NIEUWE
k^agëlaó voor qSfiooró'on S/uió'&Collanó.
Amsterdamsche Brieven.
MEVROUWVANSERGY
No» 5000
Yrijdag 24 Januari 1902,
26ste Jaargang
B D 1 T S1 A S 1).
ABOHKBMBNTSPBIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem i i
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland j
Aizonderljjke nummers.
Dit blad verschjjnt
iageiïjkt, behalve Zon- en Feestdagen;
BÏÏBEAÏÏ: Btl Janstraat Haarlemt
/1.10
€1,40
<2,80
<0.03
PBIJS DBB ADVBBTBUTIMT}
Van 1—6 regels
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte(
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
50 Cents
7V,
AGXTS MA K'OJf AGITATE.
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
22 Januari 1902.
De eerste weken van het nieuwe jaar
zjjn donker, ik bedoel, in natuurleken
zin. De zon toont slechts zelden haar lie
felijk gelaat en haar stralen zjjn niet bij
machte de sombere wolken en den nevel
te verdrjjven, die den Hollandschen hemel
voortdurend bljjven bedekken.
Ook in Amsterdam's gemeenteraad hin
gen donkere wolken en slechts met vele
moeiten en voorzorgen mocht het gelukken
ze weg te vegen ook boven het hoofd van
het slordige schoolhoofd, dat jaren en jaren
de penningen bestemd voor de leermidde
len zpner school zóó had besteed, dat er,
nu hjj zjjne school moest verlaten, bjjna
niets in de kasten der school aanwezig was.
Van oneerlijkheid mocht echter de man
niet beschuldigd wórden al had het den
schijn, dat <r met den leverancier was be
disseld, dat er voor gelijke waarde andere
voorwerpen, die beter op de tafel of aan
den wand van 's mans particuliere ver
trekken eene plaats vonden, dan in de
laden der schoolkinderen of aan den wand
der school, waren geleverd dan het Ijjstje
der noodige leermiddelen aanwees.
Ontslagen mocht de man niet worden, wel
verplaatst, al vroeg ook het geheele personeel
der school, waarheen hg zoude verhuizen, ge
zamenlijk overplaatsing, al is het ook
te veronderstellen, dat de zedeljjke invloed
ten goede, welke van dezen man zal uit
gaan op de kinderen, die aan zjjne zorg
toevertrouwd zullen worden, al zéér mi
niem zal zgn. Maar 't was nu eenmaal
besloten in den vroeden heeren raad, dat
de straf niet te zwaar zou zgn.
De man, die jaren lang op sloffe wjjze,
bjj oneerlijkheid af, de penningen der school
had gebruikt, misbruikt, werd gehandhaafd,
sleohts verplaatst; de onderwgier,die
't vorige jaar in een oogenblik van min
der zelfbeheersching een ondeugenden jon
gen, een misschien zéér welverdiende klap
FE 1LLBT OM.
(Vervolg.)
Zjj htd geene kiideren en wss ook nooit
gehuwd geweeit. En toen zjj Bslda in hare
woning opnam, veranderde dtzo ïieuwe verant
woordelijkheid niets aan hare levenswee en
sjj kleef in de eersta plaats aan zieh zelve
denken.
Btlda groeide dns in het wild op, zoader
eenigen raad, tonder stanB, terwijl zjj kon gaen
waar zjj vilde, tot vriendinnen an vrienden kon
kieinn, wie bair goed dtokt.
Zjj zceht vooral kaar troost bjj kleurlingen,
ilaven, of vrjjen, wtarvan het hnia harar tnnte
vol waa, zooals dit in Brazilië het geval is met
alia huizen vnn welgestelde burgert en arizto-
craten.
De elaven verrichten daar over het algemeen
kat tiende deel van het werk der vrjjen, waar
tten aan een of twee bedienden genoeg zon
hebben, telt men tien negen.
Onder deze kleurlingen was ook een jonge
Ssai, ongeveer twintig jaar oud en bjjzonder
eehoon, van eene schoonheid om een beeldhou
der in verrukking te brengen.
gaf, die geenerlei nadeelige gevolgen had
gehad, werd ontslagenmaar, «wat
de heeren wjjzeD, moetende gekken prijzen.»
En de Amsterdamsche Courant houdt een
lolrede op de «leerplichtwet waarvan
de uitkomsten zoo doelmatig, zoo zicht
baar weldadig zgn, want het aantal
«ongeoorloofde» echoolverznimen is zoo
sterk verminderd.» Onderwijzers echter
zeggen, dat daarvan niets aan isde
jongeus bljjven even goed weg als de meis
jes, en beiden evengoed als vroeger,
maar, veel ouders getroosten zich thans
de moeite hunne kinderen «ziek» te ver
klaren, dan zgn zjj van het gehaspel en
gezanik af en de vroeger «ongeoorloofde
of willekeurige» verzuimen, zgn in «geoor
loofde» veranderd. Om nu de zegenin
gen der leerplichtwet nu méér doeltref
fend te maken en de ouders te bescher
men tegen de booze neiging des harten
om niet geheel en al met de waarheid
overeenstemmende briefjes te schrgven aan
het schoolhoofd en hunne kinderen buiten
noodzakelijkheid naar de ziekenkamer te
verbannen, zal men wel verplicht zgn om
bjj eene eventueele wjjziging der leerplicht
wet, dat mooie exemplaar eener onbe
suisde wetgeving eenvoudig opruimen, dat
gaat immers niet een corps genees-
heeren aan te stellen, die ter bestemde
plaatse door polsvoeling en tonginspectie
aam den patient de wettelijke autorisatie
geven om ziek te zgn.
Papuss ging heen. Acht dagen lag
hg in zgn glazen kist onder water en ver
diende met absoluut niets doen, hg gaf
zich niet eens de moeite den inwendigen
mensch te versterken wel een tiendui
zend gulden. Dat doen Barnum en
Bailey hem zelfs niet na en bjjmaakt
er lang zoovsel poehaai niet bg. Hg neemt
de menschen nog veel leuker bg dennens.
In doeken gewikkeld lag hg in zgn kist
en keek de menschen met verwonderde
blikken aan, die dag en nacht hem kwa
men aangapen. Stil rookte hg zgn cigarette
Deze jonge aan heette Morz.'èi »n bjj wat
een *U*f.
Door sjjn vroegerei meester wss hjj als zoon
aangeaewen en saet e»n zekere zorg opgevosrt,
slnvenwsrk had hij nooit behoeven te doen en
ook had hjj vrjj goad onderwjj» ontvangen. De
ma», die kam aangenomen had, wa» askar van
plan geweest, hem eenmaal vrjj ts makes, «aar
hierin wae bjj door een plotselingen dood ver
hinderd.
De erfgetamen, Bjj m weduwnaar en had
gaene wettige kinderen, verdeelden onder el
kander zjjne goederen en zjne slaven. De sehoone
Morale» behoorde tot dat deel, dat door het
lot aan Balda'e taats wae toegewezen,
Zjj had bet geld eposdig opgemaakt en de
slaven verkocht, maar zjj behield Morales, om
dat dien» opvoeding en schoonheid her» jjdel-
heid vleiden, evenals het bezit vaa etn
renpaard. Zjj droeg hem de betrekking op van
rentmeester karar goederen en hjj moezt ook
hare rekeningen bjjhonden. Dat wrs een zware
post in een huis, waar wanorde en verkwisting
tot de hoogte van een principe, ja bgaa tot
eene zoort van dienst opgevoard waren.
Balda wss nu tot een lief meisje opgegroeid.
Zn bezat de natuur vnn de vrouwen deter lan
den, waar de zon der tropen alles in de har
ten spoedig doet rjjpes. Zjj wae slltea, geheel
alleen aan zich zelve overgelaten, en dooi^ta
ligheid, afzondering en verveling gekweld, be
gon zjj te beantwoorden aan de kennismaking,
dia do hupiohe Moralèi mot hoar wilde aan-
knoopen, zonder te bedenken dat hjj toch
eigenljjk maar een elaaf was.
en ale het publiek hem wat al te lang
verveelde, dan draaide hg het electrische
lampje uit en hulde zich in duisternissen,
zoodat men hem bgna niet meer zien kon.
Hoe bij het acht dagen heeft uitgehouden
zonder eten of drinken? Hm.,ik weet niet
zeker of honger en dorst hem wel het ergst
hebben geplaagd, maar hoe houdt die
man het uit van vervelmg?
Enfin, er zgn menschen, die sterk zgn
op dat punt, ik meen in het uithouden
van verveling. Ik hoorde er een paar zeg
gen, dat zjj voor die tienduizend gulden
zich wel veertien dagen op die manier
wilden vervelen en wat den honger en dorst
betreft, die zonden zg, op de manier van
Papuss; ook wel zoolang kunnen weer
staan. Mundus vult decipe, ergo
Dat zeggen zeker Chamberlain c. s.
ook wel van de Engelschen. Sedert drie
jaren bgna hebben die heeren hun eigen
volk op allerlei manieren omtrent den
oorlog in Zuid-Afrika voorgelogen en om
den tuin geleid, zoodat in geheel Europa
hun niemand meer een greintje geloof
schenkt. Alleen de Engelschen worden nog
door hunne bestuurders voor het lapje
gehouden en eer de KoniDg wordt ge
kroond, zal zeker de oorlog nog wel <ens
door eene allerschitterendste overwinning
op de Boeren, maar nu voor de elfde maal
en voor goed worden ««'(gelogen. En
die leugens kosten nu het volk niet meer
eenige millioenen maar eenige milliarden
en duizenden slachtoffers en zgn eer 1
Maar om op Amsterdam terug te
komen, ik zeida dan, dat Papuss
weg was, en de inbrekers zjj n ook weg
ten minste in da laatste dagen wordt het
wat rustiger. Zoo'n klein moordje in de
Dubbele Buurt op eene alléénwonende
weduwe van dubieuse reputatie, waarbij
de inbreker de «kous» niet heeft kunnen
vinden, en welke inbreker ook niet te vin
den is, moet men nu maar niet te zwaar
opnemen, maar overigens hebben wjj
werkelijk in de laatste dagen niet te kla-
De genegenheid tuztehen Btl la an Morales
wss oprecht en nsïf.
Deze kennismaking van eene blanke èa een
kleurling, een slaaf, was werkeljjk eene onge
hoorde zaak in dit land, waar de minste vormer.;
ging met een swart» een teeken van vernedering
aa verlaging is, dat door niets litgewiseht kan
worden.
Morales was een slsaf en al was bjj vrjj ge
weest, dat vsranderde in de koloniën niet» aan
de onoverkomeljjke hinderpalen. Maar Morales
hield «pracht innig veel van Balda en njja be
doelingen waren zuirer al» de zon.
fin Balde beantwoordde deze genegenheid,
met zooveel te meer vuur missobien, omdat de
gebruiken dee landt er tegen in opstand kwa
men. Zoo ia de mensck, die door geen godz-
dienst geleid wordt. Bovendien wae bet here
cerite genegenheid, het zon ook hare laatste
sjjn. Al het jeugdige in dit batt, olie hertstocht,
alle zelfverloochening was opeens ontloken, ver
blindend, geweldig.
Het begin was een droom, kat eiad» zon voor
haar smaad en rampspoed zijn.
Eenige men van de woning hunner tante
had esa Franaeh zendeling een kleine post ge
vestigd, Morales kende dezen man heel goed en
hed meermalen de samenkomsten dear bezoekt.
De zendeling mocht den jongen, leergierigen
knaap gaarne ljjden.
Morales besloot nu hem om bjjstand te ver
zoeken voorgerende dat de tante verlof gaf tet
het kuweljjk. Zelfs eehrifteljjk wsrd hem het
verlof getoond. De dag daarvoor bepaald brak
aan. Balda, op wie niemand lette, verliet reeds
gen. Naar omstandigheden is het vrjj rue-
tig. Zelfs de werkstaking der diamant
slijpers heeft een rnstig verloop. Niemand
maakt er zich meer koud of warm om.
Die dingen worden zoo alledaagnch. Eigen
lijk verrelend. Werkelgk, de lui moeten
er haast iets anders op vinden om de be
langstelling gaande te houden. Zoo'n werk
staking en uog wel zoo tameljjk of geheel
en al ongemotiveerd, dooft de belangstel
ling geheel en al uit en brengt het artikel
«werkstakingen» bovendien in een heel
slechten reuk.
In eea volgenden brief hoop ik eens over
dingen te kunnen schrgven, die iu een
beteren reuk staan.
Amerika.
De Yankees zullen groote feesten or-
ganiseeren bg de komst van prins H e i n-
r i c h van Duitschland. Het zenden van
prins H e i n r i c h en hoogwaardigheidsbe
kleders door den Duitschen Keizer bjj het
te watar laten van een schip iu de Ver-
eenigde Staten, wordt dan oak opgevat als
een bewjjs van warme vriendschap, die de
Duitsche Keizer voor den President en het
volk der Vereenigde Staten heeft.
Het Amerikaansche Congres zal gevraagd
worden 40.000 dollar uit te trekken voor
de officieele ontvangst van den Prins met
sjjn gevolg.
België
Omtrent da suikerconferentie te Brus
sel wordt gemeld, dat de afgevaardigden
van Duitschland, Oostenrjjk eu Hongarjje
ter Saikerconlarentis besloten in een af-
zonderljjke bgeenkomst in het Hotel de
Flandre, niet toe t# geven aan Frankrgk'a
eisch tot verlaging hunner invoerrechten
zjj zjjn daarentegen bereid de uitvoerpre-
miën af te schaffen, wanneer Engeland
bevredigende waarborgen geeft, dat de ko
loniale rietsuiker geen premiën aal krjj-
gen.
Een overeenkomst onder de Mogend
heden, ook zonder medewerking vanFrank-
rjjk, wordt niet onmogelgk geacht.
kort na dsn middag de woning en tegen den
avond volgde Morelèi baar. In het bjjajjn van
nleehta enkelen werd daar hun huweljjk inge
zegend.
Met een hart vervuld van dankbaarheid keer
den beiden dei avondi laat caar huis, en of
ar aieta gebeurd wae, ging Balda naar hare ka
mer en Moralèi naar ajjn werk. Niemand der
hniigenootea had iet» bemerkt.
Doeh op een dag lekte het uit. Een der ge
tuigen niet» kwaads er ia ziende, hnd het ver
teld.
De tnnte wnn woedend, of man knar al zei
dat het huweljjk wettig wa», of men kaar al ver
klaarde dat Balda moeder wee geworden al
de emaad dis zulk een vereeniging ia dat land
verwekt, eteeg kaar naar het hoofd.
Op zekeren dag trad de tante, vergezeld vzi
vier oude kreohiiga negen de kamer van Mo-
ra'èj binnen. Moralèi werd overvallen, gegrepen
ea gebonden. Hjj poogde niet eene weeretaid
te biedea. Waartoe zou dat osk gediend heb
ben, hjj wae verloren.
Hjj had nog evan tjjd om. tegaa Balda te
roepea: Bad aai kiad!
Balda knielde voor haar tante neer, verteld»
aog eens an nog eene, dat zjj wettig met Mo
rale» gehuwd wa», ameekte am vergitfanin voor
hem, maar aiets mocht baten. Hare tante wae on
ver biddeljjk.
Eeneklap» deed eea vraemd, vereehrikkalnk
geluid haar omzien.
{Wordt vorvoigdj
HUMMSC
COOKAIT.
20.)
