No 4910 Maandag 7 October 1901. 26ste Jaargang. TbaaBlaè voor cfflooró- en Zuió-eXollanó. Een slachtoffer van het anarchisme. Se misdaad T 15 U IT WJN'LAJND, BXJ R E A USt. Jansstraat. Haarlem. 48) kasteel Pierrefite. Italië. Amerika. Engeland. België. Frankrijk. Wordl vervolgd.) IIEU CO I ABONNEMENTSPRIJS. Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40 Voor het buitenland 2,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. Toen de Engel des Doods zjjn vleuge- en uitspreidde over den eersten en hoog- "teo beambte der Vereenigde Staten, werd ^et Amerikaansche volk tot in het diepst Vau het hart treurig getroffen. Na de hoopvolle berichten, onmiddellijk Da den aanslag verspreid, werden bigde Verwachtingen tot behoud van den Presi dent gekoesterd. Een plotselinge weder- lQstorting van den gewonde deed echter alIe hoop verdwijnen. De aard der wonden tooest, weliswaar vanat den beginne, de 8®nezing als buitengewoon twijfelachtig °eu schjjnen, maar de opvatting der voor- ®a8mste geneesheeren, die alles slechts Van de beste zjjda schenen te beschouwen deed zeer weinige personen op de moge- Jkheid van een zoo onverwachten sehie- flken dood rekenen. Volksstem uit De Pere, Wisconsin, 66,1 blad dat niet tot de politieke partjj Taa den vermoorden President behoort, 8°hrjjft over hem Set volgende «Het edele karakter van Mc Kin ley goedmoedige zachtzinnigheid van zjjn arN zjjn innemende omgang, zijne roe ide liefde voor zjjne levensgezellin en diep godsdienstig gevoel maken zjjn °°d, door de hand des sluipmoordenaars, ""fier den betreurenswaardig. Wat som- ook van de staatkunde van Mc j^.'^ey moaen denken, zoo verdient van 'oy mogen denken, zoo 1Q zöu privaat leven ten volle de hoog ac'kting, die Di hjj in alle kringen genoot. 8 laatste stonden van den zwaar beproef- ^un brengen hem veel nader en in- 8®r tot onze menschsljjke waardeering, 11 oen achtjarige ambtstermijn dit bon hebben. De teedere bezorgdheid, 8 de stervende voor zjjne geliefde echt- ^eQo°te aan den dag legde, zjjne stilzwjj- geode lgdzaamheid en zjjn onwrikbaar 'ouwen op God betuigen beter dan het andere, dat met Mc K i n 1 e y een ha x christen is heengegaan, en de natie "teer dan reden een harer waar- heeft a'88te Mc zonen te betreuren.» - K i n 1 e v is gestorven als een held. 'aatste woorden waren «Het is Gods Zjjn wil, niet da onze geschiedde.» •ben^' oogenblikken verne- nog het volgende °eu alle middelen die der geneeskun- jQ dienste stonden om den President ken leveD Ee houden vruchteloos ble- kin' Werden iu aller jjl zjjn naaste betrek- g8n gewaarschuwd. -^J^°estand verergerde en het was dui- V1 L L B T ON k61 dal zfjn blik niet viel op Reh'116 ^oek, waarop Olivier alleen naar acki!derdU^en* portret vbd Giièle had ge- co^.a' *1 Tarjjg gekomen om een groot aan bid n00dtti88it8 te verrichten en daar hjj zjjn "er» 'g had nam hjj afscheid van de broe- *61), 0 a morsten bnn belofte nog hernieu fiten. volgenden Tiasdag te komen di- a'«t 8 "elt ot« vooral nitt teleur. Dat zou g. ÏÏD- "ood. tttsy888 l°o goed onze hartelijke groeten hvie, u* Dorgeur over te brengen, zeide de ^cqafj011 8sn nifjeffïouw uw dochter, voeg- Hjj a er bjj. Oedo.l dia eenvoudige woorden mot een ber» j g gesproker, want het verwonderde dat 2jj„ broeder in het geheel met over het (1,je sprak daarin ZBg bjj een geheim. van het Vervolg.) delijk, dat het onvermjjdeijjke niet lang meer kon uitblijven. Bulletin na bulletin werd uitgegeven en rondgesein^, by elk bericht werd met angstig hart op bemoe digender nieuws gewacht, he aas, elk te legram duidde aan, dat op herstel niet langer kon gehoopt worden. Mevrouw Kin ley, zijn bloedverwan ten en intieme vrienden waren geschaard rondom het sterfbed van den edelen en geduldigen lijder. Zyn dood was nabjj, zjjn adem kon nauwelijks meer worden waarge nomen, zijn pols sloeg bijna niet meer en zijn handen en voeten werden koud, maar Mc K i n 1 e y was nog in leven en de geneesheeren waren niet in staat te be palen of deze toestand nog minuten of wel nog uren zou duren. Dr. Janeway, de beroemde specia list in hartziekten, die te middernacht van Naw-York was aangekomen, stemde met de overige artsen overeen, dat geene hoop meer overbleef. Om 2 uur 15 mi nuten had president Mc K i n 1 e y opge houden te leven. In den voor-avond, toen het duidelijk werd, dat de doodstrijd weldra zou ko men, daar bij gedurig in bewusteloosheid verviel, werd den zieke by herhaling oxygen toegediend om hem tot bezinning te bren gen. In een dier heldere oog nblikken gat hjj te kennen, dat hjj van zjjne echtge- noote verlangde afscheid te nemen. Toan de bedroefde gade het vertrek binnentrad, t okken zich de geneesheeren aan het venster terug. De ernstige gelaatstrekken van den stervende helderden op en met een lichten glimlach ontving hjj haar als zjj hem de haud reikte, zij zette zich op een stoel aan de sponde en hjj hield zy,.e hand in de hare. Trots hare eigene zwakke gesteltenis hield zjj zich moedig. Het afscheid dat Mc K i n 1 e y van zjjn trouwe en liefhebbende gade nam, was hartroerend, waarna hjj neuriedeNearer my God to Thee*. Eu duideljjk sprak de stervende eeu weinig later«Vaartwel allen, vaartwel.» Toen de geneesheeren hem even daarna weder vernieuwde middelen wilden toedie nen, om zijn levensgeesten op te wekken, verzccht het slachtoffer van anarchisten- haat, lispelend, dat men hem zou laten sterven. Van toea af werden dan ook geene mid delen meer toegediend en de pols werd al zwakker en zwakker. Mc K i n 1 e y verzonk als een kind, kalm en tevreden, in een diepen en eeuwigen slaap. Uit alle deelen der beschaafde wereld zjjn telegrammen van rouwbeklag ont- Hat gelast van Dorgeur werd droefgeestig. Aoh, het araae kind, mompelde hjj, ter- wjjl hjj mismoedig de schouders ophaalde, wat zou zjj daarvan begtjjpen, helaas Nu, tot .Dins dag, heeren, giug hij weer wat opgewekter voort, op het kasteel Pieircfite, twixsig minuten van het station, de weg wjjst zich vanzelf. Nu ga heen, ik heb nog veel te doen. Tot Dinsdag. Toen zjj weer alleen waren, keek Jacques zwjjgend zjjn broeder aan, maar deze had het gelaat afgewend en bleef eenige schreden van hem verwjjderd staan. Wat is er, Olivi.r? vroeg .hjj, scheelt er iets aan Neen, niets, ik verzeker het u, zeide Oli vier, terw^l bij zich tot een glimlach dwong. De ander echudde het hoofd en vroeg weer Had ik ongeljjk toen ik dis uitaoodiging aannam Ocgeljjk Misschien wel. Wat moeten wjj er doen Wjj zouden dien braven man bepaald ver driet hebben aangedaan met te weigeren. Hjj sprak in zulke vriendschappelijke bewoordingen over n, dat ik nu al genegenheid voor hem 'voel, dat wil ik u wel bekennen. BtSte Jacques. Maar kjjk, uw gezicht is geheel belrok- ken, ge liet er uit alsof u iets hinderde, alsof ge niet op uw gemak waart. Naen, ik verzeker u, dat ge n vergist. Waarom stelt go geen vertrouwen meer in uw oudereu broeder vroeg Jacques op MNTJE PBT.TS DER ADVERTEHTIEN. Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant AGITE MA NON AGITATE. 50 Cents. 71/. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicitè Etran oïre G. Lj. DAUBE 8f Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre van gen. De Europeesche Regeeringen vooral legden diep leedwezen aan den dag over het overljjden van den President. Toen Z. H. Paus Leo XIII het treurig nieuws vernam, werd de H. Vader be droefd en tranen rolden over zjjn wangen. Z. H. bad een uur lang voor de ziel van president Mc K i n 1 e y. Niemand werd by den Heiligen Vader toegelaten. De gouverneurs der verschillende Sta ten schreven een dag van rouw uit en de Bisschoppen zonden een schrjjven aan hun onderhoorige geestelijken, om bjjzon- dere H. Diensten voor den overleden Pre sident op te dragen. Alom werd met den grootsten lot over president Me K i n 1 e y gesproken en allerwege heerschte in de Vereenigde Sta ten onmiskenbare teekenen van rouw en droefheid. Ten tjjde van den verschrik- kelyken moord was Mc K i n l e y op het toppuDt zjjner populariteit, en zjjne ver diensten als privaat burger, als soldaat, als staatsman worden algemeen erkend, zoozeer zelfs, dat het te betwjjfelen valt of er ooit een president te Washington zetelde, die inniger door het volk werd bemind. Z. Em. Mgr. Rinaldini, nuntius te Madrid, beviudt zich op dit oogenblik te Rome en is in byzonder gehoor ontvan gen by Z. H. Leo XIII. Mgr. Rinaldini is zeer ontevreden over de handelwjjze vau het ministerie- Sa g a s t a ten zjjneu opzichte en heeft verzocht niet op zjjn po3t te moeten terug- keeren, tenzjj voldoening gegeven wordt. Mgr. Rinaldini was inderdaad met verlof gegaan, na de verzekering te hebben bekomen, dat geene enkele beslissing zon genomen worden gedurende zjjne afwezig heid, betrekkelijk de Spaausche kloosters. Nauwelijks echter had hij Madrid verla ten, of het Ministerie liet een decreet verschjjuen, hetwelk het begin is van een veldtocht van vei volging tegen de kloosters. De heer Richard Ferris, die gedu rende vijftig jaar president van de Bank te New-York is geweest, zal een toevluchts oord voor gewezen millionairs stichten. Hij heeft reeds een kasteel voor dat doel aangekocht, bygestaan door gelden, welke een ander origineel, Samuel Pingle, verschafte. In het toevluchtsoord zullen enkel lieden opgenomen worden, die na hun fortuin gemaakt te hebben, dit weder hebben verloren. Van dit soort ziju er heel wat lieden in Amerika te vinden, zoodat het kasteel wel spoedig propvol zal wezen. Anarchie. Naar aanleiding van den moordaanslag op Mc K i n 1 e y, gaf W i l- cacht verwijtenden toon. Ge kant zeggen wat ge wi't, ik zie maar al te dnideljjk dat het ten of ander verdriet u kwelt. Zon het u geeo verlichting kunnen geven iemand deelgeooot te maken van uw geheim P Olivier bleef zwjjgen. Jacques, dia zich niet liet ontwapenen, her nam Waarom hebt ge mjj niets verteld van dat avontuur aan boord Waarom hebt ga mjj niet gezegd, dat gjj zoo gelukkig zjjt geweest een menschenleven aan den dood te ontruk ken Spreek niet van bescheidenheid, t?gaaover mjj kunt ge die r<ist hebben, want ik baa op uw edele daad even fi r als gjj het icchthebt er op te zjjn. Neen, neen, door bescheidenheid is uw stilzwijgen nitt opgehelderd, Er is iets anders. Wet? Zeg het mjj. Maar Olivier s'.ond dear nog altijd in de zelfde houding, met het hoofd op de borst ge zonken, en sp'ak geen woord. Eensklaps gi tg er Jacques een licht op, hjj wets met ni'gestrekten arm naar de kleine schilderjj, die weer op haar plaats hing en zeide Dit portret. Jacqufsl riep de jouge schilder smee- kend uit. Dat is de dochter van den man, die zoo- even hier was, het meisje dat ge gered hebt. Ja. Olivisr, ge bemin, baar 1 O I spraak zjo nia», «pre y zoo niet, mom- pelde de jongeoian op «offlbtrd toon. Mat*r wat is er dan too a P riep Jicques uit# liatn J. Bryan het volgende interview: «Eene vrjje regeering moge omverge worpen worien, maar kan niet hervormd worden door hen, die het gebod «Gij zult niet doodslaan» overtreden. Ouder eene regeering zooals de onz», kan al wat ver keerd is door de wet hersteld worden, en de wet heeft het volk zelf in handen. Regeeringloosheid kan niet verschoond noch geduld worden. De man die voorstelt om een publiek onrecht recht te maken door het leven aan een menscheljjk wezen te ontnemen, stelt ziehzelven buiten de wet, en kan derhalve voor bescherming geen beroep doen op de regeering, die hjj verwerpt. Hij neigt tot den terugkeer van barbaarschheid, waarin iedereen op eigen risico zijne eigene rechten moet ver dedigen en zjjn eigen onrecht moet wre ken. De straf voor den gemeenen moor denaar en de met hem saoiengezworenen, zoo er die zijn, zon eene waarschuwing moeten zjjn voor allen, die naar anarchie streveD, en hun doen verstaan, dat, ter- wjjl dit land een toevluchtsoord is voor allen die vrijheid beminnen, het eene on gastvrije plaats is voor al degenen, die hun hand opheffen tegen eiken regeerings- vorm.» Uit Nieuw—Orleans wordt gemeld, dat aldaar weer een nieuwe party van 1100 paarden voor het Engelsche leger iu Zuid-Afrika is ingescheept. De anarchiste miss Emma Gold man, hesft een heele reeks voordrachten aangekondigd over «De philosophie van het anarchisme». Zy zal een rondreis door verschillende steden maken en met Chi cago beginnen. De politie is ditmaal meer bevreesd voor het lot der dolle propa gandiste dan voor haar propaganda zelve. De Engelsche regeering raapt alle nog beschikbare soldaten bijeen. Alle mannen van het 8ste jen 9de regiment Lanciers en van het 18de en 19de regiment hu zaren te Dover liggende, hebben bevel gekregen zich gereed te maken om naar Zuid-Afrika te vertrekken. Het aantal der beschikbare manschappen wordt niet ver meld. Groot kan het getal niet zjjn, daar reeds velen vroeger ziju vertrokken. In de kolenmijnen der provincie Luik heelt de werkstaking niet den omvang aangenomen zooals de leiders zich dien hadden voorgesteld. Men schat het aantal stakers op 6 a 7000 man. De staking is aldaar dus nog verre van algemeeD, in het koleubassin vau Luik werken onge veer 30.000 man in de mjjnen. De stakers zjjn zeer rumoerig. Te Jem- mappes vielen zij een hunner patroons aan, die echter twee hunner op eeu revolverschot tracteerde. De gewonden zijn gearresteerd. Te 8t. N colas naby Luik heeft de gendarmerie op de stakers gecharcheerd. De commissaris van politie werd zelfs omver gereden. Het volk is er zeer op gewonden. Een vreeselijk geval heeft zich voor- HtJ-aav, hernam Oiiviar, hebt gjj dan niets bemerkt, hebt ge het nog niet begrepen Wacht eens, ja, sooeven verwonderde mjj de toon, waarop mijnheer Dorgeur over «jjn dochter sprak. Jacques sag aan de gelaatsuitdrukking van zjjn broeder, dat hjj dicht bjj do waarheid was. Hjj vervolgde: Waarom zaide hjj, dat zjj niet in staat was dankbaarheid jegens u te gevoelen. Waarom zaide bjj, dat zjj er toeh niets van begrjjpen zou, wauDeer hjj haar onze groeten over- biacht Eansklape begreep hjj het en hj) verbleekte vau schrik, I» zjj Ja, antwoordde Olivhr op bitteren toon, het bekoorljjke meisje, wier gelaat ik nog slechts zeer onvolkomen heb afgebeeld, is slechts een lichaam zoDder ziel. Uitwendig is zjj een vol maakt schoone vrouw, inwendig is zj niet meer dan een klein kind. Op haar twintigste jaar weet zjj nog niet veel meer, dan toen zjj ter wereld kwam. Zjj begrjjpt niets van hetgeen er om haar voorvalt, zjj is een simpele, een idio'e. Olivier had de woorden met bevende stem gesproken. Hjj was doodsbleek en toen hjj zweeg, beet bjj zich op de lippen om zjjn outroermg te verbergen. Ondanks de moeite, dza hjj deed om sicie bedwingen, kwamen hem de tranen XX. de ""jacquet sloeg zjjn broeder met schrik gade. j gedaan in de smeltovens der Maatschappij van Marcinelle et Oouillet te Charleroi. De ingenieur L a m a 1 kreeg bjj het nazien van een reparatie een straal gesmolten en kokend yzer over zich heen, waardoor hjj geheel bedolven werd. Aan redding viel niet te denken. Zjjn lijk had niets menscheljjks meer. De paters Jezuïeten, waartegen in hoofd zaak de wet op de kloosterorden is ge richt, hebben geen machtiging aan de Re geering der Fransche Republiek willen vra gen om te mogen blijven omdat zjj wei geren zich aan de wet te onderwer pen, niet uit eenig geheim of poli tiek doe], maar omdat de wet tegen de kloosters hen kwetst als vrjje mannen als burgers, als katholieken en klooster lingen, omdat de wet de onvervreemdbare rechten der Kerk schendt, zooals de Paus zelf het geschreven heeft. De wet tegen de kloosters is niet alleen in zich zelve slecht, maar wordt nog verscherpt en ha- teljjk gemaakt door de uitlegging, welke de kerkvervolgers er aan geven om de Kerk te treffen. De paters Jezuïeten kiezen den weg der ballingschap, zjj verlaten Frankrijk, omdat zij de vechten van den H. Stoel, hunne eigen rechten, hunne onafhanke lijkheid en hunne waaidigheid niet mogen en willen prjjs geven aan een wet tegen de Kerk. r/Het is een pjjoljjk besluit dat wjj gedwon gen zjjn te nemen, zoo eindigen de Paters Provincialen der Jezuïeten hunne verklaring. Al de werken, waaraan wjj ons leven gewjjd hadden, zjjn met vernietiging bedreigd. Op dit uur, nu de toekomst ons zoo duister acbjjnt, doet het oss leed Diet meer te knnnen wer ken voor het welzjjn van Frankrjjk en zelfs betreuren wjj het in gevaar brengen van de goede instellingen di) niet zonder eer en zonder nut waren voor het laad. Nochtans, wjj verklaren het, wjj hebben in de ziel geen bitterheid jegens degenen die oas veroordeelen, wjj ver geten niet dat wjj de leerlingen zjjn van Hem, dia gezegd heeft//Bidt voor degenen, die n vervolgen." Moge de barmhartige hand Gods Frankrjjk tegenhouden op de noodlottige hel ling waarop men het meesleeptdat is ons vurigste smeekgebed.# Een waardig afscheid, een verheven vaarwelgroet geven de Jezuïeten hier aan hun ondankbaar Vaderland. Het toont grootheid van ziel tegenover het sata nisch geweld waarmede zjj van hun ge boortegrond worden verdreven. Z Em. kardinaal Langénieux, aaitsbisschop van Reims, door den Paus, belast met de wjjding der nieuwe kerk vau den H. Rozenkrans te Lourdes, heeft bjj die gelegenheid een herderlijk schrjj ven afgekondigd, waarin hjj nogmaals krachtdadig protesteert tegen de wet W a 1- d e c k-R o u s s e a u. Dat protest luidt als volgt //Sadert lang reeds, ljjdan in Frankrjjk de geloovigen van de vjjandscbap der opeab ra machten, de kerkvervolging wordt met den dag brutaler en stoutmoediger Onze kloosters wor den de eenen na de anderen gesloten, de kloos terorden gaan in ballingschap de vrjjheid zoa- Hjj begreep wat O.ivier zoo droefgeestig maakte. Mjjn arme Olivier, mjjn arme jongen stamtlde hjj, tertvjjl hjj vruchteloos naar betera troostwoorden zocht. Hjj stak zjjn hand naar den jongen man ni', Olivier greep dij, leunde met het hoofd op den schouder van zjjn broeder en barstte ia tranen uit. Deo volgenden Diasdag, 6 Januari, om halt- vjjf 's middags, waren de twee broeders Fro- mentel aan bet Noorderstalion en stapten daar in den tnin om zich, zooals z'j aan Dorgeur beloofd hadden, naar Pierred e te begeven. Da hoofdcoaducteur had het sein tot ver trekken raeds gegeven, toen het portier van de coupé, waar z) ziten, werd opengerukt en nog een reiziger met groot) haast instapts. Hjj was een maa van veerng jaren onge veer, hoog van gestalte, met een gebüdend voorkomen, zwart haar en knevel en leven dige oogan. Hjj was in een pels gehuld en rookte een sigaar. Nauweljjks zat h{f of hij tikte even san deo rand van zjjn hoed en vro)g aan zjjn mede reizigers Het rjoken hindert den heeren toeh niet t

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1901 | | pagina 1