No. 4996.
Maandag 20 Januari 1902.
26 ste Jaargar
S)ag6laó voor &Sooró* on Suió^Collanó.
Militaire geest.
MEVROUWVANSERGY
0 1 T E A L A fi D.
ABONNBMHNTSPBIJS.
Per 8 maanden roor Haarlem
f 1,10
2,80
0,03
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,40
Voor het buitenland 4 4
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-UitgeTer, W. KÜPPERS.
BUR*AU: St. Jansstraat. Haarlem.
Wjj zjjn het volkomen eans met Z.
in de Limburger Koerier waar hjj zegt,
dat het er bjj ons maar niet in wil, tan
ons Tolk een militair volk te maken zou
zijn.
Wjj zyu nooit een militair volk geweest
en zullen het hoogstwaarschijnlijk nimmer
worJea, wat voorspiegelingen men zich
dienaangaande ook vorme.
Alle legerwetten, ook de nieuwste, die
nog op uitvoering wachten, zyu in de
oogen des volks dwangwetten.
En dezulke worden nimmer populair,
Allerminst ten onzent.
Wie dienen moet, omdat bjj een laag
nummer trok bjj de loting, beschouwt
het als een ongeluk; en wie vrij willig
aan de vooroefeningen in den wapenhandel
deelneemt of vrywillig voorbereidend
militair onderwjjs «geniet», doet het om
*an twee kwaden het minste te ljjden,
m. a. w. om de beloofde voorrechten, die
daaraan verbonden zjjn.
Maar militairen in den echten zin wordt
de overgroot# massa onzer miliciens nooit.
Men pompt den menschen geen mili
tairen geest zoo maar in.
«Olficieren en bader moeten er vooral
Van doordrongen zjjn, dat zjj moeten trach
ten een militairen geest in het volk
te br#ng#n,» zegt een schrjjver X in het
Handelsblad van 13 Januari.
Doch dat is gauwer gezegd dan gedaan.
De schrjjver spreekt dan ook alleen
maar van «trachten», en daarbjj zal het
o. i. ook wel bljjven.
Een militair volk zjjn wjj nu eenmaal
Biet, zelfs al hebben we pleizier aan
militaire manoeuvresen God beware ons
voor een militairen geest als die, welke
hjj uitstek heerscht in het militairistisch
Pruisen, waar niemand schier meetelt,
die niet «des Königs Rock» gedragen
heeft, en een eigenljjk burger, die voor
vol wordt aangezien, niets anders is dan
een uniform met een mensch erin.
Aan zulk een militairen geest hebben
vve niet slechts een broertje, maar een
gansche familie dood.
Een eigenaardig iets trouwtns, die
militaire geest.
Wat die X in het Ddbl. er onder ver
staat, is niet recht .duideljjk.
In de houding zal het 'm waarscbynlyk
toch niet zitten. Dat is immers maar
üiterljjke vertooning.
Niettemin tegt de schrjjver:
«Daarom (o.l. om dsn militairen geest
in het volk te brengen), zooveel eenigszins
öiogelyk, een flink militair optieden en
FEUILLETON.
16)
(Fsrvolf)
Daarin vergiit gjj u, mjja waarde Luciin
«puk Robert lachend. De grootate gelijkheid
bea mat in het ljden. Br komt altjji een oogen
blik in het laven, warrop de rjjke niet saeer
i» dan de arnae, waaria hjj lijdt en wat by dan
ook soekt en wat hjj ook denkt, welke ij|ne
Politieke meening ia, een ander man moet ijjn
'Wart verlichten. Hier ia geen onderecheid meer
en dan laat ik de ijjkcn drie dnbbel betalen
Vraardoir het mjj mogelijk wordt de armen
Voor nista te behandelen.
Ik had wal gelijk, toen ik zeide, dat gy
jong geblarsn waart, znde mjjnheer van Sergy
Isohand.
En gï zult sr mjj geen verwjjt val rna-
hen, hernam Robert op denzelfden tosn, nog
""k jong ta blgven voorde armen.
zweeg, maar zij luiiti rdc vol hewon-
naar den dokter I Balde zweeg ook,
maar zjj l®tl# nn eTen 'okerp op Laci' b1" °P
ernst geaproken, benam ds graafik ge
loof dst nwe rjjke patiënten wel varre van u
te beii»pen over deze handelwijze er u tehoo-
vooral niet vervallen in een soort huise
lijkheid die zoo licht ontstaat, wanneer
men in de avonduren in een lokaal met
burgerjongelui gaat exerceeren.»
Neen, geachte schrjjver X, het flink
militair optreden doet het nietdaar zit
geen geest in.
Eu of het exerceeren in de avonduren
en in een lokaal geschiedt, doet ook al
bitter weinig ter zake.
Kazerne of exercitie-plein kunnen even
min militaire geest inpompen, als hy er
niet in zit.
En dit laatste is juist hst geval.
Het hoofdbezwaar is, dat de burger
jongelui van welke gjj spreekt, burger
jongelui willen bljjven, en dat ganscht
eierceeren beschouwen als een akeligen
last, dien zy zich, nu ja, wel moeten ge
troosten, en dien zy zielsbljj afwerpen,
zoo ver moftelyk van zich, zoodra zy
slechts kunnen.
Yraag ze maar, indien ge lust hebt
in hst ontvangen van een u teleurstellend
antwoord.
Dat er uitzonderingen zyn,spreekt van zelf.
Maar volgens het oude spreekwoord,
bevestigen die den regel.
Militair, soldaat in het hart, is ons
volk als zoodanig niet en zal het niet
worden, omdat het er niet in zit, niet
tegenstaande al het «trachten» van officie"
ren en kader.
Uit liefhebberij exerceeren onze bur
gerjongelui met, zjj doen het gedwongen.
En zonder militairen geest, ook al kunt
gjj hen een stramme houding en den
parademarsch leeren.
Het zal olficieren en kader moeiljjk
gelukken, onze burgerjongelui te over
tuigen, dat zy ten eenigen dage voor den
vjjand zullen komen te staan.
Als wjj beweiei, dat zjj voor't grootste
deel of bjj na alle dat gevaar als denk
beeldig beschouwen, gelooven wjj niet te
overdrjjven.
Aan een oorlog in ons landje denken
zjj niet.
Eq hsn daarvoor bang maken, gaat
niet op.
Daaron houden zjj, ook wanneer zjj
zich vrjj willig opgeven voor het reserve
kader, al dat exerceeren en al die oefe
ningen 6D al dat militair onderwjji voor
een gedwongen fraaiigheid. Het is in hun
oogen soldaatje-spelen.
En daarom vervallen zy zoo licht in
die soort van «hu seljjkheid», waarvan
ook onze schutter jjen in verreweg de
meeste steden laboreerden.
En daarom krjjgt ge er den echten
militairen geest met in.
Ker om zullen achien. Ik heb op dezo wijze
«n u hoorsn spraken door sommigen van hen,
die ik tot mijns vrienden reken. Zelfs herinner
ik mi' nu. wie bet geweest aiya, zjjt gij ook
reen huisdokter bij de tante van moederszijde
van mjjoe kinder n, me rouw de gravia van
ik heb die ssr, antwoordde Robert.
En wjjl de srsse gravin van Amaud,
wier gistel nog meer zorg verslecht dan dat
mjjner arme, overleden vrouw, bjjsa altijd zie
kelijk is en gekluisterd aan het hotel vao Ar-
naud te Siint-Garmain, moet gij haar wel dik-
wjjls beeoeken.
Inderdaad vrij dikwjjls, antwoordde Ro
bert want mevroow van Atnaud heeft herhaal
delijk aanvallen van jicht.
Balda, die zich zelve vergat, nam voor het
eerst het woord en zeide op levendigen toon
Ma«r dan hesft doktar Robert te Saint-
Germain zsker al wel gelegenheid gehad, onze
lieve Lucie te ties, dis dikwijls een bezoek
brengt aan hare tante?
Nu was het de bsurt van Robert om ge
troffen te woides, zoodra hjj de stsm vau Balda
hoordeverstomd, bjjna verschrikt keek hjj
op. Hjj zat recht» van de gravin, als door een
eleotriichen schok getroffen, keerde hjj zich
driftig om, alsof hjj vragen wilde, wie daar
FBTJS DBB ADVHBTJBNTIBN.
Van 1-6 regels50 Cent#,
Elke regel meer 71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
AGITE MA NON AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangère.
G. L. DAUBE Sf Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31tw Faubourg Montmarire
Tenzy by de vrjjwilligersdoch die
hebben hem, of moeten hem althans hebben.
Maar vrjj willigers zjjn er niet genoeg.
Akkoord. Maar is dat niet precies het
bewjj dat er geen militaire geest huist
in ons volk, en dat het van den militairen
geest niet gediend is?
Wjj zjjn benieuwd te vernemen, of de
schrjjver in het Hdbl. aan officieren en
kaler geen andere middelen aan de hand
weet te doen om den militairen geest in
ons volk te brengen dan het «flink mili
tair optreden» en het waarschuwen tegen
een «vervallen in een soort huiseljjkheid.»
Pruisische recrntendrillerjjKnoet?
O wee, die militaire geest
Engeland.
In het Engelsch Hoogerhuis heeft Lord
Salisbury in waanzinnige taal gespro
ken toen hjj Spencer beantwoordde over
de onafhankelijkheid der Boeren.
Hy verwierp het denkbeeld dat het En
geland's zaak was te zeggen, op welke
voorwaarden het zjjn aanvaller zou ver
geven, als de laatste nog niet zoover was
gekomen dat hy om vergiffenis vroeg. Wan
neer de Boeren om vrede vroegen, zou
het al de tjjd zjjn om te zeggen op welk#
voorwaarden de vrede aan de Boeren zou
voorgesteld worden. Het stond aan den
vjjand, indien deze den vrede wenschte,
om dit aan de Engelschen te komen ver
tellen. Voor de Boeren dit deden, deed
men best met zoo min mogeljjk van de
zaak te spreken.
Salisbury zeide verder nog Als wjj
toelaten dat de oorlog eindigt opeen wjjze
die niet eervol is voor onze wapenen of
niet in overeenstemming met de gebrachte
offers, zal men in alle deelen van de aarde
er de uitwerking van zien. Wjj moeten
ons herinneren dat het gaat om dingen
die zullen besliisen, of wjj al dan niet
overwinnaars zullen bljjven in den strjjd
of wjj al of niet in de toekomst de ge
varen zullen moeten ondergaan, voortko
mende uit een mislukking van de taak die
wjj ondernomen hebben.
Lord Rosebery vroeg of er vredes
voorstellen waren ontvangen van den kant
van de Boeren-leiders in ballingschap.
Salisbury zeide, hem in de re Je
vallende, van neen.
Rosebery gewaagde van dr. Kuy-
pers's bezoek to Londen. Hjj zeide dat
het oificieele bericht, volgens hetwelk dr.
Kuyper geen kabinetsminister gespro
ken had, een bericht was dat het ver
moeden deed rjjzen dat hjj over was ge
komen voor gewichtige zaken. Naar Ro-
isbery's meening, moet de vjjandigheid
die in het buitenland jegens Engelaud
hearscbt, een reden tot bezorgdheid zjjn
voor allen die het goed meenen met het
land. Voor den geest die nit de woorden
van Chamberlain's laatste rede sprak,
had hy niets dan lof; hjj vond ze een
gepast antwoord. Maar als de Engelschen
Ik heb iaderdtad de esr gehad, zjide
hjj eiideljjlr, in het hotel vin Arnaud mejuf
frouw vsn Sorgy te ontmoeten.
Tirwjjl hjj langzaam deze woorden nitspiak,
vestigde Robert de oogen op Balda, tirwjjl hjj
bjj zich zelten dacht
Ik ktn dcsj atem, maar waar kan ik za
toch meer gehoord hsbbea
Hoewol Balda eenigszins ongerust was, msrkte
zjj toch, dat Robert eveneens niet op zjjn ge
mak was: dan kwam plotseling een ander
denkbeeld hare onrast virdrjjren.
ttZoo 1 Zjj keiden elkmd#; I*
Dan vestigde zjj de oogan we r op Lucie
tot wie de graaf op dit oogenblik het woord
richtte.
Gjj hebt ons nog ïooit verteld, Lucia,
dat gij den beiten vri;nd van uw broeder bjj
nw oom Tan Arnaud hebt ontmoet.
Ik htrinner het mjj tin minite niet en
toch heb ik mjjnheer Robert meermalen gs-
zien
De lichte blos, die Luciei wangen kleurde
was nauweljjks merkbaar, en haar antwoord
werd op zoo'n eenvoudigen toon gegeven dat
mjjnheer van Sergy er geene opmerking over
maakte. Maar de vrouw ontinapt niet zco g>
makkeljjk aan de vmnw en voor.l niet aan
eene vrouw met zulke doordringende oogen
als Bilda. Zjj brg.eap veeleer, dan zjj deze
bloB Bzf by Lacio; mei rroet niet in vrelica
toonnuaneecring van dezo kalme stem zij de gt~
«Komaan, hunne verhouding is al anders,
doorgingen zooals nn, moet men erop
voorbereid zjjn door afdoende maatrege
len het isolement te handhaven dat de re-
geerÏDg, om de een of andere zonderlinge
reden, als de meest ge wenschte positie
voor het laöd beschouwde.
Lansdowne weigerde te erkennen
dat Engeland's positie tegenover de groote
mogendheden onbevredigend en onwaar
dig was. Engelands houding gedurende
den heelen oorlog en de wijze waarop de
solidariteit van het rijk door den oorlog
aan het licht was gekomen, had den eer
bied en de achting, waarmede het in an
dere landen werdbeschouwd, slechts ver
meerderd.
En zoo redeneeren Engeland's groot
heden terwijl geheel de wereld Engeland
veracht.
Frankrijk.
Te Paiys worden «Je Eerw. pa'ers Je
zuïeten, waaronder de vermaarde predi
kant C a r u e 1, die als Fransche burgers
uit hun kloosters zjjn gejaagd, schandeljjk
gekweld. Niettegenstaande hun kloosters
zija gesloten en zjj zich als eenvoudige
priesters aan het gezag van den Kardi
naal-Aartsbisschop onderwerpen, maakt
de Fransche vrjj metselaars-regeering h#t
dezen priesters onmogelijk om iD hun ge
boorteland te bljjven. Zjj mogen niet meer
preeken en eenige hunner worden vervolgd
omdat zjj als gewoon geesteljjke hebben
geassisteerd, in de parochiekerken. Er is
■elfs sprake, dat de Regeering twee in
richtingen van onderwjjs, voorheen door
de paters Jezuïeten beitnurd, maar sedert
eenigen tijd in handen van gewone gees
telijken, zal doen sluiten.
De tjjd is in aantocht, dat ook de niet-
ordesgeestelyken den weg der Religieu-
sen worden opgejaagd.
Het verzoek tot herziening van het
vonnis van B r i e r e veroordeeld zjjn vjjf
kinderen vermoord te hebben, is verworpen.
Het Hof v#n Cassatie heeft dit verzoek
van de hand gewezen, na de overweging,
dat slechts gronden waren aangevoerd,
die vroeger reeds dikwjjls door het hoog
ste Hof waren verworpen.
Als laatste toevlucht bljjft er voor B r i r e
niets anders over dan een verzoek om
gratie bjj den President der Republiek.
Spanje.
Opnieuw zijn te San Sebastian opstootjes
uitgebroken, na de Overheid een volks
vermaak had v#« boden. Het stadhuis en
vele particuliere huizen werden met stee.
nen bestookt en de pret#ct uitgefloten.
De gendarmes en soldaten moesten van
hun wapens gebruik maken. Er werden
vele menschen in de botsing gewond en
een aantal anderen in hechtenis genomen.
Oostenrijk-Hongarije.
De mynramp van de Jupiterschacht by
Brüx, heeft een groot aantal slachtoffers
geëischt.
Een bjjzonder staaltje van moed wordt
bjj deze treurige ramp vermeld. Deinge-
nieur Winden redde met ware doods
verachting negen werklieden uit de mjjn-
Men
dai eene eenvoudige kennismaking I
zal er op moeten letten
Gedurende den overigen tjjd van h.tontbjjt
lette zjj nog meer op Lucie dan op Robert, Lucie
ran haar kant, voelde, dat zjj beepiad werd en
vermeid zorgvuldig, den dokter aan ts zien
maar Balda meende in deze onversckilligheid
zelfi «ene aanwjjzing te zien.
Ni bet ontbijt, toen Robert afioheid nam, zeide
de graaf:
-Mjjnheer de dokter, mevrouw vaa Sergy
bJjjft eiken Donderdag thuii voor onze vriez-
denik hoop dat wjj n voortaan ook onder
hun getal zullen mogen rekenen. Dondirdag s.
z»l er voor den laatiten keer in dit seiioen een
groot bal gegeven worden.
Alvorens te antwoorden, wendde Robert zich
tot Balda, die bjj baar man stond, en die niet
enden doe# koe, da# op bare beuit zeggen
Het zal mjj werkeljjk een genoegen zjjn,
u zoo dikwjjls mogeljjk bjj mjj te zien en dan
D onderdig om te beginnen.
Robert wachtte, om zoo te zeggen op den
klank dezer item nn verried hjj zjjne verras
sing nietmaar opnieuw klonk deze stem in
zijne herinnering met eene versvondeiljjke dui
delijkheid; en de gravin groetende zeide hjj
tegen hnr, terwjjl bjj baar neet bjjtondere op
let tendbsid aanzag:
gangen. By een poging om nog meer
mynwerkern te redden, liet de ongeluk
kige het leven.
Keizer Frans Jozef toont zeer veel
deelneming en de stadhouder van Boheme
verscheen zelf te Brüx en hield een toe
spraak tot de mijnwerkers, waarin hy
namens de Regeering de warmste deel
neming uitsprak en een streng onderzoek
beloofde plu# steun voor wednwer en
weezen van de verongelukte mij nwerkers.
Ook merkte hjj op, dat de mjjniDgeniears
nit de opgedane ervaringen genoeg zon
den geleerd hebben, om maatregelen te
treffen, dat «oortgeljjke rampen zich ni#t
meer voor zouden doen.
Over deze mynramp wordt nog h#t
volgende gemeld:
Reeds eenige dagen vóór het ongeluk
had men het in da mjjn hooren romme
len, wat ook in de buurt, w»ar gewerkt
werd, kon worden vernomen. Toen de
eerste opzichter S e e m a n n h#t gelnid
hoorde sterker worden, zond hjj mannen
naar beneden om het bevel te geven met
werken op te honden. Toen men hieraan
gevolg wilde geven, hoorde men plotse
ling een vreeselyk gekraakde geheele
schacht stortte in.
Even vóór het ongeluk had de opzich
ter de «einen laten werkeD. Alles spoedde
zich nu naar de lift, om naar boven te
komen. Er volgde eene vreeselyk# paniek
de alarmklok luidde.
De opzichter Buider «poedde zich
nu naar beneden. Onderweg kwam hy de
vluchtende mynwerkers tegen. Hjj riep
hun toe zich naar boven te laten brengen.
HÜ ging verder de mjjn invan dit
oogenblik af was hy verdwenen. Van de
my nwerken hadden zich zes man gered
in de naburige Guido-schacht, doordat zjj
de dear van den wand met een jjzeren
bout deden springen.
De lift, die voor vier man bestemd
was, ging driemaal met tien man naar
bovende vierde maal bleef zy steken
bljjkbaar doordat de bnis versperd was.
Iedere verder# poging tot redding werd
daardoor onmogelijk gemaakt.
Tot het begraven der Ijjken zal men
eerst kunnen overgaan als het water weg-
geloopen is. Het aantal der in de schacht
bedolven mynwerkers wordt op 44 geschat.
Duitscliland.
In den schouwburg te Breslau heeft
een treurig ongeluk plaats gehad. Bh een
ballet raakten de rokken van een der bal
letdanseressen in brand en deelden de
vlammen zich ook med# aan de kleeren
van eenige andere danseressen. Er ont-
stond een paniek in de zaal en de toe
schouwers drongen in groot#n angst naar
buiten. Het begin van brand kon echter
dadelyk gebluscht worden. De eerste bal-
letdanserez is echter aan haai bekomen
wonden overledende toestand van twee
anderen is nog zeer ernstig, terwjjl een
vierde, die mede zware brandwonden had
gekregeD, beterende is.
Een pracht van ailverwerk, dat op de
ttonemollem mede naar Amerika gaat
om, zooals reeds gemeld, bjj het officieele'
Wat Balda betreft, m bet veitrek v»n den
dokter bleef zjj peinzend zitten.
O, deze nean, zeide zij, alt ik hem maar
m mjj ce macht kon krjjgen. Er beetaat zeker ieti
tuiichen hem in Lucie 1 M»ar hoe zal ik dat
te weten komen 1
Dan verhelderde haar gelaat eeneklapi;
Angelina, decht zjj. Angelina kan er mn
meer van vertellen. Zjj heeft Lucie meermalen
vergezeld naar Saint-Germain bjj haar oom,
mjjnheer van Arnaud.
IV.
Waï AngïLUU. vjrtelde.
Angelina alleen kon inderdaad eenige in-
ïchtingen aan Balda geven over hetgeen er
gebeurde bjj de bezoeken van Lucie aan hire
bloed ver «vanten. Mjjnheer van Sargy die zelf»
voor dsn dood van zjjne eerste vrouw met zjjne
echoonzmter op geen al te goeden voet etond,
had haar tedert niit meer gezien. Daar myn
heer en mevrouw van Arnaud echter geene
kinderen hadden en het persoonlek fortuin
van mevrouw van Arnaud eenmaal aan Loeien
en Lucie moeat komen, had de graaf ajjne
dochter, in plaat* van haar van deze bezoe
ken terug te bonder, er haai altjjd toe aana
{Wordt vtrvolgdj
mm
IIIIIIHT.
gesproken had.
Da verwondering, die de stem ran Bslda
Opgewekt had, verhinderde Robert terstond
een antwoord te geven op de indirecte vraag,
die zfj tot hem gericht had, hoewel hij zi voor
zien had.
heime ontroering van het aci-je voelde en
zjj dacht
Ik daak u wemevrouw, en ik zal de
emr hebben van uivo v/iondeifko uitaoodiging
gebruik te znakeo. Dan dacht hy
Het is zonderling, ik ken de vrouw niet
en toch weet ik zeker dtzn stem meer geboord
te hebben.
gomoedigd. Sedert een j» r lie» JLucio geene
week voorbijgaan nonder een bezrek te brengen
aan Saint-Germaia.
