N I U W E
HDagêlaó voor «Sfiooró- on Suió-dColland.
Rust.
No, 4973
Donderdag 19 December 1901,
26ste Jaargang
misdaad
BUITENLAND.
Per 3 maanden voor Haarlem MO
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p 1,40
Voor het buitenland 2,80
Afzoaderljjke nummers«0,03
Dit blad verschijnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBBAÜ: St. Janstraat Haarlem»
Van 16 regels50Cents
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Redacteur-Uitgever, W. E5PPERS.
Wat vreemd woord in onzen tjjd
Dat was goed in de dagen van weleer
misschien, toen grootvader's grootvader den
roei van de trekschuit instapte, gewapend
met een «gouwenaar,» om er in vele lange
uren tjjds een betrekkelijk korten afstand
af te leggen.
Maar tegenwoordig, wie spreekt er nog
van rust De stoom misschien met zjjn
almachtige snelheid?
Die treinen vol menschen verplaatst in
korte oogenblikken, die ze van 't eene eind
van Europa brengt naar 't andere; van't
eene eind der nieuwe wereld Daar het an
dere, alsof 't een uitstapje was.
Die heipalen den grond inbeukt binnen
weinige minuten, waar vroeger dertig man
uien over dedeD. Die in drie minuten een
waggon steenkolen optilt en en omgooit bo
ven waar hjj gelost moet worden en wter
neerzet op zjju plaats op de rails.
Of is de electric'teit misscheneen beter
beeld van de rust onzes tjjds?
Waardoor gjj spreken kunt met Parjjs
en Berljjn, terwjjl de tjjd van 't overgaan
uwer woorden tot nul wordt teruggebracht.
Waardoor Nederland weet wat er op
't zelfde oogenblik in Indië gebeurt en die
ook gepaard aan kracht, de grootste won
deren aan snelheid voortbrengt.
En de menschen, de genieën dei meD»
schen hebben de uitvindingen gedaan, maar
dezelde uitvindingen hebben de menschen
zelf veranderd, ze bedwongen, ze gemaakt
tot hun slachtoffer en slaaf.
De patroon op zijn kantoor en de be
diende voor zjjn scbrjjftoestelde machinist
op zjjn locomotief, de postbesteller bjj het
sorteeren en uitdeelen zpner brieven de
jongen aan de weefmachine, de chauffeur op
zjjn automobiel,'tzjjn allen de sprekendste be
wijzen,dat het woord rust beter geschrapt kon
worden uit ons hedenJaagsch woordenboek.
Eu als nog slechts die snelheid geen
b EUlLLETOJy.
van het
kasteel Pierrefite.
Ftrvolf.)
115)
Dat kunt ge later doen, wanneer gij van
het bagno konat 1 riep Sorandal hoonend en
daarop wendde hij zich tot Dorgeur. Neef, gij
hebt tegenover mjj verplichtingen op u geno
men, ik eivoh van o, d»t gij die zult nakomen.
Verplichtingen? herhaalde Dorgeur ont*
ateld.
Ja, zeker, of hebt gij mjj de hand van
uw dochter niet toegezegd.
Dat i* zoo, stamelde D.rfeur, maar
Gnèle klemde zich vaat aan den aim van
Olivier.
Nooii zal ik de uwa zjjn, nooit 1 riep zjj
uit, en wanneer mjjn vader mjj niet beschermt,
dan zal Olivier mijn beschtrmer zjjn.
Wees gerust, mjjn lieveling, zeide Olivier.
Mjjn God, mjjn God, wat moet ik doen,
mompelde Dorgeur.
Aha, ik zie het al! liep Sorandal uit,
die nu geheel builen zichzelven geraakte, men
drjjft hier den spot met mjj, maar neem u in
acht, wie mjj weerstaat, zal ik weten te
verpletteren. Ik waarschuw u vooruit, er znl-
nadeeligtn invloed oefende op heel ons be
staan, op ons denken en doeD, op onzen
wandel en gezondheid
Maar het voortdurend gedoe en gejaag
hebben verzwakt ons krachtig geslacht,
uitgeput onze gezondheid, afgemat ons ze
nuwstelsel. En werkelijk, de| ontwikkeling
brengt velen tot gevoelloosheid het te veel
willen doen baart te weinig kunnen.
Aan machines geljjk hebben de machi
nes zelf de menschen gemaakt, die bede
len moeten om ten minste zooveel rusttjjd
te krjjgen, dat de verloren arbeidskracht
kan teruggewonnen worden, die de Over
heid en de Wet tot beschermsters vragen,
hen biddendzeg toch dat men ons een
oogenblik, een enkel rusten late
Want „de snelheid verdubbelt, vertien
voudigt immers den tjjd, die geld is, vol
gens eene der grondwaarheden van het
dollar geloof.
En daarom is het dat de patroon, die
winst op winst wil maken, zjjn brandkast
tsn gerieve, of die in 't eng gedreven door
bjjtende concurrentie moet produceeren te
gen eiken prjjs, daarom is het, dat de pa
troon zjjn machines nog eerder dikwjjls
stoppen laat dan zjjn volk.
Is 't dan overbodig, dat Gods' plaats
vervanger op aarde, dejmenschheid in haar
snelle vaart een oogenblik staande tracht
te houden?
Dat hjj haar arm tegenhoudt, waarmee
voort wordt gezweept het zwoegen le volk
En zie wonder boven wonder, wat ver
mag zjj veel, die stem uit den hemel op
aardedie naar haar luisteren, schenken
den anderen hun recht.
Maar ook dit is zeker, dat naar geen
andere stem dan van den godsdienst zal
geluisterd worden, noch van humaniteit,
noch van wat de ongeloovige zoo scbjju-
schoon noemt van billjjkheidsgevoel, noch
ook van de rede.
Een oogenblik kunnen deze indruk ma
ken, op den duur zal ook hieraan de gods
dienst het plechtanker blijken te zjju, zooals
len hier weldra bloed en tranen vloeien.
Besta neefl riep Dorgeur op «ussandaa
toou, ik ben wanhopig over hetgeen er gebeurd
i«, het ii vrees iljjk, m»ar wat kan ik er tegen
doen?
Ik heb niet tegen u gesproken, zeide
Sorandal.
Hjj naderde mevrouw Dorgeur en vroeg haar:
Habt gij gehoord wat ik zooeven zeide
mevrouw
Sidderend van angst, itamelde zjj nauw hoor
baar:
-Ja,
Goed, luister, dan, ik ben er dan man
niet naar om mjj tot speelbal te laten gebrui
ken wanneer ik dreig, dan heb ik ook de
macht om mjjn bedreiging ten uiivoer te bren
gen, nu weet ge waar ge u aan te houden hebt.
Wjj zullen heengaan, mjjoheer Dorgiur, die
man en ik, wjj «uilen u met Giaèla alleen la
tin. Ik geef u tien minuten dan tijd om haar
te overtuigen, om ta tnohten haar krankzinni
gen w»ersiand te breken. Wanneer ik terugkeer
bd Giièle neemt mjjn arm niaten verklaart zich
niet bereid, mg naar de mairie te volgen om
zioh met mjj i t den edit te laten veroiodan,
dan, zoo waar ais de dig one besohjjnt, iaat
ik de bom losbarsten en komen de gjvolgei
voor uw verantwoording.
Noch Dorgeur, noch Gisèle konden iet» be
grijpen van de verborgen bedoeling, die o? ach
ter de woorden van Sorandal atak, maar Olivier
had hem brgrepen en vol verontwaardiging
riep hjj uit
Ellendeling, gjj wilt
in zoo menigen socialeD schipbreuk.
Rust, zjj beslaat niet op aarde.
Zoolang tenminste ods hart klopt, zoo
lang onze borst adem baalt.
Zij bestaat niet naar het lichaam, zij
beetiat niet, niet volkomen althans naar de
ziel.
En eerst dan, wanDeer andaren ons ziel
loos overschot hebben neergelegd of weg
geborgen in den schoot der aarde, kan men
van rusten spreken.
Zie zoo meoigen doode daar neerliggen
dikwjjls na een leven van zwoegen en ver
driet, van tobben en zorgen zonder einde.
Wat ligt er op die trekken een kalmte
uitgespreid, wat vrede
'tGeljjkt slapen, of neen, meer dan sla
pen, iets meer verhevens.
't Is alsof dat gelaat lacht met het dolle
gedijjf der dwarrelende wereld, alsof 't zeg'
gen wil«doe wat gjj wilt, stort tranen
om mjjn heengaan, denk wat gjj wilt; ik
rust.»
Want het hart van den mensch kan niet
rusten, voor hat rust in God.
Heerljjke gedachte, ook in deze, heerl jjke
roeping, heerljjk werk van onze Moeder
de Heilige Kerk
Als het moede lichaam van den Chris-
tenstrjjder na den langen kamp des levens,
te rusten wordt gelegd, als de ziel het ver
laten heeft en zoodoende overgegeven aan
het bederf, komt Zjj, die ons nimmer, ook
na dit leren niet, verlaat en bidt zonder
ophouden, dat aan deze en alle overledene
«eloovigen rust geschonken worde, dat zjj
opgenomen moge worden in de heilige plaats
van licht en vrede.
Dat is treffand niet waar
Zoo dikwjjls als wjj dan staan bjj het
stoffeljjk overschot van iemand, die ons dier
baar is, moge het ons troosten in de woe
lige onrust des levens, maar het moge ons
ook die onrust zóó doen doorbrengen, dat
wij met kalmte en vrede naar het einde
van den langen werkdag Terlangen.
Bjj wilds zeggen
Gjj wilt drzs moeder dwingen san h«*r
dochter de mizdaad harer familie ta bekennen,
die zjj gedurende zooveel jiren ten koste van
zooveel angst en droefheid verborgen heeft ge
houden, een mizdaad, waaraan zjj onschuliig
is, doch waarvan de schande niettemin op haar
terugvalt; gjj rekent op de kinderlijke liefde
van dat edele meisje om haar te dwingen tot
ean verbintenis, die haar ongelukkig zal maken.
Maar hij bedwong die woorden nog intjjds.
Welnu? vrosg Sorandal tartend, waarom
gaat gjj niet voort? Spreek dan, wanneer gij
iet» te zeggen hebt, spreek dan.
Ogij weet wel dat ik zwjjgen moet,
zeide Olivier op somberen toon, ontzet door
zooveel vermetelheid.
Komaan, mevrouw, heraam Sorandsl, zig
aan uw dochter wat u op het hart ligt, wan
neer gij met hmr alleen zijt, zal het a gemak-
kerljjker valles haar den toestand ta dom be*
grijpen.
Ja, zeide mevrouw Dorgeur met moeite,
bevend onder den dreigenden blik van Soran
dal, kom hiir, Guè'e, ik moet u spreken.
Naenl riep Olivier Fromental op hafti-
j gen toon.
Waarom niet? vroeg Dorgeur. Moeder en
dochter kunnen elkaar beter begrijpen, wanuear
zij onder vier oogen zijn, mijn neef Sorandal
heaft volkomen gelijk. Gisè'e verkeert nu in
staat te kannen begrijpen.
Gisèle keerde haar schoon galaat kalm tot
Olivier.
Stelt gq 'geen vertrouwen in mjj P vroeg
België.
Nu koning Leopold zich vermaakt te
Parjjs, heeft prinses Clementine den
Zondag doorgebracht bjj haar zieke moeder
te Spa. De Koningin van België gaat, wat
haar gezondheidstoestand betreft, zeer ach
teruit.
Prinses Clementine wordt algemeen
geroemd wegens hare werken van liefda
digheid. De Prinses liet een paar dagen
geleden vier arme moeders met hunne
kinderen in het koninkljjk paleis te Laekeu
ontbieden. Een tafel met kosteljjke eet
waren stond gereed, allen moesten aan
zitten terwjjl de Prinses bediende. Toen
gegeten en gedronkeD was, gaf de Prin
ses aan ieder der negentien gasten, een
nieuw boven- en onderpak met een goud
stukje van tien franks.
In de R. K. Kerk te Heppe, prov.
Belgisch Limburg, is een vreeselpke heilig
schennis gepleegd. Dieven, die door inbraak
zich in den nacht van Vrjjdag op Zater
dag toegang tot de kerk hadden vetschaft,
hebben het tabernakel opengebroken, de
heilige hosties op het altaar en in het koor
geworpen en verdere heiligschennende da
den gepleegd. Al het goud- en zilverwerk
is ontvreemd.
Rusland.
Naar uit St. Petersburg wordt gemeld
zijn de waterwerken van het kasteel Tsar-
koe Selo, het tegenwoordig verhipt van
den Czaar en zjjn gezin, vergiftigd. Er
moeten reeds 200 personen uit de omge
ving van den Czaar zjjn ziek geworden,
met verschijnselen van tvphus.
Het Keizerljjk gezin is plotseling naar
Gatschina vertrokken. Of te Tsarkoe Selo
een misdaad iu het spel is, dan of hier
van een onwillekeurige vergiftiging van
het water sprake is, in verband met een
herstelling der buizen in den afgeloopen
zomer, valt niet te zeggen.
Duitschland.
De Grootvorst-troonopvolger van Rus
land is de gast van keizer W i 1 h e 1 m te
Potsdam. Hjj wordt met bjjzondere voor
komendheid en oplettendheid bejegend. Gis
teren nam hjj deel aan de jacht in gezelschap
van keizer W i 1 h e 1 m, prins E i t e 1,F r i e d-
zjj. Waarom wilt gjj niet, dut ik met mjjn moede-
alleen zul bljjven, wanneer ijj mjj een vertrour
weljjke nsededeeling te doen beeft? Vreeat gjj
dat ieta invloed op mg zon kunnen uitoefenen,
om mjj vaa u te ac beiden Weet gjj dan niet
dat ik n bemin eu denkt gjj dat ik mjjn eed
heb vergeten?
Neen, mjjn lieve, antwoordde Olivier,
maar ala ge wist
Wat?
Als gjj wi«t waartoe die man in staat
is
Sorandal laohie.
Ziet ge we), hjj is bang, seide hjj tegen
Dorgeur. Door de een of andera list heeft hjj
invloed op dan geest van het meiaja wetan te
krjjgen en nu vreeat hjj dat hjj dian invloed
weer «al verliezen, dat in plaats van de mil-
liosnen van Gisèle het bagno«jjn deel ztl wor
den, tot looo voor al zjjn maait).
Olivier was zich lang meester gebleven, maar
deie belaediging vorderde veel van zjjn koel
bloedigheid bjj maakte een dreigende beweging
en stond op het punt zieh op Sotandal te war-
pan, maar Dorgeur kwam tnsachen beiden
Om Godswil, genoeg bedreigingen, neef,
taide hjj, beleedig hem niet wat ik u bidden
mag, en gjj, mijnheer Fnmental, gjj weet hoe
veel vriendschap, hoeveel dankbaarheid ik voor
n gavorl, is het mogelijk dat gjj u aan zulk een
daad zuudt hebben schuldig gemaakt Mjjn God,
mjjn hoofd loopt om, het is mjj of ik krank-
sianig zd wordan, wanneer dat zoo voortgaat.
Wordt vtrnlfd
I MINIMIE
RAIT.
ABONNEME1TTSPBIJS.
FBIJ8 DBB ADVEBTBHTIBM)
AGHTE MA K02T AGITATE.
