No. 4946.
Maandag 18 November 1901.
26ste Jaargang.
fDagülaó voor cfëooró' on Stuió-óCollanè.
HERFSTSTEMMING,
TWEEDE BLAD,
©e misdaad
B U ITENLAJO,
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
Oostenr ijk-H ongarije.
Frankrijk.
Rusland.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
De zomer met zijn" heerlijke zonnige
dagen, met zijn verfrisschende avond
koelte, met zijn majestueuzen nachteljjken
sterrenhemel, met zjj'n groenende weiden
en geurige ;bloemen, in één woord met
al zijn poëtische en opwekkende heer
lijkheden heeft het eindelijk moeten af
leggen tegen den herfst, den bode van
najaarsbuien, van wind- en regenvlagen,
van droevige wisseling en aardsche ver
gankelijkheid.
Het aangrijpend Duitsche lied «Schei
den doet leed» klinkt ons bij den nade
renden herfst zoo gevoelig in de ooren,
wanneer wij van ons zien heengaan al
het schoone en heerlijke wat de lente en
zomer ons aanbrachten, en de herfst ons
slechts biedt het beeld van worden en
vergaan.
Wanneer wjj van vrienden en magen
moeten scheiden, op dat plechtig en droe
vig oogenblik, rolt er niet zelden een traan
en bevangt het bang gemoed het gevoel
van leed en smart, want «scheiden het
doet zoo leed,» zoo ook overvalt den ern-
stigen mensch bjj de scheiding van zo
mer en herfst, bjj de wisseling van het
schoone met het gure jaargetjjde, een ze
kere zwaarmoedigheid, die stemt tot ern
stig nadenken, sombere gedachten en wee
moedige peinzing.
Het mooie, opwekkende seizoen van
kleuren, licht en leven, is van ons heen
gegaan, voor goed weggevlucht om plaats
te maken voor duistere nevels, donker
grauwe wolken, waarachter zich loeiende
stormen en plassende najaarsbuien ver
bergen.
Geen enkele bloem, die. uw oog nog
bekoort, geen enkele vlinder vroolijk om
zwierend en dartelend in den zonnestraal,
die hem liefkoosde en leven gafgeen
enkele gevederde zanger, die nog zijn
heerljjk lied doet hooren, dat nog zoo
kort geleden onze ooren streelde en door
bosschen en beemden zoo heerlijk weer
galmde.
Men kan zich niet meer tusschen het
groen der boomen koesteren in dien heer-
ljjken zonneschijn, den oorsprong van
licht, leven, groei en wasdom. Die boo
men vroeger door een groen bladerdos
getooid, wier zuivere kleur nooit het
kunstigste penseel op doek heeft kunnen
brengen, staan daar leeggewaaid met door
den najaarsstorm half geknakte takken,
FEUILLETON.
van het
kasteel Pierrefite.
86) (Vervolg.)
Hjj dreigt mevrouw Dorgeur, die brieven
Ban haar echtgenoot te rullen geven, wanneer
zjjn huwelgk met Giièle niet doorgaat. Mijn
heer Dorgeur ia een braaf man, maar buitan-
gewoon nauwgezet op het punt van ee*.
Bjj zou niet met mevrouw Dorgeur getrouwd
zjjn wanneer hjj ieta van die miidaad had geweten.
Toen zij trouwden, wist zjj er zelf niets
van, eerst later, na den dood van haar vader,
heeft zjj het ontdekt en het toen voor haar
echtgenoot verborgen gehouden. Waaneer de
nauwgezette man nu te weten kwam, dat hjj
zjjn naam gegeven had aan de dochter van
een misdadiger, dan zou hjj sterven of krank
zinnig worden, van woede. Wat mevrouw Dor
geur betreft, zjj gaat nu reeds gebukt onder
haar verdriet, want Sorandal doet haar eei
wreede marteling cndergaaD, geloof dat gerust
en zjj zou het zeker niet overleven, wanneer
smet, die op haar naam kleeft aan den
am. Thans, nu ge alles weet, spreek
verantwoordelijkheid voor al die
men
alsof zij treurden over hun verdwenen
luister en pracht.
De heerlijke groene weiden en beemden
met het rijkste veelkleurige tapjjt van
bloemen bedekt, dat noch schilder, noch
teekenaar ooit heeft kunnen navolgen,
vertoonen nu het geelvale kleedsel van dood
en vergankelijkheid; het schoone frissche
groen, de kleur der zoete hope, heeft
plaats gemaakt voor de akelige kleur van
rouw en dood.
Immers we zijn in den herfst, het trouwe
beeld van wisseling, vergankelijkheid en
dood.
Reeds loeien de najaarsstormen om de
hoeken der straten en kletteren dikke
regendroppels tegen onze ruiten, die slechts
met moeite tegen dien woesten aandrang
der elementen weerstand bieden.
Straks zullen die stormen losbarsten
in al hun woeste kracht, hun dolle ver
nielzucht botvierend aan de gevallen bla
deren, die als verlaten weezen door straten
en velden ronddwarrelen. Die stormwin
den zullen de bladeren opnemen en mee
voeren in den dwarrelenden, dollen ronde
dans en driftig neerwerpen op de wegen
en paden, dat men bang wordt om het
vochtige, glibberige voetpad te betreden.
«Daar is dus een tjjd van komen en
gaan», zegt een onzer vaderlandsche schrij
vers, zoowel voor de diugen, die groeien
en bloeien in de zich wisselende natuur,
als bjj den mensch, die ook zoo spoedig
en ongemerkt den herfst des levens be
reikt.
Al het aardsche hier beneden draagt
reeds bjj zijne geboorte en ontstaan het
merk van vergankelijkheid.
Neen niets wordt gespaard, noch schoon
heid, noch eer, noch rjjkdom, noch aan
zien; alleen de vergankelijkheid van al
het [ondermaansche is standvastig en zet
haar droevig werk rusteloos voort tot
deu jongsten dag, waarop al het aardsche
verdwjjnen zal.
Dat merk der vergankelijkheid treft ook
den mensch, al moge hp ook bogen op
jeugdige krachten, op innerljjke sterkte,
op reusachtige gezondheid.
Gemerkt is reeds het kind, dat rustig
sluimert aan het hart zijner moeder en
dat van sterven zich niet meer bewust
is dan van zijn leven.
Gemerkt is de jongeling, die zjjn geest
voelt ontsluiten en zjjn hart opengaan,
die het hoofd vol illusies zich een schit-
teicnde toekomst droomt, die weliicht
nooit of nimmer tot werkelijkheid zal
overgaan.
Gemerkt is de jonge maagd wier be
valligheid en schoonheid heden nog overal
Mjjn God 1 stamelde Olivier vol ont-
zetiiog.
Jacques beraam met meer kracht
De arme vrouw heeft mjj zooeven die
bekenteais gedaan, om ons Ie beletten een
schandaal uit te lokken, dat haar en haar echt
genoot ongetwjjfeld dooden zou eu dan zou
Gitèle toch zonder beschermer, alleen op de
wereld achterblijven. Zij heeft saeekend voor
mjj op de knieën gelegen, met gevouwen han
den, het gelaat overstroomd door tranen. O
Olivier, wanneer ge er bij geweest waart, dan
zou z'j u hebben doen ontroeren, evena's ik
zelfs tot in het diepst van mjjn hart getroffen
wss.
Jacques zweeg en stak zija broeder de hand
toe, die deze greep en terwjjl hjj snikkend
met het hoofd tegen den schouder van zija
broeder leunde, riep bjj uit
01 ik ben dus verloren, ik ben redde
loos verloren I
Ween, mjjn arme Olivier, zeide de oud
ste broeder zacht, ween en geef uw hart lucht.
J», bet leven kan soms zulk een last zjjn 1
Aan het diner op Pier.-efüe heersehte een
gedrukte stemming.
Noch Gisèle, noch mevrouw Dorgeur was
aan tafel gekomen.
Dorgeur, die kort na het vertrek der broe
ders Fromentel thuiskwam, was niet zoo goed
geluimd als gewoonlijk misschien deed zich
in zjjn binnenste wel een stem hooren, die hem
PRTJS DER ADVERTENTIEN.
Yan 1—6 regels. 50 Cents.
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
n*AlN3UXNDlU?7*
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor liet Buitenland: Compagnie Générale Publicité Etranqère,
G. L. DAÜBE 8f Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 315w Faubourg Montmartre
triomfen vieren en morgen reeds de sta
len wet der vergankelijkheid moet onder
vinden.
Gemerkt is de man, die in de volle
kracht der jaren met moed en energie
het leven te gemoet treedt, maar helaas
zoo spoedig bezwijkt onder den zwaren
last van arbeid en zorgen.
Gemerkt is de oude van dagen, die na
enkele, zoo spoedig vervlogen jaren des
levens, traag en moe:zaam voortstrompelt
naar zjjn laatste aardsche woonplaats.
Gemerkt zjju allen, ouden en jongen,
rjjken en armen, vorsten en onderdanen,
ja zelfs keizers en koningen om vroeg of
laat van dit aardrjjk te verdwjjnen, want
de herfst des levens zal zeker en vast
voor alle stervelingen eenmaal aanbreken.
Somber voorzeker is zulke herfststem-
ming, maar zjj roept ons tevens in het
geheugen terug de aangename herinne
ring aan zomersche dagen, en door de
aardsche vergankelijkheid wijs geworden,
richten wij onze blikken opwaarts tot
God, onze hoop, onze troost en tevens
onze eeuwige eu onveranderlijke bestem
ming.
Van Winkel.
Te Buda-Psst heeft een ambtenaar der
belastingen de plaat gepoetst met 588,000
kronen. De dief zal gedacht hebben «als
je steelt, moet je het goed doen.»
Er is een bedrag van f 4000 uitgeloofd
voor het vinden van den vluchteling.
Een paar leiders dsr Fransche werk
stakers hebben zich uit het Departement
Pas dd-Calais naar Engeland begeven om
de E gelsche mijnwerkers te verzoeken
te zorgen, dat gedurende de werkstaking
der mijnwerkers in Frankrjjk geen
steenkolen uit Engeland er worden aan
gevoerd. Ook zal een dusdanig verzoek
tot de Bslgen gericht worden.
Aan de handelsschool te Brest heb
ben de leeraren den arbeid gestaakt, om
dat zjj te veel uren moesten les geven.
Hun leerlingen juichten zeer natuurijjk
deze staking toe, maar het Stedeijjk Ba-
stuur dacht er anders over. De leeraren
werden op staauden voet ontslagen.
In de Donderdag-namiddag gehoudeD
zitting van den Franschen Senaat is een
levendige discussie gevoerd tusschen twee
leden, de heeren G u j o t, republikeinsch
senator van do Rnöje, en deu heer Treil le,
op het oogenblik dat de laatste de tri
bune verliet.
Tengevolge van dit geschil hebben de
heeren elkaar hun getuigen gezonden.
Te Nantes heelt Jhr. Sandberg
gewezen adjudant Van generaal Botha
in den Zuid-Alrikaai schen oorlog, in de
zeide, dat hq nijt goed handelde, met het hu
welijk van Gi èle en Soiaudal.
Sorandal was merkbaar gejaagd, hjj at wei
nig en met weerzin, zjjn flesch wijn raakte hjj,
tegen zjjn gewoonte, in het geheel niet aan!
De twee gasten, Riiierprey en Galabrun,
hadden wel moeite gedaan om het gesprek op
gang te krijgt), maar zq kregen weinig of
geen antwoord op hetgeen zjj zeiden en daar
om hadden zjj het spoedig opgegeven slechts
wierpen zij elkaar nu en dan een blik toe alsof
zjj zeggeu wilden
'n Vrooljjke boel, hier.
Zjj zouden tot aan de voltrekking van het
huweljjk, die nog in dezelfde week motst plaats
hebben, op het kasteel logeeren.
Zoodra de koffie gebruikt was, geleidde So
randal hen naar huu kamers onder voorwend
sel, dat zjj wel verlangend naar rust zouden
zjjn; varvolgens na afscheid genomen te hebben
van zijn saistaanden schoonvader, begaf hjj
zich ook naar zjjn kamer.
Tony, de kamerdienaar, die tot zjjn dient
was aangewezen, wachtte hem daar, maar hjj
zond hem met norsche woorden weg.
Hjj had behoefte aaa de eenzaamheid om
na te denken.
Tony anders gtz'gd de inspecteur van
politie Fiick gi ug trouwens niet verder
dan de gang en verschool tiih daar in een
nis, achter een bronzen beeld, van waar hjj
de deur der kamer van Sorandal in het oog
had.
Zoodra deze alleen wss, wierp hij zich in
een fauteuil en verzonk in diep gepeins.
Vereeniging voor Aardrijkskunde een con
férence gehouden. Hp hing een droevig
tafereel op van de martelingen waaraan
de vrouwen en kinderen in de concen
tratiekampen blootstaan. De Engelschen
zetten alle non-combattanten gevangen
in de hoop van den moed der Boeren te
doen zakken. Zij trachten de vrouwen en
kinderen uit te roeieD, daar zij de Boeren
niet door wapengeweld kunnen overwinnen.
Door de talrjjke aanwezigen werd de
spreker, die stukken voorlas van treurige
toODeelen in de moordkampen, zelfs door
Engelschen beschreven, zeer toegejuicht.
Een comité heeft zich gevormd om aan
de vrouwen en kinderen der Boeren, in
de kampen bijeengedreven, bijstand te
verleenen.
Nu de straf der verbanning van mis
dadigers naar Siberië is opgeheven, wor
den de gevangenissen in Rusland te klein.
Men houdt zich nu steeds met 't bouwen
van nieuwe gevangenissen bezig en op
nieuw is besloten er een te bouwen te
Moskou, Riga, Warschau, Rostof a/d. Don,
Bakoe, Tasjkent en Irkoetsk.
Er worden ook speciale reglementen
ontworpen voor 't aanwenden van disci
plinaire straffen op gevangenen, bestaande
in vermindering van kost, kerkerstraf en
ljjtstraf.
Het verongelukken van een red
dingsboot.
Tjjdcns den s'orm ii op de kast van Nor
folk (Engeland) de reddingboot Beauchamp,
liia in de holle zee uitgevaren wae om de be
manning vaneen virseheraboot te reddeD, ver
ongelukt.
Met 13 man bemand «tak de boot in zee,
onder een hevigen orkaan gepaard gaande met
regenvlagen. De boot werd bjj herhaling terug
geslagen, eerst na drie uren hard werken in
den donkeren stormnacht, gelakte bet door de
branding in de open zee te komen, waar zjj
weldra uit het gezicht verdween.
Asn de kust werd angstig en in de grootste
spanning het resultaat verbeid, Eindeljjk om 4
uur in den morgeD, dat is ua een tjjdsverloop
van 5 uur, werd de Beauchamp bjj de kust
gizien eu het volgende oogenblik lag zjj on
derste boven.
Twintig reelieden van het strand sprongen
direct in zee en liepen in groot levensgevaar
tot hun hals ia het water, tot de nBeauchamp//
voortgedreven door de golven, in hun bereik
kwam, waar zij drie van de bemanning kon
den grjjpen en bewusteloos aan wal brengeu.
Het gelukte echter uist de reddingsboot met
behulp van touwen om te halen een uur la
ter spoelden er vjjf 1 jjken aan.
Om 12 uur was er genoeg eb om een nieuwe
poging te doen de Beauchamp te doen kan
telen, met behulp van houderden mannen ge
lukte dit eiudeljjk. Men vond toen drie ljjken
in de touwen verwardeen wordt vermist.
Dcor deze ramp missen behalve de wedn-
wen ook 44 kinderen hun vaders die door tronw
hun pïioht te doen, den dood vonden ia de
golven.
Stormen op Engelsche kust.
Bjj deru jongsten storm in het Kanaal hebben
zoover bekend is, 129 personen het leven ver
loren. Men zegt dat nog 34 personen vin vjjt
Hoe waren die twee broeders Fromentel op
Piarrtfite gekomen P
Dut kon geen toeval zjjn geweest, want zjj
witten hoe geheim het ook was gehonden
van het voorgenomen huweljjk van SoraD-
dal met Gitèle.
Wie had hun dat gezegd?
Een raadsel.
De houding van die twee broeders maakte
hem ernstig ongerust, dia van Jtcques nog meer
dan dia van Oltvier.
Dan joDgsta beschouwde bjj als een heet
hoofd, wien hjj, zoo het duel doorging en
wat zou het kunnen belettan wel door
een juist gericht sehot of door een krachtigen
degenstoot den mond hoopte te snoeren.
Maar de oudste
Ia de kalmte van den scheepsdokter, in den
minachtenden blik, waarmee bjj hem had aan
gezien, was iets, dat Sorandal angstig maakte.
Bjj hun laatste ontmoeting nog wasJ&cqnes
Fromantal beleefd en voorkomend gewees', nu
was hjj eensklaps stroef en somber geworden,
bjj had zich geheel bjj de vjj&ndige houding
van zjju broeder aangesloten maar tevens een
minachting getoond, alsof hjj hem, Sorandal,
niet behoefde te ontzien.
Wist hjj iets
Hoe?
Van Proteau P
Sorandal sidderde bjj de gedaebfa, dat zjjn
geheim, waarvan zyo Jeven afhing, in handen
was van iemand, die hjj slechts oppervlakkig
kende.
Zeker,Proteau zou hem niet met opzet verraden,
E. gelsche schepen, die verorgalukt zjjn, in de
golven zijn omgekomen.
Nog valt te vermelden
De driemaster uEllen Smeedt/ verongelukte
bjj Palling. De kapitein en twee man werden
gered, drie anderen zjjn vermoedeljjk verdronken.
Bjj Winterton is een visschersboot gestrand
twee man verdronken, een werd gered.
Van de Oostkust van Engeland zjjn even
veel ongelukken te vermelden. Bjj Shiniagrove
is een bark verongelukt, waarbjj acht man ver
dronken.
In de branding van de Firth of Forth bjj
Granton verdronken van een kotter de kapi
tein met 19 man6 man werden na een he
vige worsteling tegen den wind en het getjj
gered.
Verder wordt gemeld, dat de reddingsboot
Le Caister bjj Yarmouth is verongelukt. Elf
koppen van de bemanning zjjn verdronken.
In het hospitaal van Eest-Londen i6 een
geval van pest geconstateerd, Het geval wordt
geneim gehouden. Hel baart volstrekt geen
verwondering dat zich een pestgeval heeft voor
gedaan daar de Engelschen door hun onacht
zaamheid in de Kaapsche havens, de pest reeds
naar verscheidene havens van Europa, de En
gelsche havens niet uitgezonderd, hebben over
gebracht.
GEMENGDE BsBICHTEN.
Een kostbare kroon. Koning Edward, moet
last hebben gegeven voor Koningin Alexandra
een kroon te vervaardigen, waarvan het voor
naamste sieraad de beroemde, op eene waarde
van 25 millioen galden geschatte diamant
Kohi Nor zal wezen.
Eene Spartaansche school. Te Seldngen, in
Zwitserland, Bazel, beslaat sinds eenige jaren
eene school, die op oad-Spartaamche wjjze is
ingericht. De school ligt in eene boschrjjke
streek Het gebouw is zeer eenvoudig, bjjna
armoedig ingericht. Zeer ruim is het gebruik
van water, altjjd koud, ook voor baden. Voor
het lichaam wordt niet minder gezorgd dan
voor den geest.
De jongens moeten vroeg opstaanin den
winter om 6 ure, in den zomer wat vroeger.
Het schoolwerk wordt herhaaldeljjk afgewisseld
door oefeningen in de open lucst. N.ets uit
voeren is verooden. In hunnen vrjjen tjjd moe
ten ze hout hakken, eeu of ander schoon
maakwerk of andere bezigheid verlichten,
De voeding is hoogst eenvoudig, maar over
vloedig en van beste kwaliteit. De kleeding is
ook zeer eenvoudigbjj een bezoek dat de
school onlangs aan Bazel bracht, droegen de
knapen eene korte flanellen broek, een hemd
zooder mouwen met een lederen riem om het
middel, en hadden enkel sandalen aan de voe
ten. Zjj liepen blootshoofd en hadden in hun
kleeteD geen zakkeD, zoodat de zakdoek tus
schen hun riem was gestoken.
In den aanvang waren weinig ouders ge*
neigd hun jongens aan zulk een harde opvoe
ding te wagen. Maar de leeraar Bmgele heeft
ten slotte veler verirouwen weten te winnen,
üe knapen bleken bjj de stsats-examem vol
komen aan de eischen te voldoen en merk-
waatdig zjjn de gevallen van zwakke kinderen,
die tot flinke, bjjzonder ontwikkelde zjjn op;
gegroeid.
Zakkenrollersschool. Tengevolge van de hr-
res-.etid van 4 jongens en een vrouw heeft de
New-Yorksche politie het bestaan ontdekt van
een school, waar zakkenrollers en andere mis-
dadigers worden opgeleid. Veertig jongens ne
men aan de lessen deel, die prac'üch op straat
worden voortgezet en de gearresteerde vrouw
bewaarde de gestolen voorwerpen.
daarmee zon hjj ook zichzelf in het verderf
s orteo, maar een onvoomchtig woord kan de
noodlottigste gevolgen hebben.
Was Jacques Fromentel in aanraking geko
men met Proteau
Wea ecbjjaljjk was het niet, maar evenmin
onmogeljjk.
Indian Jacques Fromentel iets wist, dan kon
hjj bet van niemand anders dan van Proteau
gehoord hebben.
Sorandal was opgestaan en liep met groote
stappen zjju kamer op en neerzjjn hoofd
gloeide.
Tweemaal bleef hij staan bjj een tafeltje,
waarop een karaf water stond, schonk zich
een glas in en ledigde het met lange teugen.
Tevergeefs trachtte hjj zich gerust te stel
len door tot zichzelf te zeggen dat hjj zioh
misschien noodeloos oagerust maakte,dat Jacques
Fromentel niets gezegd had waaruit men zon
kucn8n opmaken dat hjj iets wist.
Zjjn angst kwam niet tot bedaren, integen
deel, hjj groeide van minuut tot minuut aan.
Hjj begon zich nn ook bittere verwjjten te
doen.
Had hjj niet in plaats van Protean te Parjje
te laten, hem naar het buitenland moeten zen
den, naar Londen bjjveorbeeld.
Hjj had er destjjds wel aan gedacht, maar hjj
wss bang geweest, dat het plotseling verdwjj
nen van Proteau achterdocht zou hebben op;
gewekt.
(IFordf veroilgd,)
