NIEUWE
HDagêlaó voor éfëooró- on SLuió-éCollanè.
's Pausen vrijheid in Italië.
No. 4887.
Dinsdag 10 September 1901,
26ste Jaargang
©0 misdaad 1
BUITENLAND.
kasteel Pierrefite.j
Amerika.
Frankrijk.
Duitschland.
(jODRIIIT.
ABOHTIEMENTSPBIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BÏÏHBAÜ: St. Janstraat Haarleml
/1,10
«1,40
«2,80
«0.03
ACUTE MA «Oir ASITATE.
PBIJS DEB ADVBBTEBTIBW,
Van 16 regels ......50 Cent
Elke regel moer 7Yj
Groote letters worden berekend "naar plaatsruimte,
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contact
Red a o t e ur-U i t g e v e r, W. KüPPERS.
«We hebben den Paus de wereldlijke
heerschappij ontnomenmaar in de uit
oefening van zgn geestelijk gezag is hg
volkomen vrg»; dat is het eeuwige refrein
in den mond van de Italiaansche kerk-
vjjanden, op de klachten des Pausen en
der Katholieken.
Een episode in de Italiaansche Kamer
uit de laatste dagen heeft wederom eens
bewezen, hoe ernstig de vertegenwoordigers
en organen van het officieele Italië het
met de kerkelijke vigheid des Pausen
meenen, en heeft daarmede ook een zeer
duidelgke illustratie geleverd op de jam
merklachten, welke het Opperhoofd der
Kerk in het onlangs gehouden consistorie
heeft geuit.
Bg de behandeling van de onderwgs-
begrooting bracht de afgevaardigde In-
delli de reeds sedert 1865 gevorderde
vermindering der bisdommen ter sprake,
terwjjl de afgevaardigde Laudisi een
wetsontwerp tot regeling van de semina
rian verlangde. Natuurljjk had de ophef
fing van bisdommen geen ander doel, dan
de verbeurdverklaring van hun vermogen
ten voordeele van de onverzadelgke Staats
kas, en met de regeling van de semina-
riën beoogt men de vorming van een
«staatsgetrouwe» geestelijkheid. Maar het
is duidelijk, dat de beide vermelde stoffen
niet tot de bevoegdheid van het Staatsbe
stuur behooren. In plaats echter van de
heeren Indelli en Laudisi op deze om
standigheid opmerkzaam te maken, ging
de Minister van Onderwijs op de gedane
voorstellen in met de verklaring, dat hg
daaromtrent zich zou onderhouden met
zgn collega, den Minister van Eeredienst.
Ter beoordeeling van deze handelwijze
Bchrjjft de Osservatore Romano met juiste
scherpte
«Men behoeft juist niet een geleerde
kop te zgn, om te weten, dat de bisdom-
Hen en seminariën tot de onmiddellijke
FED1LLSTOM.
van het
25)
(Vervolg)
Sorandal stak zgn zakdoek in zgn zak en
Zeide
Hoor eena.
Mgnheer?
Heeft men den ouden intendant geljjk
den baron begraven P
De doodgraver zag hom verwondurd aan en
*ti49
Wat blieft mijnheer
Ik vraag n of men het ljjk van den ouden
Htendant üomiuique bij dat van zjjn meea-
^8f^heeft begraven. Weet ge niet wien ik be-
Ol ja, zeker, maar weet mjjnheer dan
Wat?
Ik hoop niet, dat mjjnheer het mjj kwa-
5* zal nemen, maar ik vind die vraag zoo zon-
«tliog. Weet mijnheer dan niet dat de inlen-
niet dood ia P
"anneer Flick hierbij tegenwoordig was ge-
«zat zon hjj zeker belang gesteld lubben in
kei
geen er op dit oogenblik te zien w*z, hjj
geestelijke jurisdictie behooren, welke de
Paus krachtens goddelijk recht moet uit
oefenen en uitoefent, zooals hij het goed
acht, overeenkomstig de behoeften der be
volking en om redenen, welke hij alleen
heeft te beoordeelen. Op dezelfde wjjze
derhalve, waarop de H. Stoel nieuwe bis
dommen schept en nieuwe seminatiën sticht
tot welzjju van een deel der Katholieken,
evenzoo vermindert hg daarvan het getal,
wanneer hij zulks voor passend houdt.
Het is duidelijk, dat somwijlen bet initia
tief tot een of anderen maatregel uitgaat
van het wereldljjk gezag; maar het is een
onbetwistbaar, op het recht gegronde feit,
dat de Paus dergeljjke voorstallen met
vrijheid aanneemt of met vrijheid afwjjst,
zonder dat iemand heai eenigen dwang
mag aandoen. Het geval van de Italiaan
sche Regeering is echter geheel auders.
Het is een ware verkorting van het gees
telijk gezag des Pausen, welke hier wordt
beoogd; en al waren er ook geen andere
bewijzen hiervoor aanwezig, bewijsgenoeg
is de lichtvaardigheid, (om geen scherper
uitdrukking te bezigen), van den minister
en leek Gallo, die, alsof er gehandeld
werd over iets, hetwelk tot de bevoegd
heid van hem en van de voorstellers be
hoorde, de vermindering der bisdommen
en de regeling der seminariën hoopt te be
reiken door een onderhoud met den zegel
bewaarder, zonder ook maar te laten door
schemeren, dat de Paus de eeuige recht
matige rechter is zoowel wat betreft de
bisdommen ah wat de seminariën aan
gaat. Met deze zaken heeft de wereldlgke
heerschappij zich volstrekt niet te be
moeien, evenmin als zg met de toediening
der Sacramenten iets te maken heeftmaar
dat alles is een complex van geestelijke
rechten, welke de Paus als Plaatsbeklee-
der van Christus heeft uit te oefenen, vrg
van elke inmenging der wereldlgke macht,
die hoogstens een verandering in betrek
king tot het getal der bisdommen aan het
oordeel van den H. Stoel mag voorstellen.
ou zgn kleine oogen zoo wijd mrgeljjk hebben
open gezet, want Sorandal, dia al bleek war,
werd nu loodkleurig in hit gelaat, zgn lippen
werden wit alsof al zgn bloed nt.ar het hart
teruggevloeid was, zgn oogen puilden uit hun
kassen.
Hg wankelde en wanneer hg tilt spoedig het
honten hek gegrepen en zich daaraan vastge
houden had, dan zon hg neergevallen zjjn, m sar
de oude doodgraver was geen fjjn opmerker,
hem ontging alles.
Wat zegt ge mg daarP vroeg Sorandal
met heesehe stem.
Mjjn hemel, ik heb n gezegd zooals
het is.
Ja, hernam Scrjndal, terwijl hjj zich in
spande om wat vastheid ia zjjn item te bren
gen, ik weet he', ik herinner het mg. Domini
que, de intendant, weid niet onmiddellijk ge
dood, zooals zjjn meester. Toen men de mis
daad ontdekte, ademde hjj nog, maar, zooals
men mg verteld heeft, bleef er geen hoop over
hem te redden.
Nu ja. sprak de doodgraver, zooveel is
zeker dat hjj, die hem getroffen heeft, geen
katje was om zonder handschoenen aan te pak
ken. Zjjn geheele hersenpan was verbrijzeld, die
arme Dominique, tn men zou geen soa voor
zjjn leven hebben gegeven, maar de doktere,
mijnheer zal ook wel weten dat zjj verbazend
knap zjjn, de dokters van den tegenwoordi-
gen tjjd, de dokteis hebben zjjn hersens weer
bg elkaar gebonden, zgn hnid dicht genaaid
wat weet ik het, in elk geval, hjj leeft nog,
maar
Wat de regeliüg van het seminarie-wezen
betreft, hier is de vordering der Regeering
nog afschuwelijker; want al mogen zg in
grooter of kleiner aantal aanwezig zgn,
toch kan men voor hen geen andere re
geling vorderen, dan welke de H. Stoel
verlaugt en door het hoogheilig Concilie
van Trente bepaald is en tot dusverre
gangbaar is. De pretentie van Gallo,
hierin naar believen te handelen te zamen
met den Minister van Justitie en Eere
dienst, is één der vele gevolgen van den
abnormalen toestand des Pausen, welke
daardoor is ontstaan, dat men hem geweld
dadig beroofd heeft van het middel, dat
zgn vrijheid en onafhankelijkheid verze
kerde. Het wereldljjk gezag over Rome
handelt niet, zooals somtgds andere, den
H. Stoel vgandig gezinde Regeeringen doeD,
uit overmaat van voorbijgaande, anti-cle-
ricale stemming of uit eigenzinnigheid of
uit een anderen min eervollen hartstocht
maar, nadat de revolutie haar zetel in Rome
heeft opgeslagen, maakte zg en maakt zij
nog de aanspraak, de plaats des Pausen
en ook van zgn geestelgk gezag ingeno
men te hebben en zonder contióle in ker
kelijke zaken te kunnen heerschen en aan
den Paus uit genade nog iets te laten
van hetgeen hem van rechtswege toekomt.
«Deze gedachte keert ook terug, met
prachtige commentaren, in de pers van de
verschillende partgen, die, zoo dikwgls de
Paus een daad van zgn geestelgk gezag
uitoefent, luide aan de wereld verkondigt,
dat het wereldlijk gezag aan den Paus en
aan de Katholieken votstrekt geen hinder
palen in den weg gelegd, maar de groot
ste vrgheid gelaten heeft. Deze houding
vau genoemde pers legt getuigenis af voor
het recht, waarmee de Puus en de Katho
lieken beweren, onder vijandige heerschap
pij te staan, die, wanneer het een of an
deren keer niet in haar kraam te pas komt,
de vrgheid van den Paus van Rome over
matig te hinderen, evenzoo goed op zeke
ren dag den inval kan krijgen om met
Maar P
Och, het is eigenlijk net zoo goed altof
hjj niet meer leefde, zooals men mjj verteld
heeft.
Hoe dat
Na, het schijnt dat het in zjjn hoofd nog
lang niet pluis is, zoodat hoe z#l ik het
zeggen 't is gedaaD, geen mensch thuis meer
daarboven, totaal leeg. Het is mogeigk dat hg
er nog van op zal komen, maar hjj zal toch
niets kunnen veitellen, want hjj herinnert zich
hoegenaamd niets meer, hg is zoo goed als
idioot.
Sorandal baalde lang en diep adem, zijn
hand, die hg een oogenblik tegen zgn borst ge
drukt had, ais wilde hjj het hevig kloppen van
zgn hart bedwingen, zakte weder, zgn gelaat
nam langzamerhand weer de gewone uitdruk
king en het bloed keerde naar zjjn wangen
terug.
Het is te hopen, zeide hg met nog tame-
ljjk onveste stem, dat men een middel zal vin
den om dien armen man nog geheel te genezen.
Hg heeft den moordenaar gezien, dus ook hij
alleen zal hem kunneu noemen,
Och, mgnheer, seide de oude man, ter
wijl hij bedenkelijk het hoofd schudde, als dat
het eeoige is wat hjj te vreezen heeft, dan kan
die schelm gerust gaan slapen. Da dokter, mgn
heer Mongnyon, heeft gezegdDominique is
een levende doode zgn geheugen, zjjn verstand
zjjn verdwenen, voor altijd en er cal geen woord
meer over zgn lippen komen.
Terwgl de goede man sprak, had hij, zonder het
zeil te welen een pleohngen toon aangeslagen
vol aangematigd recht datgene te ontne
men, wat zij naar haar goedvinden ge
schonken heeft.»
Er bestaat kans dat president Mc. Kin-
ley, niettegenstaande de twee kogelwon-
den die hg ontvangen heeft waarvan de
een afstuitte op het borstbeen en de tweede
niet in den buik, zooals is gemeld, maar
die drong door den voor- en achterwand
van de maag en nog niet is teruggevon
den, zal herstellen.
De moordenaar geeft als de oorzaak van
den aanslag op, dat de lectunr van anarchis
tische geschriften hem overtuigd hebben,
dat de regeering der Vereenigde Staten
in het geheel niet deugt. Hg achtte de
beste manier om daaraan een eind te ma
ken, het dooden van den President.
Te Cleveland zgn twee en te Chicago
vjjf anarchisten gevangen genomen, onder
verdenking van betrokken te zgn bg eene
samenzwering.
Frankrjjk en Rusland hebben een over
eenkomst gesloten, volgens welke Rusland
de belasting op verschillende waren, vooral
op den wijn, aanmerkeljjk zal verminderen
en Frankrijk dit weer met andere, vooral
mtt petroleum zal doen.
Yoordat de Czaar Frankrgk verlaat,
zou het verdrag onderteekend worden en
spoedig daarna in werking treden.
De Chineesche prins T s j o e n maakt
uitstapjes in Berlgn. Bloemkransen heeft
hg neergelegd op de graven van keizer
Wilhelm en keizerin Augusta. Ook
op het graf van den in China bg een
brand om het leven gekomen generaal
von Schwarzhoff op het invaliden-
kerkhof liet de Prins kransen neerleggen.
Het verbljjt van het gezantschap in Duitsch
land zal ongeveer 14 dagen duren, waar
van er twee of drie dagen, voor zoover
tot nog toe bekend is, aan de keizerlijke
manoeuvres te Dantzig gewjjd zullen wor
den. Ook in hun Berlgnsch verblijf zgn
de Cbineezen tengevolge van hun beschet
en hg strekte de magere armen uit, als had hg
een voorspelling gedaan.
De hond, die aan zjjn voeten lag, begon kla
gend te huilen.
Kr heerschte een oogenblik stilte, daarna
vroeg Sorandal.
Hebt ge mjj zooeven niet gezegd dat men
naar de bloedverwanten van den baron d'Am-
freville zocht?
Jawel, mjjnheer, maar ziet ge, daar heb
ik al heel weinig veritand van.
Zooveel weet ik zeker, dat men op het kasteel
alles heeft verzegeld, maar wanneer gjj er meer
van weten wilt, en dut zal wel, daar gjj
immers de eenige bloedverwant van den onden
heer zjjt
Ja.
Goed, welnu, dan moat gjj naar mjjnheer
Balladon, den notaris gaan, hjj behandelt de
zaken.
Ah zoo, mgnheer Balladon hebt gjj ge
zegd
Ja, de notaris te S.ict-Denis, me anx
Fliurs, het nummer weet ik ni t, m-.gr gjj zult
het huis toch gemakkelijk vinden, er staan van
die vergalde figuren op de denren geschilderd,
paponceaux noemen ze dat geloof ik.
Goed, dank o.
Sorandal legde een vgf francistnk in de ver
eelte hand van den doodgraver en terwgl de
man zich uitputte in dankbetuigingen, verliet
de bezoeker het kerkhof en keerde met haasti
gen tred naar Pierrefite terug.
(Wordt vervolgd.