No, 4886
Maandag 9 September 1901.
26ste Jaargang.
)ag6laó voor tSftooró' en
Enkele wenken.
PROEFNUMMERS gratis,
©e misèaaè
b UITEN LAN"!*;
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem
f 1,10
1,40
2,80
0,03
H)
kasteel Pierrefite./
Portugal.
Duitschland.
Frankrijk.
Turkije.
Amerika.
Wsrdt vervolgd.)
ABONNEMENTSPBIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
AOITE MA NON AGITATE.
PBTJS DEB ADVEBTEÏÏTIEN.
Van 1—6 regels. 50 Cents,
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Puhlicité Etrangère,
G. L. DAD BE fy Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre.
Nieuwe abonnementen op de
NIEUWE BAARLEMSCHE
COURANT en het ZONDAGSBLAD
worden dageljjks aangenomen.
Zg, die zich vanaf heden abonneeren,
ontvangen de nummers gedurende deze
maand verschijnende, gratis.
Dagelijks hoort men klagen over de
Weinige belangstelling die getoond wordt
in de katholiekejdagbladlectuur. Ze wordt
wel eens aanbevolen, maar ^daadwerke
lijke steun wordt haar niet geschonken
in die mate, waarop zjj recht heeft.
Hebben de menschen dan soms geen
geld? Daar hapert het niet aan, maar
wanneer men de menschen met eenigs-
zins nadrukkelijke woorden aan hun plicht
herinnert, dan willen zjj aanstonds de cou
lant afzeggen. Er zijn er zelfs die be
vreesd zijn, dat de katholieke uitgevers
Van couranten rijk genoeg zjjn. Voor de
kleurlooze en neutrale bladen, voor sen
satiebladen, betalen zulke lieden daaren
tegen gaarne de noodige guldens. Is het
geen schande, dat er Katholieken zjjn die
steun verleenen aan couranten, die geloot
goede zeden ondermijnen en hun eigen
pers benadeelen? Over erger nog onthou
den wij ons uit te wjjden, maar zeker is
het, dat het volk in het algemeen geno
den, bedorven wordt door de slechte dag-
hladlectuur, die op velerlei manier ge-
steund, de Katholieke Courant tracht te
Verdringen met haar kleurloos en soms
de goede zeden vernietigende lectuur.
Het is treurig hoe sommigen onder ons,
Praatziek als oude hofjesvrouwen kunnen
oordeelen over hetgeen eene katho
lieke courant in hun oogen moest zjjn.
Hun argumenten grenzen aan het belache
lijke en dit komt omdat deze praatzieken
het beset missen van plicht, dat staat boven
®'geubelang en menscheljjk opzicht.
Een ander chapitreMag de Katholiek
Hechte bladen en geschriften lezen
Hp deze viasg antwoorden wij beslist
*neen De aanhoudende droppel holt
d®n steen uit. Iemand mag aanvankelijk
hoven de grondstellingen, die in de slechte
Pers verkondigd worden, verheven zgm
het is onfeilbaar zeker, dat hg, wanneer
^erge)gke persproducten jaar in, jaar uit,
°°r hem worden gelezen, ten slotte door
bedoelde grondstellingen wordt bemees-
^rd. Zonder dat hg het bemerkt, zal hij
geraken tot de beschouwingen, welke hem
FE U ILL ET ON,
van het
Vervolg.)
het hï den drempel weer overschreed van
*oo a B' m,ire ven Pieirefite be-
*eeht f1 SoraDdal midden op de straat,
hij '^Renover dat huis, een man staan, dien
l^'kar.de ah den inspecteur Fück.
WSc^Za '"been daar op iets of op iemand te
O»»,, 6D' hij stond met de handen op den rug
JJ-hUU» «oud te kijken.
deI(j ai)dal fronste de wenkbrauwen, tij sid-
V»»r. ®ven alg bespeurde hjj een naderend ge-
u-
het Was er evenwel de man niet naar om
hg' f.j;8vaar uit den weg te gaan, integendeel,
Jii: K het onvencbrokken te gemoet.
regelrecht op den politieman ai en
aan
J)e 6eR eena, mijnheer I
Vrota hspecteur nam beleefd zijn hoed af en
K Onderdanig
Mijnbeer?
I Als ik mjj BÜt bedring, heb ik n in do
van den rechter van instructie gezien t
Dat ii zoo.
dagelijks door den verleider iu de ge
daante van een courant zjjn voorgespiegeld.
Het is oneindig gemakkelijker, een vat
af te rollen van een hoogte dan het naar
omhoog te rollen. In het voorjaar heeft
het onkruid zich veel eetder ontwikkeld
dan de tarwe; en wanneer men het niet
iu den beginne uitrukt, overwoekert het
onkruid het geheele veld en verstikt het
goede zaad.
Slechte, onchristelijke, tegen zeden en
goede orde gerichte geschriften kunnen
binnen korten tjjd geweldige verwoestin
gen aanrichten en ook de van nature
goed gestemde gemoederen spoedig op
een verkeerden weg voeren.
We leven in den tjjd van vlugschriften
en dagbladen. Deze beheerschen de open
bare meening; en wjj! zij alle gebied van
menscheljjk gevoel en van den meusche-
ljjken wil onder hun bereik nemen, be
heerschen zjj ook het karakter en het
handelen van den mensch in hooge mate.
Daarom moet de Katholiek de slechte
lectuur niet aanraken, maar ze vermjjden
en schuwen als de pest.
Mag de Katholiek zoogenaamde neu
trale of kleurlooze bladen lezen? Ook
op deze vraag antwoorden wjj beslist
cneen!* Dergeljjke bladen kweeken on
verschilligheid en derhalve moeten zjj met
beslistheid bestreden worden. In zeer vele,
zoo niet in alle, dergeljjke bladen ont
moet men ternauwernood één verhaal of
één roman, waarin minstens niet één
echtbreuk of één zelfmoord voorkomt; en
dit is dan alles zóó natnurljjk, zóó on
schuldig, zóó bedriegeljjk afgeschilderd,
dat de niets kwaads vermoedende lezer,
eu geheel bjjzonder de jeugdige lezer on
bewust medeleeft met de gedachte, dat
de helden van dat verhaal niets kwaads
gedaan hebben. En van toestemmen tot
navolgen is slechts één schrede.
Hoe menig jeugdig misdadiger, hoe me
nig ongelukkige verleide uit overigens
brave familie, is tot schande en onteering
gekomen tengevolge van slechte lectuur,
die geboden werd door zorgeloos in huis
binnengevoerde, onehristeljjke dagbladen!
Helaas, het is te betreuren, dat er zoo
weinig acht geslagen wordt op dit nood
lottig, van alle zjjden dreigend gevaar
Dat niemand met vuile schoenen de ka
mer binnentreedt, daarvoor zorgt men met
de grootste nauwlettendheid; maar dag
aan dag wordt de courant binnengelaten,
die den spot drjjit met godsdienst en ze
delijkheid 1
Houdt die Diet passende lectuur buiten
Gij zjjt ambtenaar van de geheime po
litie
Om u te dienen.
Is het dan op lait van mjjnheer Curte-
lin, dat gjj mjj bespiedt?
Flick keek hem onnoozel aan en antwoord-
de niet.
Komaan, geen uitvlucbtsn, mjjnheer, wat
ik verzoeken mag, ging Sorandal dreigend
voort. Ik herkende u op het eerste gezicht, ik
heb u gisteren en eergisteren in de kamer van
den rechter van instructie opgemerkt en ik heb
uw gelaat goed ontbonden. Bovendien zegt ge
gjj mjj dat gjj tot de politie behoort en daar
om zou ik wel eens willen weten wat het te
beteekeDen heeft, dat gjj mij hierheea hebt n«-
geloopen. S a ik dan onder politietoezicht
Zeg mjj of gjj ingevolge een bepaalde lastge
ving handelt en is dat niet het geval, pak u
dan weg en neem u in acht, dat ik u ni t
meer ontmoet.
Ik vrees dat gjj u ia aija bedoelingen
eenigezios vergist, mjjnheer, antwoordde Fiick
bescheiden. Uw onschuld is onweerlegbaar bewe
zen, de rechter van instructie heeft bevel ge
geven u ia vrjjheid te stellen en het spreekt
dus vanzelf, dat gij niet onder pclitietoesicbt
staat. Het is waar dat ik u naar Piarrefite ben
gevolgd, mnar niet om u te bespiedeD, zeker
niet, integendeel om den autoriteiten kennis
te geven, dat uw onschuld aan den dag ge
komen i», dit men u ten onrechte heeft ver-
daobt en dat «ij het recht hebt rry te gaan
waarheen wilt Men mocht ander» erna rienken I
dftt gjj ontvlucht waart en u opnieuw in hech- f
uw huis, het',ij die lectuur zich liberaal
of neutraal gelieft te noemen. Maar neemt
daarvoor iu plaats Katholieke bladen en
tijdschriften, eu die alleen roepen weden
Katholieken huisvaders toe.
Wie in Katholieke bladen en tijdschriften
geen smaak vindtis reeds inwendig
door een gevaarlijke kwaal aangetasten
ingeval zulkeen nog onder de ouderljjke
macht staat, moeten vader en moeder hem
terdege onder hauden nemen, ten einde
nog te redden, wat te redden is.
Weg met den onchristelgken zuurdee-
sem uit uw huis Elk anti-Katholiek blad
al is het verkapt werkt in een
christelijk gezin als de vonk in een klee-
renkast! Aan goede Katholieke bladen,
week- en dagbladen ontbreekt het waar
lijk niet. Maar de noodzakelijke steun,
ziedaar wat zoo vaak ontbreekt aan die
bladen.
Mochten toch ds Katholieken hun pers
ondersteunen, zooals het behoort en zoo
als de Katholieke pers het verdient Is
de goede pers inderdaad en in waarheid
een apostolaat ter verbreiding van het
goede, welnu: dat dan elke Katholiek het
beschouwe als eeü hooge eer, mede te wer
ken aan dit heerljjk apostolaat, waartoe
hij bovendien is verplicht.
Aan de Transvaalsche grons bij Ressano
Garcia zijn op last van den Gouverneur
6000 patronen in beslag genomen. Nog
werd beslag gelegd op een groot aantal
geweren, patronen, kogels, dynamiet, krait,
schietkatoen, en andere outpluffingsmid-
delen, die naar alle waarschijnlijkheid
behoord hebben aan generaal Pie naar
en achtergelaten na het gevecht bjj Koma-
tiepoort.
De Chineezen zijn nog al tevreden
met de ontvangst aan het Duitsche Hof.
Aanvankelijk hadden de Chineezen ge
dacht, dat de Keizer den Prins slechts in
tegenwoordigheid van den tolk, dus in
zekeren zin onder vier oogen, zou ont
vangen. De met-ontvangst van het Chi-
ueesche gevolg beschouwden zij als een
uitdrukking van groote omzichtigheid
omdat de audiëntie aan prins Tsjoen
verleend om zoo te zeggen «en particulier
bezoek van prins Tsjoen aan den Kei
zer werd. De tegenwoordigheid van den
Duitschen hofstoet verleende aan dit par
ticulier bezoek nog bijzoudereu glens. Het
toppunt vau deze, van bewuste of onbe
wuste ironie overvloeiende voorstelling
van de Chineesche opvatting in prins
Tsjoen's naaste omgeving ligt in de
verzekering, dat de na de audiëntie den
Prins bewezen militaire eer blgkbaar vol-
tenis nemen, hetgeen voor u zeer onaangenaam
zou zjjn.
Deze verklanng had zooveel scbjjn van waar
heid en de toonvraarop de inspecteur der geheime
politie sprsk, was zoo eerbiedig en ondirdamg,
dat Öorandal de achterdocht, die eerst bjj hem
gerosen was, «Heng» voelde verdwjjnen
't Is goed, z'üde hjj op zijn hooghartige»
toon, mant ik heb u nu gewaarschuwd en ik
reken cr op, dat ik u ni;t meer zal ontmoeten.
Flick boog diep, maar toen öorandal zich
verwjjderde, keek hjj hem sa, krabde zich ach
ter het oor en mompelde een paar woorden,
die hjj alleen kon verslaan.
SoraDdal begaf zich met vasten tred naar
het kerkhof, dat legen de andere helling van
den heuvel lag eu waarvan hjj, op den top ge
komen, de wxue kiuiien reeds van verre zag
tusscaen het bladerloos geboomte.
Het kerkhof lag op do halve l oogta vau den
heuvel.
Sorandal kwam aan het hek, dat opea stond
Hjj trad binsen.
Uit het huisje, dat dicht bjj den ingang
stond, kwam een man met grjjs haar te voor
schijn, die moei ljjk liep op een paar ruwe
holsolokken.
Hjj rookte uit een stompe pjjp, dat hjj da
delijk. uét den mond nam, toen hjj dea wei-
gekleedan, hem onbekenden hetr zag.
Zjjt gjj de opzichter van het kerkhof r
vroeg Sorandal.
I0a doodgraver, jawel mjnhceril.t ben 1*.
- Uit «JS COD |fOr <it»
grjji ltuct?n werkpak, eeo
komen verkeerd begrepen werd. Immers,
daarin zagen de Chineezen volgens hun
gebruiken, eerst de eigenlijke boetedoening,
omdat de Chineesche Prius door een ge
wapende macht des Keizers werd wegge
bracht; maar de terugkeer naar de
prachtige woning in de koninkljjke Oran
jerie stelde hen weer gerust als een open
baring van de vriendschappelijke gezind
heid des Keizers.
Een der Chineezen uit het gevolg van
den Prins moet nog gezegd hebben
«Over het geheel was de boetedoening
minstens zoo schoon als wij bet ons bij
het vertrek hadden voorgesteld.»
Prins Tsjoen heeft gisteren-morgen
de parade van het eerste garde regiment
bijgewoond. Daarna werd hij voorgesteld
aau de Keizerin, die gisteren reeds vroeg
op beminnelijke wjjze naar zjjn welstand
had geïnformeerd.
De manoeuvres die deze maand in
Oost- en West-Pruisen worden gehouden,
zullen in militair vertoon alles overtreffen
wat men tot dusver in Dnitschland in
vredestijd heeft aanschouwd. In de Dant-
ziger Bucht zal een vloot van 10 linie
schepen, 4 kustverdedingsvaartuigen, 8
kruisers en 22 torpedobooten verschijnen;
bjj Zoppot wordt een landing beproefd.
Van de landmacht nemen 6 divisies in
fanterie, 2 divisies cavalerie, 2 verken
ningebrigades en 6 brigades veldartillerie
aan de oefeningen deel. De algemeene ver
onderstelling is dat eenvgandeljjk corpsOost-
Pruisen is binnengevallen en de Weichsel
ten noorden van Dirschan nadert. De tegen
partij het corps dat bij Dantzig staat
krijgt bevel, den opmarsch ten westen
van de Weichsel te stuiten. Tusschen den
Ssten en 17den September worden groote
verkenningsoefeningen gehouden.Het eerste
legercorps, uit Koningsbergen, rukt in-
tosschen naar de Weichsel op, trekt de
rivier over en ontmoet in den driehoek
DirschauStargard—Pelplin het 17de
corps uit Dautzig. Voor de eerste maal
zullen dit jaar op groote schaal machine-ka-
non-afdeelingen, wielrijders-commando's,
postduivenafdeelingen, automobielen en
luchtschippersafdeelingen meewerken.
Op de lijn Lyon-Marseiile tusschen Croi-
sière en Mondrogau Vancluse heeft een
aanslag plaats gehad op den persoon van
den heer Male val, ingenieur, wonende te
Lyon.
Twee welgekleede heeren met e^n def
tig voorkomen namen in zjjn coupé 1ste
klasse plaats.
Op het oogenblik dat de trein het sta
tion van Bollène-la-Croisière zou aanko
men, greep een der twee heeren hem bg
de keel en poogde hem te verworgen, ter
wijl zjjn gezel de zakken van het slacht
offer doorzocht. Gelukkig is de heer Ma-
1 e v a n een zeer sterk man, en hoe ge
weldig de aanval ook was, kon hg de nood-
bei bereiken.
Hoewel de trein onmiddell jjk stopte, kon
den de misdadigers in de duisternis de
vlucht nemen met het gouden uurwerk
JJb
run»
droeg
oen
'I
kid fhdderda om zjj» magere gestalte.
Achter hem liep ean forsche waakhond, die
vertronweljjkden kop tegen de beenan van zjjn
baas duwde.
Sorandal vroeg
Kunt ge mjj ook zeggen, waar het graf
van mjjnheer den baron d'Amfreville is?
Zeker, mjjaheer, antwoordde de man,
maar
Wit?
Zou ik eerst mogen vragen, wie mjjaheer ii?
Waarom?
Mjjnheer de baron is nog masr voor-
loopig begraven, in afwachiiog tot de familie
Ik ben de neef en laa s e bloedverwant
van d»n baron.
01 dat verandert, neem mjj niet kwa-
Ijjk, rnjjnhetr.
Wjjs me den weg.
Kom dan.
De doodgraver nam den bezoeker mee naar
het uiteinde van het kerkhof, een ledige plek.
Hier i« het, zeide de doodgraver.
Sorandal nam eerbiedig den hoed sf, hjj was
bleek, zjjn lippen trilden zenuwachtig.
Zooals ik u zeide, hernam de oude man,
man heefi mjjnheer den baron hier slechia voor-
loopig begraven. Ik geloof, dat er onderzoek
naar de familie wordt gedaan, maar als mijn
heer de nee/ van den overledene is, dan
dat niet verder noodig. Het zou jammer ge
weest ziin, nietwaar, wanneer een zoo rjjk en
voorna»™ iaer in zulk een Hrmoedin /traf hn.l
moeien bjy en J Ktfeu, «/«"f. ^ei nog niet
Jukkig genoeg was, dat hjj op zoo n noodlot
en da portefeuille van den ingenieur. Nog
denzelfden nacht zjjn zij echter gepakt en
te Avingnon opgesloten. De dieven waren
gewapend met een revolver, een scheermes
en een langen dolk.
Volgens de Gaulois zal de Czaar
wel naar Parjjs komen. Hg zal de gast zgn
van den President van da Republiek en
niet van de stad Parijs. De Czaar zal zich
eerst naar de begraafplaats Père Lachaise
begeven om bloemen te leggen op het graf
van Félix Faure en dan naar het
Elysée gaan, waar hem en der Keizerin een
diner zal worden aangeboden, waarop eenige
honderden genoodigden zullen verschijnen.
De Sultan is woedend op den Fran"
schen gezant die Konstantinopel heeft
verlaten. Het conflict tusschen Frankrgk
en Turkjje verkeert dan ook tot nu toe
in het stadium, dat men «stille standjes»
meent. Maar volgens een bericht oit Parjjs
zou Frankrjjk voornemens zgn, eerlang
verscheidene aan Turkije behoorende
ei'anden van de groep der Sporaden
(Grieksche zee) in bezit te nemen en die
bezet te honden tot de Sultan aan de
Fransche eischen heeft voldaan.
Het blijkt, dat Dvitschland geweigerd
heeft, bemiddelend in het geschil op te
treden.
SeJert het begin van den oorlog in
Zuid Afrika, zjju door Engelsche agenten
niet minder dan 116.690 paarden en muil
dieren uit New Orleans naar Kaapstad ver
scheept, te zamen voor eene waarde van
omstreeks 15 millioen dollars.
Dat is echt Amerikaansch! Zekere
Willi am Hinshaw, die tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld is omdat
eene vrouw heeft vermoord, boet zgn
straf in de gevangenis van Belleville,
oabjj Michigan City (Indiana).
De gouverneur van den Staat heeft
hem, op zgn woord, voor tien dagen in
vrjjheid doen stellen, ten einde hem toe
te laten zjjne ouders, die erg ziek zgn,
te gaan bezoeken.
Volgens eene AmerikaaDsche spoor-
wegstatist'ek beslaat het spoorwegnet
der Vereenigde Slaten tegenwoordig eene
uitgestrektheid van 193,000 mijlen.
Er loopen op de verschillende ljjnen
ongeveer 38,000 locomotieven en 1,500,000
personen- en goederenwagens.
Op elke 100 mjjlen zgn 529 man aan
het werk en aan loonen wordt ten naaste
bg eene som van 1 1392,000,000 per jaar
uitbetaald.
Het gezam. kapitaal is f 27,578,481,504
en- de dividenden bedragen gemiddeld 51/,
pCt.
Bg die groote getallen zgn, helaas, ook
de cjjfers der ongelukken hoog.
Van Juni 1900 tot Juni 1901 kwamen
7865 menschen op den spoorweg om het
leven en 50,000 werden gewond.
Van de passagiers werd er een op de
2,316,648 gedood en een op de 139,740
gewond.
tigo wjjee aan zjjn eind moest komen. Men
zegt ik weet het niet, ik heb hem nooit
grzien d»t hjj nog gezond en sterk was,
ondanks zjjn leeftjjd, en dat hjj waarschjjoljjk nog
lang zon geleefd hebben, wanneer hjj niet ver
moord geworden was. Watzjjn er toch voor
schuikeu in de wereld. Mjjnheer kent de ge
schiedenis zeker wel
Maar de doodgraver kreeg geen antwoord.
Sorandal had Di*t naar hem geluisterd, bjj
scheen in diep gepeins verzonken te zjjnten
slotte boog bjj zjjn knie ter aarde, leunde me
het voorhoofd tegen het zwar.honteD hek eu
bewoog de lippen alsof hjj een gebed sta
melde.
De doodgraver klikte droevig met het hoofd
en mompelde
Ja, ja.
Ook hij ontblootte het grjjze hoofd en bleef
in eerbiedige houding staan totdat Sorandal
zich ophief.
Deze droogde met zgn zakdoek zgn tranen
af.
Ook de oogen van den doodgraver waren
vochtig, maar dit was meer van den kouden
wind, die er woeide man die altjjd te mid
den van de doodon leefde, w«» tameljjk onge
voelig geworJen.
EentkUos begon de bood. die dea dood
graver op den voet gevolgd wee, zacbt te jan
ken, wenop rjjn baaa bom met de knie aan
stootte en zeide:
Koeei Turk.
