BINJSËJSLAND.
STEDELIJK NIEUWS.
mannen en 17,501.084 vrouwen telde.
Evangelisch zjjo 21,817,577, roomsch-ka-
tholiek 12,113,670. Met uitzondering van
Oost-Pruisen, waar de bevolking sedert
1895 met 10,000 zielen verminderd is, valt
overal toeneming der bevolking te bespeu
ren. De gemiddelde jaarlp ksche vermeer
dering bereikte in de voorafgaande vijf
jaren een hooger bedrag dan ooit tevoren,
sedert de nauwkeurige registers bijgehou
den worden; ze bedroeg 15,92 per duizend,
tegen 12,4 in het vorige tjjdpark van vpf
jaren.
De strijd in Zuid-Afrika.
Hoegenaamd valt voor heden geen nieuws te
vermelden van het oorlogeterrein in Zuid-Afrika.
Wel een bewjjs dat de Boeren er zoo heel
slecht nog niet aan toe zjjn. Eenige maanden
geleden verklaarde Lord Kitchener dat hg
over meer dan 400 kanonnen te beschikken had,
terwijl de Boeren niet over één kanon meer te
beschikken hadden. Hoe komt het dan toch,
dat bjj de gevechten de Boeien kanonnen laten
bulderen? Hebben de Boeren misschien meer
kanonnen genomen dan Lord Kitchener
weet. Immers een Engelschman deelt mede,
dat de Boeren vlak bjj Kaapstad door hun ka
nongebulder de stadswacht in het geweer deden
komen.
He Engelsche minister Chamberlain
heelt weer een streek uitgehaald die de bru
taliteit tot het uiterste drjjft. Alsof de strjjd
nit is, heeft hjj bg den Board of Education on
derwijzeressen aangevraagd voor de concentratie
kampen in Znid-Afrika.
Engelseh leeren komt er dus nog als nieuwe
pnniging voor de arme kinderen der Boeren bjjl
Te Liverpool heeft een predikant van
een gehoor van 1200 personen in zijne kerk de
aanneming met algemeene stemmen op 20
gg verkregen van eene motie, waarin leed
wezen en schaamte werden uitgt sproken over
het //verdalgingsbeltid» der Britsche regeering
in Znid-Afrika, het gedrag dier Regeering voor
eene //misdaad tegen de menschheid// werd ver
klaard en //een eeuwige smet op Groot-Brittan-
nië's goeden naam.»
Enkele bijzonderheden over het gevecht bjj
Wilgeboo®spruit laten wjj hier volgen
Terwijl de colonne VonDonop deze spruit
naderde zag ze twintig Boeren terugtrekken naar
Yaalkop. Een paar granaten werden hen achten a
geworpen. Plotseling werd de Britsche linker
flank bestormd door 350 Boeren onder Kemp,
bg wien de commandanten Van Heerde en
Oosthuizen waren. De vjjand liep storm op
bet mnilenoonvcoi door een zeer dicht tenein.
Vele kaffers bg den trein werden neergeschoten.
Tegelijkertijd viel He la R e y mei Steen
kamp de achterhoede en de kanonnen aan.
De Northumberland fusiliers en de kanonniers
weerden zich dapper gedurende den aanval die
twintig minuten duurde. Toen kwamen de be
reden troepen de achterhoede versterken en
trokken de Boeren af.
Protesten tegen Engeland.
In het Grand Théatre te Lyon had gedurende
de opvoering van Carmen, toen een der tooneel-
neelipelers de woorden zei//De Engelschen
ijjn zeer beschaafd,# een ernstig rumoer plaats.
Luide werd geprotesteerd, eenige toeschouwers
■tobden op, en riepen//A bas let Anglais 1//
Het sohouwburgpersoneel kwam tusschenbei-
de. De politie werd ter hulp geroepen, en een
der manifestanten werd gearresteerd. Maar den
gehaelen avond bleef bet rumoerig en weiden
uitroepen gehoord.
De Berljjnsehe studenten hebben in een groo-
te en zeer diuk bezoohte vergadeiing krachtig
geprotesteerd tegen de redevoering van C h a m-
b e r 1 a i n te Edinburg gehouden over het Duit-
»ohe leger en den vernieiigiugsoorlog in Zuid-
Afrika.
Een aental professoren der Berlgnsebe Uni
versiteit woonden de protest-meeting bg.
Een telegram uit Berljjn meldt dat ruim 2000
personen de vergadeiing bijwoonden. Onder de
tpTekers waren de geheimraden en professoren,
Adolf Wagner, Gierke, Brunner,
Kahlen Seeberg. Verschillende hunner
zijn bejaarde mannen, die den Fransch-Duitschen
oorlog hebben meegemaakt en bet jjreren kruis
dragen. Ook waren er onder de anderen ver
scheidene veteranen, die de op het veld van eer
verkregen onderscheidingen droegen. Professor
Gierke sprak als medestrijder van 1870. Ons
Duitscherr, zei hg, was de oorlog van 1870 een
heilige strjjd, waarin alle zonen van Duitsch-
land zonder onderscheid naast elkander vochten
ter bescherming van den vaderlandtohen bouem.
Daarentegen zendt Engeland voor geld gekookte
scharen naar Zuidafrik', om een dapper volk te
vernietigen. Wjj voerden den strjjd, ondanks
bet vreessljjk karakter dat hjj had, met groote
menscheljjkbeid. Ook waren bjj ons overwin-
nings-bulletins onbekend, over veroverde ossen.
Zoo sterk mogeljjk moet iedere vergelijking tus-
schen de Engelsche wjjse van doen en den Duit-
sehen oorlog worden afgewezen.
Professor Kaki, evenals Gierke met het
ijzeren kruis versierd en een madestrjjder bjj
Sedan, uitte zichOver den Engelschen vero
veringsoorlog zullen God en de wereldg sobie-
denis oordeelen, over de Engelsche wreedheid
heeft reeds de geheele niet Engelsche wereld
baar oordeel uitgesproken. Het dappere en rid
derlijke Fransehe leger te overwinnen was een
eer. De versmoring met geweld van de Boeren
i§ een sohande. Wjj voerden oorlog met ideale
doeleinden, maar niet om der wille van den
Mammon. Wellicht heeft Chamberlain
met zjjn redevoeii g in Frankrijk ouden haat
tegen Duitschland weer villen opwekken.
Professor Wagner vereenigt tieh met het
aatstnitgesproken denkbeeld, hoopt op een ver
standige verhouding tusschen Duitschland en
Fraokrjjk en dat alle Mogendheden van het
continent vereend tegenover Engeland pal ataan.
Prof. W a g n e r beroept zich op de berichten
welke nu en in 1870 door de pleegzusters ge
geven werden, en zegt dat deze duidelijk het
onderscheid tusschen den oorlog der Engelschen
in Zuid-Afrika en dien van de Duitschers ii
Fratkrjjk, aantoonan.
Toen een ter vergadering aanwezige mede
strijder der Boeren, die in den oorlog een
bean verloor, era //hooh» op generaal de Wet
instelde, vond hjj geestdriftige instemming,
De Berljjnsehe studenten besloten onder meer
over heel Duiischlind aan de hoogescholen
gelijksoortige betoogingen met gelijkluidende
oonclusies te organiseeren.
Behalve de academisohe vergadering vond
gisteren avond nog een tweede groote volks
vergadering om te protesteereo tegen woorden
van Chamberlain, in het Noorden van
Berljjo plaata.
De vriendschap van den Czaar.
Het democratisch Frankrijk begint te twjjfelen
aan den ernst van Rusland'a vriendschap.
De heer Maret vraagt in de nRadical/':
»Waar bljjft Rusland Onze vribnd Rusland,
wel verre van ods te ondersteunen, belemmert
iedere oplossing. Wjj zjjn zoo gewoon slechts
te handelen naar de inzichten van Rusland, dat
wjj het een verbazend moedige daad vinden
heel alleen een eskadron naar de Turkacho wa
teren te hebben gezonden. Wellicht hebben wjj
er zelfs vergunning voor gekregen. Onze minis
ter van Buitenlandsche Zaken, de heer D e 1-
e a s s kan niet alles zeggen, en daarom zegt
hjj maar niets,
De Soleil en andere bladen zeggen ongeveer
hetzelfde.
Frankrij kTurkije.
De Fransehe Gezant te Berljjn heeft een ver
klaring afgelegd, dat Frankrijk er volstrekt niet
aan denkt grondgebied van Turkjje te verwer
ven, maar dat het zanden van de vloot naar
Mylilene slechts geschird is, om waarborgen
en zekerheid te verkrijgen van de Turksche Re-
geering tot afdoening van zaken.
Over het Frarsch-Turksch incident verneemt
de Kölnische Zeitung uit St. Peteraburg het
volgende
Rusland en Frankrjjk hebben in beginsel de
voorwaarden vas'gesteld voor een gemeer schap
pelijk optreden tot doorzetting van de hervor
mingen, die door den Sultan voor Armenië en
de Europeesche provinciën zjjn beloofd bjj het
traetaat van Berljjn. Beide rjjken zonden de
overige Mogendheden, die het traetaat hebben
geteekend, uitnoodigen om zich bjj hun ge
meenschappelijk optreden aan te slniren. Dan
zoude men een conferentie op 't oog hebben,
niet om tot onderzoek, maar om tot uitvoeriog
van het traetaat van Berljjn te komen. Io toon
aangevende Russische kringen verwacht men,
dat alle Mogendheden, die mede onderteekend
hebben, hun deelneming aan de conferentie
zullen toezeggen. Vóór het voorjaar van 1902
zoude eobtsr nauweljjks over het bijeenkomen
van esn zoodanige conferentie te denken vallen.
Maar men meent in goed ingelichte kringen,
dat intusrchen de Ziken tengevolge van Frank-
rjjk's huidig optreden tegen Tarkije zulk een
snel verloop kunnen hebben, dat Rusland, on
danks de besliste vredelievendheid van den
Czaar tot het innemen van een andere positie
zoude kunnen worden gedrongen om zijn eigen
belangen te beschermen. In politieke kringen
ziet men de gebeurtenissen in Turkjje en op
deu Balkan met bekommering tegemoet.
Moderne politiek. De Fransehe Regeeting die
do eigen landskinderen, die religieus zjjn, over
de grenzen jseg', stelt thans de volgende eisehen
aan Turkjje
I. Wettelijke erkenning der Fransehe scho
len in het rijk bestaande.
II. Wettelijke erkenning van al de liefdadig
heidsinstellingen en van de godsdienstige ge
stichten, onder Frankrjjks beechermiig geplaatst.
III. Oamiddelljjke herstelling van verschei
dene dier gestichten en scholen, ijjdens de on
lusten vao 1894 en 1896 vernield.
IV. Erkenning van den Chaldeeuwsohen pa
triarch.
Indien de Turksche Regeering niet toegeeft
op deze vier punten, dreigt Frankrjjk de Porte
met nieuwe eiichen. En zoo zi:t men de zon
derlinge tegenstrijdigheid eener moderne po
litiek. Frankrjjk wil in Turkjje de kloosters en
Katholieke scholen beschermer), die zjj in 't
eigen land vervolgt. Dat is moderne politiok
Bloemeudaal, 7 November. Tot chef-veld-
wacnter is in ileza gemeente aangesteld de ad-
junct-irspecteur van poüiie A. Lob er se.
Voor de betrekking van politie-beambte en
naohtwaker hebben zich aangemeld 76 sollici
tanten, waarvan 18 zjjn opgeroepen om een
proef van bekwaamheid af te leggen.
Noordwijk, 6 November. Gisteren-avond
gaf de harmoniekapel//C escendo# (directeur de
heer Joh. Oosterlaar) in het //Bof van
Holland» haar eerste winterconcert, dat door
een zeer lalrjjk publiek, waaronder vele muziek
beoefenaars uit naburige gemeenten werden op
gemerkt, bijgewoond werd. Het uit elf nummers
bestaande programma werd wederom zeer keu
rig uitgevoerd.
's-Gravenhage, 6 November. De Burge
meester drzar gemeente heeft bjj afzonderlijke
dagorder eervol vermeld de inspecteurs van
politie Aaltsz en Fundter de Beau-
chène en de rechercheurs Maasland,
Djjkstra en Van der Drift, voor den
Jofwasrdigan jjver en de bjjzondere toewijding
ïoor hen betoond hg het onderzoek in de zaak
van de koetsiers Hanevelt eu Schild-
knegt, verdacht van moord op den kellner
Van der Kamp.
Egmond aan Zee, 6 November. Door de
kiesvereeniging //Ons Belang" is tot candidaBt
voor den gemeeotenad gesteld de beer M. W.
van Bommel, directeur van het postkantoor.
Amsterdam, 7 November. De bevolking
dezer gemeente bedroeg 1 October van het
vorige jaar 527 704 zielen, 250.365 mannen
en 277 339 vrouwen.
Zandvoort, 6 November. Da Gemeenteraad
heeft besloten de brug bjj den Koslverloren
straatweg te sloopen en da open ruimte te
dempen. Hiervoor werd een krediet van f 1600
verleend.
GEMENGDE BERICHTEN.
De kastelein D. J. Mejjer te Veenendaal heeft
in een vlaag van woede, zekeren Laander, eige
naar of beheerder van een luchtschommel, over
de betaling van gemaakte vertering, een 10
centimeter lange snede in den hals toegebracht.
Door den rijksveldwachter Da Man te Heem
stede is proces-verbaal opgemaakt tegen 2 per
sonen, wagens poging tot het strikken van wild
op de gronden van jhr. Van Merlen.
Op de groote fezantenjacht op „Eikenhorst//
onder Wassenaar, Dinsdag gehouden op de goe
deren van H. K. H. de Prinses von Wied zjjn
120 fazanten geschoten. Behalve Z. K. H. Prins
Hendiik namen aan dit feest deel de volgende
heeren jhr. L. Boreel, jhr. W. v. d. Boroh, jhr.
E. van Loon, C van der OudérmeuleD, oud-
jagermeester, graaf v, Rechteren-Almelo, jhr.
v. Suehtelen vao de Haare, R. C. baron van
Tuyll van Serooskerken, jhr. P. Vegelin van
Claerbergen en J. baron van Zrylen van Nye-
velt, jagermeester van H. M.
Te Kroonpolder (gemeente Beerta, Gr.) werd
sedert Maandagmorgen de 68 ja iga alleeawe
nende J. Kruize vermist. Dinsdagavond werd
zjjn lijk gevonden in een droge sloot.
Te Alkmaar is Donderdag in het gebouw
//Waakt en Bidt//, de vierde provinciale verga
dering gehouden van de afdeeling vao de Natio
nale Christ. Geheelonthonders-Vereeniging in
Noord-Holland.
Des avonds volgde ia de Kapolkerk, eene
openbare vergadering, waarin het woord voer
den Jonk/rouw Hartsan, uit Hilversum, en de
Heeren F. Kampstra uit Heemskerk en J. Dal-
linga uit Amsterdam.
Pot gecommitteerde voor den Noorder-IJ-
en Zeedjjk is door de B jatuur/leden van het
waterschap //de Beemster" gekozen de heer K.
Zijp, heemraad te Baemster.
Dezer dagen kwam te Deventer een wild
koDjjn deze stad bezoeken. Weldra bleek, dat
vele ingezetenen dit bezoek op prjjs stolden,
want zjj holden de stad door om hat dier machtig
te worden. In een der straten gelukte het ein
delijk iemand het konjjn te dooden.
Of de politia, wjjl het allen jagers zonder
acte waren, zal verbaliseeren, zal nog moeten
bljjken.
Te Gouda is een idiote vrouw wegens huur
schuld op straat gezet. Ze heeft toen den kou
den nacht van Donderdag op Vrjjdag op straat
doorgebracht, gezeten op een stoel. Den vol
genden dag is het armzalige huisboeltja op last
der politia weggehaald en da vrouw naar het
gasthuis gebracht.
Wegens dan zich digeljjks herhalendeu lang-
durigen mist heeft de Direotie der Holland-
sche IJzeren Spoorwegmaatschappij maatregelen
genomen io het belang van de veiligheid en
den goeden loop der treinen, door bjj de vei
ligheids-signalen nog buitendien een beambte
te plaatsen om te waarschuwen.
Gishm-ivond had train 54 van de H. IJ. S. M.
van Parjjs naar Amsterdam, tengevolge van den
mist, ruim een uur vertraging, zoodat er aan
het station D. P. te Rotterdam een extra-trein
is geformeerd, dis op den tjjd van den Parjjsohen
trein naar Amsterdam vertrok.
Aan de gemeentebesturen is bericht, dat niet
bg de regeering het plan bestaat om aan H. M.
de Koniagin voor te stellen de wet tot rege
ling van de landweer en van de opheffing der
schut'.erjjen op 1 Januari of een ander tjjdstip
van 1902 in werking te doen treden.
Hoezeer de mist den treinenloop in het Zui
den verstoort, blijkt hieruit, dat treinen in locaal
verkeer, die gisterochtend te 6 uur ts Bergen
(Henegouwen) móesten aankomen, giater-avond
nog niet huu bestemming hadden bereikt. Het
gevaar op de kruispunten maakt het rjjden te
gevaarlijk.
De Fransehe post is vannacht te 12 uur
ongeveer te Amsterdam aangekomen.
Op de gemeentebegrooting van Hoorn, die
Donderdag werd aangenomen, is een post van
f 200 goedgekeurd voor verstrekking van voeding
en kleeding aan arme schoolkinderen.
Aan dr. J. Prince is op verzoek eervol ontslag
verleend als gemeentegeneesheer.
Vrouwelijke studenten te Berlijn. Er zjjn thans
aan de Universiteit te Bsrljjo 490 vrouwen
toegelaten als toehoorderessen voor den nieawen
winteroarsus. Onder haar zjjn twee Ministers
dochters, nameljjk de dames Posodowsky (voor
wijsbegeerte) en Möller (voor kerkgeschiedenis!-
Om de eer. In de H. Grafkerk te Jeruzalem
is tusschen Roomsch-Katholieken en Grieksch*
Orthodoxen hevig gevochten (°jjf personen zjjn
ernstig gewond) wegens eens quaestis wie het
recht had het kerkplein te vegen. Troepen
kwamen er Ban te pas om de orde te herstellen.
Levend verbrand. Te Perry, in Mississippi,
heeft weder eene verwoede menigte een neger
die eene blanke vrouw had aangerand, aaneen
paal gebonden en levend verbrand.
Een oudje. Te Richmond in het graafschap
Surrey is op den respectabelen leefljjd van 108
jaar en 144 dagen overleden de vrouwoljjka
kwaker Elisabeth Haabnry.
Tot haar 107de jaar was zjj vrjj van elke
ziekte. E-rst in het laatste jaar kwamen de ge
brek m van den onderdom; toen nam haar ge
heugen af en zjj stierf uit gebrek aan levens
krachten.
Wel wat kras. Gis eren zjjn volgens het po
litieverslag te Bailjjn vijf personen in hun
woningen opgehangen gevonden.
De -werkstaking in de steenkolenmijnen van
Wales De staking is in al de koleumjjnen van
Zuid-Wales en Monmonth algemeen; de mijn
werkers volharden bg hun wensch om dost ren-
kolen; roductie in te krimpen, om daardoor een
hooge en prjje van ateerkool en als gevolg
daarvan hooger loon ta krjjgen. De mijnwer
kers houden meetings eu man verwacit nog
meer stakingen. Dit zal de economische orisie
in Engeland nog verergeren.
Een Costenrijksche rooverbende. In de buurt
van Bruck, aan de Laitha ia Neder-Oostenrjjl',
maakt sinds eenigen tjjd eeu gewapende roover
bende het land onveilig. O/ervalltngen, inbra
ken en moorden zjjn aan de orde van den dag,
en vooral de van de markt terngkeerende boeren,
worden vaak het elachtoffjr der roovers. Een
zeer onvclloende politiemacht, dia tegen hen is
afgezondenkon hen niet meester worden
Maandag middag vislen vjjf roovers een boer
aan, zij maakten hem af en wierpen zjjn ljjk in
een kuil.
De beu de bestaat uit ongeveer 30 man eu
ie, niettegenstaande er elf zjjn gevangen geno
men, een gedood en een gewond is, niet ver
minderd, daar zich telkens deserteurs en ont
snapte gevangenen bjj haar aansluiten.
Eene giftmengster. Te Njw-York is eeae zie
ken verpleegster, Mej. Toppan, in hechtenis g8"
nomen onder verdenking van een door haar ver
pleegde zieke, Mevrouw Gibbs, vergiftigd te
hebben. Zjj wordt van 6 of 8 dtrgeljjke moor
den verdacht.
De vader, de moeder van Mevrouw Gibbs en
hare zuster, Mevr. Gordon, allen door Mej-
Toppan verpleegd, stierven in den afgeloopen
zouter kort na elkander eu Mevr. Gordon had
den dag vóór haar dood geweigerd, de zieken
verpleegster een schuld van geleende gelden
kwjjt te schelden.
De verdachte ontkent alle schuld.
HAARLEMOpnieuw wekken wjj onze lezers
op in den loop van morgen-(Zaterdag)ochtend
of eerder, de Driekleur uit te stelten ter gels*
genheid van het Concours van e Crescendo"'
Ons bedunkens zullen onze stadgenooten de
Liedertafel zeker wel op deze wjjze willen hul
digen en aangenaam tevens zal het den Heeren
Afgevaardigden der deelnemende Vereeniginge»
aandoen wanneer zjj Zaterdag-middag te 4 uur
zich door onze straten met hunne banieren na»*
bet feestlokaal begeven en te zien hoe Haarlem
de Kunst weet te waardeeren.
Gisterenavond te ongeveer 7 uur werd in de
Jansitraat eene vrouw door een fietsrjjdeo"
den slagersjongen aangereden en op den grond
geworpen; Bewusteloos werd de vrouw door
een inmiddels voorbjjkomenden huzaar °P"
genomen en ingedragen in de apotheek van de
firma B egemannenSneltjes, alwaar be'
den heer W. S n e 11 j e s na een uur tjjds ein*
deljjk mocht gelukken de vrouw tot het be
wustzijn terug te roepen.
De slagersjongen had zieh direct na het °n"
geval uit de voeten weten te maken.
De milicien V. van het bataljon infanterie,
alhier in "garnizoen, zal ter zake van diefst»^
voor den kijjgsraad terecht staan en is io vei*
band hiermede naar het huis van bewarióe
alhier overgebracht.
Burg. en Weth. dezer gemeente brengen
openbare kennis, dat J. J.Berkenkamp 'e
gunning heeft verzocht tot het verkoopen T*.
et rken drank in het klein in de beneden^'®
van perceel No 15 in de Doelstraat.
Gevonden voorwerpenEen R. K. kerkboek
een lampenkap en een lap roode sjjde, een
taeiearmbandje, een gouden oorbel met parel'!
en een sleutel.
Het politierapport, deelt mede, dat door ej>®
kantoorbediende, vermoedelijk in de vestibo
van het postkantoor alhier, is verloren eene p°
tefanilie met ruim 1200.
Door het Provinciaal Bestuur van Noord-S®^
land is gisteren bjj enkele inschrijving fl
steed de levering van petroleum en vet
benoodigdheden voor de verlichting der wer
van het Merwedekanaal, van het Nooidr0®
naai tot de grens der provinc ën Noord-
land en Utrecht en van den sjjtak van da
naai tot in de Oude Vecht tot Nigteu»®
gedurende het jaar 1902 taming f 2000. Mi
