No. 5002.
Maandag 27 Januari J 902.
26ste Jaar;
kDagGlaó voor <3%ooró~ en S/uió'&Collanó.
Liefdadigheid.
MEVROUWVANSERGY
BUITENLAND,
abonnementsprijs.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
feuilleton.
■O
Frankrijk.
Dut'schland,
Amerika.
mm:
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Yoor het buitenland 4 4 4
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
«Mjjnheer C a m o ël, ik verveel mij
Dat was de verzuchting van den Arne*
rikaanschen milliardair, den koperkoning,
op een Zondag-namiddag, tot zjjn meest
intiemen persoonlijken secretaris.
«Mjjnheer C a m o 1, ik verveel mjj.»
Was dat niet een verschrikkelijke kreet
in den mond van dien man Op alle
werkdagen der week was hij van den mor
gen tot den avond bezig met «zaken te
doen.» Dan gunde hij zich geen rust, dan
dicteerde hjj zonder ophouden bevelen aan
tal van secretarissen, dan onderzocht bp
voortdurend de plannen zjjner ingenieurs,
bestuurde exporten, ontwierp nieuwe plan
nen, vormde trusts, werkte meteene koorts
achtige bedrp/igheid om millioenen te
verzamelen, op te stapelen, bij honder
den. Des Zondags rustte bp. Op
dezeii Zondag verveelde hij zich boven
dien. In den loop der vorige week had
hp een gril gehad. Was het een gril?
Hp had de wereld willen verbazen door
zijne onbekrompen vrijgevigheid. Hp had
in eens honderd millicen geschonken voor
eene universiteit. Dat had nog niemand
gedaan. Zoo'n som in eens had nog nooit
iemand weggeschonken, LÖch voor een
liefdadig, noch voor een wetenschappelijk
doel. En nu lagen ze vóór hem, de s a
pels couranten, die zjjnen lof verkondig
den, op allerlei wijzen, in allerlei too
naarden, maar niet ééa in een nieuwen.
Alles was reeds vroeger gezegd, nü wat
krachtiger, wat meer gezwollen I Honderd
millioen is heel veel.
Maar de koperkoning stiet de bladen
van zich af, hem walgde de lof en nog
eens riep bp uit.
«M jjnheerC a m o 1, ik verveel mjj» l0es
mjj wat voor.»
De jeugdige secretaris met zpu Aposte
len-aangezicht nam het boek: «Caiactères»
van La Bruyire en las
«De grcöten stellen er prjjs op en slo
ven zich uit, om groote wandelwegen en
dreven aan te leggen in eeD woud, uitge
strekte gronden te omriDgen door hooge
muren, plafonds te vergulden, vjj vers van
eenige centimeters diep aan te leggen,
eene oranjerie te meubelen
De koperkoning kreeg een lichten aan
val van hoest.
De lezer ging voort
«Maar om een hart tevrsden te maken,
een hart met vreugde te vervullen, de
uiterste behoeften te voorkomen of er in
te voorzien,tot zóó ver strekt hunne nieuws
gierigheid zich niet uit.»
«Genoeg, houd op,» klonk de stem
van den koperkoning.
De zweepslag had hier de huid geraakt
en had ze geteekend.
{Vervolg
Zij had aanvankelijk vlecht» eene
hsar kind terngi-jD. Angelina wa»
negerin, dis Bald» zeer genegen was, opge
voed. Tien jaren lang had Baldaryt alleen
dén moed gehad, haar kind met
z lf. geene tjjdiag van haar te .°»tT"S"°
hire vrijheid of hasr ltvsn tut aan gevaar
bloot te aUlleo. „„.VnoH
Zoodra hare tante gestorven war, ver o
zij de juweelea en snelde naar A»geh« jt«.
Zij verborg haar niet»; if maakte haar me
hare geboorte b.kend, met den dood van haar
vader en de kwellingen, dia hare moedsr uit-
gaatsao ML Waarom verontrusttezjj dit
jeugdige gemoed m.t daze var.ehnkkelgke
"TXt. omdat haar kind, dat au tist,
Vs niat" OP were!d b. "«de liefde
f" —nader dat deze moeder voor haar g«-
j! Tad haar hartatochteljjk liefhabben, haar
luean bemUnen sou f Of dacht zjj ar aan oo.
JU liadarhart heiselfde gavoel van haat
S .torten, dat haar verteerde? Miaaobian ook
Wanneer men deze woorden leest, die
la Bruyère neerschreef n u ruim twee
eeuwen geleden en den toestand, dien hij
beschrjjfty vergelijkt met den tegenwoor-
digen, dan begrijpt men gemakkelpker
de bedoeling en den zin van zijne woor
den. De zeden en gewoonten der grooten
zpu al heel weinig veranderd. Gisteren,
geljjk heden, vinden wp bp hem dezelf
de soort van baatzuchtige bezigheid, de
zelfde kleinzielige hoogmoet, dezelfde be
hoefte om van zich te doen spreken, den
buurman te overtreffen en, kan het zijn,
in de schaduw te plaatsen, moet het zpu
te verpletteren. Eo in het opsporen
van de voldoeningen derijdelheid, steeds
hetzelfde gebrek aan ware originaliteit,
dezelfde armoede van vindingde wjjze
van uitvoering alleen is verschilUnJ, of
de mode.
Tegenwooi dig bouwt men paleizen van
eene dwaze weelde en pracht, die bestemd
worden voor bibliotheken, universiteiten,
museums, in het beste geval voor gast
huizen en ziekenhuizen men besteedt er
ongeloofelijke sommen aan,waarvan de oor
sprong vaak van twpfelachtige eerljjk-
hsid is of het verzamelen vaak geschiedde
ten koste van het geluk en de welvaart
van velen en waarvan de bestemmiug, bp
de groote rpkdommen van den bezitter,
hen tameljjk onverschillig is geworden en
dan meent men zich gekweten te hebben
van zjjn plicht van menschlievecdheid,
van liefdadigheid tegenover de minder
of meer lijdende menschheid. Heeft men
daarbij al de anderen overtroffen, dan
meent men het toppunt van phylantropie
bereikt te hebben en aanspraak te kunnen
maken op den dank van het menscheljjk
geslacht, terwjjl men toch eigenlpk slechts
een wierookoffer voor zpu eigen gods
dienst heeft ontstoken on in den wed
strijd om pdelen roem een hoog nummer
heeft getrokken. De millioenen, dan ge
schonken, hadden tcch vaak als eerste
doel, eene eerezuil te stichten voor eigen
roem, een reusachtige reclame, wpd en
zjjd verspreid door otficicele redevoeringen,
loftuitingen en courantenartikelen. De ware
liefdadigheid had daaraan part noch deel.
Veel wat in zoo hooge mate vaak uit
komt in de enorm groote giften -
«vorstelpke» noemt men ze soms, nameljjk
eigenverheffing, zetelt ook maar al te
dikwijls in de vele liefdadigheidsvereni
gingen, die alom verrpzan en waarbij
naam maken, genoemd en geprezen wor
den wel eeis staat naast den wenscb en
het edele doel om goed te doen, waar-
e&f lij »iob selve ni»t eens gosd rekenschap
van ba;e gsdachts. Zj had soo langen tjjd
geiwegen, gevoelde nu béhoef-e om te spre
ken dat alleen was haar duidelgk toen zg
alles verhaalde. Wat sou Angelina nu doen
of zeggeu Dat wilde zjj zien.
Maar Angelina was juist het tegenbsel I
van Balda. Van haren vader en hare moeder,
van den hemel, waaronder zjj geboren w,s,
van het bruisende bloed, dat in hare aderen
stroomde, van de vrecsaljjke ontroeringen, die
om haar wieg hadden gewoed, had Angelina
die een teer, fijn meisje was, slechts eene
vreemde, vroegtijdige geneigdheid geërfd, eene
gevoeligheid, die aan ziekelijkheid grensde,
eene vurige behoefde om warmte en genegen
heid. De ontembare geestkracht harer moedor,
kwam bij haar slechts as* den dag in dingen,
die het hart betroiïin.
Uit het verhaal van Balda besloot zij eens
deels, dat zij deze moeder, die zoo dapper voor
haar gewalkt had en haar zoo toeganagan was,
moest aanbidden, en dat het een groot geluk
voor haar was, maar anderdeels, dat zij geboren
was uit een veracht, verbannen geslacht, dat
men haar daarom ontvluchten es haten zou mis
schien, sn dat was diep treurig.
Naen, zeide Balda haar, neengij zult
niet behooren t .t degenen, die men veracht en
verskoot gy mo.t ea gy zult bahoorefc tot hen,
die men vereert. Daarvoor is slechts oen onkolo
voorwaarde noodig van uwe geboorte waarvan
deze domme, onredelijke wereld u zou kunnen
minachten, mag nismaud het geheim ver
nemen.
MMirMnui
AGITE MA NON AGITATE.
PRTJS DEB ADVERTENTIEN.
Yan 1—6 regels. 50 Cents.
Elke regel meer 71^
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicité Etrangère,
G. L. DAUBE Sf Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 31óts Faubourg Montmartr
1 jjk liefdadig te zijn.Gelukkig echter hebben
deze vereenigingen het groote voordeel
werkeljjken nood vaak te lenigen en de
soms niet al te ruim vloeiende bjjdragen
te doen strekken tot hulp voor velen.
Slot volgt.)
Er gaat geen dag voorbjj, zonder dat
de Fransche kerkvervolgers jacht maken
op de paters Jezuïeten. Er zjjn drie niet
katholieke rechters benoemd, nl. de heer
A n d r te Parijs en P e 11 e n e te Lyon,
beiden protestant, en de Israëliet E y 0
n e m te Marseille, om uitsluitend recht
te spreken in de zaak der paters Jezuïe
ten, die met opzet, vaa allerlei ontdui
kingen der Wet op de Congregaties wor
den beschuldigd.
Flink komt voor den dag Z. E. kar
dinaal Richard, aartsbisschop van Par jjs.
In een rondschrijven verdedigt de Kar
dinaal de Jezuïeten tegen de laaghartige
aanvallen der regeeringskhek.
De Fransche Republiek mag wel in
onze dagen iu plaats van de oudste doch
ter der Kerk, eene vuile en onzedeljjke
deern genoemd worden. De schaudelpke
dingen die iu Frankrijk plaats hebbeD
zjjn meer dan ergerlijk, wjj althans schrik
ken er voor terug om ze in ons blad te
vermelden.
Slechts ditKapelaan D e 1 a n g h e
van de parochie Saint-Charles te IIoup-
lines werd op een aanklacht van den so-
cialistischen burgemeester S 0 b i e r tot
5 franks boete veroordeeld wegens het
houden eener processie. Daar echter de
ve-oordeeling door den geestelijke be
schouwd werd als een aanslag tegen de
vrjje uitoefening van den godsdienst, wei
gerde de priester de boete te betalen. Zijn
jaarwedde werd ingehouden en zjju meu
beltjes in beslag genomen. De boete was
inmiddels opgeloopeu tot 23 franks. Daar
nu de geldmiddelen van den priester niet
toelieten om dit bedrag te betalen, werd
hjj Woensdag-namiddag op straat gear
resteerd en tusschen twee gendarmen naar
Rjjssel getransporteerd.
Al voortwau telend tusichen de gen-
du men las de priester zjjn brevier. Het
■ji va heeft onder het volk groote ver-
u w mtdiging gebracht.
Niet minder dan 2460 Duitschers zjjn
de vorige week door keizer Wilhelm
gedecoreerd. Ia het vorige jaar stroom
de nog een veel grooteie regen van de
coraties in dezelfde week over Duitsch-
lands zonen neder. Het getal was toen
3722. Er is dus een baisse in ridders,
S90 hunner dineerden met dan Keizer.
Er waren zeven gerechteD, die in 45
minuten gegeten werden, wat vlug en
verdieusteljjk is. Als een bijzonderheid
wordt medegedeeld, dat bjj het gereed
maken van het diner gerekend was op
twee runderen voor elke vjjf ridders.
Mear ook hieria vond Bald* cjj haar ki nd
eene natuur, dia gsheel met de hare in tegen
stelling na». Angelina vat da oprechtheid in
eigen pereoon.
Het na» h*ar onmogelijk te veinzen, daar
had zjj een verachrikkeljjkea afkeer van.
Ik zal dn» moeten liegen, ztïde tij tegen
hare naoedar, ik zal dus moeten bedriegen, dat
z*l ik nooit kannen 1
Gjj vergeet, dat gij mij ontsarl, door u
zrlva te OBtecras, zeid» ilalda tegen haardat
ziu eane zonderlinge manier zjj 3, om mij une
dankbaarheid en liefde te tonnen.
O, vergeef mjj, lievr, beste moedsr I riep
het kind uit iu ia e armen aaellend en in tranen
uitbarsteud.
ïosn liet B*lda haat ia plechtiger vorm en
op een wjjie, waardoor hare verbeelding het
meest getroffen werd, den eed &fl <ggau, nooit
iet», aan wie het ook zjjn mocht, en wat er
ook gebeurm mocht, den naam vanhaar vader
en hare moeder te zeggen.
Toen het kiad bevende deze belofte afgelegd
had, zeide Balda tegen haar
Het is goed, nu vraag ik u nieta anders
mjjn ara» Kaveling, maar ik zal het overige
doen.
Dit overige bestond volgen» hare gedachte
hi rio, om voor Angelina rjjkdom en eer te
tsrwer ren.
Volkoaisn tevradon, dut zij AngoHam zoo
goed en zio rein gevonden had, zeida BHda
bjj zioh zelve
Zjj verdient het.
En hoe zonderling het ook schjjne daardoor
Het moet maar weinig gescheeld
hebben of de Duitsche Kroonprins die
van Berljjn naar Bonn terugkeerde, was
met den trein gederailleerd. Nabij Issel-
horst was een stuk rail uit de spoor ge
nomen. De trein kon nog juist in tjjds
s'oppen. Het ongeval heeft plaats gehad
op eenige meters van de plaats waar kei
zer F rie drich inl851,toen kroonprins,
wonderbaar bjj een ontsporing waarbjj
verscheidene personen gedood en gekwetst
werden, er goed afkwam.
Meer dan duizend Poolsche Katho
lieken te Berlijn woonachtig, hebben een
klacht gericht tot Z. H. den Paus, omdat
hun aandringen op meerdere godsdienst
oefeningen en godsdienstige onderrich
tingen in het P. olsch onbeantwoord is
gebleven. De geestelijke overheid te Ber
lijn heeft afwijzend op het verzoek der
Polen beschikt.
Het adres aan Z. H. den Paus luidt
«Meer dan 1000 Katholieke Polen, in
eene vergadering te zaam gekomen, heb
ben eenparig besloten om na herhaalde
en vergeefsche pogingen* bjj de Berlijn-
sche geestelijkheid, een verzoek tot den
H. Stoel te richten. Zij vertrouwen, dat
deze aan de dringende smeekbeden der
te Berljjn woonachtige Polen gevolg zal
geven door aan de geesteljjkheid daar
ter stede de verplichting op te leggen om
meerders godsdienstoefeningen en gods
dienstige onderrichtingen in het Poo'sch
te doen geschieden.
Het antwoord op dit adres wordt met
spanning tegemoet gezien.
Wegens den grooten omvang dien
de werkloosheid aangenomen heeft,wenscht
keizer Wilhelm dat op zjjn verjaar
dag zoo min mogeljjk verlichting en ver
siering worden aangebracht aan de open
bare gebouwen het daarvoor bestemde
geld moet liever onder de behoeftigen
verdeeld worden. Deze wensch des Kei
zers is aan de verschillende colleges me
degedeeld, die meest reeds besloten heb
ben, er gehoor aan te geven.
Gisteren is te Washington in den Se
naat der Yereenigde Staten door den se
nator Teller een motie ingediend tegen
Eogeland over het vermoorden van den
Boeren-commandant Scheepers. De
motie wijst op de conventie van Genève,
waarbjj Engeland en de Unie aangesloten
zjjn, en op de plicht tan de Regeering
der Vereenigde Staten om in zulk een
zaak tusschenbeidete moeten komen Indien
Scheepers gevangen was genomen,
zooals gemeld is, terwjjl hjj in een hospi
taal lag, dan stond Engeland, door hem
terecht te stellen, schuld gaan een laag-
hartigen moord. T e 11 e rlas de artikelen
van de conventie voor die toepasseljjk
waren in dit geval. Hjj zeide dat deze
regelen van oorlogvoering die de Ozaar,
het halfbeschaafde Turkjje en het half-
barbaarsche Perzië zouden eerbiedigen,
een zaak waren die de Vereenigde Staten
aanging. Daarom had de regeering zich
van de feiten moeten vergewissen en moe
ten protesteeren tegen de terechtstelling.
werd cjj in hare boose denkbeelden en wraak
plannen versterkt.
Ten vcofdeele van haar onschuldig kind,
aou zjj voor hot bedrjjren eener misdaad niet
terug deinzen, ah het noodig waa en het
zachte karakter van Angelira sehean haar bjj
voorbaat eeae rechtvaardiging voor hare wreed
heid. Dete ziel, die door de wreedheid van
anderen vergiftigd waa, dwaalde tot het kwade
st zelf» in haar moedetliefde
Nog denzelfden dag d»t hare tante geator-
ven waa, had BHda in haar nood zioh tot
mevrouw van Ssrgy geward, die tjj bjj name
kende, en van wie zjj wist, dat deza eene bloed
verwante van haar waa, om haar iu weltpre-
ksude woorden den vreeaeljjkan toestand af te
schilderen, waarin zjj verkeerde.
Mevrouw van Sergy, die door medeljjdon
getroff -li was, dacht er eac, om dit meisje voor
gezelligheid van kaar kind te laten overkomen,
dat voorspoedig opgroeide. Terstond riep zjj
haar daaro n naar Frankrjjk terwjjl zij ket noodige
geld voor den overtocht zond.
Balda deed haar kind te Blo-laneiro iu
pension.
Zij verklaarde d&t het hsr» nicht was cn aan
vaardde de reis naar Fnnkrjjk.
Min moet niat denken dat zg aen enkel
oogeablik getroffen wat door de edelmoedig
heid van mevrouw vad Sargy, de herinneriag
t*mo hare tante bedierf by voorbaat al het goed,
dat m«n haar ooit zou kunnen doen.
Wat zal desa beschermster voor «ajj zjjn
vroeg tjj ziek zelve af. Maar laat haar ajjn,
wat zij wil, ik zal wel oppassen niet weder do
Of zijn wjj, vervolgde Teller, zoo
lam endig, zoo bïng, om de gevoeligheden
van Eogeland te kwetsen dat wjj ons
weerhielden onzen plicht te doen, daar
waar men op het punt stond de mensche-
Ijjkheid met voeten te treden. Teller
sprak over Engeland's pogingen om twee
strjjdende republieken te vernietigen. Hij
verzekerde dat, als in d3 Engelsche of-
ficieele rapporten de waarheid gezegd werd,
er in het afgeloopen jaar meer Boeren
geslacht waren dan Engeland erkend
had dat in geheel Zuid-Afrika onder de
wapenen had Jen gestaan. Nu de terecht
stelling reeds gebeurd was, verzocht Te 1-
ler de behandeling van zjjn motie voor
onbepaalden tijd nit te stellen.
Aldus werd besloten.
Oom Sam is in de wolken over de
komst van prins H e i n r i c h aan New-
York. De Amerikaansche bladen zingen
alle den lof van Keizer Wilhelm en
spreken de hoop uit, dat deze heugljjke
gebeurtenis de vriendschapsbanden tus
schen de groote republiek en het mach
tige Duitsche Rijk zóó nauw moge aan
halen, dat aan de tendentieuze berichten
der Britsche Jingo-pers over vjjandigen
nap ver tusschen beide rgken na eens voor
goed een einde zal worden gemaakt.
En president Ro 0 seve 11 met zjjn
dochter, en volk en regeering der groote
Republiek zullen al het mogeljjke doen,
om den Duitschen prins, in wien zjj deu
Keizer zelf willen eeren, de ontvangsten
het verbljjf op Amerikaanschen bodem
ten allen tijde aangenaam, gedenkwaardig
en onvergetelijk te maken.
Het meest burgerljjke en vrjjheidzuch-
tigste volk der wereld slooft zich uit om
een schitterende hulde te bréngen aan
den Broeder van denabsolaten Duitschen
Keizer, ter plaatse waar het geweldige
beeld der Vrjjheid, de have vaa New-
York beheerscht.
De jeugdige, onstuimige Sam, brengt
hulde aan het stramme, ernstige, echt
monarchale Duitschland. Wat politieke
berekeningen al niet in 't leven roepen
Ge onverzadigbare Amerikanen heb
ben weer eens een nieuw trust-plan op
t oog, nl. het verkeer op den Atlanti-
scheu Oceaan ten behoeve der Ameri
kanen te monopol iseeren en een reus-
achtigen trust te vormen, voor het scheep
vaartverkeer op den Oceaan.
Dinsdag is te Londen eene voórloo-
pige vergadering gehouden, waarin be
sloten werd, alle eigenaren van Engel-
sche en Amerikaansche Transatlantische
booten uit te noodigen, deel te nemen
aan een trust, waarvau in Amerika de
heeren Pierpont Morgan, Yan
der bilt en Rockefeller aan het
hoofd zouden staan. Daar deze heeren,
zooals e iedereen weet, de groote Ameri
kaansche spoorwegkocingen zjju, houden
de stichters van den trust zich er van
overtuigd, dat zjj de absolute meesters
zouden worden van het geheele Engelssh-
Amei\kaansche verkeer en zelfs van het
Earopeesch-Amerikaansche verkeer.
Gertig scheepvaart-maatschappijen zou-
dsn reeds aan den nieuwen trust deel-
dupe van dese weldaden te woiden
balda kwam te Parjja, met dez» voorbarige,
onversoe-uljjke vjjandschap in ket hart en met
hare eiget.airdig» schoonheid, die zooveel te
gevaarlijker waa, omdat men er niet op ver
dacht waa, omdat men ze niet zoo dedtifjk cp-
merkte, ze school in het verborgene en Werkte
in het geheim, evenals Balda zelf.
Zjj had nog geen veertien dagen in het ho
tel van Sergy hair intrek genomen of haar
plen waa gemaakt en zg ging terstond tot de
uitvoering over.
Zjj veinsde esn grooten eerbied voor mjjn
heer yan Sergy maar in werkeljjkheid waa
haar doel door list en met kleine beetjes toe
gediende laster invloed op hem uit te oefe
nen.
Balda ging steeds voort, het net al nauwer
en nanwer om hem toe t» helen.
Het duurde niet lang, of mevrouw van Ser
gy bemerkte de listan van Balda en zag nu,
dat zij iu plaats van eene orgelakkige nicht,
eene slang in haar huis gehaald had. Met de
eerste onrust voor mevrouw van Sergy begon
de eerste tweestrjjd, die geweldig op hateze-
nuwsn en kaar zwak gestel werkte. Moest nu
na zooveel jaren eener gelukkige echtver-
eeniging de huis»ljjke vrede verstoord wor-
den
Wel tienmaal op ééa dag ;-tn zich voor
er ha.r men over Ie spreken, ma r telkens weer
ontionk er haar dé moed to\ Ean aidermaal
nam zjj zich voor Balda te veizo;ken, hare
woning te verlaten, met de belofte ruimte roots
in haar ondethoud te bljjvea voorzien. Maar
