.
lange teugen dronk de atoker den wjjn,
t Saverin hem den nap voor den mond weg
ns> met de woorden
j Wacht eeist een bee'je en drink allen niet
eetg op. Anders wordt ge pir dat van reke-
'ij..no8 dronken,
j, a zette den nap op den grond, plaa'stede
jolden op de heupen en haalde eens diep adem.
p ?®rin j„ deze vjjf maanden, die paar
„„«Je», die hjj op de bergen lichter waa ge-
'oer, ruimschoots weer ingehaald.
,0^ ^eel zweet heelt het mjj gekott, dat is
,p' 'llak hjj, terwijl hjj met Wolfraad een ge-
ho k 'rtchtte aan te knoopen, maar deze zweeg.
«choon ia het daar boven geweest, dat
Hit 8 zagd worden 1 Nu is het evenwel
Op ,6let het btrgbeklinmen. Ik moet nu dag
^tÖ88. in de keuken ttian. Met den kok wil
niet gaan.
dan redeljjk en natuurlijk. Maar ook wan
neer, wat het plan schjjnt te zijn, een nieuw
ministerie van arbeid wordt geschapen, aan
welks hoofd Dr. K u y p e r zal staan, hoewel
hjj thans is opgetreden als Minister van
Binnenlandsche Zaken, dan kan men met
grond verwachten, dat het Nederlandsche
volk niet tevergeefs op dat krachtig aan
vatten van het sociale vraagstuk zal be
hoeven te wachten en zeer zeker zullen die
van onze katholieke afgevaardigden, welke
van deze kwestie hunne hoofdstudie maak
ten, zich daarbjj niet onbetuigd laten.
Met de invoering van de Wet op den
Leerplicht, onzaliger gedachtenis, met welke
wet, het zjj tusschen twee haakjes gezegd,
niemand tevreden is, nu het op de uitvoe
ring aankomt, al moge ook al eens hier
of daar een éénling beweren, dat er zelfs
katholieke schoolbesturen of onderwijzers
zjj!',die er erg mee ingenomenzjjn, wat zéérte
betwjjfelen is, met die invoering en de
daarop gevolgde verhoogingen van subsidie,
is zeer zeker de schoolkwestie voor de bij
zondere scholen, volstrekt niet opgelost en
de regeliog dezer kwestie behoort zeker
tot één van die, waarvan men weet, dat
ze ons door een liberaal Ministerie niet
kan of wil gegeven worden en die men
dus met recht na niet te langen t-jjd van
het Christelijk Ministerie verlangt.
Door het aannemen van den persoon
leken dienstplicht zal het den heer Ber-
g an si us, die zeker een zeer bekwaam
Minister van Oorlog is, gemakkelijker val
len de legerorganisatie en de regeling der
levende strijdkrachten voort te zetteD, zod-
der weder in ernstig conflict te komen met
zijne eigene geloofsgenoóten en het doet
zooveel te meer genoegen een Katholiek
aan het hoofd van dit Ministerie te zien,
nu er nog zooveel kan gedaan worden om
de lasten van den persoonlijken dienstplicht,
die voor den eenen heel wat pijnlijker drukt
dan voor den anderen, zoo dragel jjk moge-
ljjk te maken en het verbljjf in de kazer
nen en in de gelederen zoo weinig moge-
In de warmte «et iemand uit, ah hst dseg
in de pan.
Wat kan men er aan doen Men mott
zich 'aanhoudend plagen. Ea de wortels van de
sneeuwroos willen ook niet meer helpen, t Is
een kruis, een waar krais 1
Zuchtend nam hjj den nap weer van den
grond. Zoo drink nu nog wat.
Wolfraad dronk en toen da nap leeg was,
gitg Savtrin weg. Van avond kom ik nog even
Maar daar had hij eene belofte gegeven, cia
hjj riit honden kon. Want toen de zon de da
ken der huizen rist meer bescheen toen het
tutsshen de hoogs muran op het plein reeds
een wtirig begon te schemeren, en Wolfraad,
ui: zjjn gepeins ontwaakte en de oogen opsloeg,
stond heer Hriurich voor hem.
Nuy Begint het u nog met te lsng te
Wolfraad schudde het hoofd. Ach, lieve, goede
heer, ik wil gaarne zoo bljjven z t er, tot ik
omval. Dat is immers geene straf!
Zoo? Meent gjj dat? Heer Heinnch ging
op den kaït van het blok rittjn. D,n z»l ik
eeist eens met n moeten pmtsn. Hebt gq geen
berouw over uwe misdaad gehad en bloed met
bloed betaald Hebt gjj voor het leven, waar
van gjj den jager berooven wondt, niet bq-
na uw eigen leven moeten gaven Heeft rust
Een, die veistandiger ii dan alle rdcllters det
wereld te zamer, u een halfj tsr iahet blok ge
bed En hebt gjj er niet een lit eeken van,
vcor heel uw leven Eo den steenbok heut gjj
tcch wel duur genoeg betaald met den
lpk te doen schaden aan godsdiensten zeden.
Wat verwacht men van den nieuwen
Minister van Financiën? Yoor sommigen,
minder bekend met zjjn werken in de laatste
maandeD, is zjjn verschjjnen aan het hoofd
van dit Departement wel wat bevreemdend
geweest, vcor anderen was het zulks niet.
Herziening der tarieven op den invoer,
breking met het absolute vrijbandelstelsel,
dat verwachten wel de meesten en niet
zonder reden of echter invoering van rech
ten op de eerste levensbehoeften, op granen
bjjv. te verwachten is, mag met grond be
twijfeld worden. Dat eene verstandige be
scherming van onzen landbouw en indus
trie echter zeer overeen komstig de wenschen
van het grootste gedeelte van het Nederland
sche volk zoude zjjn, vordert geen betoog.
En zoo zoude men kunnen voortgaan
met het eene en andere op te noemen, wat
van het nieuwe Ministerie door het chris
telijk volk van Nederland verwacht wordt.
Wjj wezen reeds op het ergerljjke van
het veitoonen en ten toon leggen van zede-
kwetsende platen, enz. waaraan paal en
perk diende gesteld te worden. Maar ook
de administratieve rechtspraak eischt voor
ziening en zoude de nieuwe Minister van
Justitie niet eens aan de preventieve ge
vangenschap denken Daar is al zoo lang
en zoo terecht over geklaagd.
Beteekent het optreden van dit Ministerie
ook wellicht een krachtdadiger hulp voor
de Bóeren-Republieken Een poging ten
minste om een einde te maken aan den
Godtergenden oorlog in Afrika?
Men ziet, er is genoeg, meer dan genoeg
werk aan den winkel.
Maar men zjj kalm en strjjde niet te
zeer over de vraag wat vóór dient te gaan,
wat te volgen. De Pers der rechterzjjde heeft
thans eene schoone, maar moeieljjke taak
te vervallen. Zjj volbrenge die taak met
kalme volharding en trouw plichtbesef. De
eenheid helpen bewaren en de toekomst der
Christeljjke Regeering helpen verzekeren,
zjj thans haar ernstig streven 1
laatstan blik van uw kind. Had ik u harder
kunnen straffen.
Wolfraad liet het hoofd op de lo si han
gen en een dcf gesrik welde uit zjjne berst op.
Kjjk, alles wat slecht is, draagt de s'raf
in zioh mee.
Nog nooit heeft ieroard die onkruid za&il?,
volle aren gemai.il. Eea zuirere kern, die al
leen is goed en d»D, men moet tiet al-
tjjd zjjne eigene schuren willen vullen, men
moet ook kunnen zaaien en anderen laten oog-
Bten 1
Zeker, zeker heer I Dat moet heilig waar
zqd 1 Wat zon er van mjj gewordea zjjn, al» er
geene goede mersohec op aarde waren!
Ja, Wolfraad, denk daar onophoudelijk
aan, daa zult gjj ook norit vergeten, dat men
elkander helpen moet, goed zjjn jegens anderen
en hard voor zich z lven.
Ik meen, dat gij toch ondervonden hebt boe
zwaar en moeiljjk het leven ii, en det het zjjn
kan, of iemand een berg op het lichaam hgt.
Als gjj zoo iimand ontmoet, dis zwaar ta dra
gen heeft, dan mott gjj de handen flink uit de
mouwen s'eken en hem helpen drsgen 1 Gq snit
zien, det gij dan beilen op een zmnig plaatsje
aankomt, waar men uitrusten kan en krachten
verzamelen voor den verderen weg door het
leven.
Ja, heer, sprak Wolfraad met vochtige oogen,
heer Heinrich aanziende. Maar hoe ter wereld
zri ik nog kunnen helpen ongeschikte vin
gers grjjpm eleobt toe.
Htlpen en goed doen kan iemand ook
met halve armen, als zjjn hart er maar geheel
Oostenrijk-Hongarije.
Bjj de regimentsoefeningen in de bnnrt
van Karlowitz is Vrjjdag-morgen een kapi
tein doodgeschoten. Bet 70ste regiment
infanterie rukte vroegtjjdig uit. Twee ba
taljons hadden, tot het honden van een
spiegelgevecht, tegenover elkaar postgevat.
Kapitein Marzerics bevond zich met
de voorhoede aan het hoofd; rustig mar
cheerde hjj voorwaarts, tot hjj plotseling
van den vjjand vuur kreeg. Onmiddellijk
trok het bataljon in tirailleurslinie op en
het gevecht werd voortgezet. Plotseling
hoorde men ook schoten met scherp los
sen. De kapitein, ziende dat er gevaar was,
liet onmiddellijk met vuren ophouden, maar
op hetzelfde oogenblik trof hem een kogel
in de borst en doodeljjk gekwetst, stortte
hjj van zjjn paard.
Officieren en minderen jjlden toe, maar
de kapitein was reeds overleden. De regi
mentscommandant gelastte onmiddelljjk
met de oefening op te houden en deed de
geweren streng visiteeren. In die van twee
soldaten werden scherpe patronen gevon
den, terwjjl het aan den loop hunner ge
weren te zien was, dat zjj met scherp ge
schoten hadden. Onmiddelljjk werden zjj in
arrest gesteld en naar de vesting Peter-
wardein gebracht.
Algemeene deelneming verwekt het lot
van den ongelukkigen kapitein.
Amerika.
Don derdag-avond is een menigte van 500
personen de gevangenis te Cartton aan het
meer van Ontario binnengedrongen, waar
opgesloten waren eene negerin, baar zoon
en haar dochter, beschuldigd van mede
plichtigheid aan den moord op een gezin
van blanken. Alle drie werden opgehangen,
waarna hnnne ljjken met kogels doorboord
werden.
Duitschland.
In Beieren heeft ruw weder geheerscht.
Wolkbreuken zjjn losgebarsten, het water
in de rivieren steeg zeer hoog, op ver
schillende plaatsen traden deze buiten hare
oevers, waardoor veel schade werd aange
richt en ook het verkeer vertraging onder
vond.
bjj is 1 En den koat verdienen voor vrouw en
li.id zult gjj ook nog wel kunnen. Men moet
een gesehikt werk voor je zoeken.
God vergelde n alles, heer I stamelde
Wolfraad.
Ik heb er al over nagedaoht om slee
per te worden in Salzburg, dear zoor deug ik
nog wel.
Zoo, hebt gjj dan vroeger ook al ii de
bergeo gewerkt
Da stoker schndde hst hoofd.
Dan zal hel zwaar werk zjjn 1 Allei moet
geleerd zjjn.
Ik geloof, dat gjj in de zoutziederjj moet bljj
ven. Met stoken en koken is het uit, maar toe
zicht houden, op de pannen passen en den kerf
stok snjjden zult gq nog wel kunnen. Daarbjj
verdient gjj ook wat meer. De oude oprichter
wil zjjne betrekking neerleggen wat die
verdiend heeft, zult gjj wel wetenEn nu,
kom sta op 1
Heer Ileinrioh stond op en maak'e het blok
open. Wolfraad echter bleef zitten en verroerde
zich niet; hjj staarde ma r steeds den waardi-
gen man aan en zocht naar woorden. Heer Hein
rich moest hem bjj den arm nemen en oprich
ten.
Ga nn, Wolfraad, ga 1 Uwe vrouw zit
thuis te wachten zjj zal zich ongernst maken,
als gjj zoo lang nitbljjft. Kom, ga nu naar
huls
Wordt vervolgd.)
E (S0UB4IT.
e
a
terug 1 j.
