N I E W E
Hbagêlaó voor *31 oor6- on SZuió-JCollanó.
Amsterdamsche Brieven.
TUTtHTl >a m u.
MEVROUWVANSEBGY
ffo 4987
Donderdag 9 Januari 1902
26ste Jaargang
j.)
Frankrijk.
Oostenrijk-Hongarije.
België.
DnitBohland.
l URLEISI IE COUNT.
ABOHBBMBHT8PBIJS.
Per S maanden voor Haarlem l
Voor de overige plaateen in Nederland fr. p. p-
Voor het buitenland
Aixoaderljjke nammera
Dit blad verschijnt
iagelijke, behalve Zon- en Feestdagen,
BCBSiü: Sts Janstraat Haarlem;
/1,10
«1,40
«2,80
«0.08
PBIJS DBB ADVBBTEBTIBWj
e e e
50 Certs
71/,
Van 16 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte^
Dienstaanbiedingen 25 Gents per advertentie h Contant
AGITB MA BOB AGITATE.
Redaotenr-Ditgever, W. KP PER8.
6 Januari 1902.
Justus van Mauri k, de bekende
schrijver, heeft een aardig, een prettig boek
geschreven over de toestanden, merkwaar
digheden en bezienswaardigheden van Am
sterdam, zooals bjj zich die nog herin
nerde uit zyne jeugd. Veel wat verloren
ii gegaan of geheel veranderd is, verschijnt
daarin voor onze oogen. De ouderwetsche
aansprekers en de melkboeren, de hanni-
kenmaaiers en de bewoners van Duvels
hoek en Hrmelrjjk, Judels en Velt-
m a n en het publiek van het Schellinkje,
enz. ei z. Wie dat Amsterdam van voor
ongeveer vijftig jaren gekend heeft en nu
dat boek leest, zal zich zeker verkneu
kelen in die herinneringen en menige an
dere herinnering, hier niet vermeld, zal bij
hem wakker worden. Wie dat Amsterdam
niet kende, zal nauweljjks kunnen gelooven,
dat het zóó geweest is en verbaasd staan,
hoe veel er in een halve eeuw veranderd
is, hoe steegjes en krotten zjjn verdwenen,
straten en pleinen zjjn verrezen, oude ge
bruiken en gewoonten zjjn heengegaan en
door andere vervangen, zoodat van de oude
ternauwernood de herinnering nog is over
overgebleven. Wat echter ook moge
verkeerd zjjn en c't kan al verkeeren,»
zegt Br eer o o,— ééu gebruik heeft zich
tot nu toe met ononderbroken opeenvol
ging gedurende tweehonderd en vjjfen zestig
jaren gehandhaafd, namelijk het opvoeren
van het treurspel van Vondel <Gijs-
brecht oun Ametel» gevolgd door de
Bruylojt van Kloris en Roosjein den Stads
schouwburg, ia de eerste week van het
Nieuwe jaar. Zio ging hot ook weder dit
jaar, en het is verwonderlijk,in hoe groo-
ten getale de Amsterdammers dan met vrouw
en kind optrekken naar den Schouwburg.
Alle rangen van den hoogsten tot den laag-
sten zgn dicht bezet. Men speelt voor een
uitverkocht huis. In plechtige stilte hoort
men de schoone verzen van V o n d e 1 aan
FEUILLETON.
(Vervolg
- Ei ik s»l nooit daldeo, dst e#n kind,
mjjo S'or, zich het gern; aanmatigt, om ovir
MÜne daden em mijn gedrag te oordeelen I
Mevrouw van Sorgy legde da hand op het
hart, enz het hevige kloppen er van te bedwin-
gen.
Jtcquot, hob madeljdso, ft&aoldo i$>
dood mjj niet vóór zjjne terogkomvtl
Mjnheer van Sargy blaof et»an en kaak
haar aan.
Eene uitdrukking van medelgden kwam in
zgn oog in plaatt van da toorniga fl kkeriag.
Hij bedwong zich en op veel kalmer toon, hoe
wel er ee> zweem van ontstemming in zjjne woor
den l«g, antwoordde hg, wat diobter naar haar
toaiohuivend
Gg hebt gelglr, exouaeer mg, Jeanne. It
vergat, dat uwe gezondheid eizoht, dat men u
zpaart, buitengewoon ontznt. Maar begrgp ook
en doe dit ook aan Lioien verstaan, aU ik n
verweken m»g, dat er diagan zgn, waartegen
■ine waardigheid zich verzet.
Luoien heeft ongel jjk gehad, hernam me
vrouw van Sergy levendig, t*wgl zg haait ig
en de vader of mo der, die het stuk al
eeriige malen gezien hebben, flaiïteren op
hunne wjjze den jongeren de verklaring ia
het oor. Wel eens op geheel eigenaardige
wjjze
Ik ook was dit jaar opgegaan om nog
eens V o n d e 1 's Gysbrecht te hooren, zyue
onschuld aan Floris' moord betuigen en
zjjn voornemen zjjne vaderstad te verde
digen tot het uiterste, Badeloch te hooren
jammeren en weeklagen en haar man te
hooren verkiezen boven de stad, zelfs boven
hare kinderen: immers
„Waar werd oprechter trouw,
Dau tussohen man en vronw,
Ter wereld ooit gevonden
enz., Yosmaer zgn weldoordachte liet
te hooren verhalen en uitvoeren, de
heerljjke tweespraak tusschen vader Wil-
lfcbrord en Diederick den Maarschalk te
genieten en niet minder de prachtige ver
halen van Arendt en de Bode, al was deze
laatste ook niet de heer Bouwmees
ter, zooals het programma aaugaf de
prachtige verzen der koren op teederen en
gevoelvollen toon te hooren voo» dragen
en meerdere schoonheden te genieten.
«Hè hoe vreemd,» hoorde ik iemand in
da pauze vóór de Bruiloft van Kloris en
Roosje in de koffiekamer zeggen, «hoe
vreemd, dat zoo'n oud stuk nog zooveel
meuschen trekt en dat niet alleen, want de
oude traditiën dragen daartoe véél by,
maar dat het 'stuk met zooveel attentie ge
volgd wordt, dat het publiek zich zóó
aandachtig, zóó belangstellend toont. Meu
volgt de spelers met de grootste nauwge
zetheid, meu vreest een enkele lettergreep
te laten ontsnappen. Gek, dat zoo'n oud
ding nog zoo'a indruk kjan maken 1»
Een beetje vreemd is dat wel in den
tegenwoordigen tjjd, nu de smaak nog al
bedoiven is door allerlei gewaagde en
hartstochtelijke stukken met atnoureuse
intriges, vaak van zéér verdacht allooi
of m«t zéér vage en twijfelachtige philoso-
phÏ8che en zedekuadige tendenz-phraseo.
profileerde van daze oogenblikksljjke opwelling.
Ja, een zoon mag nooit Maar kom aan,
laten wjj trachten de herni'uwing descr con
flicten en dezer smart te voorkomen. Ik vraag
u heden niet meer, wat gjj mg vroeger gewei-
gsrt hebt, en dat toch aaa alles een einde had
kunnen maken, waardoor deze scheiding, deze
doodsangst vermeden had kunnen worden
Ik hid n gesmeekt, uit het huis eeoe persoon
te verwijderen, die het mg hard viel, onder
mjjn dak te honden.
Eene persoon, vi.l de griaf haar drif ig
in de rede, die gg zalf groepen eQ onder dit
dak binnengeleid iadtuwe olo-dverwante, die
gij nu de deur uit wilt jagen, de straat op, na
haar eerst uit haar vsderla* d te hebban laten
ovtrkomen Neen, neen I Het zal niet gabeu-
i«n' -
O, wanhoop en de dood voor mg is dan
beter 1
Daze kreet ontsnapte onwilljksuag aan de
gravin. Hij verraste mjjoheer van Sargy, en
hoe zonderling ook, kg aoheea er door tot be
daren te komen. Voelde hg, dst het terrain
voor hem hitr niet vast was f Vreesde hg het
gednll van zjjne vro tw uit te putten, of tan
minste hare krscht Hos dit ook zjj, hij zweeg
eeuige seconden, en tli hjj weder sprak, had
zjjae stanz een vtrzienenden klank axn'eno-
j -s
Jeanne, ze:de hg, gg hebt gazegl, dat gg
dit teero puot ni< t meer wildet aanraken waar
voor dient hot dan, om nu weer op het verlo
den terug ts komen.
Mevrouw van Sergy dia door duwende her-
Waarscbg olijk is het publiek, dat Yon.
de I's drama gaat zi m, niet hetzelfde als
dat,wat zich verlustigt in Frou-Frou,la dame
aux Camelia's, enz of ook, men kan
wel eens beu zgn van al die moderne
stukben en zich weldadig getroffen gevoe
len bjj het aauhooren van verhevene ge
dachten, gekleed in de heerlgke vormen
van Vondel's poëzie en uitgesproken
met ware wjjdiDg en kunstgevoel.
Niet onaardig dat sommige verzen van
Vondel's Gijsbrecht van zoo'n frap
pante toepassing zgn op hedendaagsche
toestanden, bjjv:
Het klooster is Gods eif en Jtzus eigen goed
Wbkloos'en raeck', die rseckt don appel van
[Gods oogen.
Van hen, die de schendige hand slaan
aan de kloosters wordt gezegd:
Dot «Her heil'gen toorne en eeuwige ongena
Alleen niet treff-n zal den kindren ea den vader,
O gruwel 1 maar hg moet met Judas, den verrader
Met Lneifer en al zjjn engelen verbaan,
Ed schaemrood en verdoemt voor Jazu» vier-
[tchaer staan.
Wat zou de Fransche minister raar op
gehoord hebben,indienL. Bouwmeester
hem ia plaats van S h y l o o k wanhoops
kreten, deze verzen in de ooreo had doen
klinken
En zoude het volgende niet aan het adres
van de Eurojeesche vorsten gezonden kun
nen worden
Ghjj, die der vorsten harten leit„
Gelysk een basek, en schift ea scheid
Het licht van dioke duisternissen
Laat den tyrsn zjjn amslagh muien.
Die den onuooz'fen lsgan lelt.
Eu zoo zouden er nog wel toepasselijke
regels te vinden zgn.
Eeu heel aardig geval had dezer dagen
plaats te Marseille. De Paters van het
H. Hart hadden naar aanleiding van de
ianericgen overstelpt werd, hernam op lang-
zamen, diep ontroerden toon.
Spr jken wjj niet mser over het verleden,
dan voor' zoo verre dit mg betreft. Na drie
j ran geleden heb ik in hst vertrek vtn Lncien
toegestemd om een openlgk schandaal te var-
madan, da ik evenzeer vreesde als gg, voor o
ea voor mgne kinderen. Gij hebt mg het wreed
ste off ir getr.sgd, dat men van eene moeder
eisetten kso, de verwijdering v.n haar zoon.
En ik heb er in toegestemd. Ik w.s reeds zwak
geweest sis eebtgenoota, toon W»« lk bet ook
ais moeder. Om een naam, een repu atie te red-
deu heb ik alls reeds gegeven, w»t eeoe moe
der geven ken. Twee kinderen blevsn mij nog
o'B', men heeft er mjj ééa van eitnomea en
ik ben er niet dsdoljjk vaa gestorven .om-
dst ik er nn nog door ten gronde gs. Somtqdz
vraag ik mg zelve af, of dst de zelfverlooche
ning niet tot eene misdaad opdrijven is en of
God er mjj ook voor zon kunnen sti.ffm.
Mevroaw Vso Ssrgy stond langzaam op, ma
eene plechtigheid, dia smart en ziekte aan
onze minzte daden verleenen en hare donkere
oogen, waarin een koortsgloed sshi.terde, op de
verbitterde, maar neergetlsgen oogen van haar
man vest gande, met eene stoutmoedigheid, die
men niet van haar gewend was, voegde sg er
op saohUn, smoekondes, maar toch zaebteo toon
bg
Kon ik nog meer doen, mgnheer f Ea hebt
gij er spijt v»n, dst ik uw naam draag f
Hoewel mjjaheer van Ssrgy zjja toorn weer
voelde boven komen, was hg toch dieper ont
roerd, dan hjj wel gewild hart, omdat het met
Wet tegen de religieusen hnn klooiter al
daar moeten verlaten en nu wilde een der
Regeeringsbeambten het gebouw verze
gelen. Toen de man der wet zgn werk
wilde beginnen met het gebouw te verze
gelen, trad hem de Voorzitter eener naam-
looze vennootschap als eigenaar van het
klooster in den weg. De man kon onver-
richterzake vertrekken.
De Amerikaansche millionnair Pier
pont Morgan, heeft te Pargt eene
schilderij van R a p h a e 1 gekocht voor 2'
millioen franks.
Een trein komende van Goerlitz ia op
het station van Zwitskau door het slecht
werken van de rem ontspoord en dwars
door de muur van de wachtzaal geloopen.
De stoffelijke schade is zeer groot. Twee
reizigers werden levensgevaarijjir gekwetst.
In het dist; iet Stipanaz woede a reeds
drie dageu groote bosch branden. De brand
beslaat eene oppervlakte van tien kilo
meters in het vierkant.
Te Yerviers zgn de werkstakers zeer
rumoerig nu de goedgezinde arbeiders aan
den arbeid bljjven en niets te maken wil
len hebben met de opruiers. De stakers
hebben met stokken de werklieden bjj het
verlaten der fabriek aangevallen. Oamid-
delljjk chargeerde de politie op de op
roerlingen, die ei geducht van iaDgs kre
gen. Een paar uur later gooiden de werk
stakers alle raiten in van de fabriek La
Viétoise en zjj losten revolverschoten op
de aan den arbeid zjjude werklieden. De
leider van de bende is gearresteerd.
De Belgische minister D e Smit de
Naeyer heeft koning Leopold, die
zich te Nizza amuseert een bezoek ge
bracht, om met Z. M. over staatszaken te
spreken en hem oificieele stukken te laten
teekenen. Koning Leopold zal eerst
daags een uitstapje doen naar Algiers.
Bg het nit den wagen stappen van een
der eleetrische trams te Berljjn is pro
fessor Y i r c h o w gevallen. Hg was niet
in staat om op te staan, na hem naar
huis te hebben gebracht, bleek, dat de heu-
tgn troti in itrjjd wss, zgn ongelgk ts erken
nen want indien hg door hare woorden ge-
trclï-tn wat, dan oordeelde hg sioh zeiven en
ah hg haar beklaagde dan atond dit geljjk met
eene zelfveroordeeliog.
Ik bezihuldig n niet, hernam hg opsaeh-
ter toon, ik erken de opofferingen, waarmee g|
mg hebt doen ljjdec door uwe droefheid, nwa
tranen, nwe bonding van een slachtoffer.
Had ik dan met onvenchillige kalmte da
ineenstorting van mjjne illnaies, van mgne liefde
moeten verdragen want ik houd van u I
Maar, om er nn een einde aan te maken,
wat wilt gg van mjj? stamelde mgnheer Von
Sorgy, toch wol wat ontroerd door den klank
deaor item, die door het driedubbele knraa van
ejjne jjdelbeid, zgn egoïime en zjjne stijfhoof
digheid heendrong, hem in het hut trof en ver
zachtte.
Dat gjj Lncien vergeven zult, hem ont-
vangen, zooala een vader zjjn zoon ontvangt,
dat gjj van hem niet zekere voorwaarden snit
eischeD, die in strijd zijn met sgafi-r karakter
en waardoor de genegenheid, die hg mjj toe
draagt gekwetst zou worden.
Mevrouw Van Sergy wss onvoorsiehtig ge
weest en mgnheer Yan Sergy maak e er ge
bruik van, om te ontkomen aan het onaiage-
naam gevoel, dat hem reeds eenige oogenblik-
ken beheerschts. Hg was bjj na op het pnnt ge-
wees', sjjo ongolgk to gevoelen en er voor nit
ts komen, maar dat lag niet in zgn karakter.
(WerU vervolgd
