NIEUWE
HbagBlaó voor %3^ooró* en Sniió~3Collanó.
agite ma sou agitate.
Privaatzaak.
S>
No. 4878.
Vrijdag 30 Augustus 1901
26ste Jaargang.
s mis
B U1TBA' LAN I),
4,
1«)
kasteel Pierrefite-
e,
Frankrijk.
Duitschland.
HiARLÏMSCB
ABONNEMENTSPRIJS,
Per 3 maanden voor Haarlem 1*10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland l 2,80
Afzonderlijke nummers*0,08
Dit blad versehpnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
BUB2AU: St. Janstraat Haarlem,
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels50 Cen>
Elke regel moer71/.
Ghroote letters worden berekend naar plaatsruimte»
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. K S P P E R 8.
Zoo nu en dan brengt ons onze werk
kring in vergaderingen, waar socialistische
Woordvoerders hun theorieën verkond'gen
tegenover hun partjjgenooten en nieuws
gierigen. Met grooten bombast van woor
den hoort men ze dan vertellen, dat de
godsdienst geen beletsel is om in hun
gelederen plaats te nemen en de roode vaan
te volgen. Men kan dus, zoo verkondigen
2Ü, godsdienstig zijn en tevens,sociaal-de
mocraat, doch iu de practjjk, en hier zijn
Wfl het volkomen eens met Maaslander in
het Venloosch Weekbladtrekt men heel
Andere conclusies.
En waarom ook niet? Voor den prole
tariër was 't al te ontmoedigend te moeten
denken, dat een godsdienst en een moraal
kern naast zjjne rechten ook plichten oplei.
Daarenboven heeft hjj een voorbeeld in
Vele hooggeleerde heeren professoren, die,
®veneens coquetteerend met de sociale
Ibaeatie, het Godsbestaan loochenen en de
0plos8lDg der maatschappelijke misstanden
°°k zonder christeljjk beginsel willen vol
brengen.
Waar nu de socialisten alles eischen in
'kfc naam van 't Recht, daar is geen plaats
^eer voor de dankbaarheid. Deze deugd
liever dezen plicht kent men niet in
0llze moderne sociale beweging. Integen-
dfe) worden dag aan dag nieuwe en oude
beschuldigingen, verdachtmakingen en be
ëdigingen, den kapitalistischen uitzuigers
het hoofd geworpen.
De waarheid wordt dan niet steeds ge-
aldigd, maar dat is ook 't hoofddoel niet
socialistische raddraaiers; ontev reden -
!d zaaien onder de massa is hun doel
afgeven op de werkelijke of vermeende
*°lden van 't kapitaal bljjft daarbjj bteeds
6 grootste stuwkracht,
kien eigenaardig middel, nietwaar, om
bezitters van 't kapitaal gunstig voor
minder bedeelde te stemmen. Ware de
^dsdienBt er niet met zjjne alles omvat-
FEUlLLgTO~N.
van het
Vervolg
yy
t6o snneer gjj klaar en duideljjk kunt bewjj-
l0e'n gjj in den nacht van der 9en op den
t« U 8«en tjjd hebt gehad om naar Pierrsfite
Hlf &D> dan moet de verdenking tegen u van-
er'allen.
kï knikte werktuigelijk met het hoofd
B«n den vorschenden doordringenden blik
ei> rechter niet goed te kunnen weer-
bfj sloeg eijn oogen neer.
?Q dacht een oogenblik na en ging
"kt D bet voor heden genoeg, ik wil u
"ët tti°" een Dnger verhoor afmatten, doch ge
v8 ee:st nog de middelen verschaffen om
.®ten Waarbeid uwer verklaiiagen te ver-
'dshj Geef rnjj de adroeoen van uw twee
Ben,
ïnbeer Riberprey woont in de rue S .iat-
Qn° 8, mjjnheer Galsbrun ia de rue
öi n°' ze^e Sorandal halfluid en nog
neergeslagen oogen.
Stoüi' r schreef namen en adressen op.
6lla belde.
tende wet der naastenliefde, dan zoude 't
in onze maatschappij een honden- en kat-
tenleven zijn.
Wellicht zal cfe een of ander hier wijzen
op de philanthropisehe instellingen, die ge
heel afgescheiden van eenig kerkeljjk ge
zindte, zijn opgericht en misschien hier of
daar nog bloeien.
Zoo iemand zouden we willen vragen
of bij deze instellingen de groote factor
moet gezocht worden in de naastenliefde
en 't verlangen tot wéldoen dan wel in
de zucht tot prootdoen.
Is 't ook niet aanlokkelijker voor den
modernen hooghartigen philanthroop met
groot vertoon op een inteekenljjst zijn naam
en gift te plaatsen, opdat zijne mildheid
in goeden roep kome Maar wie zal 't m «si e
succes hebben met de bestrjjding van dmi
kiassenstrjjd, de eenvoudige Vincentiauu,
die de armoede in hare spelonken opzoekt
en met de hand ook 't hart opent, dan
wel de koude, egoïstische philanthroop
Het is en blijft een onomstooteljjke waar
heid dat de oplossing, of willen we voor*
loopig maar spreken van de poging tot
oplossing, der sociale quaestie niet enkel
is een quaestie van Recht, maar dat even
zeer de christelijke Charitas hier een zeer
belangrijke rol moet vervullen. Het woord
van den H. Yader, dat de sociale quaestie
evoor alles een zedelyk en godsdienstig vraag-
estuk is en daarom moet worden opgelost
svolgens de zedewet en de beginselen van
<den godsdienstdat moeten we vooral op
zjjn volle waarde schatten.
De ondervinding der laatste jaren leert
immers maar al te duidelijk, dat de so
cialisten krachtiger in de weer zijn om den
klassenstrijd aan te wakkeren en te onder
houden dan wel de sociale quaestie tot
een goed einde te brengen.
Overigens een arbeii, die heel wat lich
ter valt dan ernstige zaken af te bande
len. In stede dus van den mensch tevre
denheid te schenken, hem te bewegen zjjn
lot blijmoedig te dragen, zjja teleurstel-
Da twee gardes kwamen terstond binnen.
Brengt den gevangene naar zjjn cel terug.
Vervolgens wendde de rechter sich tot So-
randal
Ik ben genoodzaakt u voorloopig nog t r
beschikking van de juatitia te houden, seide
hjj. Het spijt mij wel, maar ik hoop dat ik bi
nenkort, morgen of wie weet van avond nog, u
op vrjje voeten zal kunnen stellen.
Sur&ndal antwoordde niet, men zou moeie-
lijk in hem den man herkend hebben die een
haif uur geleden met opgeheven hoofd en vrjj-
moedigen biik de kamer van den rechter bin
nentrad.
Zwjjgend stond hg op, en gevolgd door de
gardes, verliet hij gebogen en met langzame
schreden het vertrek.
De rechter van instructie wist niet wat bjj
denken moest.
Het is zonderling, mompelde hij, dij man
maakt op mjj den indruk van een slimmen vo
gel, zeer behendig en die nauwkeurig zjja stel
sel van* verdediging heeft berekend en toch
levert bjj zichzelf aan de justitie over, alsof hjj
bekennen wilde.
De griffier zat kalm te wachten met de kin
in de hand en de pen achter het oor. Eens
klaps werd de deur halverwege geopend en het
gelaat van Flick stak naar binnen.
Neem mjj niet kwaljjk, mjjnheer de rechter.
Cnrtelin schrikte uit zjjn overpeinzingen op
en riep
O zjjt gjj het, Flick P
Om u te dienen.
Wat is er
lingen en rampen met moed en geduld
te verduren en zoodoende den grondslag
te leggen tot zijn tijdeljjk en eeuwig ge
luk, is 't eenige resultaat van 't socialisme
den mensch oproerig te maken tegen zich
zeiven en den evenmensch.
Niet de kerken, niet de kloostersmaar
vergaderlokalen en kroegen, dat zijn de
plaatsen waar 't.socialisme zijn eeredienst
wil houden en den ontevreden werkman
in gezelschap van den jeneverduivel reeds
een hel op aarde bereidt.
President L o u b e t bevond zich Woens
dag te Montélimar, waar hij op bijzonde
re wjjze werd geëerd. In antwoord op de
toespraken van den maire en van den ge
meenteraad die gekomen waren om hem
voor zijn vertrek hunne gelukwenschen
aan te bieden met het succes zijner staat
kunde en het bezoek van den Czaar, zeide
president L o u b e t, dat de aanwezigheid
van den Czaar te Duinkerken en te Reims,
in Rusland zoowel als in Frankrjjk dui
delijk zal aantoonen, dat het verbond van
twee groote volken, die tot elkander ge
bracht zjjn door neiging en belang, be
schouwd mag worden als een machtige
waarborg voor rust en vrede.
Zonder zich te laten meesleepen door
de wisselvalligheden die een gevolg zjjn
van het stelsel van vrjjheid, streeft de Re-
geering der Republiek met vastheid en
wijsheid naar de ontwikkeling van de
traditioneele Fransche staatkunde.
De President vertrok des avonds naar
Parijs.
Naar aanleiding van het bezoek van
den Czaar aan Frankrjjk, is elk huis in of na
bij Compiègne door speculanten in bezit
genomen, die natuurljjk alle beschikbare
ruimte zoo duur mogelpk zullen verhuren.
Zslfs scholen en gymmasia zjjn voor dit
doel gehuurd en ingericht om logeergas
ten te ontvangen.
De gemeenteraad van Parijs heeft nu
maatregelen genomen om het groot aantal
reizigers, die niet in staat zijn hun logies te
betalen, in tenten onder te brengen. Yerschil-
lende van de meest bekende restauratie-hou-
Wat er is? Een vrouw, de poriiereter uit
de ree Chaptal no. 42. Wilt ge haar in verhoor
nemen
Of ik bet wil? D*t zou ik meenen. Liat
haar dadelijk: binnen koiuan.
WAAS OF NIET»
De korte, dikke vrjuw, die het toezicht hield
op het huia no. 42 ia de rue Chaptal, trad, op
een teekt-n van Flick, de kamer van den rechter
van instructie binnen.
Zij was zoo schuchter en bedeesd als men
haar in de rue Chaptal nog nooit gezien had.
De waardige .portierster had een zui/er ge
weten, wat schrjjven met dubbel krjj*. op de
maandboekjes van haar huurdeis er buiten, miar
toch boezemde het woord //justitie// alleen haar
reeds een onbedwingbare vraeB ia.
De inspecteur der geheime politie, Flick, was
zonder veel omslag bjj haar gekomen, had haar
de dagvaarding om voor den rechter van in
structie te verschenen ODder den neus gehouden
en haar terstond meegenomen.
Wel twintigmaal had zij onderweg gevraagd
Wat wil de rechter van iastruetia toch
van m^P Weet ge wat hij van me wil?
Ach God neeri, had Fliok dood-onschul-
dig geantwoord, maar ga zult hem straks wel
hoorec.
Tegenover den rechter van instructie stond-
de goede vrouw te beven op haar beenen. Op
zen vragen antwoordde zjj met weifelende stam,
dat ze Bone si Chadepaex heeite, viif-an vjjftig
jaar oud was en moeder van een letilioge van
ders hebben bjj deD gemeenteraad verzoeken
ingediend tot het oprichten van tenten
voor het uitreiken van verfrisschingen
de noodige vergunningen zullen hiervoor
wel gegeven worden op voorwaarde, dat
niet te hooge prijzen zulleD geeischt wor
den voor voedsel en verfrisschingen.
Er is een beweging op touw gezet om
er bij de Regeering op aan te dringen,
den dag, waarop de Czaar te Compiègne
aankomt, of dien waarop hij Parjjs be
zoekt, tot een nationalen vacantiedag te
doen verklaren.
Ondertusschen is de politie ijverig bezig
alle bekende anarchisten en personen van
verdacht allooi op te sporen. Een Italiaan,
genaamd S p a d o r i, een welbekend anar
chist, werd gisteren gearresteerdtoen
hjj bewijzen kon dat hjj middelen van be
staan had, werd hjj echter weder vrijge
laten. De Minister van Binnenlandsche
Zaken vaardigde daarop een order uit tot
zjjn verbanning, naar men zegt, is hjj op
zjjn verzoek naar Engeland gebracht.
De Vossische Zeitung deelt de volgende
anecdote mee van keizerin Friedrich:
Niet te vergeten is wat keizerin Fried
rich deed bjj gelegenheid van de openiüg van
een der Berljjnsche volksbaden, ten gunste
van een bjjzonder jjverig reporter, die de
bevelen dei politie niet opvolgde om bin
nen een aangewezen plaats te bljjven, zoo
dat hij in gevaar raakte.
De Keizerin zag de moeieljjke positie
waarin de journalist zich bevond en zich
tot den hertog van Ratibor wendende, zei zij:
«Bemoei u toch eens met dien slecht be
handelden journalist. Hjj en zjjne collega's
hebben het volste recht hier te zien, want
voornamelijk door den steun der pers zjjn
de noodige gelden bjjeengebracht kunnen
worden voor deze stichting.»
Eens op een bal werd keizerin Fried
rich, die toen nog kroonprinses was, op
haar sleep getrapt, zoodat de stof scheurde.
Dadeljjk stond een kring van reporters
om haar heen. Even trok zij een lachend
gezicht en zei daarop duideljjk verstaan
baar tot haar dochter: «Charlotte,
speld eens gauw mjjn sleep op, anders
staat er morgen in alle kranten te lezen
dat de kroonprinses maar half aangekleed
op het bal verschenen was.»
het Conservatoire, die de schoonste verwach
tingen gaf. Daar liet zij op volgen
Met de politie of justitie heb ik nooit
iets te maken gehad eu ik beu ook, met allen
eerbied gezegd, volstrekt niet op haar gesteld.
De rechter van instructie keek haar met zjjn
kleine, doordringende oogen scherp aan eat zeide s
Gjj staat hier tegenover de justitie en in
uw eigen belang moet ik u waarschuwen, dat
valsche getuigenis streng gestraft wordt. Zweert
gjj rnjj, dat gij de waarheid, niets dan de waar
heid en de gtheele waarheid zult zeggen.
Och hemeltje ja, mjjnheer, maar ik weet
van den priis geen kwaad.
Wees zoo goed niet te antwoorden voordat
u iets gevraagd wordt, z.ide de rechter bits.
Maar
Steek beide voorste vingers van uw rech
terhand omhoog en zeg rnjj eerbiedig na de vol
gende woorden //Ik zweer.//
Ik zweer.
De rechter gaf zjjp griffie? een weak goed
op te letten en begon zjjn verhoor aldus
In net huis no. 42 van de rue Chaptal,
waar gjj portierster zjjt, woont of heeft gewoond
een zekere mjj u heer Henri Sorandal.
Hjj woout niet meer bjj mjj, mjjnheer,
zooals i"k gisteren reeds tegen dezen heer
hier wees zjj op Flick, die bjj het verhoor tegen
woordig was gezegd heb. Mjjnheer Soran
dal is naar Ameiika vettrokken, zjjn meubelen
zjjn verkocht, zjjn woning is alweer verhuurd en
de nieuwe bewoners komen er morgen al op.
Wordt vervolgd.)
