NIEUWE
HDagêlaó voor <3tooró- on SCuió-dCollanó.
Hendrik VIII en Eduard Vil.
*0. 4891.
Zaterdag 14 September 1901,
26ste Jaargang,
©0 misdaad
BUITENLAND,
^°uth.
Amerika.
Frankrijk.
Italië.
Duitschland.
I HUT.
ABOBTÏÏHMENTSPBIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
■AJconderljjke nummert
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBBiïï: St. Janstraat Haarlem!
/1,10
«1,40
«2,80
«0.08
PBIJS DEB ADVEBTBNTIBN.
Van 16 regels......50 Cenr
Elke regel meer77i
Groote Mters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
AGITB MA VOST AGITATE.
Redactear-Oitgever, W. KüPPERS.
Naar aanleiding van de eeds-qnaestie
2|d de kroning van den nieuwen Koning
tan Engeland eerst in de maand Juni
T902 plaats hebben. Na heel wat beraad-
'Ugingen is dan eindelijk een eedsformu
lier gevonden, dat niet kwetsend wordt
geacht voor de katholieke onderdanen en
toch voldoende zekerheid biedt, dat eene
Pfotestantsche troonopvolging daardoor in
geene deele benadeeld of geschaad wordt.
De schriftelijke en mondeljjke verkla
ag, welke de souverein bij zjjne troons
bestijging op grond der wetgeving heeft
"f te leggen, zal in de toekomst luiden
«U volgt:
»Ik, Eduard VII, door God» gsnade
toning van het Groot Brittarje en Ierland,
verJediger van kat geloof, beken, betuig en ver
klaar hiermede allerplecbtigst en met de
Heeit goede tronw, in de tegenwoordigheid
Hn God, dat ik geloof, dat in het Sacra
ment van het Avondmaal onze» He9ren hoe.
Benaamd geene transsubstantiatie van het
brood en den wjjn in het vleeich en bloed
r»n Jezus Chriitn» bij of na de consecratie,
'hor welken per»oon ook, plaat» vindt, en ik
geloof, dat de aanroeping en de aanbiddirg
der Maagd Maria of welken anderen heilige
al,oaede het off;r der Mi,, alle oeremo-
niëo, welke thans in de Koomiche Kerk
lB gebruik zjjn, in strijd zijn met den pro-
'e»t»nt»chen godsdienst. Ik beken, beiuig en
'erklaar verder allerplecbtigst in da teger-
*oordigheid van God, dat ik desa verklaring
1,1 *1 hara deelen zonder de mintte restrictie
(♦oorbehond) afleg./1/
commissie, die dit eedsformulier voor
°hing Eduard van Engeland heeft op
geld, bestond uit den Lord-Kanselier,
UEersten-minister Lord Salisbury,
k Q Hertog van Argyl (zwager van koning
d u a r d) de graven Spaneer, Ca-
jj°f?an, Crowo (stiefvader van Lord
°8ebery)Duraven en Lord Tweed-
^Pmerkelpk is het, dat niet een Roomsch-
FED1LLBTOJV.
van het
kasteel Fierrefite.
*8)
(Vervolg)
h,,. Welzeker, welzeker, zeide de man met
'i«t J®' ®jj ook, verduiveld, hat doet mjj ple
kt^ eer een» mijn moedertaal te booren spre-
k«b' „"V*' ik zooveel jaren onder de Engelachen
jjgeleefd.
Nt L® "le vervolgen» terug tot het denkbeeld,
ZOOn. at. k.fl ni(n..r.rntreo, keek Op nieUW
op bedenkeljjken
J looe?en had nitgetproken,
lucht en bromde op
ket even, het ziet er op zae lang niet
lb»n, dat? vroeg Olivier Fromen el, die
«»n lïn rag hgei de verschansing leunde
c«t ''gaar opitak, denkt ge dat wjj slecht
golf w*0,1'en hebben Kjjk een» aan, de
hrnanw-rnood, men zon metnen op
k® lu^ .*,n bet Luiembourg te varen en ik
d ik"1"® een naderenden sterm bespeuren,
a ^®.n g®en zeevaarder, ik heb van die
IÜ hij verstand.
tl "g'a V°fgde er bjj, nadat hjj een trak aan
tit F gedaan en een groote rookwolk voor
o6hla»en had:
Katholiek Peer heeft deel uitgemaakt van
het comité. Ware dit het geval geweest,
men zou niet de dwaze domheid hebben
begaan vaa de aanbidding der H. Maagd
en andere heiligenals zjjnde een Roomsch
gebruik, melding te maken.
Vergelijken wjj dit eedsformulier met
den geloofsregel, opgesteld onder Hendrik
VIII, den stichter der Anglikaansche Kerk,
welken geloofsregel in 1539 door het Par
lement werd aangenomen, dan staat men ver
baasd over de tegenstrijdigheden in den An-
glikaanschen godsdienst van toen en thans.
In de zes artikelen, destijds uitgevaar
digd, heet het: «dat hjj wie Christus'
lichamelijke (wezenljjke) tegenwoordigheid
loochent, geloften van zuiverheid Diet voor
eeuwig verplichtend houdt, het misoffer,
de oorbiecht, het celibaat des priesters be-
strjjdt, met gevangenis zal gestraft en zjjne
goederen znllen verbeurd verklaard wor"
den. Wie hardnekkig bljjft volhouden, of
weer in dezelfde misdaad hervalt, zal met
den dood gestraft worden.
Eerst na 1546 werd de wet der zes
artikelen ingetrokken, het celebaat der
priesters niet verplichtend meer en de
liturgie veranderd. De geloofsleer der An
glikaansche Kerk is vervat in 39 artikelen,
dateerende uit den tjjd van koningin E 1 i-
s a b e t h.
De Anglikaansche Kerk, bekend onder
den naam van high church (hooge kerk)
of episcopale kerk, is staatskerk, die, naar
het nieawe eedsformulier te oordeelen, geen
grooter gevaar kent,dan dat de sonverem ooit
mocht overhellen naar de Katholieke Kerk.
Dat van een Vorst bp de aanvaarding
der regeering een eed wordt gevorderd
om trouw te zweren aan de grondwet des
lands, is begrijpelijk, maar dat van hem
een eed gevergd wordt, waardoor hij zjjn
afkeer en onverzoenlijken haat tegenover
den Roomsch Katholieken godsdienst te
kennen geeft, is onbegrjjpeljjk in onze
verlichte vooruitstrevende en steeds naar
meer vrjjneid verlangende eeuw,
En dan, wat zou het nog zjjn, al» «ij
een» ichipbreuk leden. Het moet wel aardig
zjjn, zoo'n ichipbreuk, ik heb er dikwjjl» ge
noeg naar verlangd, er nog eens een bjj te wo*
nen
De zwaarlijvige man antwoordde op ornsti-
gen toon.
Mijnheer, gij zjjt geen zeevaarder, maar
ik wel, tenminste, ik ben het geweest, wat op
hetzelfde neerkomt. Ik heb langen tijd op zee
gevaren en gij kunt er op aan, dat ik nit er
varing tpreek. Ik zeg dat de hevigrte storm
dikwjjl» minder gevaarlijk is dan de mist.
En bjj voegde er iet» zachter bij
Vooral in een zoo druk bevaren zee als
deze.
O ja, zeide de jonge man, met het oog
op mogelijke aanvaringen, nietwaar?
Jniit.
Ja, sipr'iti, men moet een onaangenaam
oogenblik doorleven, wanneer men zoo eens
klaps nit den mist, op korten afstaDd vao zijn
schip, een donker gevaarte ziet opdagen en tot
de overtuiging komt, dat een bosing onver
mijdelijk i», maar er worden toch lichten aan-
gestoken en men lnidt de klok.
Men schiet zelfs het kanon af, sprak de
zwaarlijvige man, maar dat helpt meestal niet
veel. Is de mist dik dan belet hij dat men de
lichten op verder afstand dan twintig meter aiet
en men hoort het luiden vao de klokkeD eerst,
wanneer het te laat is om den schok te voor
komen. Zalfs het gebnlder van het kanon wordt
gedempt in dia loodzware atmospheer.
Drommels, zeide Olivier, dan bestaat er
Waar bljjft in Engeland de geloofs- en
gewetensvrijheid, waar een Koning het hei
ligste en meest onvervreemdbare recht
van den mensch wordt ontnomen? Een
KoniDg wordt gedwongen van dit recht
afstand te doen om den troon te bestjjgen.
Zulke daden plegen karakterloozen of
dwazen.
Bjj het voorloopig verhoor dat de anar
chiste Emma Goldmann heeft onder
gaan, verklaarde zjj, dat zij den 12en
Juli een onderhoud met den moordenaar van
president Mc K i n 1 e y, den anarchist C z o 1-
gosz had gehonden. Zjj wisselden samen
slechts enkele woorden naar aanleiding van
een voordracht, die zjj te Cleveland had
gehouden. Toen de politie haar hierop
vroeg hoe zjj wist, dat dit den man was
die den aanslag had gepleegd, luidde haar
antwoord: «O, dat leidde ik zoo af uit
hetgeen de kranten vertellen.»
Den aanslag noemde zij de daad van
een gek en niet in overeenstemming met
haar leerstellingen over anarchie
Zeggen wij te veel als wij de FranscheD,
die tot het dolle er aan toe zjjn nn de
alleenheerscher van het Czarenrjjk de demo
cratische Republiek bezoekt, gaan vertel
len, dat de Czaar van Fransche afkomst is.
Een professor in de filosofie aan het
lyceum te Rod ex, de heer Constans,
heeft dit nieuwste nieuws geopenbaard.
Hij heeft het bewezen uit een werk van
den historicus De Ganjal, die lid van
de Kamer van Afgevaardigden was in 1830.
De Gaujal, die vele boeken uitgege
ven heeft over de Rouergue, toont aan
dat de vicomtes de Mill au, die afstam
den van de vicomtes Rouergue, de
oorsprong zijn, waaruit langs vrouweijjke
linie bjjua alle koningen en keizers van
Europa, waarbjj ook N i c o 1 a a s II, zjjn
voortgekomen.
En om hieraan geen oogenblik te laten
twjjfelen, geeft De Gaujal den stamboom
van 30 voorvaderen van den Czaar, tebe-
geen middel om asnvariug te voorkomen en
men moet het maar aan het toerei overlaOn.
Aan Gods genade, sooals wjj zeelui zeg
gen.
Drommels, drommels, herhaalde de jonge
man, ge moet weten, alle gekheid ter sjjde ge
steld, dat het mjj minder sou bevallen onver
wacht naar den ktldtr te gaan, zonder da vol
doening telfs te heblen op het oogenblik van
mijn dood een verheven sonouwspel te genieten.
Een schipbreuk in een hevigen storm, dsn zon
mij wtl toelachen, maar een aanvaring in den
aiir, waarajj men niets ziet, minder, iuhetgi-
heel niet.
De oud-seevaarder glimlachte om de vrooljjk-
heid van zjjn medepassagier en zeide
Gjj zjjt nog jong.
Zei-en-twictig jaar. Ik heb vier maanden
door Engeland gezworven en verlang er nu
vuiig naar, mjjn Fiankrjjk terug te sien, waar
heen ik een mooie verzameling schetsen mee
breng, want ge moet weten, mjjnhoer, dRt ik
schilder ben, ik maak er nsjja werk van om
de schoonheden der natnnr zoo goed ik kan op
het doek over te brengen.
Dat i» een mooi werk, mjjnheer, zeide de
zwaarlijvige man op gemoedelijken toon. Zes-
en-twintig jaar, verduiveld, dan is men in het
beste deel van ejja leven en ik kan mij zeer
goed begrijpen, dat ge srd het bestaan hecht.
Welnu, ik, mijnheer, nu wjj toch zoo vertrou-
weljjk aan het 4 praten zjjn geraakt, ik heb er
mjjn gegronde reden tce om er ook aan te hech
ten, misschien nog sterker dan gjj.
Zoo.
ginnen bjj Bernard, vicomte d e M i I-
1 a n, die in 937 leefde en van de vicom
tes de Rouergue afstamde.
In Frankrjjk zou dus de wieg zjjn van
het geslacht van den vorst, die dit land
nu komt bezoeken.
Uit Rome wordt aan de Rappel bericht,
dat de regeeiingen van Duitschland, Oosten-
rijk, Spanje, Portugal, België en Neder
land tot den Paus het verzoek gericht
hebben, om kardinaal Rampolla de
leiding der staatszaken te ontnemen. De
positie van Rampolla, zegt de Rappel
is onhoudbaar geworden daar het Heilig
College, op drie of vier kardinalen na die
den staatssecretaris bjjstaan, bljjkbaar het
verzoek steun verleent.
Wjj geven dit bericht, maar merken
er op aan, dat de Rappel een blad is,
dat niet het minste vertrouwen verdient
in zaken het Yaticaan betreffende. Z.Em.
kardinaal Rampolla geniet het volle
vertrouwen van Z. H, L e o XIII.
Over de ontmoeting van de Keizers van
Doitschland en Rnsland wordt gemeld
Op het bericht, dat de Czaar met zjjn
jacht de Standaard de Duitsche kust na
derde, stoomde keizer Wilhelm hem met
de Hohenzollern tegemoet. Even over tie
nen kwam het keizerljjke jacht in het ge
zicht, en ook de rechtstreeks uit Peters
burg komende kruiser Swetlana met groot
vorst Alexis. Toen de Standaard langs
de Hohenzollern voer, paradeerden de be
manningen van de twee jachten in het
want, en de muziek speelde de volkslie
deren, terwijl onder drie hoera's van de
equipages de gebraikeljjke saluutschoten
door de oorlogsschepen gelost werden.
De Czaar giog in zjjn stoomsloep met
graaf Lamsdorf en het gevolg aan boord
van de Hohenzollern. De Keizer wachtte
hem aan de staatsietrap op, en beide mo
narchen omarmden elkaar zeer hartelpk.
Na de compagnie die de eerewacht vormde,
geïnspecteerd te hebben, begroetten zjj den
intnsschen ook aangekomen grootvorst
Alexis, en begaven zich toen beiden naar
het promenadedek, waar zjj druk bleven
praten tot aan het ontbjjt.
Aan het middagmaal aan boord van de
Ja, het is sooals ik n zeg. Kjjk, ik weet
natnurlyk niet of gjj in goeden doen zijt, maar
in elk gesal, gjj reist rooi nw pteizier, dus
moet ge niet zoo erg schraal bjj kas zjjn. Bo
vendien, gjj hebt het leren waariehjjnljjk nog
niet van den donkeraten kant leeren bekjjken,
maar stel u eens een man van diie-en-rjjftig
jaren voor, een oud-zeeman
Bier hield hjj eren op om adem te schep
pen, zooals hjj ia het begin van het gesprek
reeds had gedaan, toen hernam hjj
Stel u roor, seg ik, een oad-seeaan, die
zoowat overal heeft rondgezwalk', op alle seeën
zonder dat hjj er meer bij gewonnen heeft, dan
dat zjjn huid geblakerd is, zjjn beurs is ledig
gebleren. Hjj is getrouwd, heeft een doohter,
misr geen geld.
Van familie, geen spoor. Hjj heeft wel
een verren bloedverwant, die schatrjjk, million-
nair moet zjjn, maar die bloedverwant heelt
nooit iets aan hem gelegen laten liggen, het is
net soo goed alsof hjj hem niet had, hjj hoort
nooit iets ran hem.
Ten slotte gaat de reederjj, wasrroor hjj raart,
op de il sob, bovendien dat rnsteloos zwerven
is hjj moe, hjj wil ook wel eens bjj vronw en
kind blijven, daarvoor is men toch getrouwd
Na veel moeite krjjgt hjj een mager baantje ain
den wal, aan een haven van Engeland, Cardiff.
Daar heeft de oud-seeman zeven jsar geleefd,
treurig, met de grootste sorg om van zjjn trac-
toment rond te komen.
Werdt otrvulfd.)
lOo
