No, 4880 Maandag 2 September 1901. 26ste Jaargang. TbagSlaè voor <zfltooró> on S/uió'éCollanó. Op onderwijsgebied. ©e misdaad BUITENLAND. ABONNEMENTSPRIJS. Per S maanden voor Haarlemf 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem PRTJS DER AD VERTEN TIEN: Van 1—6 regels. 50 Cents. Elke regel meer 71/, Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Générale Puilicité Etrangère, "ag-ITE MA NON AGITATE. HAÜBE Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartrt Wjj leven in een tijd van buitengewone uitbreiding der journalistiek. Er is geen vak meer of höt heeft zijn eigen vakblad en voor de algemeene pers wordt het al langer hoe moeilijker zich buiten het ter rein te houden der particuliere vakbelan gen. Gelukkig is er geene wet, welke die onthouding voorschrijft en daarom ver oorloven wjj ons dan ook maar eens een enkelen stap te zetten op het gebied van het onderwjjs, al is dat misschien ook wel wat gewaagd. De onderwijzers toch van den tegenwoordigen tjjd zjjn nu juist niet de gemakkelijkste menschen om mede om to springenluider en luider doen zjj steeds hunne stemmen hooren en zelfs bjj de socialisten begint men er over te klagen, dat het «intellect» het hoogste woord voert en een hooger toon aanslaat dan de eigenlijke werklui. Dat intellect nu bjj de socialisten wordt voor het groot ste gedeelte geleverd door de onderwij zers. Of die nu de meeste kennis hebben van de sociale toestanden en de beste raadgevers zjjn bjj het kiezen der midde len om in de sociale nooden verbetering te brengen, dat staat nog te bezien maar «kennis» schjjnt niet op de eerste plaats een vereischte te zjjn, om bjj de socialistische partjj het hoogste woord te voeren. Wat durven, groote woorden en holle frazen en wat onbewezen macht spreuken, daarmede schiet men al een aardig eindje op. Maar niet daarover was de meening te spreken. De examens voor de hoofdakte bjj de onderwijzers zijn zoo wat achter den rug. Even 30 zegge dertig procent, der ge- examineerden zijn geslaagd. Al de overi gen zjjn te licht bevonden. En onder die toegelatenen zjjn er slechts weinigen, die zich niet al ééns of tweemalen aan het examen onderwierpen. Slecht enkelen sla gen bjj de eerste poging. Onder de afge wezenen bovendien bevinden zich ernstige mannen van dertig jaren en ouder, aan wie men op achttien of negentienjarigen leef- tjjd na een werkeljjk niet zoo gemakke- ljjk examen de onderwjjzersakte uitreikte en hen daardoor bjj het cor^s onderwij zers inljjfde. Wat is toch de oorzaak, of welke zijn de oorzaken van die zeer or gunstige re- Bul' aten, niet alleen in dit jaar, maar reeds sedert een reeks van jaren, resultaten, slechter dan men ze bjj welke examens ook ontmoet. Meent men, dat de onderwijzers zich te lichtvaardig aan het examen voor de hoofd akte onderwerpen? Iedereen, die goed op FEUILLETON. 18) van het kasteel Pierrefite. Vervolg.) Bjj kjjkt schrander uit zjjn oogen en zoo'n man zou voordat hjj twee menschen ging ver moorden 't wil nogal wat zeggen zjjn maatregelen niet genomen nebben, niet gezorgd hebben voor een alibi? Och kom, m«ak dat «en ander wjjs. Daar zit meer achter. Mij heefi rich er toe bepaald tot u te zeggen ik ben naar huis .gegaan en alvorens hjj dat zeide, wei felde hjj eren en was hjj niet op zjjn gemak. Zou hn gedacht hebben, dat gij dat zoo maar hlakkeloos voor waarheid hadt aangenomen en biet eens onderzoek zoudt doen of het wel zoo i« Niet mogelijk 1 Curtelin verdiepte zich weder in gepeins en "Hompelde gjj is of hjj meent althans te zgn »at op hetzelfde neerkomt de laatst over levende bloedverwant van den baron d Amfre- Viaie. bjj gevolg zjjn eenige erfgenaam. Hjj heeft geen vlekkeloos verleden, wts losbandig en had geen vaste middelen van bestaan, dat alles de hoogte is van de studie dergenen, die zich voor dat examen aangeven, zal dat beslist ontkennen. Over het algemeen be reidt men zich ernstig daartoe voor. Voor eerst toch betaalt ieder, die zich aanmeldt, tien gulden vooraf en dat gevoegd bij de reiskosten, maakt een sommetje, dat een onderwjjzer niet maar eens voor de aar digheid er aan waagt. Dan zijn de candi- daten geen kwajongens meer, maar over het algemeen manuen, die reeds enkele jaren van onderwjjs-geven achter den rug hebben, den ernst van het leven en van den strjjd om het bestaan beginnen te ge voelen en er aan denken, zich langzamer hand te verzekeren voor vrouw en kind, waartoe, vooral in de groote steden, het bezit der hoofdakte hun den weg baant, al zien zjj ook geen kans aan het hoofd eener school te komen. Goede gelegenheden om voor het examen voor de hoofdakte opgeleid te worden, zijn er slechts weinige, ten platten land bjjna geene enkele en vele onderwjjzers getroosten zich dan ook vrjj groote uit gaven om inéén of meerdere vakken goede lessen te krjjgen. De slechte resultaten van de examens voor de hoofdakte zjjn dus in de eerste plaats niet te wjjten aan de onderwjjzers. Zjjn de examens voor de hoofdakte te moeieljjk De meesten, die goed op de hoogte zjjn van de eischen, zullen niet aarzelen die vraag bevestigend te beant woorden. En wel om twee redenen. Voor eerst is het aantal vakken, waarin examen moet afgelegd worden, zéér groot. In tien vakken wordt de candidaat geëxamineerd en de omvang dier vakken, van enkelen althans, is vrjj oinvangrjjk. De geheele staatkundige aardrijkskunde, waarbij die van Europa en ons vaderland in vrjj kleine bijzonderheden, een goed deel der wis- en natuurkundige aardrjjkskunde, het geheele veld der algemeene en vader- landsche geschiedenis, de geheele na tuurkunde, plant- en dierkunde,de pae- dagogiek en methodiek, in de laatste jaren zoo uitgebreid, om van taal en rekenen nog maar met te spreken. Men begrjjpt wat een studie dat is, zoo veel vakken te geljjk en dat altijd in de avonduren, na dat men een dag schooldoen achter den rug heeft. En ten tweede, men verbeelde zich niet, dat er van elk vak maar een klein beetje gevorderd wordt. O, neen. De examens in de verschillende vakken zjjn immers in den tegenwoordrgen tjjd opgedragen aan vakmannen en ieder meent, dat zjjn vak al een htel voornaam deel van het examen uitmaakt, en wel, dat voor zjjn uit htt een behoeft nog het andere met tc vol gen. Kijk, een van twtëen ii zeker óf hjj zal u straks een duidtljjk alibi bewjjzen Of? Of hjj ii onsohuldig afgeloopen. Dus wanneer hjj een alibi bewjjit Dan geLof ik dat hjj de moordenaar is. Wjj zullen er ons dadeljjk van over tuigen. De rechter van instructie drukte op den knop van een electiische schel, die op zjjn sohrjjfbu- reau stond. Een klerk kwam binnen. Laat den gevangene weer hier brengen, beval Curtelin. Flick wilde uit bescheidenheid heengaan. Bljjf, zeide Curtelin, ik viad het beter dat gjj bjj het verhoor tegenwoordig zjjt. Flick vond dit ook en hjj wenschte niets liever. Hjj ging zitten ia een donker hoekje van de kamer. Eer er tien minnten verloopen waren stond Sorandal weer tegenover den rechter, die met een wenk de beide gardes wegzond. De verdachte scheen zeer vermoeid, zjjn zwarte oogen staarden dof voor zich uit. Ik had wel gehoopt, dat gjj mjj een wei nig rust gegund zoudt hebben, zeide hjj bit ter. Is het de gewoonte van de justitie een on gelukkige, die onrechtvaardig in haar handen ia gevallen, door voortdurende verhooren af te matten vak de candidaat de puntjes op de i weet te zetten. Men verge'jjke maar eens de vragen, die voor een twintigtal jaren met die, welke thans voor elk vak gedaan worden en men zal verbaasd staan over den vooruitgang ia moeieljjkheid en uit gebreidheid. Het programma toch is zoo vaag er. zoo rekbaar, dat de grenzen niet zjjn te bepalen. Voor een twintigtal jaren of nog korter was teekenen voor de hoofdakte een on gekende zaak, viaag nu eens aan een der candidaten, hoeveel uren per week zjj aan dat vak moeten besteden en hoe groot gewicht er op het examen aan dit bjjvak wordt gehecht. Plant- en dierkunde kosten tjjd, zéér veel tijd en het aanhoudend bij houden van al die vakken maakt den stu- deerende zenuwachtig, want hij durft het niet wagen, een enkel vak te verwaar- loozen. Immers, hoe menigmaal komt het niet voor, dat een candidaat het eene jaar uit muntende cjjfers krjjgt voor enkele vakken, maar voor andere vakken afgewezen wordt. Nu meent hij het wel te bunnen wagen met deze vakken het volgende jaar wat ie hand te luchten. Helaasonvoldoende cjjfers voor die zelfde vakken bij het vol gende examen bewijzen hem, dat hjj ge waagd, maar niet gewonnen heeft. Eene derde oorzaak voor de ongunstige resultaten van het examen voor de hoofdakte ligt voorzeker in de zeer onvoldoende hulp, die vele onderwijzers bjj hunne studiën vinden. Op het platteland is die hulp zoo goed als nul. In de steden is zjj beter, maar nog in de verte niefVoldoende. Vele onderwjjzers moeten zich vrjj groote gel- deljjke offers getroosten om goede hulp te verkrjjgen. Van daar dan ook, dat me nig onderwjjzer de hoop maar opgeeft, ooit de hoofdakte te verkrjjgen en zich geen moeite meer doet, maar zich liever met andere studiën bezig houdt of in het geheel Diet meer studeert en dat is zeer te betreuren. Voor vele openbare onder wjjzers, die hunne opleiding ontvangen hebben aan de Rjjkskweekscholen of aan de Rjjksnormaal- scholen in grootere plaatsen is dit gebrék aan opleiding bjj hunne studie voor de hoofdakte een niet zoo groot bezwaars. Immers, op die Rjjkskweekscholen worden zjj niet toegelaten, dan na een examen, dat in sommige punten niet veel verschilt van het examen voor onderwjjzer. Vier jaren geregelde studiën en lessen gegeven door eminente onderwjjzers, volkomen op de hoogte van de eischen voor de examens, leggen een degelijken grondslag waarop met gemak voor de hoofdakte kan voort- derboud met den rechter van ïosructie had uitgedrukt en dien, waarop hjj sprak, thans, dat Curtelin, ondanks zjjn groote ondervinding, niet meer wiet wat hjj van dezen btsohuldigde den ken moest. Het was mjjn plicht, antwoordde hjj op eenigezks verontschuldigenden toon, de waarheid van uw verklaringen zooder uitstek te onder zoeken, dat moest ik zelfs doen in uw eigen belang, want wanneer de waarheid van die verklaringen bljjkt, dan kan ik n in vrjjheid stellen. Cnrtelin hoes'te even in zjjn hand en ging toen voort: Tot mjjn spjjt moet ik u zeggen, dat ik dat nog niet kan doen. Hce dat, mijnheer 1 risp Sorandal uit, terwijl zjjn gelaat betrok. Hebt gij de heeren Riberprey en Galabrun dan nog mei gesproken Neen, nog niet, die heeren zullen later in verhoor genomen worden, hun getuigenis is niet van zoo groot belang om daarmee veel haast te maken. Zjj zullsn n tooh zeggen, dat zjj den avond van den 9ea December met mjj hebben doorgebracht. Jb, tot halfelf, maar later - Later Ja, toen gjj hen verlaten hadt, bleef u nog tjjd in overvloed om naar Fisrnfite te gaan. De jusiitie heeft er het meeste belang bjj te weten, wat gjj den 0an December gedaan hebt tusschan halfelf 's avonds en 10 uur in den gestudeerd worden. Onder hen, die spoedig deze akte verwerven, bevinden zich dan ook een groot getal Rjjkskweekschool- of Rjjksnormaalschoolleerlingen. Voor de an deren en vooral voor de bjjzondere onder wjjzers staat de zaak echter geheel anders en heel wat moeieljjker. Veel minder finan- cieelen steun genietend kunnen de bjjzon dere kweekscholen op verre na niet zoo veel aan de opleiding der onderwjjzers ten koste leggen en al zijn de resultaten der particuliere opleiding bjj de examens voor de onderwjjzersakte vrjj gunstig, toch is deze opleiding niet voldoende om een ge noegzaam vasten grondslag aan te bieden voor de studie voor de hoofdakte, indien men daarbjj geen degeljjke leiding kan krjjgen. Vandaar dat dit gebrek aan leiding voor de onderwjjzers aan bjjzondere seholen en voor hen, die niet aan groote kweekscholen hunne opleiding tot onderwijzer genoten, dubbel zwear weegt. De onvoldoende resultaten van het exa men voor de hoofdakte, laten wjj liever zeggen, de treurige, dö bedroevende resul taten hebben reeds van meerdere zjjden den wensch doen uiten, dat er eens eene verandering werd gebracht in die examens. De moeilijkheden moeten verminderd wor den, èf door splitsing van het examen, öf door beperking en scherpere omljjning van de eischen; de opleiding tot het exa men voor de hoofdakte moet verbeterd worden en dit vooral in het belang der bijzondere onderwjjzers en van de onder wjjzers ten platten lande. Er zullen op onderwjjsgebied echter nog wel meer punten aan te wjjzen zjjn, die vooral ook in het belang van bet bjjzon- der onderwjjs herziening en verbetering dringend eischen en het pas opgetreden ministerie zal werk te over vinden om te verrichten, ook buiten datgene wak-de liberale ministeries onafgedaan lieten lig gen, maar het moge het wjjze woord van de Tijd ter harte nemen: «Doe vooral datgene, wat liberale ministeries niet kon den of niet wilden doen, maar dat toch gedaan moet worden.» Frankrijk. De Czaar en Czarina van Rusland zjjn met hun vier kinderen en hun gevolg nit St. Petersburg naar Kopenhagen vertrok ken. De Czaar zal tien dagen doorbren gen in het kasteel van Fredensborg. Hjj zal zich vervolgens met zjjnen oom, groot hertog Alexis, naar Dantzig begeven, waar hjj eene bjjeenkomst zal hebben met keizer W i 1 h e 1 m. Van Dantzig zal hjj naar Wat? Dat ik het u reeds gezegd had, ik ben naar huL gegsan. Sorandal beefde ziohtbaar en zjjn stem werd weifelend. Fiick die geen oog van hem afhield, dacht Die onhandigheid is te groot om echtte zjjn. Neen, neen, deze man is geen domkop of anders anders ben ik het. Hjj is op zjjn hoede en hjj wil dien goeden meneer Curteli een rad voor de oogen draaien, let maar op. De rechter van instructie leunde met beide ellebogen op het blad ?an zjjn schrjjfbureau en met de kin op de gevouwen handen. Ongelukkigerwijze, zeide hjj langzaam, heeft de eerste getuige, die ik in verhoor nam, uw verdedigingsttelsel reeds geheel vernietigd. Mjjnheer I De rechter van instructie wendde zich tot den griffier. Wees zoo goed, zeide hjj, de verklaring van vrouw Chadepsux aan den verdachte voor te lezen. De griffier gehoorzaamde, hjj las met drenne- rige, eentonige atem en terwjjl hjj las, toeken de het gelaat van Sorandal meer en meer on gerustheid. Tweemaal streek hjj de hand over het voor hoofd. Toen de griffier geëindigd had, vroeg Gut- Wat hebt we daarop te antwoorden? I Fredensborg terngkeeren, om dan met de Keizerin scheep te gaan naar Duinkerken De Hotelhouders te Duinkerken hebben hunne pijzen op fabelachtige wjjze ver hoogd. Het tarief is 75 franks per nacht. De kamers langs de straat moeten 100 franks opbrengen. Strenge voorzorgsmaatregelen worden ge nomen. De spoorweg, waarover de Czaar zal rijden, wordt bewaakt door militairen, die er geplaatst worden op een afstand van 20 tot 25 meters. De huizen langs den spoorweg gelegen, zullen door solda ten bezet worden. Engeland. De Kerkeljjke overheden der Roomsch Katholieken, der Anglikaansche en der vrjj8 Engelsche Kerken, zjjn onderling overeengekomen om een poging aan te wenden ten gunste van den vrede in Znid- Afrika. Zij verklaren den oorlog in strjjd met de leer van Christus en vragen dat er vredelievende en rechtvaardige voor stellen aan de Boeren zouden gedaan worden, waarin hun waardigheid niet wordt aangetast. In het Engelsch parlement is het wetsontwerp tot verbetering van de haven van Dover goedgekeurd.Tegeljjkertijdwordt de haven-administratie gemachtigd het tarief voor binnenkomende schepen te ver- hoogen. Met den aanleg der werken zal weldra begonnen worden en zullen met kracht worden voortgezet. Duitschland. Bjj testamentaire beschikking van kei zerin Friedrich is aan elk der zes kin deren van keizer Wilhelm een millioen mark vermaakt. De Keizer ontving ook een millioen. Het slot Friedrichshof met het domein daaraan verbonden, viel aan primes Friedrich Karlvan Hessen ten deel. Deze heerlijkheid wordt geschat op elf millioen mark. Spanje. Een Engelsche torpedoboot is op ae kust van La Liuea de Conception ge strand. Engelsche zeelieden snelden toe om de boot vrjj te krjjgen, maar werden door Spaausche soldaten daarin verhinderd. De Eugelschen liepen daarop in groot aantal samen en maakten de boot flot, niette genstaande de tegenwerking der Spaan- sche soldaten. Het Spaansche stadje La Linea ligt op een landtong, ongeveer drie K.M. ten Noorden van Gibraltar en is door een smalle neutrale strook van bet Engelsch gebied aldaar gescheiden. Het incident zal wel niet tot ernstige diplomatieke verwikkelingen aanleiding geven. Turkije. De Fransche gezant, de heer Con- stans, heeft bij wjjze van een vacantiereis te ondernemen om hoogstwaarschjjnljjk niet neer terug te komen, Konstantinopel verlaten. De Sultan stuurde zeer ironisch zjjn op- Ik Verder kwam hjj niet, hjj verborg het gelaat in de handen. De rechter van instructie zeide daarop met stemverheffing Neem n in acht, gjj zjjt reedt van een leugen overtuigd en uw stilzwjjgen op dit oogen- blik, de verlegenheid waarain gjj ten pi ooi zgt, verzwaren de verdenking teven n. Wk«rzg; g dien nacht geweest f Waar wa_.rt gjj, ter- jjl een moordenaar het kasteel rong en den ouden baron d'Amfreville en ejjn intendant Do minique na elkaar vermoordde P Sorandal bleef zwjjgen, hjj beefde over al zjjn leden. Curtelin stond op en riep hem heftig ont roerd toe Maar ongelukkige, ge stort u ia het ver derf I Sorandal mompelde met merkbaren angst Ik ben verloren. Fiick dacht Hoe heb ik het nn men hem De rechter van instructie had zjjn on'-oei-^g reeds bedwongen en zeide vrjj kalm Het zjj zoo, gjj wilt, kunt of dnrft n" zeggen, waar gjj den nacht van de 9 an o lOen December geweest *gt. De aankla leggen, dat gjj, aa aw vrienden v hébben, te paard ge-tegen en Br w>i calk een groot versohit tusechen den toon, waarop Sorandal sioh in r.jjn eerste on; morgen van den lOen. I Maar ik meende Fliok «1 oeg den geTBDgene met kennewbJii grade. I Deze stamelde gereden z\jt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1901 | | pagina 1