NIEUWE
2>ag6laó voor <3iooró~ on 3um6-<öCollanó.
Intelligentie.
4926.
Vrijdag 25 October 1801,
26ste Jaargang,
©e misóaaó
fi U ITJüNLAND.
ABOXTOBMENTSPBIJS.
3 maanden yoor Haarlem 1,10
Voor de oyerige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,40
Voor het buitenland I
Wonderlijke nummer»0,03
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen*
BUBBAÏÏSt. Janstraat Haarlemi
PBIJS DEB ADVEBTBHTIEW,
Van 16 regels 50 Cent»
Elke regel meer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
AGITE MA HOB AGITATE.
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
Het is een oude regel, dat menschen,
zeer veel over een of andere zaak spre-
daarvan het minste begrijpen. Wan
neer wjj oaze tegenstanders hooren, dan
v®ïnemen we uit hun mond niets dan be
having, verlichting en licht. Zjj gedra-
88tt zich zóó, alsof alleen zij de wjjsheid
'a pacht hebben, en alle andere menschen
Paria's zouden zgn. Alleen van hen zou
8 Ware beschaving uitgaan, alleen zij
ebben net monopolie om licht in de duis-
j®rnis, verlichting in de schemering te
r®ngen. Wjj, Katholieken, zijn in hun
°°8®n de achterblijvers, de duisterlingen
80 terwijl de eene tegenstander ons daar-
8111 met beleedigende smaadwoorden over-
®adt, weent de ander krokodillentranen
Va° medelgden over onzen geestelijken
B°°d, over ons gebrek aan intelligentie,
°Vet de duisternis, die als een wolk over
°ö8 verstand is uitgebreid.
Onderzoeken wg echter de intelligentie
onze tegenstanders, dan gelgktzg over
a'gemeen op een raket, die met een
^eseljjken, luiden knal omhoog stijgt en
8®o gekleurde ster vertoontmaar als men
ïlcb gereed maakt om ze te beschouwen,
elkaar spat en als verbrand papier op
8ö grond neervalt.
Öet kenteeken van ware intelligentie,
le Ma i s t r e, is de bescheidenheid.
aar er bestaat geen vergrootglas op de
*®*eld, dat ons in de intelligentie van on-
4® tegenstanders ook maar een greintje
nederigheid, bescheidenheid en wel-
*°®gelgkheid zou kunnen aanwgzen.
God ig de bron van alle weten, Hg is
8 wijsheid zelve. Wie aan Hem niet ge-
wie Hem loochent en zich zeiven in
plaats stelthoe zou in zulk een het
^ar® weten zgn
zóózeer gevierde Duitsche dichter
k 0 01 h e zegtAlle tgdperken, waarin
6' geloof heerschte, zg a schitterend, hart-
^beffend en vruchtbaar voor tgdgenoot
FE ILL B T 0~N.
«4)
van het -
kasteel Pierrefite.
(Vervolg.)
>er bjj bier woonde, dan zou ik mjj niet
n>Ün ze^e^• "*a' 'l 's 4»t bjj
deel VoorBtel om hier te komen wonen, om
ül' te maken van ons gezia, niet heeft
aannemen. E; fin, 'lis eenmaal zoo.
ïh ,S suehtte en beukte met vernieuwde kracht
P> vuur.
P bet hooren van den naam Sorandal had
Dorgeur gebeefd, zjj zag haar echtge-
^..'ohuw van ter zijde aan.
zonder hetzelf te weten, zeide zjj
Weet ge wat ik ia uw plaats doen zou P
Nu?
tou bot neef Sorandal nogmaals voor-
>,Q.rgeur keek zjjn vrouw verwonderd aan.
1 merkte niet op dat zjj doodsbleek gewor-
®r»s.
jjl. Och kom, zeide hjj half twijfelachtig.
"Ha' '°boof zjjn fauteuil wat naderöjj en her-
fobb ^®'duiveld, zoudt gjj wellicht reden
®h om te gelooven, dat hjj het voorstel
en nageslacht. Het ongeloof legt met zgn
weten slechts een kleinen afstand afzgn
weten is slechts een half weten, zgn over
tuiging is slechts halve overtuiging, zgn
besluiten zgn slechts halve besluiten, zgn
doen is slechts een half doen, de onge-
loovige is slechts een half mensch met
halve kracht.
Volgens de uitspraak van Goethe,
hebben wij alzoo in degenen, die hun on
geloof als de oorzaak van hun beschaving
en intelligentie aangeven en er zich open-
Ijjk op beroemen, den godsdienst als ver
ouderd over boord geworpen te hebben,
slechts half-weters te vereeren, menschen,
wier ontwikkeling oppervlakkig, wier ken
nis van weinig beteekenis, wier intelligen
tie een vernis, wier wetenschap louter
schjjn is.
En hierbg hebben we niet eens ir elding
gemaakt van de vruchten dezer ontwik
keling, van al de laagheid, van al de leu
gens en lasteringen, van al de schimpre
denen en weerzinwekkende reclames dezer
«intelligenten» welke vruchten juist het
tegendeel bewijzen vau ontwikkeling en
verlichting.
In zeker stadje had de oproeping plaats
van de lotelingen voor de nationale mili
tie. De jongelieden waren in een zaal ver
zameld, terwijl in de aangrenzende kamer
de commissie zich bevond. De jongelingen
nu maakten zulk een lawaai in de zaal,
dat de ambtenaren nauwelijks hun eigen
woorden meer konden verstaan. Ze zonden
alzoo een sergeant-majoor naar de zaal,
met de opdracht om de rust te herstellen.
De majoor kweet zich van deze taak als
volgt. Onder het uitstooten van een vloek
riep hg: Kunnen jullie niet bedaard zijn;
terstond stilte! De commissie hiernaast
verstaat zich zelf niet
Wanneer men aan zekere vergaderingen
en samenkomsten denkt, wordt men on
willekeurig herinnerd aan het commando
van den sergeant-majoorDe commissie
verstaat zichzelf niet! Want al de zwavel
nou aannemen, waaneer ik het hem nogmasls
deed
Met kleurlooie lippen stamelde mevrouw
Dorgeur
Mitaohien.
En waarom denkt ge dat hjj dat zou
doen
Ocb, ik heb giiteravond, na het diner,
toevallig een paar woorden van hem opgevangen
die mjj op die gedachte hebben gebracht. Ik
geloof dat onze neef, al woont hjj te Parjj«,
zich ook tameljjk eenzsam gevoelt en dan, ge
weet, hjj verkeert ia financisele moeieljjkhe-
den.
Verduif eld 1 riep Dorgeur uit, terwjl hij
een kliakenden klap op zijn knie gaf, ala ik
wist dat hjj het aannam, dia bette kerel, dan
ging ik morgen dadeljjk naar hem toe.
Nu, ga dan, zeide mevrouw Dorgeur met
zwakke stem.
Meant ge dat werkeljjk Ogjj geeft mjj
altjjd goeden raad, dat weet ik wel. Als hjj
hier kwam, dan zou ik nog eens een prettig
leventje hebben, daarbjj weet ge W;l, dat ik
er eigenljjk een gewetenszaak van maak om
alleen te genieten van een vermogen, waar onzen
neef ook een deel »aa toekomt. Ik had zelfa
liever gewild, dat hjj maar dadeljjk de helft
er van genomen had, die ik hem aanbood, maar
hjj wtigerde.
Mevrouw Dorgeur, wier moed nu wa» uit
geput, zonk in haar fauteuil achterover en bedekte
h»;r gelaat met de handen het we a of al haar
bloed naar het hart terugliep.
Dorgeur lette daar evenwel niet op en herhaalde;
en al het blik, wat daar verkwist wordt,
doet den barometer van de intelligentie
beneden het vriespunt dalen en somwglen
zelfs aan het menschelgk verstand ver
twijfelen.
Engeland.
Sedert een paar dagen bestaat er hoop,
dat de oorlog in Zuid-Afrika het einde
nabij is Koning Edward VII wil zgn
kroningsfeesten in het volgende jaar zoo
schitterend mogelgk vieren. Z. M. ziet in
dat zoo iets niet kan sameDgaan met het
drenken van stroomen bloeds van den
Zuid-Afrikaanschen bodem, noch met het
verwoesten van de Boeren Republieken en
de Kaapkolonie, evenmin met het ver
moorden van vrouwen en kinderen in de
moordkampen.
Zoolang het treurspel voortduurt kan er
van een feestelijke stemming geen sprake
zjju. Engeland staat op den afgrond van
barbaarschheid. Geen andere uitweg ia
mogelgk dau vrede te sluiten met uitdruk
kelijke onafhankelijkheid der Boeren. Het
resultaat vau den Ministerraad, heden on
der voorzitterschap des Konings te houden,
wordt met bezorgdheid tegemoet gezien.
Turkije.
Prins Adalbert, zoon van den Duit-
schen Keizer, is te Konstantiaopel door
den Sultan bjjzonder hartelijk ontvangen.
In Yldiz Kiosk had een galadiner plaats,
waarbij de Prins aan de rechterhand van
den Sultan plaats nam. De Prins ontving
uit de handen van den Sultan de Tatihar-
orde. Al de 56 kadetten, de kameraden
van den Prins, die in een nevenzaal aan
zaten, ontvingen de Liakatmedaille uit de
handen van den vorst. Na tafel volgde
een voorstelling in den Keizerlijken schouw
burg men begon met den «Sang an Aegir.»
Bg het vertrek geleidde de Sultan zgn
jongen vriend zelf naar het rjjtuig.
Vrijdag brengt de Prins opnieuw een
bezoek aan Yildiz Kiosk, gevolgd door een
parade.
Frankrijk.
In de Fransche Republiek wordt al het
mogeljjke aangewend om onder de mjjn-
Ik ga morgeu na« hem toe, geen dag
later, en dan zullen wjj wel eens zien.
HET BEGIN VAN DEN STRIJD.
Den volgenden dag voerde Dorgeur in triomf
Sorsadal naar het kasteel Pierrefite.
Laatstgenoemde had zioh nut lang laten
bidden.
In het gesprek met Dorgeur had hjj voor
vericheideue dingen een diepen afkeer getoond.
Zaken, die hjj op touw gezet had, waren,
naar hjj zeide, alle teg ingeslagen, hjj was ont
moedigd, uitgeput, hjj verklaarde dat hjj den
strjjd om rjjkdom en aanzien opgaf en dat hjj
niets liever wenschte dan een rustig familie
leven.
Nu hem dit ten tweede male zoo gul werd
aangeboden, wilde hjj niet langer aarzelen.
Mjjn lieve, zeide Dorgeur, toen hjj het
salon binnentrad waar mevrouw Dorgeur zich
bevond, hier is onze neef, die ons het groote
genoegen wil doen bij ona te komen inwonen.
Sorandal boog voor de vrouw des huizes
en zeide
Wets overtuigd, mevrouw, dat ik de uit-
noodiging van uw echtgenoot niet zou hebben
aangenomen, wanneer mjjnheer Dorgeur mjj niet
uitdrukkelijk verzekerd had, dat dit plan uw
volle goedkeuring wegdroeg.
Mevrouw Dorgeur wist dat haar echtgenoot
met Sorandal zou terugkeeren, zjj had dus den
tjjd gehad zich op de ontmoeting voor te be
reiden.
Alleen de bleekheid die haar gelaat had ovei-
werkers een algemeene werkstaking in het
leven te roepen, hoewel de correspondent
van de ligaro te St. Etienne mededeeldt,
dat de algemeene werkstaking is uitge
steld. De correspondent van de Gaulois
seint, dat het Comité fédéral der mijn
werkers te St. Etienne besloot, met 4
stemmen tegen 3, om het initiatief voor
het afkondigen der werkstaking over te
laten aan de districtsvereenigingen, zoodat
zij die het werk toch willen staken dit
kunnen doen.
Er is sprake geweest, dat de Figaro
en de Gaulois vereenigd zonden worden;
de Echo de Paris deelt echter mede, dat
namens den raad van beheer van het eer
ste blad de heer Gal m e 11 e aan gene
raal Kerberth, president van de Gaulois
heeft bericht, dat de Figaro zonder meer
bedankte voor een samensmelting der beide
bladen.
In de Fransche Kamer heeft de mi
nister W aldeck-Rousseau het drei
gen met algemeene werkstaking een bang
makerij genoeqad en bg verklaarde, dat
de Regeering n<et kan meegaan met de
vaststelling van een minimum loon. En
ten aanzien van de andere eischen der
mijnwerkers heeft W a 1 d e c k-R o u s s e a u
niet veel meer hoop op medewerking der
Regeering gegeven. Wat de kwestie be
trof van een pensioen van 2 frs., na 25
dienstjaren aan eiken mjjnwerker te ver-
leenen, de Regeering was bereid te over
wegen, of de wet van 1894 in dien zin
zou kunnen worden gewjjzigd, maar de
invoering van den achturigen werkdag
vond bjj W a 1 d e c k-R onssean slechts
een platonische liefdesverklaring. «De Re-
geerirg», zei hjj, «vindt het zeer wen-
scheljjk de voorwaarden van den arbeid
in de mijnen te verbeteren, evenals voor
alle werkplaatsen, maar»en dan
kwamen de bezwaren, die de Regeering
tot groote voorzichtigheid aanmaanden, en
haar op het hart drukten toch vooral niet
onder den indruk van de bangmakerjj met
de algemeene werkstaking te komen. De
Regeering zou ook zonder dat haar goe
den wil toonen, maar was niet geneigd
beloften af te leggen, die zij niet kon ver
vullen.
Een ieder begrjjpt, dat nu een storm
zal opsteken tegen de Regeering der Re
publiek, die zich in een wrak schuitje op
de golven der democratie heeft begeven,
togen, bewees dan ook de diep 3 ontroering
waaraan zjj ten prooi was.
Zjj vond den moed, Sorandal de hand toeta
steken en met zachte, maar goed verstaanbare
stem te zeggen
Wees welkom hier, mjjnheer.
Ik dsnk u, mevrouw, sprak Sorandal
tcrwjjl hjj de jjskoude hand van de dame even
drukte.
Nu behoort gjj tot ons gezin I riep Dor
geur vrooljjk uit en hjj klopte ham op den
sohouder.
Eensklaps viel het hem op hoe bleek zjjn
vrouw was.
Wat sol eelt er aanP vroeg hjj haar. Zjjt
gjj ziek
Het is niets, antwoordde mevrouw Dor
geur, terwjjl zjj zioh tot een glimlach dwong,
een weiuig hoofdpijn, anders niet. Ik heb van
nacht slecht geslapen.
Het overige van den dag werd besteed om
Sorandal op bet kasteel iu te richten.
Het kaai et 1 was zeer groot en er waren meu
belen in overvloed. Dorgeur liet spoedig voor
zjju neef eenige vertrekken in orde brengen,
gelegen op de eerste verdieping en met een
aiconderljjkeu toegang.
Want, voegde hjj er ter opheldering bjj,
ik wil dat gjj hier zoo vrjj en onbelemmerd
zult zjju, alsof gjj in uw eigen huis waart. Gjj
kunt uitgaan eu thuis komen wanneer gjj wilt,
dat gaat u alleen aan. Ieder zjjn eigen zaken.
(Wordt vervolgd).
HURLEMSCRÏC0I1RMT.
