NIEUWE
kbagëlaó voor cfëooró* en 3/uió~%Xollanó.
Terugblik.
*0 4977
Dinsdag 24 December 1901
26stc Jaargang
Toch Opwaarts!
De Erfenis eener Moeder
©0 misóaaó
I
BUITENLAND.
Afzoaderljjke nummers
Dit blad verschijnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdageni
BUBEiïï: St. Janstraat Haarlem
/MO
«1,40
«2,80
<0(03
paus dhb ADvnmnsu
Van 16 regels
Elke regel meer
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie S Ocata-t
50C*>ts
7'A
Redaetenr-Oitgever, W. KflPPIRS
Premie-uitgave a voor Kerst- en
Nieuwjaarsgeschenk.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Sociale Roman
H. J. B. K P P E R S.
Prjjs f 0,30. Franco per post f 0.37'.
JULIUS.
Prigs f 0.30. Franco per post t 0.35.
(Slot.)
Heeft de houding van het Ministerie bjj
de Begrootingsdebatten ons bevredigd? Wjj
zonden ons zei ven moeten voorliegen, wil
den wjj deze vraag volmondig bevestigend
beantwoorden.
Veel is er geweest, wat ons zéér heeft
tevreden gesteld in de Troonrede, in het
werkprogram van het nieuwe Ministerie,
in de gehouden debatten. Dankbaar er
kennen wjj het vele goede, dat is beloofd
en van dr. Kuyper mag mtn met recht
verwachten, dat hg zjjne beloften in den
kortst mogeljjken tgd zal gestand doen.
Gaarne en met instemming hoorden wjj
hem zjjn Christeljjk standpunt handhaven
en verdedigen tegenover liberalisme en
socialisme, zagen wjj hoe zjjn blik ge
vestigd was op de nooden des volks, zoo
wel op de zedeljjke als op de mate-
rieele, met voldoening hoorden wjj hoe
de Minister van Financiën onomwonden
den toestand der financiën onder het oog
bracht van de leden der Kamer en van
het volk, zonder rooskleurige tinten aan
te brengen en hoe het Ministerie besloten
FEÜ1LLBTON.
van het
kasteel PierrefLte-
Vervolg.)
119 j
Gedurende dit gesprek tusichen mosder en
dochter hidden Sorandal, Dorgeur eo Ofi'ier
Fromentel zich opgehouden in de vestibule,
waarop het salon uitkwam. Gaen woord was er
tustchen hen gewisseld.
Sorandal had met de armen over elkaar,
aan het venater gestaan en at;ak naar buiten
gekeken.
Olivier liep in koorteachtig ongeduld heen
en weer.
Dorgeur wn neergevallen op een der breede
banken, die langs de muren stonden en bleef
daar onbeweeglijk zitten, door allerlei gedachten
en gissingen bezig gebonden.
Alle drie keken op toen zjj de denr van het
salon hoorden openen.
Mevrouw Dorgeur verscheen op den drem
pel en wenkte hen awjjgend binnen te tre
den.
Zjj naderden.
Sorandal voorop, het hoofd trota omhoog ge
heven, zeker ala hjj wat van de overwin
ning.
was, om het lot der oude werklieden te
verzekeren en wat van dien aard meer
noodzakeljjk bleek de middelen daartoe te
zoeken in hoogere invoerrechten, de leer
vaD den vrjjhandel pijjsgevende, al zouden
ook graanrechten in den eersten tgd nog
niet worden ingevoerd. Zoo was er meer,
te veel om op te noemen, wat ons stemde
tot tevredenheid en dankbaarheid, maar
wjj ontveinzen het niet, er was ook wat
ons teleurstelde.
Dat de wederinvoering der Doodstraf
niet maar zoo dadeljjk voor de denr stond,
dat daarvoor de tijd nog niet gekomen
was, dat die wederinvoering nog op zich
zoude laten wachten en behoorljjk diende
voorbereid te worden, wij willen het gaarne
aannemen, maar dat een katholiek Minis
ter van Justitie de invoering der Dood
straf principieel bestrjjdt, en volmondig
verklaart, dat van hem die wederinvoering
volstrekt niet te verwachten is, dat heeft
ons bevreemd en teleurgesteld.
Ook de houding van het Ministerie ten
opzichte der Leerplichtwet kon ons niet
bevredigen, al meent ook Het Centrum dat
iedereen in den lande met die «eerljjke
proeve» om die Wet uit te voeren, tevre
den is.
Die Wet, dr. Enyper zelf heeft het
verklaard, is in strjjd met de Christeljjke
beginselen, in strjjd met de beginselen
van de meerderheid des Nederlandschen
volks, in strjjd met het recht der ouders,
dus niet verwerpelijk ter wille van tech
nische bezwaren, maar verwerpeljjk uit be
ginsel.
Waartoe moet dan die proeve dienen?
Om te beproeven of die principieel af te
keuren Wet toch, door technische moeie-
ljjkheden uit den weg te rnimeD, kan be
houden big ven
Men heeft die Wet gedurenda een jaar
beproefd en niemand is er mede tevre
den. Goeds heeft zjj niet bewezen, het
schoolverzuim is er niet door verminderd,
maar onaangenaamheden en nutteloos
Achter hem liep Olivier, die door angst
verleerd werd.
Dorgeur kwam het laatst, met wankelende
schreden.
Giaèle stond in het midden van het salon
hen at te wachten, leunend op den mg van
een fauteuil.
Toen allen binnen waren, de denr achter hen
gesloten en weer door de port re bedekt was,
begon Gisèle te spreken.
Mjjahewr Sorandal, zaide zjj mat vaste,
krachtige stem, ter wjjl zij den man tot wien zjj
zieh rieitta, strik in het gelaat zag, volhardt gjj
bjj uw wensch, bjj av eiscb, mjj te huwea
Sorandal boog even het hoofd en antwoord
de
Ja.
Zjj hernam
Gjj weet evenwtl, dat ik u niet bemia,
dat ik voor u nooit iets zal Ir nonen gevoelen
dan een onverwinbareo afkeer.
Zooe ven heb ik u opee Ijk gezegd, dat ik n
tastte en vsraohlte, maar toch bljjft gjj bjj uw
plan
Sorandal had er sieh op voorbereid, belee-
digingen te moeten aarhioren, en hjj was vast
besloten alles kalm te oadargaan, omdat hij
wel wist, dat hjj toch zjjn doel zou bereiken.
Geen apier van zjjn gelaat vertrok dan ook.
Met kalme gelaten stem gaf bjj hun ant
woord
Sta mjj toe de hoop te bewaren, u nog wel
eenmaal tot andere gedachten te stemmen.
Zij antwoordde hier niet op, maar ging «oort;
Gjj weet .ook dat ik een nacht buiten
werk heeft zij ruimschoots gebaard. Men
schaffe ze at of, wil men ze verande
ren, men bewjjze eerst, dat men zich vroe
ger vergiste en dat zjj principieel niet in
strjjd is met de Christeljjke begimelen,
niet indruischt tegen de rechten der ouders
en van de Kerk.
Zoo zon er nog wel het een of ander
uit de Begrootingsdebatten op te diepen
zjjn, dat op onze alg«heele instemming
niet mocht rekanen,)ons zelfs minder aan
genaam aandeed, maar wanneer wjj
een terugblik werpen op al het goede, dat
ons in den loop van dit jaar gewerd, dan
stemt ons dit te zeer tot vreugde, dan dat
wjj ons die door zwartgallige bespiege
lingen zonden bederven.
Integendeel, vol vertrouwen zien wjj in
dit opzicht het komende jaar tegemoet,
minder op een goudschaaltje wegend, wat
in de parlementaire debatten werd gezegd,
maar verwachtend de daden, die dit Mi
nisterie ons brengen zal, wel wetend, dat
het met groote voorzichtigheid moet
optreden, maar ook, dat het aan zich zelve
en aan de meerderheid in den lande ver
plicht is, duideljjk en beslist in daden te
toonen, dat de regeering van liberale in
Christeljjke handen is overgegaan en dat
het volk moet gevoelen, hoe de regeering
is veranderd, hoe het na een anderen koers
uitgaat,wil men niet na vier jaren algemeene
lauwheid ontmoeten en het verwjjt, dia
het welverdiende verwjjt willen hooren
«Wat zon ik mg nog langer moe maken,
het is toch alles net hetzelfde».
Amerika.
Uit de rapporten over de verscheping
van paarden en mailezels nit New Orleans
naar Znid-Afrika is gebleken, dat van af
10 October 1899 tot 30 Novenber 1901
niet minder dan 143.050 paarden en muit-
ezels ter waarde van 13.483 052 dollars
verzonden zjjn.
hel buia mjjuer oadeis hen da"rgror*c..t in
gezelschap ran mjjnheer Olivier Fromen tel en
.1 ben ik bjj hen even veilig geweest als ik dat
jj mjjn vader zon geweest zjjn, dsn huwt een
min van eer toch niet met een meiijs waarop
in het oog der wereld een blaam ruit.
Sorandal geide
Ik weet dat gjj het sltchtoffsr zjjn ga-
worden van een lagen aanslag, waarvoor de
«trafrechter rekenschap zou vorderen, wanneer
de zorg voor nw goeden naam ons niet het
stilzwegen oplegde. Ik zie in n niet een schul
dige, maar een ongelukkige, die aanspraak
heet! op eerbied en toegeeflijkheid.
E-n diepe verachting e kesdi sieh op bet
gelaat van het meisje ».f, terwjil zij hernam
Gjj weet dat ik manheer Oii-ier F>o-
jsentel van gautcber harte bemin en dat ik
uooit een ander dan bexa ,;»1 beminnen.
It weet dat gjj mijn vtoaw znlt werden
en ik ben er zeker vat dat mjjs eer als echt
genoot bjj u valig zal zjjn,
Oli-ior deed een schrede naar voren.
Met een spottend laohje riep Gisiia uit
U w eer 1
Haar gelaat werd evenwel Lrntond wear ern
stig, zjj trok haar wenkbrauwen samen en op een
geheel anderen toon ging aij voort:
Dos, om n meester te maken van de mil-
lioenen, die ik bezit, stemt gjj in alias toe, in
mjjn liefde tot hem, in mjjn haat voor n, in
de beleedigingen, die ik u in het galaat ge
slingerd heb in de hoop d»t ik in nw bart nog
een vonkje van eergevoel en eiganlLfde son
doen ontvlammen.
^De wednwe van een onlangs overledti
rjjken Amerikaan, die een groot liefheb
ber was van mnziek, heeft, naar <tkt GM—
verhaalt, een fraai praalgraf voor harm
man laten oprichten.
Het zeldzame daarvan if, dat er em
phonograaf in geplaatst is, welke de lio-
velmgstnelodiin vaa den overledene hst
hooren.
Dtütaohfcad.
Een ongehoorden dwang oefent de Doitsehe
regeering nit over de Poolsche vereenigiagea
te Berlgn, De PoleD mogen, als zjj var ga
deren, niet meer hun eigen kaal spreken.
De Doitsehe taal is hnn voorgeschreven
en een 'eder die dezen maatregel overtreedt,
zal beboet worden.
Op 1 December 1900 leid e het Dniteeke
Rjjk 56,367,178 inwoners, waarvan 27Jt
millioen mannen en 28.0 millioen vrouwen.
De toename bedraagt eedert de vorige
telling van 18951900 4 millioen aidso
of 7,8 pCt.
Op één vierkanten kilometer ware» ge
middeld 11.9 woningen of gebouwen kV
wonen bestemden in elke woning
hnisden gemiddeld 8.92 pernonen.
Een vreeneljjk en afschuwwekkend
geval heeft aich in het Baieiaehe dorp
Mohrenhausen voorgedaan. Daar is de Bur
gemeester der plaats verm en rd aa -iarma
diens hais in brand gestoken, bljjkbam
met de bedoeling om alle sporen van
misdaad te doen verdwjjnea.
De zoon van den vermoorde ia als vee*
dacht van de misdaad in luehkenin genomen.
Engeland.
Toen Lloyd George, hetlngelmh
Parlementslid te Birmingham, door een
oproerige bende werd belet te spreken ten
gunste der Boeren, was ook O h a m b e r*
lain in die stad. Deze Minister hnd moor
succes dan zjjn tegenstander. Ir werden
ter eere vanC hamberlninals protest to
gen George alle ruiten vernield en geen
lantaarn om het gebonw, waar G e o r go
sprak, bleef heel. Op den vloer van de
werden zakmessen en bronzen manten go-
vonden, waarmede waarschjjnljjk ie ga-
worpen.
Toen Lloyd George naar Londen
terug keerde, zat ook Chamberlain
in denzelfden trein; de minister nam eehter
Op de beleediiingen vaa eea joege daas
kan een weWevoed aai slaahts wet aan bai-
gingastwoorden. Aan and«®«, aaide Sorandal,
terwjjl bjj een dreigende* blik op Olivier Trn-
mentsl wierp, sal ik daarvoor wsl rakaasahap
weten te vorderen.
Zoodra gjj maar wilt I risp Olivier mtf
fonkelende oogen *it
Later, antwoordde Borsndal ast sen hsndf
gabaar.
Ik veronderstel dat gjj weet, karma Gi
sile, dooi- welk middel m|n moeder a) tot dat
howtiljjk heeft kmtnen overhalen f
Noganmls antwoordde hjj
Ja.
'tij goed, dsn heb ik nog alleen dit
"jj te voegen, mjjnheer Soreadel, ik hond s
oor den Leesten en verscbMljjksteu man, die
onder den hemel leeft en met weeifia en wal.
»iog lez ik mjjn hand in de nwe. Mjjnheer
Sorvndvl, ik ben bereid n als uw vronw te volgas.
Een kreet klnok van de lippen vaa Dergaar.
KLsrbijjkeljjk begreep de brava asan niets
van het tooneel, waarvan hjj slechts aea werke
loos toasohonwer was. Hetgeen m om ham ham
voorn*], maakte op hem den iadrak vaa sta
verwarden droom.
Mevrouw Dorgeur klemde siah aast beide
handen aan de leasing van een stoel vast mt
niat neer te vallen en loosde een sneht.
Sorandal griep de hand van Gisile ea seiifi
Ik dank n.
Maar Olivier Fromentel, buiten lichaslve *pt
woede, daad aan schrede naar voren.
(Wordt MTwVrfJ
burlimsciiïcomut.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het bnitenland j f
AG-ITB KA HON AGITATA.
VAN DE
DOOB
DOOB