No.4970.
Maandag 16 December 1901.
26ste Jaargang.
Het aspunt der wereldhistorie.
£>e misdaad
i T E H L A JS ih
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
kasteel Fierrefite.
België.
Amerika.
Rusland.
Duitschland.
HfragSlaó voor <o%ooró- en ëCuid-dCollanó.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 1,10
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post>1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
EPEN
PBTJS DEB ADVEBTENTIEN;
Van 1—6 regels. 50 Cents
Elke regel meer 71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangère,
G. L. DADBE fy Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31óis Faubourg Montmartrt.
Christus is het aspuot van de wereld
historie, zoowel in het verleden als in het
heden. Christus is dezelfde, gisteren, heden
én in eeuwigheidluidt het beroemde Pau
linische woord.
Vragen we nu eerst: Wat beteekent
dit, Christus is het aspunt van de wereld
historie Dit beteekent, dat alles zich ron
dom Hem beweegt en draait. Wjj
'atten de wereldhistorie op als eeu door
de goddelijke Voorzienigheid bepaalde be
weging van de menschheid naar haar doel.
Christus is in het midden van deze ont
wikkeling getreden, Hg heelt de geesten,
de harten, het lot der natiën, de heer
schappij der wereld tot zich getrokken,
geljjk Hjj zelf van zich zeiven sprak met
het zinrjjke woord: lk ben de Alpha en
dé Omega.
Deze plaats verheft den Chtistus hoog
hoven alle groote mannen der geschiede*
nis. Toen C a p h a s Hem vroeg«Zjjt
Gjj de Christus, de Zoon van den levenden
God?» toen antwoordde Hg eenvou
dig: «Gjj zegt het.»
Christus is het middelpunt van de
Wereldhistorie door Zjjn persoonlijkheid
en door Zjjn werk. Wjj bedoelen niet een
wjjsgeerigen of een dichterlijken of een
nienschlievenden Christus, maar wjj be
doelen den Christus, zooals Hjj werkeljjk
geleefd heeft. Slechts krachtens Zjju God
heid kan Christus zich vóór de geheele
Wereld vertoonen als de middelpunt-zonne,
slechts krachtens Zjjn Godheid kan Hjj
vóór de geheele wereld optreden met het
machtvolle woord: «Mg is alle macht ge
geven, in den Hemel en op aarde», en
met het: «Voorwaar, voorwaar, ik zeg u
In den mond van ieder pnder zou dit
zgn,
maar in den mond van
Christus klinken deze woorden als iets,
dat vanzelf spreekt.
Slechts omdat Hjj God is, kon Hg zgn taak
verval en. Elke mensch zou ongetwjjfeld
onder het gevoel van onmacht ineen zin
hen, wanneer hjj de wereld zag wentelen
fondom zgn naam.
Maar Diet enkel het goddelgke in de
persoonlijkheid van Christus, maar ook
het menschelgke wjjst Hem die heerschers-
plaats aan. In Zgn barakter zien wjj niets
®enzjjdigs. Hjj is voor alle volken dezelfde,
dezelfde voor alle geslachten der mensch
heid.
Aspunt der wereld is de Christus ook
in Zgn werk. Hg is de Verlosser der we-
reld en daardoor is Hg het aspunt der
Wereld. Hg heeft de wereld verlost van
de zonde. Wjj nemen niet aan, dat de
FE U ILLS T ON.
van het
(Vervolg.)
118)
Vergeef mjj, Giaèls, hernam hjj, ik heb u
lief, dat ik aiddtr bjj de gedacht», dat men
a dwingen zou aan een ander toe te behooren
ik kan dien angst maar niet van mjj af
eten.
Men zal mjj niet aan een ander verbin.
den, hernam zij vastberaden. Ik behoor u toe,
Olivier, bjj leven en sterven.
Zjj bleven een oogenblik zwjjgend tegenover
®lkaar staan, hand in hand, oog in oog.
En thans, Olivier, hernam Giiè'e, breng
ftjj naar mjjn moeder.
Sorandal had begrepentoen hjj Jacqnes
^romentel verliet, dat het nutteloos zou tjjr,
alibaoa voor bet oogenblik, het onderzoek nog
ve der voort te zeiten.
Hjj wts regelrecht naar Piemfit8 terugge
keerd.
Daar ztg bjj «Ut zjjn aanwjjziogen woorde
lijk waren opgevolgd.
zonde een zwakheid van den mensch is,
dat rjj een overgangs-stadium is, dat zij
een oefenplaats der menschen is neen, wij
weten, dat de zoude het grootste kwaad
van de wereld is.
Christus heeft ons Diet enkel verlost
van de zonde, maar ook van de dwaling.
Hg heeft ons de waarheid gebracht, een
zedenleer, die geëigend is om het richt
snoer voor het geheele menscheljjk ge
slacht te zgn.
Hebben we dus niet het recht, om te
zeggen, dat Christus èn in Zgn persoon
lijkheid èn in Zgn werken het aspunt van
de geheele wereld is
En nadat Christus in den bloeienden
manneljjken leeitjjd van deze aarde is ge
scheiden, heeft Hg toen soms opgehouden
het aspunt van de wereld te zgn? Vol
strekt nietOp de rots heeft Hg Zgn
Kerk gebouwd, Zgn Kerk, want in Haar
wil Hg voortleven, big ven heerschen, big-
ven werker, in Haar en met Haar wil Hg
het aspunt zgn voor de wereld. Daar is
niets van de weemoedige stemming, die
anders zoovele groote mannen der geschie
denis hebben laten bljjken, wanneer zjj
aan het einde van hun leven overdach
ten, hoe spoedig hun werk zon ten gronde
gaan, wanneer zjj deze wereld zonden heb
ben verlaten Hg is het aspunt van de
wereld gebleven ook na zgn tjjdeljjken
dood; Hg heeft het aanschjjn der wereld,
Hg heeft het denken en voelen der mensch
heid veranderd, Hjj heeft Staatsinstellin
gen omgekeerd, Hg heeft een nieuwen
tgd ingevoerd. En daarom hebben de men
schen groot geljjk gehad, om met Chris
tus hun tijdrekening aan te vangen. Daar
door toonen alle beschaafde volken, dat
zjj den Christus als het aspunt der we
reld beschouwen.
Hoe heerljjk schoon zou het zgn, in bij
zonderheden aan te toonen, hoe alle de
veelvuldige slingerwagen der volken vóór
Christus, samenloopen in ééu punt bjj de
Kribbe, voor het Kruis. In dit licht alleen
begrjjpt men de wereldgeschiedenis. Dat
ts het verleden.
Maar ook heden draait degeheele wereld
historie rondom den Obristus. Schjjnt dit
echter niet anders te zgn Zieu we meteen
opstand van alle kringen tegen Hem?Weten
we niet, dat nog vele honderd-millioenen
zonder Christus zjjn Ja, uit aauscbouwen,
dit weten wg maar toch kunnen we ons
troosten. Cüristus is nog altjjd dezelfde in
heerschersmacht en in heersthersrecht. Hij
heeft aan niemand, ook niet aan de mo
derne wetenschap, zgn onvervreemdbare
heerschersrechten, zgn wgsheid en waar
heid, afgestaan. En zelfs schgnbare neder-
Het katteel zrg er weer uit stoornis al.jjd en
niets getuigde nog van de gebeurtenissen,
die daar iu den afgeloopen nacht hadden plaats
gehad.
Da ladder was weggenomen en weer op zijn
plaats geborgen. v
Het vei ster der kamer van Gitelo was ge-
sloten.
De taiienden waren allen aan hun dageljjk-
sche bezigheden, hoewsl zjj nu en dan wtl eens
fluisterend over het voorgevallene spraken, want
hun nieuwsgierigheid was in de hoogste mate
opgewekt.
De maire Lordonnean was, op uitdrakkeljjk
verzoek van Dorgeur, naar Piemfita terugge
keerd, met de belofte geen woord te zullen
reppen van het trennge voorval zooals hjj
het noemde dat kort voor een teis'.dag
droefheid en ontsteltenis ovir hel gezin bracht.
Toen Sorandal het hek van het kasteel bin
nentrad, werd bjj aangeepioken door *jn twee
vrienden Riberprey en GalabruD, die hem te
gemoet kwamen.
Wel? vroeg de eerste met tjjn Ijjmeiige
stem, hebt ge de bruid meegebrsoht, mjjn
waarde
Hoe is 't, voegde Galabrun er met een
spottend lachje bjj, gaat ge lu trouwen ja of
neen
Sorandal antwoordde niet, maar zjjn gelaat
g»f hun doideljjk ie kennen, dat hjj niet *>-
a cad Was om gekheid te maken.
Hjj keerde hun den rug toe, trad he k s-
teel binnen en begaf Z'cb naar het salon »c r
Dorgeur en rjjn vrouw bjj elkaar zaten-
lagen zgn niets anders dan voorbijgaande
vertragingen van zgn zegepraal, en heden
ten dage wandelt de Heer eveD machtig
en majeetueus over de schuimende baren
des tegenwoordigen tjjds, als weleer over
de golven van hef meer Ganesareth.
En juist daarom zegt ook onze H. Va
der, Leo XIII, dat bet christen volk met
vertrouwen en moei de nieuwe eenw moet
beginnen.
Beschouwen we de schreden, welke de
moderne wereld zet, dan zien we, dat de
wereld veeltgds op doolwegen zich bevindt,
en dan erkennen we dat er slechts één
weg bestaat, de weg waarvan Christus ge
tuigt «Ik ben de weg.»
En wanneer we heenblikken naar den
chaos van meeningsverschillen, welke in
de belangrijkste vraagstukken heerscht,
naar de doodeljjke plekken, die bg veie
moderne verschgnsels zich vertoonen, dan
is dat voor ons een bewijs, dat in Hem
alleen het echte te vinden is.
En wanneer we heenschouwen naar het
anarchisme der strateD, dat aan velen een
groote vreeze inboezemt; is het dan
wel iets anders dan een gevolgeljjk ver
schijnsel van de anarchie in het denken
Wanneer we opblikken naar de met bloed
gepurperde dolken, wanneer we de revol
verschoten der koningsmoordenaars hoo-
ren is dat dan niet een verschrikkelijk
bewjjs, dat het zonder Christus op deze
wereld onmogeljjk goed kan gaan
Maar ook op andere wjj ze doet Chris
tus voortdurend zgn aanwezigheid als as
punt der wereld aan ons kennen. Trots
alle inspanningen gelukt 't niet, om het
Christendom uit de maatschappij te ver
bannen. Ia onze taal, dieeendoor en door
christeljjk waarmerk draagt, in onze ge
heele tijdrekening, die om Hemalléén zich
d aait, doet Hg zich altjjd en immer aan
ons kennen. Zelfs het meest roodgekleurde
nlad is tegen wil en dank gedwongen, om
zgn verschijnen volgens de geboorte van
het Kind van Bethlehem te berekenen.
Wanneer wg aldus zien, dat de Chris
tus overal de zegepraal behaalt, dau zien
wg ook, dat de Kerk de Ark is, die bljjft
zweven boven de zondvloed-wateren der
tjjlen. Wat de heidenen betreft, dit laten
we kalm en bedaard aan Christus zeiven
over: Hjj rekent met volgens jaren, zoo
als wgen we weten Diet, of Hg zjju
band niet reeds u tgestrekt heeft over
Afrika en China.
Christus is alléén groot. Voor Hem moeten
alle andere grootheden der wereld de vaan
strjjkeD. Aan Hem, het aspunt van de ge
heele wereldhistorie, zjj onze hulde ge
bracht
De ongelukkige meirauw Dorgeur, nog ge-
heil onder deo indruk, dien de vlucht van
haar dochter op haar had gemaakt, door smart
gebogen en in de vrees voor de grootste on
heilen, zag er beklagenswaardig uit.
Doigeur kwam Sorandal tegemoet en vroeg:
Welnu
Sorandal antwoordde
Niets.
Nie'» P
Dat wil zeggen, ik heb he' spoor van Gisè'e
en haar ontvo-rder ci t kunnen tinten.
Mevrouw Dorgeur, die bjj zjjn binnentreden
het hoofd opgeheven had, liet het moedeloos
weer op de borst terugzinken en zuchtte.
Dorgeur sloeg de handen in elkaar ea riep
Mjju God, mjjn God 1
Masr ik weet iets, h8;nam Sorandal, ik
weet, en zoo zaker dat er geen twjjfel meer moge-
ljjk ie, dat die ontvoerder niemand anders it,
dan di t jonge mensch, de schilder, dien gjj
zoo ten onrechte hebt vtrtrouwd en in uw huis
tosgil ten, Olivitr Fiomentel.
Do geur maakte een ongeloovge beweging.
Sorandal liet hem den tjjd ni« t tot spreken.
Ik weet het 1 nep hjj drifug uit, ik beo
tot de oveitvigmg gekomen door een gesprek,
dat ik met zjjn broeder Jacques h;b gehad en
ik weel ook dat het aan dezen laaht onbe
kend it waar zjjn broeder zich t ebergi, w»m
het «preekt vanzelf, dat O.ivier niet io zjjn
r uis i leivfigtkceid.
y het Dcoren den naam Jacques bad
mevrouw Doigeur gisidderd.
Haar blik en moeite dien vau Sorandal en
Een staaltje van vijandschap en laffe
baat tegen de Roomsche Kerk is dezer
dagen getoond in de stad Bergen in Hene
gouwen. Daar heeft het Stadsarmbestuur
de brutaliteit zoover gedreven, dat elke
onderstand geweigerd woidt aan de armen
die hnune kinderen naar de katholieke
scholen zenden.
Dat Stadsarmbestuur bestaat uit z.g.
democraten, afvallige katholieken, die in
hun neutraliteitsbetrachting met een hoon-
en spotlach bejegenen de protesten welke
tegen hunne dwangmaatregelen opgaan.
Men ziet hier bewaarheid dat JuliaaD de
afvallige nog altjjd navolgers heeft, die
de gevaarlijkste van alle kerkvervolgers zgn.
Is het geen schande, dat de gelden,
dienende ter ondersteuning van de armen,
meerendeels afkomstig van katholieke in
stellingen, indertjjd gegeven met een gods
dienstig doel, tot steua van katholieken,
nu onttrokken worden aan hen, die er het
meeste aanspraak op hebbeD, enkel met
het doel den katholieken godsdienst te
ondermjjuen!
Schandelijker misbruik maken van macht
is niet denkbaar, dan de armen en behoef-
tigen door broednood te willen dwingen,
hun geloof te zaken.
Wie echter heeft den tirannen zoo'u macht
in handen gespeeld? Zgn het niet de brave
allemansvrienden die niet alleen in België,
maar overal den boel in 't honderd stu
ren om daarna krokodillentranen te schrei
en over het vreeseljjke kwaad dat zjj zei
ven hebben gesticht.
Iu het Parlement te Washington is een
wetsontwerp ingediend om 100.000 dol
lars beschikbaar te stellen als losgeld voor
miss Stone.
Uit Buenos-Ayres wordt gemeld, dat
Argentinië 2.100.000 pond sterling te
Londen in deposito heett gesteld, om de
betaling van de coupons te waarborgen,
en nog een ander reservekapitaal heeft
van 13 millioen dollars. De Kamer heeft
in geheime zitting de aangerraagde cre-
dietea goedgekeurd, die noodig zgn voor
de mobilisatie van het leger.
Een Regeeringsdecreet roept tegen
den lsten Januari 60.000 man' van de
reserve onder de wapenen.
De Russen hebben een boycot toege
past op de Engelschen die niet veel omslag
teweeg brengt.
Verschillende Engelsche schepen lagen
veor de haven te Riga, die alleen mag
binnengevaren worden met eecRussischen
loods, zonder dat het gelukte een loods
bereid te vinden, hen naar binnen te koer
sen, zoodat ze ten slotte onverrichter zake
moesten verder varen.
Te St.-Petersburg zelf bljjken de anti-
Engelsche gevoelens door het boycotten
van Engelsche winkels, waarvan er reeds
eenige hebben moeten sluiten bjj gebrrk
aan koopers of uit vrees voor geweldda
digheden.
Op de groote Avenue Norakaja neemt
de menigte al sedert een paar dagen een
dreigende houding aan voor een van de
Engelsche magazjjnen. Kreten als: «Live
de Boeren! «Weg met de broedermoorde
naars en dergeljjke weerklinken.
De bedienden hebben de blinden moe
ten sluiten omdat anders de winkel zou
geplunderd zijn.
zy schrikte vsn de woede en haat, die z'j lm in
de oogen v.n dsn man, dB haar geluk en haar
leven in zjjn hand had.
Hitr niits nieuws v.-oeg Sorandal ver-
der. Ik heb gtz en, dat men alles weer ia orde
heeft getr cin, dat is goed. Hebt gjj Victdr.
ondervraagd
Jp, antwoordde Dorgeur, zjj weet nieiz.
tiet BCfljjnt dat zij de gewoonte heeft alle
avonden wjjn te drinken, dat heeft zjj mjj be
kend. Gisterenavond, toen zjj weer gedronken
had, werd zjj door een onoverwinneljjken slaap-
lutt oveiv. lan en is zy machteloos op de ci-
nspé neergevallen. Dat is alles wst zjj weet.
Hebt gjj geen ternoerten, wia een slaap
middel in h>»r wyn kaa gemengd hebben
Neen.
Dat moet toch iemand gedaan hebben.
Het kan niet aadeis ot Olniar Fromentel moet
hier ia het kasteel een helper hebben.
Dorgeur haalde de schouders op.
Dat is waar ook, hernam Sorandal, alsof
hem ploiseliog iets inviel, weet gjj ook waar
Tol} is?
Toty?
Ja, de kiiecht, dien gjj uitsluitend voor
icjj in dienst genomen hebt.
Hebt gjj tem niet meegenomen naar Parjjs
Ik, neen Maar waarom vra> gjj dit
Omdat ik btm gooaren w Ido Ja ten rot»
pen, maar men koo hem niet vinden ik dacht
fills
Ab, dat is misschien een spoor, mom
pelde Scrat dsl, ik heb dien kerel altjjd gewan
trouwd.
Te Biekenstedt heeft een dochter van
een herbergier haar moeder, haar broeder
en de dienstbode vergiftigd. De giftmeng-
ster is aangehouden.
Woensdag vertrokken nit Coblenz vier
jongelieden in een bootje naar Gniesen-
heim. Het vaartuig kantelde om en alle
vier verdronken. Een ljjk is opgevischt.
In het stadhuis te Munchen is een
verschrikkeljjk drama afgespeeld. Een
groote volksmenigte bevond zich in de
trouwzaal toen op het oogenblik, dat de
bruid het jawoord uitsprak, dat haar voor
altjjd verbood aau den man harer keuze,
een schot knalde. Een jongeling, die zich
onder de menigte bevond, had zich voor
het hoofd geschoten. Afgewezen door de
bruid wilde hg haar huweljjksdag niet
overleven.
Woensdag-avond vierde de vereeni-
eing Nederland en OraDje te Berljjn haar
14en verjaardag. Tegel jjk gaf zij een af
scheidsfeest aan haren voorzitter profes
sor du B o i s, die dezer dagen na twaalf
jaar aan de Berljjnsche universiteit werk
zaam te zgn geweest, naa- Nederland
terugkeert.
Aan het feestmaal in het Kaiserhof
ging een concert vooraf, waaraan de vol
gende jeugdige Nederlandsche kunstenaars
meewerktenMej. Annette Thieme
en Mej. Maria van Beekum, voor
zang, Mej. BetsyWjjers, voov piano
de heeren Gelsenkamp, viool, en J.
W. A. Pamejjer, piano.
Aan tafel bracht de gezant van Tets
eerst een dronk uit op de Koningin. Hjj
gaf daarin de algemeene vreugdeerover
te kennen, dat zjj hare gezondheid ten
volle herwonnen had (levendig gejuich).
Daarop dronk de gezant op prins Hen
drik, wiens genegenheid de Koningin
gelukkig maakt en die zjjne gemalin groote
liefde toedraagt (opnieaw gejuich).
Er werden nog een aantal toosten uit
gebracht op den vertrekkenden prof. Du
B o i s, die zich niet onbetuigd liet om te
antwoorden. Een diploma als eerelid der
vereeniging werd den Professor aange
boden.
Op aansporing van prof. van 't H o ff
gaf gisteren-avond de Deutsche Phyzika-
lische Gesellschaft prof. du B o i s een af
scheidsfeest.
Prof. du B o i s zal zich bjj terugkomst
in Nederland in Dei Haag of te Utrecht
vestigen zjjo groot laboratorium zal hjj
medebrengen. Hjj is bevreesd bjj uitvoer
van zgn nieuwste werktuigen last tekrjj-
gen rr.et de douanen.
Bij Finsterwolde, in Brandenburg,
Mazr hjj vond het maar beter, niet te zeg
gen, waarom hjj Tony altjjd gewantrouwd had.
H.t wantronwen was ontstaan omdat hy
en men weet nn dat hjj zich niet bedrogen had
op het eerste gezicht in zjjn bediende den
inspecteur van politie Flick had meenen te
herkennen, ofschoon deze zwart en Tony
rossig haar had.
Hjj li p een paar malei de kamer op en
neer, bleef toen recht tegenover Dorgeur stasn
en vroeg
Wat doen we nu?
De goede man haalde zjjn Behouder* op en
zeide
Ik weet het niet.
Ik had n der raad gegeven, zoo min
mogeljjk ruchtbaarheid aan het gebemde te
geven, omdat ik hoopte, dien Ftomeatel nog
wel te zullen vindeD. Ie dat geval zeu ik, g
loof dat gerust, niemands hulp not dig gehad
hebben om hem te daicgen Gnè e t rag te
geven en het was dan beter gewetst, dat wjj
die zaak hadden afgehandeld, zonder dat de
algemeere aandacht er op gtvestigd was, masr
van dat plan heb ik nu moeten afzien. Wjj
hebben hier te doen met een behendigen schurk,
die zjjn misdaad zornmtdig overlegd, en al
zjjn maatregelen vooraf genomen heeft. O I zjju
bedoeling ie te r g^m kktJjjk te doorgronden.
Hf tal ir&ctiten Jraairflk Ie veiiaten, «Jeoèl*
hf aBcbt r:ic9D, om met g<z en te worden,
ticb overdag schuil toud n en zoo over de
grenzen komen.
(Wordt vervolgti.)
i
