No.4964.
Maandag 9 December 1901.
26ste Jaargang.
voor &fSooró- en
De Machine.
©3 misóaaó
U i TE i\ L AAP.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
kasteel Pierrefite.
Rusland.
Engeland
Amerika.
Italië.
Dultschland,
Frankrijk.
Oostenrijk-Hongarije.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0)03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
PBT.TS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 1—6 regels50 Cents,
Elke regel meer 71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Werkstakingen komen tegenwoordig niet
zeldzaam voorze zijn, om zoo te zeg
gen, aan de orde van den dag. Geen en
kele stad van eenige beteekenis, of daar
hebben werkstakingen plaats gehad.
Wat zou wel één der voornaamste oor'
zaken van dit hedendaagsch verschijnsel
Zflu Ons bedunkens liggen de grootste
ön voornaamste oorzaken daarvan in de
opgewekte ontevredenheid, in deheersehen-
de weelde, genot- en gemakzucht, en ver
der in de ontwikkeling en uitbreiding van
het stoomwezen. Wij voor ons beschou
wen de werkstakingen dus ook als een
strijd tegen de ontwikkeling en uitbrei-
ding van de machine.
De machine heeft reeds veel handenar
beid weggenomen, en zjj is nog voor vele
verbeteringen vatbaar, zoodat in den loop
der jaren nog meer handenarbeid zal ver
overd worden door de machine. We
noemen het echter groote dwaasheid om
een strijd aan te binden, die toch onfeil
baar zeker zal uitloopen op de zegepraal
van de tegenpartij, in het hier bedoelde
gevalde machine. Wanneer men tevoren
zonder eenigen twijfel verzekerd is van
een nederlaag te zullen Ijjden, dan is
het onverstandig en dwaas om een strijd
nan te binden.
Zeker, de mensch moet de beheerscher
z\jn van de machine en niet de slaaf. De
verlichting en de voord elen, welke on
loochenbaar door de machine worden op
geleverd, mogen in geen geval oorzaak
zjjn, dat eene bepaalde klasse dor maat
schappij of een gedeelte van die klasse
nadeel ondervindt, gelijk dit tegenwoordig
nog menigmaal het geval is. Daartegen
moet met kracht en nadruk geprotesteerd
Worden. Maar dit protest tegen misbrui
keu moet zich tegeljjkertjjd niet richten
tegen de zaak zelve, wanneer deze uiter
aard goed is. Het kapitaal b. v. is op zich
zelf goed en nuttig; vandaar dat het groo-
teljjks verkeerd is om het kapitaal, als
Ware het juist uit den booze, te bestrijden.
Èvenzoo is de machine als zoodanig, op
zich zelve goed en nuttig, en mag hierom
niet bestreden worden, als wa-e zjj uit
den booze. Maar goheel iets anders is het,
te protesteeren tegen een arbeidsregeling,
Waardoor de machine voor velen een ge
Vaar is en een ramp, terwjjl zjj een zegen
kon wezen voor allen.
Het spreekwoord: «Voorzichtigheid is
de moeder van de wijsheid», geldt ook
hier bjj de quaestie over de machine.
Want zóó gemakkelijk is men terecht ge
komen in het socialistisch legerkamp, waar
FE D ILLS T O N.
van het
Vervolg
106)
Jacquet bleef onbewoegljjk, zwjjgend op den
•toel sitter, waarop hjj was neergevallen, toen
de krachtige vuist van Sorandal hem had los
gelaten.
Welau vroeg Fliek terwijl bjj het stof
V»n sijn kleeren afsloeg.
Bjj het hooren van die stem scheen Jacques
'li uit een droom te ontwaken en hjj riep
Hjj is het
De moordenaar vsn den baron D'Am-
frevill?, zeide Fiick kalm, nu js, dat beb ik
sl zoolang geweten en weet ga wal dat gjj er
Zog goed afgekomen zjjt f Ik had niet anders
'«"wacht d«n dat hjj u een kogel door het
hoofd sou jjgen. Hoe kwsarat ge er ook bjj,
zoo driftig te maken. 01 bjj ia verduiveld
atari, hjj heeft zeer goed begrepen, dat gjj hem
dood nog meer zoudt hinderen dan levend,
maar d*ar hebben we 't nn niat over.
\VBt nu te doen? vroeg Jacques terwjjl
hij opstond.
oi dat is doodeenvoudig. Wjj hebben
hem in onze macht. Terwyl hjj mjjnheer Oli-
wèl herhaaldelijk de kreet weerkliukt:
«Geeft ons de machine en wjj zullen zorg
dragen, dat ieder overeenkomstig zjjn be
hoefte brood in overvloed heeft
maar welke belolten niet onvoorwaarde
lijk als echte munt kunnen worden aan
genomen. Tusschen beloven en geven ligt
een groote afstand.
De machinale werkkracht is naar onze
meening eene quaestie vaü geld, gesteund
door een beperkte, levende werkkracht.
Dat er een zekere invloed van het kapi
taal bjj in het spel komt, dat de werk
man meer de uitsluitende werkkracht is
en de aanwezigheid van den werkman,
zjjn loon in meerdere of mindere mate
afhankeljjk is van de machine, wie zal
dit ontkennen Maar evenzoo valt het
niet te betwisten, dat de werkzame ar
beider door den werkgever altjjd en overal
op hoogen prjjs gesteld wordt.
Daarom moet de galden middelweg be
treden. De machine worde beschouwd als
een midfel tot verheffiag van aller zede-
Ijjke en stoöeljjke waarde, als een middel
tot verheffing van aller zedeljjk en maat
schappelijk welzjjn.
Niet de machine, maar het haken naar
genot- en gemakzucht van den eenen
kant, en het ten toon spreiden van een
ongebonden weelde aan den anderen kant,
brengt verbittering.
Hierin verbetering aan te brengen, zie
daar wat de misstanden in de maatschap
pij zal uit den weg ruimen ten bate Tan
de misdeelden. Eu zoo zal de st jjd van
onze dagen tusschen patroon en werkman
voor een groot gedeelte beslecht worden
in het belang van de geheele maatschappij.
Te Zcwircze zjja Woensdag acht en
twintig personen door eeu dollen hond ge-
btten. Een 18 jarig meisje is reeds onder
een verschrikkelijk ljjden bezweken.
-Bjj het dorp Soedjanka aan de Be-
resina, de historische plek waar de groote
armèe van Napoleon overtrok, is, op
kosten van een particulier persoon, een
gedenkteeken opgericht, Het vertoont in
(wee medaljons de beeltenissen van N a-
poleon en van A 1 e x a n d e r I.. Vele
burger'jjk een militaire autoriteiten woon
den de onthulling van dit tweeledig en
dubb&lzinnig monument bjj.
Hei Engelsche schip Nelson, op weg
naar Kingston, is Woensdag met manen
muis naar den kelder gegaau.
De Prins vaa Battenburg, van het
Eagelsch smaldeel, dat thans voor Alexan
dria voor anker ligt, is, terwjjl hjj met
vier naloopt, dien hjj toch wring kans heelt
in te holen, gaat gjj naar Piirrtfi 3 en ge vol
brengt daar de operatie aan den goeden Do
minique. Iamiidels ga ik den rechter van in-
it'nctie halen en keer met hem naar het kas
teel terug. Kan Dominique, waunetr wij terug
zjjn, een verklaring doen, dan hebben wjj on
zen schelm ia den val en de duirel haal me
sis hjj ditmaal wetr een alibi zal kunnen be-
wjjz-m.
Jicquei en Flick verlieten de kamer en het
huie. Op straat scheidden Bjjn, de eerste om
zich naa' het station te begeven en daar met
den eent'olgendcn trein naar Piasi fitste ver
trekken, de lsa'ste om den rccbt r van instruc
tie op te zoeken.
Wjj hebben Olivier Fromentel en Gisè'e
Dorgeur verlaten torn zjj midden indennscu
op den weg waren, die langs den muur van
het kasteel Pierrtfi'.e loopt.
Men hfrinnert zich wat er bjj de ontvoering
van Gisèle gebeurd was en hoe Olivier Fro
mentel door een gelnkkig toeval jnis- daar wos
toen men er hem het meest noodig had.
Nadat Flick, vol baast om naar het kas'eel
terug te ketran, hen verlaten hsd, liep Oiivier
alleen met Gisè'e den weg op en vroeg zich
vol onrnvt af vrat by doe; mots', waarheen hg
nu zij' schreden zou richten.
Gisèle drukte zich vertrouwelijk: tegen hem
aan als een schuchter vogeltje dat bescherming
zocht, gelukkig, verrukt, zonder in haat on-
AGXTE MA NON AGITATE
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangère
G. L. DAVBE <5* Co. JOHN., F. JONES Sticc. Paris 31 óis Faubourg Montmartrt
eenige officieren in de omstreken van
Payas ter jacht was, gevangen genomen.
Eerst 24 uur later liet de Turksche Over
heid hem los.
In de Yereecigde Staten van Noord-
Amerikr» is men volstrekt niet ingenomen
met den Zuid-Afrikaanschen krijg. Het
lersche Parlementslid Rechmoud, de
vurige strijder voor de zaak der Boeren,
is met eenige zjjaer collega's allerharte
lijkst in Amerika en in Canada ontvangen.
En de Amerikaansche en Canadeesche
pers brengt de zeer felle aanvallen van
Rechmond tegeu Engeland onder de
oogen van het publiek. Men oordeele zelf
naar 't volgend staaltje
«Ja, mjjneheeren, Chamberlain
heeft een geneesmiddel aan de hand ge
daan (Luid gesis en gebrul). Welnu, het
middel, door hem voorgesteld, is den man
waardig want het eenig einde dat C h a m-
b e r 1 a i n past, ia aan een lantaarnpaal ge
hangen te worden. (Langdurig gejuich). Hjj
is iemand, die trouweloos gedurende zjjn
heele loopbaan is geweest, valsch jegens
vrienden, va'sch jegens iedere part jj, die hem
vertrouwde, ontrouw aan elk beginsel, dat
hp voorstond. Iodien Chamberlain zjjn
zin kreeg, zou het lersche ras worden uitge
roeid (Gebrul en gesis). Wat ons betreft,
wjj gaan zijn woorden met minach'ing
voorbjj. Wjj zeggen, dat geen moordenaar
ooit zjjn strat tegemoet ging op het
schavot, wiens handen meer bezoedeld wa
ren met het bloed van zjjn èvenmenscb.
(Gejuich). En we zjjn zeker, dat de her
innering aan hem, zelfs in zjjn eigen land
zal verfoeid worden als de bewerker van
den meest sehaadeljjkan oorlog, die ooit
de met bloed bevlekte geschiedbladen van
Eng-land beeft bezoedeld. (Luide toejui
chingen). Wjj zjjn verzekerd, dat da zaak,
die hjj verraden heeft, zal triompheeren
en Ierland vrjj en Chamberlain's
naam gevloekt zal worden.»
Met deze speech voor oogea en het op
nemen er vau ia de Amerikaansche en
Canadeesche bladen, mag Eugeland het
stoeven op de vriendschap van deze lan
den wel achterwege laten. Waarlijk, En-
gelauds reputatie is deerljjk aan hst tanen.
De haDgende verschillen tusschen Chili
en Argentm schjjnen niet zoo bevredigend
te zjjn als eerst werd aangenomen. De
twist moet feiteljjk even ver van eene
vriendschappelijke oplossing zjju als bjj
den aanvang.
D -) ArgentjjnscheRegeering beantwoord -
de de Cbileeusche Rigeeriug in zeer vrien
delijke' termen, doch hield niettemin vast
aan haar aanspraken en vroeg duidelijk
om satisfactie ia het haar door Chili ver
leende recht om wegen aan te leggen in
het betwiste gebied. De publieke opinie
is gerust; doch zjj steunt de Regeuring
geestdriftig in haar eisch om satisfactie;
verontwaardiging wordt gekoesterd over
de beweerde kwade trouw, welke Chili
getoond heeft gedurende de onderhande
lingen.
noozslbeid. zich om ieto te bekom user in bu zjj
buiten het b.i fik van Sannd.nl en oiidor de
hoede ven Olivier was.
Dtze, san een oubesehrijfalgke oat oaring
tei prooi, trachtte vruchteloos zjjn gedachten
te verzamelen ten etude met. de noodige kalmte
oier dsn zoud irliagen taestsnd, waarin hjj zich
bevond, na ie denken
Aai het hik van het kasteel b Hen tan eiude
G sè e aan haar ouders terug to gevep, dear
dacht hjj niet aas.
Hjj was teruggekeerd om rond het kasteel
te dwalen, zander doel, zonder eeu bepaald
plan, hjj had slechts toegsge.en aan een zon
derlinge aahtrekkicgskr.oh», di de plaats waar
Gisèla vertiefds op hem uuoefende. Had hij
op dat oogenblik het voornemen gahad Guè a
te ontvoeren
Nbod.
Vooreerst had die ontvoering hem onuitvoer
baar, onmogeljjk toegeschenen en dan klonken
de woorden, die zijn broeder tot hem gespro
ken had, hem nog altijd in de oorea.
Wat wilde hjj f Wat wensebta bjj? Wat
hoopte hjj P
Hjj had het zelf niet kunnen zeggen, als het
hem gevraagd was.
Nu echter het toeval Lts had gedaan, waar
aan hjj zslf niet had durven denkennu een
ander da daad voltiraoht h»d, waartoe hg niet
vermetel genoog was geweest, om het ook zelf*
maar ta beproeven n t Gi èla rol angat, vra
gend om hulp en bescherming iu zijn armen
was gevallen, nu zou hg haar ook niet terug
geven, neen, z ker niet.
Te Rome wordt een schandaal-proces
behandeld. Luitenant T r i v u i 1 o staat
terecht, beschuldigd van- eene vrouw te
hebben vermoord. Hjj moet daarna het
ljjk in stukken gesneden en in het water
hebben geworpen.
Hjj werd gearresteerd met een geladen
revolver in den zak. Men denkt, dat hjj
plotseling krankzinnig is geworden.
De vis3chersboot Weser van Bremen
mat veertien man a$£ boord op de ha
ringvangst uitgevaren, is verongelukt. De
opvarenden zjjn verdronken.
Er zjjn onrustwekkende garuchten
in omloop over koning A 1 b r e c h t van
Saksen. Er wordt gezegd, dat de Koning
Ijjdende is aan maagkanker. Da groote
jachten, waaraan Zjjne Majesteit zou deel
nemen, zjjn afgezegd.
Het Bestuur der vrjj zinnige partij
heeft zich in zake de tarief wet geschaard
aan de zijde der Regeering en in een rond-
schrjjven aan de partjjleden daarvan ken
nis gegeven, deze uitnoodigsnd zich nau
wer aaneen te sluiten. In dit rondschrij
ven wordt vooropgesteld dat men alge
meen het politiek comedieapel moede is,
dat men genoeg heeft van het drjjven,
dat het openbare, het economische, het
mautscbappalpke leven ernstig benadeeld,
dat uitzondering tot regel maakt en dat
iD stede van verstandig te denken en te
handelen tot heil van land en volk wil
invoeren een woest, niets-ontziend partjj-
terrorisme.
De Dresdener Nachtrichter meldt
dat de spaar- en voorschotbank te Dres
den zjjn betalingen heeft gestaakt. Het
aandeelenkapitaal bedraagt één millioen
mark. De inlagen bedragen ongeveer 7
millioen mark.
Te Kiel is een «Jack the Rip
per» aan het werk. Geheimzinnige aan
slagen hebben plaats op vrouwen en meis
jes. Wel had men een zekeren J a s t r 0 w,
dien men ernstig van de misdrjjven ver
dacht en bij wien men een dolk gevon
den had, gearresteerd, maar de echte da
der heeft de dwaling der politie bewezen
door zijn aanslagen te hernieuwen.
Ter afwisseling heeft bjj ditmail twee
werklieden en een matroos aangevallen.
Deze laatste, heeft den onbekende een
goed pak slaag gegeven eerst toen deze
gevlucht was, bemerkte hp dat hjj door
drie messteken gewond was. Hjj verklaarde
zija aanvaller wel te kunnen herkennen
en gaf een volledig signalement.
De plaatselijke politie is versterkt door
mannen van den veiligheidsdienst uit Ber-
ijjn. Men veronderstelt, dat het gevaar
lijke individu ditmaal mannen aanviel om
dat hjj vernomen had, dat er agenten in
vrouweukleeding rondliepen, teneinde hem
aldus eerder te kunnen vatten.
De verdedigers van Dreyfus liggen
overhoop. De familie Dreyfus wordt
beschuldigd zich n:et behoorljjk gedragen
Waar a&ar cu haan ta brengen P
Op dit uur waren de lsat«:e treiuen voorbjj,
en »1« Gnè'e, ondanks haar onvoldoende kl e
ding en sehoeiael, ook al gemakkelijk tot Pler-
rtflite zou kunnen loopau, dan vul er t:ch
tiat aan te denken, ha»r te vragen, ti voet den
f.fcsnd neat' Pa-ijs af te leggen.
Er was wel een hotel in het dorp Piarrtfi'%
maer wanneer hjj daar zija intrek n-m, dat
liap hij alle gevaar dat G sèie gezijD, herkend,
teruggehaald zou worden.
D-t nu wilde O tviar tot eiken prjjs ver
hi deren.
Als eenige uitkomst blaef hem overSaiut-
Deii.
üa;r ten minst zijn talrijke hotels, zoodal
hij wri kon hopsD, daar een schuilplaats te
zullen vinden, maar zou Gisèle de kracht heb
ben, otn zoo ver te kunnen loopen
Hg moest het in elk geval beproeven, er
bleef hem niets anders over.
Als li t niet anders kon, zou hg het meisje
een gedeelte van den weg dragen, daartoe voelde
Olivier wel de kracht. Om Gisèle te verdedi
gen, te behouden, zou hjj alleen ii staat ge
weest zgn tegen een geheel leger 11 etrjjdon.
Hjj boog zich tot zjjn gezellin en met ztchte,
doch van ontroering bevende stem, vroeg hg
Wilt ge met mg meegaan, lLf kind, kam
ga loopen P
Zg drukt# js;cU nog rasier tegen haan aan en
s'amelda
Jj.
Maar zjj behoefden nauwelijks honderd schre
den te doen.
te hebben, men denkt, dat geruchtma
kende onthullingen zullen volgen. Advo
caat Labori schjjnt er genoeg van te
hebben.
De Correspoudendance Nationale, orgaan
van het politieke bureau van den Hertog
van Orleans publiceert in een harer jong
ste nummers den volgenden oproep
Aan de Royalisten
Frankrjjk doorleeft een ernstige crisis.
Gskromd onder het juk van eene anti
nationale partjj, werkt het mede, on
bewust van zjjn kracht, aan het ver
krachten van zjjne wetten en zijne
vrijheid.
Het uur van ontwaken heeft geslagen|;
de strjjd heeft een aanvang genomen
een groote taak rust op de schouders
van hen die karakter bezitten.
Om dan vijanden van ons vaderland
de macht te ontnemen, willen wjj ons
verbinden met allen die Frankrjjk nog
liefhebben. Geleerd door de lessen der
geschiedenis ea de ondervinding van
het verleden, zullen wjj niet ophouden
de misdaden aan te toonen van eene
regesring, dis de schande en den on
dergang van het land bewerkt.
In Daam van den Hertog van Orleans,
richt zjjn politiek bureau een dringend
beroep toi de royalisten.
Het roept hen op, zich vastbesloten om
hem te scharen, huone krachten en
hulpbronnen te vereenigen. Hun geest
van opoffering, van discipline en ge
trouwheid legt hun de gebiedende
plicht op, de stem van het hoofd van
het Fransche YorBteljjke Huis te ge
hoorzamen.
Het Journal heeft heden eenderde
artikel van Labori, dis zich scherp te
genover L a z a r e uitlaat. L a z a r e heeft
zich bekend gemaakt als de man, die de
Echo de Paris heeft ingelicht en met nog
meer openbaarmakingen dreigt. Labori
doet verdere mededeelingea over zjju re
laties met Dreyfus en verzekert dat
dete, die wist, dat L a z a r e de bericht
gever van de Echo was, ondanks den aan
draDg zijner vrienden geen tegenspraak
heeft willen geven.
De vuile-wasch-mand van Dreyfns
is weer opengezet naar aanleiding van
het nog steeds hangende-proces van de
wed. Henry tegen de Reinach en
het niet meer medewerken van Cornély,
de vroegere redacteor van de Figaroaan
L a b 0 r ï's tjjdschrift de Gkrande Revue.
De Reinach beweert dat Cornély
aandeelhouder is, hetgeen door Labori
wordt gelogenstraft.
Als de heeren nu maar flink boos wor
den zal nog menig vuil stukje linnengoed
vertoond worden.
Keizer Frans Jozef, die in de om
streken van Bada-Pest op jacht was, is
aan een groot gevaar ontsnapt. Zekere
Nemiczick was den Keizer opkorten
afstand in het bosch genaderd, niettegen-
staar de het door soldaten was afgezet. Bjj
zjjn aanhouding werd een dolk in zgn bezit
g«'vonden.
EeozkLp» hoorde Olivier aoh'er ti h een
ger^'Z, zoodat hjj bleef raan en omkeek. Hg
ondtiicheidde het hoefgetrappel van eac paard
ea het ratelen vaa wLleo. Twee lantaaraa, even-
wjjiig van elkaar geplaatit, «jhitterdea in de
verte en kwamen snel nadertjj.
Toen zjj hem genaderd w»ren, herkeide Oli
vier, die met Guè e aan een kant vaa den
wtg waz gaan sUan, eeu hnnrrjjtnig nit Parjjg.
Hoe kw?.m dat rjj uig op dit uur hier zoo
v r vau de hoofdstad?
Het was een groot toev&l, maar daarvan
moett hjj partjj trekken.
HA was zooaL man wel geraden zal heb
ben bet rjjtuig waarmee Sorandal was te
ruggekeerd.
Olivier riep het aan.
De koetsisr hield de teugels in, deed z'jn
paard stilstaan en, verwonderd over dit» onver
wachte roepeD, ook wel eenigsz ns verontrust,
rekte hij den hals uit, tr-chtte door de duister
nis te zien en vroeg op bartohen toon
Wat wilt gjj
Olivier wss haar voren gekomen, met Gi.e e
aan da 1 arm en antwoordde met de wedervraag
Gaat gjj naar Parjjs
Js.
Do koetsier was weer gerustgesteld door het
vreedzaam uiterljjk van den nun dia hem aan
riep en ook door de togen woordijhei .1 ren de
vrouw, die hem vergezeldewel kwam dees
ontatoetirg, soo laat en op een een samen weg,
hem vreemd voor, ma-r de P-rjjiche koetsiers
njjn er nu eenmaal voor bekend, dat zjj zich
over niflis verwonderen.