NIEUWE
Het gevaar van onzen tip.
No. 4890.
Vrijdag 13 September 1901
26ste Jaargang
©0 misóaaó
B UlTJSft' LAJi D.
abowhhmentspbijs
Per S maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBEkïï: St. Janstraat Haarlems
/1.10
1,40
<2,80
<0,03
PBIJS DEB ADVBBTEHTIBBr,
Van 16 regels50 Cent
Elke regel meer71/,
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte*
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
AGITE MA HOW AGITATE.
Redacteur-Uitgever, W. Ka P PER 8.
Zeker is het waar, dat het gtbrek aan
godsdienst een groot gevaar mag genoemd
worden, waardoor velen in onze dagen tot
onverschilligheid gebracht, zich scharen in
de gelederen der ontevredenen. De moord
aanslag gepleegd op Mc Kinley, doet
doet ons het oog wenden naar de Ver-
eenigde Staten.
In dat land gelooft de meerderheid van
de bevolking niet meer aan het bestaan
ven een God. Aan de Universiteiten zijn
zelfs vele professoren geplaatst in de «god
geleerdheid» doceerende, die in geen God
gelooven. In Amerika heeft iedere kerk,
van welken godsdienst ook, evenveel rech
ten, iedere kerk is even goed als de an
dere, vrijheid, totale vrgheid in godsdienst
®n geloofmen zou beter zeggen totale
vrgheid in ongeloof. Zeer dikwgls hoort
men beweren, dat iemand een oprecht,
goed man moet genoemd worden, als hjj
eerljjk is en voor zjjne familie zorgt. Tqs-
schen twee haakjes gezegd, vele eerljjke
Amerikanen vindt men niet, een derde van
ten leeft in echtscheiding. De Amerikaan-
sche eerlijkheid zullen wjj dan ook maar
huiten bespreking laten.
Geld verdienen, dat is de leuze der Ame
rikanen en reusachtige vermogens stape-
'®u zich op. Het vermogen van een Rock e-
f el Ier wordt geschat op 945 millioen dol-
tar, of 23621/» millioen gulden. Wanneer
men bedenkt, dat de oorlogs schatting, die
frankrijk in 1871 op moest brengen, slechts
275 millioen franks meer bedroeg dan het
hapitaal van den gewezen winkelbediende
Wanneer men zich herinnert, dat de we-
*®ld meende, dat die 5 milliard het rgke
trankrjjk voor immer arm zouden maken,
dan duizelt men bjj de gedachte aan de
°atzagljjke macht, die in de handen van
één man berust.
En wat erger iszelfs tegen een rente
v*ü 4 percent is dat kapitaal spoedig ver
dubbeld. Maar zjjn kapitaal levert onein-
FEU1LLBTOA.
van het
kasteel Pierrefite.
(Vervolg.)
De notaris deed zjjn bezoeker uitgeleide tot
da voordeur, wasr zjj nog eenige plichtpU-
jpgen wisselden, maar toen de deur achter
mandal gesloten was en hjj weer op straat
nam zjjn gelaat een gansch ande'e uit-
"J^ri-g aan.
n m t em op dit oogenblik had gezien zou
8e,ldderd hebben.
/jij« oogen achoten vlammen, hg knarste op
tj. tanden, een dof gebrom deed. zioh achter in
•Ut k-hooren, zjjn hart klopte zoo onstuimig,
een oogenblik moest bljjven staan en zich
e«n muur vasthouden.
Zoo, dsoht ge dat, domkop, mompelde
hoi tetwjjl hj een dreigenden blik naar het
v.1 Van den notaris wierp, dacht ga dat ik er de
?Mr wat, om de partjj gewonnen te geven,
tatk LBn «Kocht te blazen, om de kans voor
hB| 'en te houden, zoolang er nog een drop-
j'aeitP Da
85 ook niet weet wat ik al gedaan
p doel te bereiken.
°tnd ^oed door mjjn aderen vloeit P Dat komt
Itiin* J ook niet wcet wat al gedaan heb om
T1 te bereiken.
hiold op, keek wantrouwig om zioh heen
dig meer. De Standard Oil Co., waarin hij
voor 300 millioen dollar aan aandeelen
heeft, keert sommige jaren 30 percent
uit.
Nu is er slechts een gegeven hoeveel
heid aan edele metalen, aan landwaarde,
aan waarde van spoorwegen, fabrieken,
eigendommen, enz., op de wereld.
Hoe grooter het aandeel van een, hoe
kleiner het aandeel der anderen. Voor den
eenvoudigsten burger is het duideljjk, dat
die te groote onevenredigheid in bezit na-
deelig op de maatschappij werken moet.
De ontzaggelijke kapitalisten, zoowel als
de paria's onzer groote steden, die in de
uiterste ellende leven, gaan als zeker ge
volg der natuurwet, zedeljjk en lichame
lijk ten gronde.
Zoo'u opeenhooping van kapitaal noe
men wjj dan ook een gevaar van onzen
tjjd. De toestand wordt met den dag er
ger en de spanning grooter. De strjjd tus-
schen niets en allesbezittenden kan niet
uitbljjven. Waar eer en roem gekocht kan
worden voor geld, daar wordt ontevreden
heid gekweekt en het leger der anarchis
ten vergroot.
De anarchisten, niet zoozeer de socia
listen, die langzamerhand meer doctrinair
en minder bloeddorstig worden, beschouwen
wjj als het gevaar voor onze maatschappij.
Of dat gevaar nog te bezweren is door
tjjdige maatregelen, door rechtvaardigheid
en recht, kan niet meer met zekerheid
worden gezegd. Wel mag gezegd, dat da-
geljjks brandstoffen worden bijeengebracht
en de mjjn geladen wordt, die door haar
vreeseljjke uitbarsting al wat verschiikke-
Ijjks in de wereldgeschiedenis is, overtref
fen kan.
Amerika.
De moordenaar van president Mc K i n»
ley, is in het belang zjjner veiligheid, in
een onderaardschen kerker opgesloten. Het
•ls vreesde hjj, dat de woorden, die hem ont
snapt waren, konden worden opgevangen, maar
niemand kon hem gehoord hebben.
Het was stil in de strsat, de avond daalde
vreedzaam.
En al die moeite en gevaren zou ik mjj
om niets getroost hebbeD, zette Sorandal zjjn
alleenspraak voort. Neen, neen, duisendmaal
neen, dan kent ge mjj nog niet, wanneer mjj
een hinderpaal in den weg komt, welnu, dan
verbrijzel ik hem.
Hjj hief zjjn arm op tot een vreeaeljjke bedrei
ging en gedurende eenige seconden bleef h|j
zoo onbeweeglijk stsan, den blik strak voor zich
nit gericht, de oogen met bloed doorloopen,
als zag hg iets monsterachtigs in zjjn verbeel-
ding.
Eensklaps scheen er een gedachte bjj hem op
te komen, de gedachte aan iets wst hjj alleen
kende en die hem de lippen deed plooien tot
een wreeden g iaslaoh.
De familie Dorgenr, mompelde hjj veel
zachter, hahaha, laten zjj maar tegen mjj op
treden, zjj zullen mjj niet ongewapend viadeo.
Men heeft toch gelgk als men dingen bewaart,
die oogenschjjuljjk niets om het ljjf hebben.
Men kan nooit weten hoe die vroeg of laat nog
te pas komen.
Langzaam liep hjj voort, zjjn gelaat werd
gaandeweg weer veel kalmer en bjjna overluid
zeide hjj
Komaan, komaan, er is nog niets verlo
ren, integendeel.
Toen huiverde hjj, maar misschien was het
van de kou.
volk tracht hem in handen te krjjgen.
In verschillende steden der Vereenigde
Staten zjjn de herbergiers verwittigd, dat
de vergunning hun zal onttrokken worden
indien zij hun zaal verhuren aan anar
chisten. Te Boston neemt de politie strenge
maatregelen om de anarchistenvereeniging
te ontbinden.
De moordenaar zal waarschijnlijk terecht
staan onder zes beschuldigingen twee
moordpogingen, dragen van verborgen wa
pens en bedreigingen tegen de drie per
sonen die hem hebben aangehouden. Hij
zou alzoo tot 30 jaar vrjj logies en goede
verpleging kunnen veroordeeld worden.
Hoe zorgvuldig de geneesheeren ook
de verwijdering van den kogel hadden be
werkt, bleek Dinsdag-avond bij een con
sult dat twee uur geduurd heeft, dat een
stukje van de jas van den President door
den kogel medegevoerd, niet was verwij
derd. Dit stukje werd uit de wond ge
haald, doch als gevolg daarvan was een
lichte ontsteking der weefsels ontstaan,
die eerst gisterenavond bleek. Het was
noodzakeljjk als gevolg van deze kleine
storing een paar steken los te maken en
de huidwond gedeeltelik weder te openen.
Dit incident kan geen reden zjjn voor
het ontstaan van andere complicaties, maar
het werd toch in het openbaar medege
deeld, daar de geneesheeren die den Pre
sident behandelen, de bulletins volkomen
naar waarheid wenschen te doen zgn. Als
gevolg van deze verwjjdering van de randen
der wonde kau de penezing er van wel
licht iets worden vertraagd. De President
is thans wel genoeg om een begin te
maken met het inbrengen van voedsel
door den mond, in den vorm van zuiver
vleeschnat.
De speciale geneesheer Dr. Mac B e r n e y
verzekert, dat beterschap voortduurt, zooals
duideljjk bljjkt uit het feit., dat reeds voed
sel mag worden ingebracht door den mond.
De vice-president Roosevelt heeft
Buffalo verlaten, hjj zeide, dat naar zjjn
meening de President over een maand zjjn
ambtsplichten weer zal kunnen waarnemen.
Het bulletin, gisterenmorgen te 6 uur
uitgegeven, zegt: President Mc Kinley
had een zeer goeden nacht; de pols is 120,
de temperatuur 100.20 F.
President Mc Kinley wenschte giste
ren de ochtendbladen te lezen, doch dit
werd hem niet toegestaan.
Hg wilde niet langer daar in die itille at» at
bljjven, dat kon miaichien de aandacht op hem
doen vestigen. Hjj liep das voort, met rua igen,
gtlgknoatigen tred en zjjn voetatappen klonken
hoi op den harden grond.
DE ERFGENAME.
Eenige dagen na de gebeurtenissen, die wjj
ia het eerste deel verhaald hebben den 20
December verliet het stoomschip Welling
tons de haven van Liverpool met bestemming
naar H&vre.
De zee wss kalm, ternauwernood bewoog zjj
zioh, want slechts een schier onmerkbaar zuchtje
wind. streek er over heen, maar de lacht hing
laag, bezwaard door grauwe wolken en de ka
pitein bad, alvorens men het anker lichtte, met
een bedenkdjjk gezicht zjjn vrees uitgedrukt, dat
men onderweg door mist overvallen zou wor-
den.
De meeste passagiers hadden zich in hun
hutten opgesloten of zaten in de groote kajuit,
die te hunner beschikking was gesteld.
Slechts een paar vermetelen, ongevoelig voor
de koude, die zjj trouwens in hun zware over
jassen en met hun wollen eaohe-nez wel kon
den trotseeren, wandelden op het dek heen en
weer.
Tot dezen behoorde ook een jonge man, die
aller aandacht op zich vestigde door zjjn fiere
gestalte en zjjo open vrjjmoedig gelaat.
Hjj was groot en forsch gebouwd. Zjjn kas
tanjebruine lokken omlijstten krnllend een re
gelmatig, schrander gezicht, waarin een paar
Te Camden in New-Jersey is giste
ren-avond een man, Stone genaamd, in
hechtenis genomen, onder beschuldiging
tot den aanslag op Mc K i n 1 e y aangezet
on dien gesteund te hebben.
Busland.
Het Journal de St. Petersburg zegt:
De ontmoeting te Dantzig van onzen ver
heven souverein en den Duitschen Keizer
is een nieuw bewjjs van de onverbreek
baarheid der traditioneels banden tusschen
de hoven van Berljjn en Petersburg, even
als van betrekkingea van vriendschap en
goede bnurschap die tusschen de beide
rjjken bestaan. De ontmoeting kan niet
anders worden opgevat, dan als een nienwe
waarborg voor den algemeenen vrede en
voor de goede verstandhonding tusschen
de Mogendheden.
Frankrijk.
Ter gelegenheid van het Congres van het
H. Sacrament te Angers trok aldaar een
plechtige processie nit. Op het oogenblik
dat de benedictie werd gegeven, kwam een
bende socialisten de orde verstoren A bas
la Calotte riepen de goddeloozen en zjj
lieten er op volgen«Leve de socialen
Weg met Christus«Daarna zongen zjj
de Carmagnole.
Hevige botsingen hadden plaats. De po
litie heeft verscheidene rustverstoorders
aangehouden.
Duitschland.
De Norddeutsche Algemeine Zeitung be
spreekt de samenkomst van den Czaar met
keizer Wilhelm als bewjjs van harteljjk
verkeer tusschen de hnizen Hohenzollern
en Romanow en tusschen Daitschland en
Rusland waaraan door niets mag getornd
worden. Graaf Yon 3 1 o w en de heer
Lambsdorff kannen elkander bjj deze
samenkomst als mede-arbeiders van één
politiek begroeten, die zjj in dienst van
hun souvereinen, met volle overtuiging, dat
het belang van hnn beide rjjken in menig
opzicht geljjksoortig, nergens in vereenig-
baar is, voeren. Tot versterking van den
waarborg voor den vrede van Europa zul
len zjj 't hunne doen. Deze politiek slnit
de oogen niet voor vroegere of toekom
stige moeilijkheden. Integendeel, zjj ont
leent daaraan slechts verplichtingen tot
helderblauwe oogen straalden en dat uitliep in
een kleiuen, puntigen baard.
Op de passagierslijst stond hjj ingeschreven
als Olivier Fromentel, van beroep schilder.
Hjj scheen zeer vroolijk gestemd en, torwjjl
hjj op de ellebogen over de verschansing lennde
en in het kalme zeewater keek, neuriede hjj een
lied uit een operetta.
Intassohen daalde de milt, dien de kapitein
bjj het vertrek reeds had voorzien, langzaam
neer en belemmerde »1 meer en meer het uit
zicht de horizon rondom het stoomschip werd
gaandeweg nanwer.
Eensklaps boorde Olivier een zwsre basstem
in het Fransch achter hem zeggen
Verduiveld, dat is een leeljjke mist.
Hjj keerde zich om en slaakte een vreugde
kreet.
Komaan, een landgenoot 1 riep hjj uit.
De man, die voor hem stond kon ongeveer
vjjitig jaar oud zjjn hjj was kort van gestalte,
zwaarljjvig en had een hoogrood gelast.
Mot de handen in de zakken van zjju win
terjas tuurde hjj voor zich uit en monsterde de
lucht met een kennersblik.
Neem mjj niet kw&ljjk, mgcheer, dat ik zoo
vrjj ben n aan te spreken, ofsohoon ik nog niet
het genoegen heb u te kennen, zeide Olivier,
maar aan bcord van een stoomboot behoeft men
de etiquette niet zoo strikt in acht te nemen,
als aan den vasten wal, nietwaar? Het is mjj
inderdaad een genoegen, in u een Fransehman
te ontmoeten.
Werdt vervolgd
IÜ1L1I8C1I CODRilT.
Hfragêlaó voor eSflooró' on SCuió-dCollanó.
*h ti...