NIEUWE
S)aa6laó
voor
'oord' en SCuid-JCollanè.
Het duel.
De eerbied veer de vrijheid
en gelijkheid.
No. 4879.
Zaterdag 31 Augustus 1901.
26ste Jaargang.
©e misèaa
BUITKNIiAJND.
abowitsmentsprijs.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummer»
Dit blad verschgnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
St. Janstraat Haarlem!
/1,10
«1,40
<2,80
«0.03
PBIJS DBB AD VBBTBNTIBN
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer 7^/j
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie Contant
SUBS Ai
AQITE MA HOW ASITATS.
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
Er gaat schier geen week voorbij, dat
men niet leest, dat hier of daar eens is
gemoord tengavolge van verlangd eerher
stel door middel van degen of revolver.
Onlangs had zulks plaats te Presburg,
een aloude stad van Hongarije aan de Do-
nau. Kolonel Oscar Dillmann had den
korporaal Hasjinger een klap toege
diend, wjjl deze zich tjjdens de wapen
oefening aan eene onbeschoftheid had schul
dig gemaakt. Has linger daagde zgn
kolonel uit tot een tweegevecht.
Het militaire eergerecht besliste, dat de
kolonel niet verplicht was de uitdaging
Van een eenvoudig korporaal aan te ne
men. De kolonel echter nam de uitdaging
aan met het gevolg, dat hij den korporaal
°p de plaats doodschoot.
Het katholieke blad van Weenen, het
Vaterlandbevatte daarop een brief van
prins Löwenstein, waarin deze edele
kampioen zich aan het hoofd stelt van
eene beweging tegen het tweegevecht in
Duitschland, waar de dwaze inconsequentie
steeds bljjft bestaan, dat het duel verbo
den is, maar tocl^ de officier, die het wei
gert, uit den dienst verwjjderd wordt.
In dezen brief bedankt de prins allen,
die met hem zich tegen het duel hebben
Verklaard, te weten 114 adellijken en 536
andere voorname personen, als hoogleer
aren, wetgevers, advocaten en anderen.
het hedeadaagsche duel was bij de oude
Grieken noch bg de Romeinen en is thans
ö°g niet bij de Turken bekend, en nie
mand zal dezen volken dapperheid en
doodsverachting ontzeggen.
De Katholieke Kerk heeft sedert de
Vroegate tjjden tegen het tweegevecht ge-
Üverd. Zelfs werd aan hen, die in een duel
gedood werden, eene christelijke begrafe
nis geweigerd. Ook niet-geestelgken keur
den de tweegevechten af, in Ed geland,
°°der anderen de rechtsgeleerden Hale
ea Foster, de geleerde Bacon. In Frank-
FEUILLETON.
17)
van het
kasteel Pierrefite
{Vervolg.)
Zoo, Heb ik n goed verstaan f Gij hebt
?etegd dat mijnheer Sorandal zjjn meubelen vei-
ko°kt heeft P
jJawel, mijnheer. Hij heeft ze naar het ho-
y^hrouot laten brengen en daar zijn ze publiek
n 7" Wanneer zjjn de meubelen weggehaald
denk goed.
(et"7 Dl dat is nog zoo lang niet geleden. Voor-
gl8t. ten.
Voor-eergisteren, dus den 9j
hep Was het toen de 9a? Nu goed, dan is
°P den 9a gebeurd.
Vtitr h*1' voordat mijnheer Sorandal
1», precies, hjj is eergisteren veitrokken,
iT"", Den lOec, dat komt uit. En hebben de
Wl 8 yan het hotel Drouo», die de meubelen
s*lden, niets op de woning achter gelaten?
Ik vraag u wel excuus, de koffers van
is jj.66' Sorandal hebben zjj laten staan en die
q' hen volgenden dag komen afhalen.
Urtelia fronste de wenkbrauwen, het ver
rijk toonde de Montesq uia u een vijand
van het duel te zjjn. Zjj verlangden zelfs,
dat een duel met doodeljjken afloop als
moord zou gestraft worden. Indien de school
en het huisgezin niet vroegtijdig blijven
wjjzen op het valsche begrip, dat de
eer van iemand hersteld wordt door een
moord of lichameljjke verwonding, dan zal
de onzalige gewoonte van den tweestrijd
ook in d8 20e eeuw niet worden uitge
roeid.
Als twee boerenkinkels eerherstel zoe
ken door de vuist of een knuppel, en er
met blonde oogen en bebloede koppen af
komen, dan gruwt ieder ervan, en de po
litie bemoeit er zich mee. Wordt in een
zoogenaamd duel iemand gedood of voor
zijn heele leven ongelukkig gemaakt, dan
is zulks als bahoorende tot de hoogere be
schaving der meer ontwikkelde mannen
van eer, niet berispelijk of unfair.
De Fransche Republiek, die een toon
beeld moest zijn van ware en wezenlijke
vrijheid, doet hare Phrygisch hoofdtooisel,
dat een zinnebeeld der vrgheid is, geen
eer aan. Indien ergens dan heerscht tbaDS
in Frankrijk de grootste willekeur. In som-
mige gemeenten verbiedt men de geeste
lijken in soutane op haar grondgebied te
verschijnen. De liefdezusters, die bi) het
leger zoo hoog in aanzien stonden, verdrijft
men uit de hospitalen. Door eene wet op de
vereenigingen ea buitensporige belastingen
op de congregatiën zijn duizenden klooster
lingen genoodzaakt hun vaderland, waar
zij zoo zegenrijk gewerkt hebben, te vef-
laten.
Om het godsdienstloos openbaar onder
wijs alom ingang te doen vinden, werd
het overal kosteloos gegeven. Desniette
min verkiezen velen de bjjzondere confes
sioneels school boven de openbare neutrale.
moeden, d*t bjj hem gerezen was bjj de aarze
ling van Sorandal, voordat hjj verklaarde
Ik ben toen naar huis gegaan, begon door de
woorden der portierster zekerheid te worden.
Das, hernam hij met den klemtoon op
ieder voord, in den nacht van den 9e op
den 10e heeft mjjnheer Sorandal niet in het
hui» no. 42 van de rue Chaptal geslapen?
Hoezeer juffrouw Chadepaux ook onder den
indruk stond van het feit, dat zij, een eerz-.ms
weduwe, door eeil politieman io poli iek uit
haar loge was gehaald om voor een heer van
justitie te verschijnen, zjj, die nog nooit iets
met de politie of justitie ta maken had gehad,
moest zjj na toch even lachen.
Geslapen herhaalde zij. Om te slapen
moet men toch een bed hebban en de knechis van
het hotel DiOuot hadden alles meegenomen,
tot de gonijjnen toe. Er was niits overgebleven
dan twee koffars, dia in een hoek stonden.
Oeh, men kan ook wel Blapen zonder bed,
hernam Curtelin, htt zou kunnen dat hjj op
zjjn ktfl'ars was gaan liggen, bjj gebrek aan een
fauteuil of een canapé.
Maar mjjnheer, dan zou hij 'a morgens
wel als geradbraakt zjjn geweest. Mjjnheer So
randal is er juist de man naar, om 's nachts op
een koffer te zitten s'apen.
Naen, mjjnh er do rechter, daarvoor is hjj
veel ta gemakkelijk uitgevallen. Hjj heeft in een
hotel geslapen, dat weet ik zoo zeker of ik het
gezien had.
Op gestrengen toon zeide Carlelin
Vrouw Chadapaux, geef wel acht op uw
woorden, uw verklaring is van meer belang dan
Dit is den v roeden vaderen van de stad
Poitiers een doorn in het oog, of den maire
althans. Allen, die afhankeljjk zgn van
het Gemeentebestuur, zjjn genoodzaakt hun
kinderen naar de neutrale school te zen
den. Zoo wordt het onvervreemdbare recht
der ouders met voeten getreden, terwjjl
men beweert voor de vrgheid en de gelijk
heid te strijden.
Terwijl men de vrgheid van ordelie
vende mannen en vrouwen door geniepige
wetten aan banden legt, houden socialisten
6d anarchisten op een wjjze huis, die her
innert aan het schrikbewind der groote
Fransche revolutie. Eenigen tgd geleden
werd te Parjj» bg dag eene kerk geplun
derd en inwendig verwoestverleden week
barstte op het altaar der H. Maagd in de
kerk van St. Vizier een bom los, waar
door de banken en stoelen omver vielen,
de preek-, biechtstoel en zeer veel ven
sters verbrjjzwld werden. Dit had plaats
in den namiddag tegen 3 uur, terwjjl de
pastoor aan een vjjftiental kinderen cate
chismus gaf. Niemand werd gewond.
Hoe meer men de goeden tegenwerkt,
des te meer de kwaden hun arbeidsveld uit
breiden, dit leert de geschiedenis van alle
eeuwen.
Er zullen groote en kleine Nero's op
treden, die in enkele dagen zullen ver
woesten en vernielen, waaraan honderden
geslachten eeuwen lang hebben gewerkt.
Zjj zullen niets van alles wat heilig en
eerwaardig is ontzien. Men denke slechts
aan de dagen van het schrikbewind.
Zwitserland.
Een telegram uit Bazel dd. 28 Augus
tus meldt: Hedenavond stortte in de voor
stad een nieuw gebouwd huis van 5 ver
diepingen in. Tusschen de 20 en 25 ar
beiders worden vermist.
Tot heden zgn 2 dooden en 8 gewon
den gevonden.
gg kant vermoedm. Gij verzekert, onder bet
gewicht van den eed, dat mjjnheer Sorandal in
den nacht van dea 9en op den 10 m December
niet in zijn woning, rue Chaptal co. 42, ge
slapen heeft
Ja.
Maar kan hjj niet thuis gekomen zgn,
zonder dat gij hem gezien hebt
Hoe had hjj dat moeten doen Ik ben
altjjd op mjjn post en er kan geen muis voor
bij mjjn loge gaan zonder dat ik het zie.
Mijnheer Sorandal had de sleutels van zjjn
woning nog bjj zich, dat is waar, hjj heeft ze
mij 's morgens eerst teruggegeven toen hjj zjjn
koffers list halen, maar hjj kan niet ia huis
komen zonder bellen en er is 's avond» van
den 9a slechts eenmaal geheld, door mjjnheer
Proteau van de derde verdieping.
De rechter van instructie dacht even na en
hernam daarop
Dat is voldoende. Men zal u uw verkla
ringen voorlezen, die moet ge ondeiteekenen
en "dan kunt ge u verwjjderan. Wanneer ik u
later nog noodig moo'nt hebben, zal ik u op
nieuw dagvaarden.
Wat nu? riep juffrouw Chsdepanx, die
langzamerhand weer op haar gemak gekomen
was, is dat alles waarvoor ge mjj hebt laten
roepen
Voor het oogenblik, ja.
't Was wel der moeite waard om mjj
daarvoor uit mjjn loge te laten halea.
De dunne lippen van Curtelin plooiden zich
tot een spottend lachje en zjj vroeg
Denkt ge?
Duitschland.
De werkstaking der fluweelbewerkers te
Krefeld, loopt weer uit tot- eigen schade
van de werklieden. Ze verloopt, dat is
duidelgk te zien uit de besluiten van de
fluweelfabrikanten en fabriekseigenaren.
Wanneer er zich geen bgzondere inci
denten voordoen is de nederlaag der ar
beiders eene totale.
Teekenend is, dat nu zelfs de fluweel
bewerkers-organisaties besloten hebben, de
stakers aan te raden door de besturen
met de fabrikanten te doen onderhande
len. Dat is juist hetzelfde voorstel, dat
de fabrikanten in het begin gedaan heb
ben. Het is echter de vraag of er thans
nog onderhandelingen tot stand zullen ko
men. Het grootste gedeelte der machines
is weer aan den gang.
Het is gebleken, dat de machine bg den
noodigen vóórarbeid door den werkbaas,
alleen toezicht noodig heeft en dat daar
voor betrekkelijk gemakkelijk ongeoefende
arbeiders te krijgen zgn.
De stakende fluweelbewerkers hebben
dan ook nu besloten in rechtstreeksche
onderhandeling te treden met de werk
gevers, waardoor zjj dus den strjjd gewon
nen geven.
Frankrijk.
Over den graanoogst schrjjft de Maiin
dat Frankrijk een matigen oogst heeft te
verwachten en 20 millioen H. L. graan
moet invoeren. Het hooger .bedrag, dat
van de graanrechten verwacht wordt, zal
den schadepost van 100 millioen francs
moeten dekken.
Engeland.
Gisteren-middag brak te Londen in de
Royal Albert docks een groote brand uit.
Een aantal loodsen met jute en andere wa
ren staBn in brand. Eenige honderden ar
beiders zgn bezig met het wegvoeren van
houtvoorraden die zich in de nabgheid
bevinden. De wind wakkert de vlammen
aan.
Het totale aantal der eischen tot
schadevergoeding van Nederlanders, onder
worpen aan de vergoedingscommissie ia
1139, tot een bediag van 706.355 Pond
Sterling, waarvan 173,216 Pd. St. voor
directe schade en 533,139 Pd. St. voor
uit de verwjjdering voortvloeiende schade.
De porti3riter luisterde aandachtig naar de
voorlezing van haar verklaringen, schreef er met
groote letters haar naam onder en ver
wijderde zich, deels bljj dat zjj er zoo goed
koop afkwam, deels woedend dat men haar om
zulk een r/nietigheid*, zooals zjj meende, uit
haar loge had laten halen.
Met weinige woorden stelde Cnrtelin den in
specteur Flick op de hoogte van den toestand.
De verlegenheid van Sorandal, alvorens hjj
verklaarde dat hjj in den avond van den 9an
December naar huis was gegaan, was duideljjk
merkbaar geweest.
Thans verzekerde de poriierster uit de rue
Ghaptal stellig, dat haar huurder in den nacht
van den 9an op den lOan December onmoge
lijk op zjjn woning had kunnen slapen, omdat
alle meubelen waren weggehaald.
Gjj ziet, zeide de rechter van instructie,
het geval wordt na zoo klaar als da dag.
Flick sobeen deze meening niet zoo vast te
zijn toegedaan, want hjj trok een bedenkeljjk
gezicht en krabde ïich achter de ooren.
Wat zal ik er van zeggen, mjjnheer de
rechter, bromde hjj, mjj komt het geval nog
niet zoo helder voor.
Maar
Oprecht gespt oken is het al te helder, al
te duideljjk en daarom zeg ikPas op nw tel
len. Ziet die Sorandal er nit als een domkop?
Lang niet.
Werdt vervolgd.)
HüRLMStHE COCRIÏT.
