NIEUWE
Tlooró' en Sniió-
Amsterdamsche Brieven.
'No. 4923
Tinsdag 22 October 1901
26ste Jaargang,
©e misdaad
nu lTiSJNbAJND.
feuilleton.
kasteel Pierrefite.
riic*
Buitschland.
Rusland.
Amerika.
abobtstementspeus.
Pel 3 maanden toot Haarlem
y0or de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Yoox het buitenland I 1
Afzonderlijke nummer»
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen,
BUBBAU: St. Janstraat Haarlem!
/1,10
«1,40
«2,80
«0.08
PBIJS DEB ADVEBTEIÏTIHBT.
1_6, regelaCen ts
Elke regel meer71^
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte!
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
AGITE MA HOUT AGITATE.
Redaeteur-üitgever, W. K3PPER8.
19 October 1901.
Het is een feit, dat de vieligheid te Am
sterdam in den laatsten tpd heel wat te
wenschen overlaat en het is een magere
troost voor de bewoners der hoofdstad,
dat ook in andere steden de inbraken en
nachtelijke bezoeken aan kantoorlokalen,
magazjjnen etc. eer toe- dan afnemen. Ook
de terugkeer der Amsterdamsche famiLen,
die den zomer in het buitenland ot op de
badplaatsen doorbrachten, heeft weinig ot
geen verandering gebracht in dien toestand
en er gaat bjjna geen dag voorbij, dat
niet de courant de een of andere inbraak
vermeldt. De brutaliteit der dieven houdt
gelijken tred met hunne steeds toenemende
geslepenheid, de verbetering hunner werk
tuigen en met de teleurstelling der
politie, die hier of daar wel eens een goe
den slag slaat, maar even vaak of nog
vaker hare pogingen ziet mislukken om
de daders achter slot en grendel te krijgen.
Mercurius de maatschappij voor verzeke
ring tegen inbraak, moet, dunkt me, haar
ledental wel voortdurend zien stjjgen,
is het voor velen toch ruim zoo goed zich
te verzekeren tegen inbraak dan tegen
brandschade.
Nu is de mensch altijd geneigd, de
mensch, die nadenkt ten minste naar
de oorzaken van het eene of andere ver
schijnsel te zoeken en dan heel natuur
lijk vraagt men zich tegenwoordig dus
wel eens af, ot de menschen in dezen tjjd
meer geneigdheid bezitten om zich het goed
van een ander toe te eigenen dan in vroe
ger tijden, ot dat misschien de buiten
gewone diefachtigheid, waarmede men zegt
dat sommige wilde volkeren behept zjjn,
naar de hoofdstad van ons land is over
gewaaid. Wjj hebben in den laatsten tjjd
hier nog al bezoek gehad van wilde stam
men Ashantgnen, S'jedaneezen, vuuretende
fakirs en weet ik, wat nog al. Wij
kunnen toch moeieljjk aannemen, dat de
van het
61) (Vervolg)
Hjj schoof sijn fauteuil wat dichter naar haar
toe en zeide langzaam, met den klemtoon op
ieder woord
Hebt gjj dan vergeten, dat gij van mjj
afhankelijk zjjt, dat ik u in mijn macht heb,
dat het mjj maar één woord behoeft te kosten
om u in het verderf te storten
Zjj mompelde
Mijnheer
Uw brieven.
Opnieuw boog zjj het hoofd, in den weerstand,
dien tjj had getracht te bieden, had tjj al haar
kracht aangewend, thans was zjj machteloos,
zjj beefde, zjj gevoelde zich overwonnen.
Hjj hernam
Uw brieven, de brieven die uw vader
geschreven heeft aan dokter George Villers, die
brieven, die hjj mjj op zjjn sterfbed heeft ge
geven, 0 I zjj bewjjzen duideljjk dat uw vader
een misdadiger was en tevens geven zjj de ooi zaak
aan van den ongelukkigen toestand uwer dochter,
01 heb medeljjden, stamelde zjj smeekend.
zwjjg.
Amsterdammers die diefachtigheid en in-
brekerslust van hunne voorouders hebben
giërfd en dus als erfelijk belasten vrij
spraak van schuld of ten minste consideratie
zouden kunnen pleiten geljjk een zekere
notaris, die zjjn boel in het honderd heeft
laten loopen en zijne zaken onafgedaan
liet en zich vrij trachtte te puiten door de
bewering dat hjj erfeljjk belast was met
de zucht om niets uit te voeren. Maar
ik vergat haast, dat in de voordrachten van
Prof. Kuhn in Mei 1900 te Amsterdam er
op gewezen werd, dat al die herediteit
en dat erfeljjk belast zijn maar praatjes
zjjn en dat juist de nakomelingen een stre
ven toonen om terug te keeren tot den
toestand, waarin de voorouders waren, vóór
dat zjj met de eene of andere verkeerde
neiging waren belast.
Pas heeft een geleerde het een of ander
beweerd
Of dra komt er een snd.r, dia het weer
wegredeneer!.
Ik weet zeker, dat ik niet woordeljjk
jaist citeer, maar zóó ongeveer is toch ie
geest van De Genestet's versregelen.
Doch genoeg over die inbrekerij en hare
oorzaken, - - de gevolgen zjjn van veel
meer belang, vooral voor hen, die er van
dichtbjj in betrokken zjjn.
Alleen vind ik maar, dat het tegenwoor
dige stelsel van opvoeding om den mensch
van het kwaad af te houden, alléén door
hem bet goede als goed te doen kennen,
zonder vrees voor straf of hoop op beloo
ning tot nog toe ook al heel weinig zicht
bare vruchten heeft voortgebracht en dat
de menschen er nog weinig op verbeterd
zjjn. Ea aan de Amsterdamsche straat
jeugd hst allerminst merkt men veel van
den zedeljjken invloed der nieuwerwetsche
zachthandige, zoetsapp'ge en breedsprakige
opvoedings- en verbeteringstheoriën.
Binnen enkele dagen zal in onze hoofd
stad nog eens weer een nieuwe aanslag
worden gewaagd op onze beurzen. Niet
voor de belastingen, neen. Tot onze bljjd-
Niet waar, gjj zoudt die brieven gaarne
willen hebben. Met welk een vreugde, is '1 niet,
voudt gjj ze in het vuur werpen, ze zien ver
branden 1 Wear zjjn zjj? 01 miischien zjjn zjj
verborgen op een veilige plaats, miischien ook
heb ik ze hier, bjj mjj, in den zak van mjjn
jas. Dan zou het voor mjj voldoende zjjn wear
in deza fauteuil te gaan z tten en te wachten,
terwjjl ik met u over alledaageche dingen sprak.
Dan, wanneer mjjnheer Dorgeur binnentrad,
kal®, tevreden, verheugd zjjn vrouw en zjjn
dochter hoe ongelukkig zjj dan ook zjjo mag
te zullen weerzien, zou ik hem slechts dat
pakje brieven behoeven te geven en te zeggen:
Hier, mjjn waarde, leis dat eens, dat is een
geheim der familie van uw vrouw, waarin gjj
wel belang zult stellen.
Van hoofd tot voeten bevend van afgrijzen,
smeekte de ongelukkige mevrouw Dorgeur
Zwjjg, 0 1 zwjjg 1
Hjj deed alsof hjj haar niet verstaan had en
ging voort
We', hjj zou van schrik dood neer kunnen
vallen, det is best mogeljjk, want hjj is van
een zenuwachtrg gestel. T.ouwens, dat zou in
deze omstandigheden nog een geluk voor hem
Of wel, in zjjn woede dat hjj zijn leven lang
bedrogen was door de vrouwdie hjj lief
had, zou hjj haar kunnen dooden, omdat zjj
hem gedurende zooveel jiren bad voorgelogen,
hen. een liefde had onts olen, waarop zjj, als
de dochter van een misdadiger, geen recht bad
hjj zou op haar het ongeluk ijjner dtcaier
kunnen wreken. Ook zon hjj krankzinnig kun-
schap moehten wjj vernemen, dat wjj, God
zjj dank, ontsnapt zjjn, maar ook slechts
eventjes ontsnapt aan het nog een kwart
slag aanzetten der schroef voor de gemeen,
tebelastingen. Neen, de aanslag komt van
een andere zjjde. Eene algemeene collecte
langs de huizen zal gehouden worden voor
de vrouwen- en kinderkampen in Zuid-
Afrika en niemand, die het hart op de
rechte plaats heeft, zal zich tegen dien
aanslag verzekeren door zware sloten op
deuren en beurzen. Mogen de bjjdragen
ruim en mild kunnen vloeien! Véél
heeft Amsterdam reeds gegeveD, maar véél
zal het b'ijven schenken, want al hecht
ik ook niet heel veel waarde aan de theo-
riën van herediteit en erfeljjk belast zjjni
de deugd van liefdadigheid hebben wjj
wel van de oude Amsterdammers geërfd,
die weeshuizen bouwden als kusteelen en
voor oude vrouwen en mannen hofjes en
gasthuizen bjj menigtenen wjj Ijjken wel
erfelijk belast met dat weldoend medeljj
den, dat ons weer zoo diep mogeljjk in
de beurs zal doen tasten voor die dappere
vrouwen, die zich zeiven en hare kinde
ren van gebrek en ljjden voelen bezwjjken,
terwjjl hare mannen en zonen onbezwe
ken den nobelen strjjd bljjven strjjden voor
recht en vaderland en vrjjheid tegen den
moordlustigen gouddorst van het perfide
Albion, dat met den smaad en de verach
ting van de geheele beschaafde wereld be
laden, steeds dieper wegzinkt in een poel
van schande en verwezing.
De Boeren komen stond in het begin
dezer maand te lezen op alle aanplak-
plaatsen te Frankfurt am Main en uit de
plaatselijke bladen kwam men te weten,
dut in het Hippodrime een troep Boeren
voorstellingen zou gsveu. Spoedig begon
dau ook een reeks voorstellingen van «Wild
Zuid-Atrika, groot militair spectacle-stuk,
gearrangeerd door mr. William C a s-
neo woidea ea dau hadt ge, bjj het oegeluk
van uw dochter nog hit zjjue op uw gewttan.
Saraudal voegde er op medeljjdenden toon
bjj
De arme man I Hjj leeft nu zoo tevreden.
Mevrouw Dorgeur betfde van machtelooss
woede
Ellendeling 1
Maar baar weerstand was gebroken. De korte
strjjd, dien zjj gevoerd had, bad al haar krach
ten uitgeput, zjj moest zich overgeven.
Haar knieën knikten en zjj viel voor hem
op den grond.
Genade 1
Smeekend hitf zjj de gevonwen handen naar
hem op
Genade, herhaalde zjj, heb medeljjden
met mij. O zeg dat het allea masr een wreed
spil geweest ii. Zi-», ik ween, ik smeek. Neen,
het is niet mogeljjk, dat gjj zoo iets in ernst
zoudt willen. Wat? Zoudt gjj het toch doen?
Zoudt gjj koeljloedig zulk een iloodeljjken slag
willen toebiengen aan een man, die u nooit
kts anders dan vriendachap heeft bewezen, dia
u in zjjn huis ontvangen heeft als een broeder.
O 1 neen, neeD, dat is niet mogeljjk.
Sotandal kruista de armen en Keek haar strak
aan.
Zeker, zou ik het doen, antwoordde hjj
kalm, maar ik verlang idets liever dan nist tot
dat uiterste te moeten overgaan. Ik ben gaarne
bertid die brieven aan u te geven.
Zjj slaakte een kreet van hoop en sloeg haar
betraande oogen naar Sorandsl op, die vooit-
ghtg:
par, 100 persanen. Echte Transvaalsche
en Vrjjstaatsche Boeren, Zoeloekaffers, Ma
tabelen, Kaapkolonisteu, üitlanders, kolo
niale soldaten, padvinders, Afrikaansche
scherpschutters enz.,» zooals het woordeljjk
in de aankondigingen heette,
In weerwil van de reclame, die ook in
een deel der pers werd gemaakt, schjjnt
mr. Caspar echter geen schitterende za
ken gemaakt te hebben, want door een
zestal van zjjn mannen, blanken en zwarten,
werd bij de Frankfurter rechtbank een
eisch tegen hem ingediend tot betaling
van achterstallig loon. Daarbjj ontpopten
zich de Zoeloekaffers tot West-Indische
negers, de Matabelen als Singhalezen en
de echt Transvaalsche boeren als En-
gelschen, die de vernuftige ondernemer
tegen 18 gulden per maand en vrjj kost
en inwoning had gehuurd, om op het
tooneel den onafhankelijkheidsoorlog der
Boeren voor te stellen.
Caspar werd veroordeeld tot beta
ling, doch er onmiddellijk na afloop van
de rechtszitting van door gegaan en de
Engelsche Boeren en de Kaffers uit Indië
zitten op straat.
De Russische Minister van Financiën
spreekt beslist tegen dat het bezoek van
den Czaar aan Frankrjjk ten doel had, het
sluiten eener Russische leening bevorder
lijk te zjjn. Hjj verklaart dat tjjdens het
bezoek van den Czaar aan de Fransche
Republiek, noch tjjdens de reis, noch daarna
van esnige leening sprake was.
De moordenaar van Mc K i n 1 e j, is
geheel onbekend met hetgeen van zjjn
vonnis gezegd wordt en wat buiten zjjn ge
vangenis plaats heeft.
Conrantenlecteur wordt hem niet verstrekt
met zjjn wachters een gesprek houden, kan
hij ook niet, daar deze hem op zjjne vragen
geen antwoord geven. In het vertrek in
de staatsgevangenis te Auburn, waar C z 01-
gosz verbljjf houdt, tot hjj wordt terecht-
gesteld, heett hjj lectuur verlangt en men
heeft hem eenige boeken verstrekt uit de
bibliotheek der gevangenis. De overige
gevangenen verafschuwen hem en één
hunner heeft aan de deur van zjjn cel een
Ik zul ze u geven op denzelfden dag, dat
ik met Giièle trouw.
Mtya God, zeide mevrouw Dorgeur han
denwringend, gjj zjjt onverbiddeljjk, gjj foltert
mjj.
Inderdaad, ik kan mjj die ontroering niet
verklaren. Wanneer uw dochter iemand be
uiade, wanneer haar hart gebroken moest wor
den, wanneer men haar tot wanhoop zon bren
gen, dan zou uw houding te rechtvaardigen
zjjn, raaar helaas, het arme kind is oatoegan-
keljjk tot elke gemoedsaandoening, zjj zal zelf
niet eens weten dat zjj getrouwd is. Komaan,
laten wjj nu eens verstandig spreken.
Zjjn stem klonk eensklaps ^scherp en beve
lend.
Vooreerst, zeide hjj, sta op; er kon eens
een badiande onverwacht binnenkomen en wat
zou hjj wel denken, wanneer hij u zoo zsg
Hjj nam haar bjj de hand en hielp haar op
staan.
De arme vrouw rilde van afschuw toen zjjn
hand de hare aanraakte.
Sorandal, die haar nauwlettend gadeiloeg,
bemerkte dat het boven haar kracht giDg, dit
onderhoud verder voort te zetten.
Laten wjj er een einde aan maken, zeide hjj
het wordt tjjd, mijnheer Dorgeur kan ieder
oogeublik thuiskomen en het is bepaald onnoo-
dig dat hjj ons samen ziet. Luister nu goed.
Als een onderworpen slachtoffer knikte zjj
even met het hooid ten teeken van toestem
ming.
(Wordt vervolgd.)
