No. 5008.
Maandag 3 Februari 1902.
26ste Jaarj
HDagBlaó voor c Tlooró-en ££uió-£Collanó.
a
ss.
j
Voor den Paus!
Brieven van een politieken
tinnegieter.
MEVROUWVANSERGY
z». „d„, sjï i
BÜITBULANl).
2 it„Tfare lrifc,,M'
«™«£ïLit£c{; ge:neudbelenH r\den
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
50 Cents,
71/»
Italië.
Engeland.
Frankrijk.
België
d°d?gen> 'eBen de tPottera ver.
1114111
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Yoor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
Wjj maken onze lezers attent, dat alleen
de Katholieke Pers op verzoek van het
Doorluchtig Episcopaat belast is met de
inzameling van gelden voor den Paus.
Wjj veroorloven om dientengevolge
een beroep te doen op de milddadigheid
van de kinderen der Roomsche Kerk, zoo
wel op de geestelijkheid als op de leeken,
om door een offertje te schenken, den
Paus behulpzaam te willen zjju bij de
vele liefdewerken welke Z. H. L e o XIII
op ruime schaal beoefent, voor de Missiëo>
arme scholen, Congregaties, enz. enz.
Wjj sporen derhalve vrjj moedig allen
aan: Geeft een offertje voor den Paus,
dat tevens tot aalmoes strekt voor ons
aller noodlijdenden H. Vader.
Geeft, r jjken zoowel als minder bedeel
den; elke ontvangen penning zullen wjj
dankbaar vermelden aan het hoofd van
ons blad; alle giften, ook de kleine, zullen
welkom zjjn,
Geeft, legt getuigenis af van uwe liefde
voor den jubileerenden L e o XIII door
de daad.
31 Januari 1902.
Ik behoor niet tot de gewone of ge-
trouwR lezers van de Oprechte Haarlem-
tche Courant. Een kleine vjjftig jaar ge-
leden was dat anders. Toen was de oude
dame, die op dat tydetip reeds een ach-
tenswaardigen leeftjjd had, nog één die
in het gezelschap van hare oude zusters
een goed figuur maakte, maar aangezien
zjj niet kon besluiten om baar «kurke-
trekkers» in een meer modern tooisel te
veranderen en op haar oude achtenswaar
digheid of achtenswaardige oudheid voort-
teerde, geraakte zjj langzamerhand op den
achtergrond en werden hare jongere zus
ters aan haar voorgetrokken.
Zoo gaat het. De tegenwoordige jeugd
heeft weinig respect voor dergelpe oud
heden en de ouderen, die den pruikentijd
niet meer wenschen bestendigd te zien,
gingen met het jongere geslacht mede
en keerden de oude Bes den rug toe.
Toevallig kwam mjj evenwel dezer da
gen een nommer van de' Oprechte in han
den en de lust bekroop mjj om eens na
t« gaan wat er van de Oude Tanta na
hare te late verjongingskuur geworden
FEUILLETON.
18.
(Vervals
Robert itord hier tegenover een sedeljjken
■oord, die mei volstrekt niet bewjjzen kon,
an die, *1 viel bjj ook te bswjjzen,toch buiten
het bereik der wat «oo valieD.
Dat ia de vreeselijke zijde van deza misdaden,
dia meer voorkomen, dan men denken zou
voor de wereldlijke rechtbar.k zijn ze onbekend
en blij'en da»rdoor ougeitratt.
Robert zag zich dus ontwapend tegenover
eene vreeidjjke zekerheid. Balda had zeker
gezien, dat hjj dtzj doorgrond had en daarom
moeit zjj hem haten, zooals men eene eeuwige
wroegit g, eene eeuwige bedreiging haat.
Doch dit was nog niet alles. Zou dit snoode
schepsel, dst er niet voor teruggedeinsd was
hete bloedverwa i »ra weldoenstr doode-
Ijj's ti Ir. üïu ia nare moederliefde, om 'naar
f'aats en titel in te nemen, aerselen, ook de
ideren uit den weg ta mimen, die zjj haatte
t siah van hun fortuin meester te makea f
Zou ze niat den een of anderen afichuweljjken
itrik spannen, wsa-in broeder en zuster vellan
konden, solider het te zien, of te willen f
was. Ea waarljjk, ikstond verbjjsterd. Ik
zag, dat zjj zich tracht te moderniseeren,
en als liberale «voorlichtster der openbare
meening» zoo goed en kwaad het gaat
achterna strompelt sn warempeltjes ook
zoo wat Kerkvervolgingsidecëo er op na
houdt.
Onder de rubriek Buitenland kwam in
het nommer van 25 dezer onder deD titel
Spanjs en het Vaticaan een stukje proza
voor, waarvoor VaderlandNieuwe Rot
terdammer en tutti quanti Z'ch niet be
hoefden te schamen en waarvan Het Volk
en andere socialistische persorganen het
Vaderschap Diet zouden hebben willen loo
chenen.
Hst door socialisten, republikeinen, vrij
metselaars en andere Kerkvervolgers op
gehitste grauw in Spanje, dat processies
overrompelt, kloosters bombardeert en in
de asch legt, straatrevolutie maakt en
zich aan allerlei uitspattingen overgeeft,
wordt in de Oprechte de hand boven het
hoofd gehoudeD. Wat de oude juffrouw
haar getrouwen te lezen geeft, is waar
ljjk te fraai om er geen grootere ver
spreiding aan te geven.Men oordeele slechts:
«De bevolking va* het Spaansche schier
eiland, zoo wordt daar gezegd, is op vele
plaatsen in verzat gekomen tegen de druk
kende heerschappjj vaa de monniken- en
nonnenorden. Te Saragossa en in andere
steden is het volk te hoop geloopen en
heeft zjjn b'ttere woede aan de kloosters
gekoeld.
«Wel verre van aan de billjjke wenschen
des volks naar beperking van de kloos-
terplaag toe te geven, heeft het zooge
naamd liberale ministerie-Sagasta slechts
eeüige onbeteekenende schjjnbepalmgen
tegen de voort woekering van het kwaad
durven nemen.»
De kloosters hebben het gedaaD. Toen
in de ,16a eeuw Engeland ,zich van de
eenheid der Katholieke Kerk afscheurde,
hadden de Kloosters het ook gedaan en
moesten zjj het 't eerst ontgeldeD. Zij
werden opgeheven en hunne goederen
en bezittingen geschonken of voor een
appel en een ei verkocht aan de vleiers
van Hendrik VIII en Elisabeth.
Het gevolg i» geweest dat het pauperisme
in Engeland zoo verschrikkeijjk toenam,
dat de Regeering de meest gewelddadige
maatregelen moest temen. En niets is
natuurijjker. De millioeneD rjjke graven,
barounen en meerdere kerkvervolgers ge
bruikten de ijjke inkomsten voor hun
weelderig leven, om renpaarden enduur-
betaalde jockeys te houden vruchtbare
landen in wildparken en jachtterreinen
in te richten enz. enz., maar de monni
ken stelden de inkomsten van hunne rjjke
PRTJS DER ADVERTEHTIBN.
Van 1—6 regels.
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant,
AGITE MA NON AGITATE.
G. L
Ho°ifngenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Puhlicité Etranoère
DAL BE 4- Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris Slbis Faubourg Montmartre
Ba Robert, die slleea handelen moest z >n-
der steun ia de familie, zonder hulp van de
wet, was de eenige man die waken kon over
Lucia en Lucien, de eenige rechter voor Balda I
XII.
Een Worstelaar.
In den strjjd dia nu beginnen zon, eau zon
derlinge strijd, waarin ds tegenstanders met
open gelaat tegenover elkander zouden etaan,
maar wr.arbjj de strjjd zelt een geheim zo»
ajjr, of, om zoo te zeggen gemasktr zou
Balda ia Robert een tegenstander vindeo, hs-
rer waardig. Zjj kon beschikken over stout
moedigheid, huichelarij, een onuitputtelijk ga-
duld, minachting voor elk sedeljjk ge'op
eene vurige, wilde selfzaekt, alle verderfelgse
wapenen.
Hij sou voor lioh hebben, wi.skrscht, on
verschrokkenheid, toewijding, een verlangen
naar rechtvaardigheid, «ocrtichiigheia tn be
daardheid, in ièa woord, de beste d<r eer
lijke wapenen.
Robert was bovendien van sgne pugd at
aan den strjjd gewend en tr op voorbereid
van hem kon maü zaggsn, dat sjjn leven ee i
air jjd geweest was, "o deta at rijd «r—
iu zjjne kindsheid begonnen, j«, b?3* TOOr
z'dna gebcot».
gemeentehuis in eene stad »an
«c. b,d. ,.o i..g
ten krommen onder de zw p
bezittiogen ten dienste van de armen eu
van het algemeen welzjjo. Zij richtten
scholen en gasthuizen op, stiihtten boe-
kerjjen en bibliotheken, verhuurden hunne
lauderjjen aan pachters, die er een eer-
Ijjk en goed stuk brood op verdienden. Maar
dat weet men niet of veinst m9n niette
weten. Men zingt, met een oude, heesche
stem, mede in het koor der Kerkvervolgers
en van een kliek die op de klooster
goederen sast ten eigenbate. Voor dezulken
is Frankrjjk het ideale land.
Dat de Spaansche Regeering geen ge-
meene zaak heeit gemaakt met het ge
peupel van Saragossa en elders, schjjut
de eOprechtehaar oprecht kwalijk te
nemen, want zjj zegt:
«Van de zwakke houding der Spaan
sche Regeering trok men te Rome dade
lijk partjj en het Vaticaan deed seinen,
dat het zich verzette zuolang het besluit
van minister G o n g a 1 e z nog van kracht
was tegen het aanknoopeu van eeniger-
lei onderhandeling, die de wjjrigiug van het
concordaat ten gevolge zou hebben. Waar-
schjjnljjk zou men in elk ander land in
een krasse nota bescheid hebben gedaan
maar de onbenullige Rigaering van Spauje
vouwde de handen in den schoot. Zelfs
toen de aartsbisschop van Barcelona in
een herderljjk schijjven zjjn kudde beval
met alle ten dienste staande middelen
zich te verzetten tegen het besluit van
Gongalez deed de R^geering niets
Deze daad van openljjke rebellie van een
door den Staat betaalden waardigheids
bekleder werd niet gestraft en kardinaal
Bampolla zette er de kroon op door
dezen aartsbisschop openljjk geluk te
wenschen.
«Zoo staat op het oogeublik de zaak
geschapen. Het Vaticaan meent gerust
den baas te kunnen spelen over Spanje
en de Regeering in zjjn macht te hebbeD
door haar te dreigen met Carlistischen
of een Catalonischen afscheidingsoorlog;
eu de Spaansche liberale Regeering hoopt,
dat de tjjd, die immers alles geneest, ook
de moeiljjke godsdienstige quaestie wel
zal oplossen. Doch waarscbjjoljjk rekenen
beiden buiten het volk. Het volk zelf
zal in Spanje spreken en met daden too
nen, dat het 't godsdienstige juk wil af
schudden.
«In deze geheele geschied -nis, die eigen
aardig genoeg is, moet men z:ch ver
wonderen dat een man als S a g a s t a
het voorbeeld van Frankrjjk niet jjvenger
heeft gevolgd. Ook daar verzet tegen de
geesteljjkheid, bekroond door de wet op
de congregaties, trots vreeseljjke bedrei
gingen van het Vaticaan. Doch de Fran-
sche Regesring heeft zich niet laten ver-
Ijjkheid zjjn gomosd kwam dsgeljjks iu oj-
itand, ma r zgna armoede, zjjne vootziebtig-
heid, de behoef e, om zjjn gezin te voeden,
deden hem swjjgen en nooit kon hjj aan sgn
ovarkropt gemoed «ets lucht geven.
Verstandig, vol enthousiasme, het schoone
e* het goede droomonde, was hjj toch niet
in staat geweest zjjne draomen tl verwezenlij
ken. Hjj was een man, dii in zjjne kamer
moest blijven, die zich ovsr de onderdrukking,
die sjjn leven van buiiea ondervoad, wreekte
door zga leven in zjjue woning.
Het jaar 1848 was voor hem een soort van
verulindiug geweest. Hjj meetda nu vrjj te
zjjn.
Bjj den staatsgreep itor.te hjj bloedige tranen,
masr vier dagen later legde hjj, evenals duizen
den anderen doodsbleek, met het klamme zweet
op het voorhoofd iu t-geawoordigheid van zijn
chef den eed van trouw af.
Ia het diepst van zjjn gekweld gemoed, had
hij evenwel een middel geTonden, om zich op
zjjae manier to wraken. Deze wraak werd sjjn
eeüigs zoo*, Robert.
Robeit met een vurigen jjver voor het werk
bezield, begeerig om kennis op te doei, en
zjjne wetenschap te vermeerderen, overtrof verra
de hoop van zjja vader.
Desa man smaakte liat grootste geluk, toea
Robert op zekeren dag, ns cp ztvtntietj -rigen
leeftjjd zjjne studie voltooid te kebbeo, tegoi
hem ztide
Voor een jongen man, die ar» nrnr goid
oèderwezen is, bestsat er maar een kl-ia aan-
soaikte loopbanen de administratie, het
kloeken en het Vaticaan heeft zich wjjse-
Ijjk in den nieuwen toestand moeten
schikken.»
Dus, als een Bisschop zich verzet tegen
onrechtmatige wetten, tegen inbreuk op
zjjn recht als Staatsburger, zooals de
kloosterlingen toch ook zjjn, dan heet zoo
iets rebellie.
Misschien zou de Oprechte» wel ver
langen, dat de gsesteljjkheid van Spanje
maar naar het een of ander eiland of on
herbergzaam oord verbannen werd, op
bet voorbeeld van de Eerste Fransche
Revolutie, toen de aan haar plicht getrouw
gebleven geestelijkheid naar Guyana ge
zonden werd.
Wat een oude kraai toch leeljjk kras
sen kan
Z. Em. kardinaal Lucidus Maria
Pa r oc c hi heeft de laatste H. H. Sacra
menten der Stervenden ontvangen.
Reeds 25 jaren maakt Z.Em. deel nit
van het H. College onder den titel van
h9t H. Kruis te Jerusalem.
Aanvankeljjk dacht men, dat de ziekte
nog een gunstig verloop zou hebben,
maar in deze verwachtingen ziet men zich
helaas teleurgesteld.
Ia het Engdsch Lagerhuis heeft de
minister Baltour, een vraag beantwoor
dende, gezegd niet te kunnen mededeelen
wanneer de stukken die betrekking hebben
op de mededeeling van de Nederlandsche
Regeering, in het Huis ter tafel gebracht
zullen worden. Ik geloof, zegt Balfour,
dat de Nederlandsche Regeering eerst mor
gen ons antwoord zal ontvangen; het is
dus niet mogeljjk deze week de stukken
openbaar te makenmaar ik hoop
dat dit zoo spoedig mogelijk zal kunnen
geschieden. Balfour voegt er bjj, dat
het onderhoud, ham door een avondblad
toegeschreven ter zake van de Neder
landsche nota, een verzinsel is.
De party van Chamberlain
heeft_bjj de verkiezing voor het Engel-
sche parlement in h;t District Dewsbury
een nederlaag geleden, de tegencandidaat,
de heer Reineman, is met een meer-
derheid van 1148 stemmen gekozen.
Chamberlain had Maandag ten gunste
>ran den Unionist een biljet laten aan
plakken waarop het volgende te lezen
stond
«Het geldt hier geen strijd tusschen
liberalen en conservatieven. Er is hier
slechts sprake van twee partjjen van
een party die voor het vaderlanl is en
vau eene party, die voor de Boeren is»
toch bleef hij in de minderheid.
De eDaily News* merkt te rechi
op, dat het Chamberlain vermoede-
jjk berouwen zal ook hier zjjn langen
neus te hebben ingestoken, nu de tegen-
onderwjjs, de kalis tn de geneeskunde.
De administutie, was het wol noodir, daar
oog verder over ts epreken P Dat is eeD on
metelijk spinneweb, dst heel Frankijjt o*.
hult, omsluit, verstikt. Door het eerste keizer-
r jk iDgesteld is zij eau wondeiljjk instrument van
darpotisae gebleven en niets anders.
De balie scheea op htt eerste gezicht meer
oaafhankelgkheid aan te bieden; maar het
terrein waarop de advocaat werkt, wordt be
paald door de geschreven wet en het strafwetboek.
Maar men maakt in Frankrjjk somt wetten, die
ik veratschuw.
Voor otderwjjs gevoel ik minder roeping.
Do geneeskunst bljjft dus nog over. Dtarin
hangt men van zich zeiven, van zjjn werk, van
&iju talent af. Hst is ook buiien de groote
worstelingen van het politieke leven, tegeuwoor-
dig de gtocta liopbaar, die een speciaal genie
rrsagf, wsa' de man met een fi.,r karakter nog
veel goads, groots, schoons kan verrichten,
daar kaa men handelen, zich toewjjder, want
da boosheid van htt menschdoni veidwjjnt
achter het ljjd m.
Ik sil dus dok.ar worden.
De vader drukte zjjn zoon in de armen, met
een onbesckrjjfeljjke vreugde eu trots, Hjj voel
de zich ie zjjn eigen oogen verhoogd, gereinigd
v«n r,jjn treurig, nederig bottian, vrij van de
ilavernjj der dienstbaarheid.
lk dan ook, riep hjj uit, een steen
bjjgebracht nebben voor het gebouw, mjju plioht
vervuld, ik zal niet nutteloos geleefd, ik tal een
man gevcratd hebben.
Robert was inderdaad op den leeftjjd, waar
meer-
stander met zulk een
derheid is gekozen.
\r^d,Pa/®? is men °'ertuigd, 'dat de
JNederlandsche RigeeriDg in het trachten
naar bevordering van den vrede in Zuid-
Afrika, handelt met toestemming van
president K r u g e r, en met formeel goed
vinden van het -Engelsche Kabinet, onder
de auspiciën van lord Salisbury en
van een nog hooger geplaatst persoon.
■Da Petit Parisiën deelt mede, dat En
geland aan'de Nederlandsche Regeerintr
zou hebben verzocht, eenigen tjjd te wil
len wachten op het definitieve antwoord,
dat gegrond zal zjjn op de antwoorden
die Lord Milner, Lord Titch ener
en de eerste Minister der Kaapkolonie
2 TK,en £uIlen 8even' die hun door
de Engelsche Regeering gezonden zyn.
i r, ransclieminister-president Wal-
dec k-R ou ss eau, zal een feestmaal
by wonen, hem door het Comité, samen
gesteld uit republikeinsche industrieelen
en werklieden, aangeboden.
M°n zegt dat,de Minister bjj deze ge
legenheid zjjn sociaal-politiek program zal
ontwikkelen.
Uit Parys wordt het overly den ge
meld van generaal Franfois Char-
8 8 d a B a r a i 1, die alle rangen van
bet F raDsche leger heeft doorloopen, als
cava'erie-divisiecommandant den oorlog
van '70 meemaakte, en na terugkeer nit
MoaaltSiChe krÜg8gev<mgen8chap door
JïiacMahontot minister van oorlog werd
gekozen. Hy bleef zjjn portefenille slechts
iQ07)aar ^houden eu was daarna tot
1Ö87 commandant van het 9e legerkorps.
biad Bet Nieuwt
den Dag had gisteren reeds een bedrag
Paos tfmeïï0 giUen V°0r Z' H- de°
AonlS Ttn zetti9 duizend, twee
timen - frank' en 30
PrïTs Van wT®1 W°r/t «#meld' d«* d«
rrins van Wales over deze plaats evenals
ïeis niS «I 'a ZWare Zee maakten ie
reis met aangenamer. Iemand nit het ge
volg van den Kroonprins heeft aan een
verslaggever verklaard, dat de PriÜ
P-ettig. Wfcmdi?" ,s°SB.r
lyusch bezoek meebracht 8
gS"
brak los, to.n de heer W
rede hield, waarin hjj aaldro T!
toestaan van d.
zich misdroegen in de LL if
de woorden
Op dit oogenblik we d van een
be purnahsten, geroepen: «L*ve het al
gemeen stemrecht'» Daar™ b! j
katholieke lidVerhaegen frde het
.ma k»i,honden g,.„ I ,l<t
studiejaron Tr0eg Robert nooit eenig Jeldaa.
«tu v.der, noch om in zün onrfevbrrna
zien, uoch al» leergeld Of u o-®";
lessen hij schreef stukken voor tfirf l
werkte vjjftieo uur per dag bjj werSm^t""
met hartstocht, terwjjl hjj op sicblu ?J#r;
nc toepastevariatie in hof werk Z
en men rust in het eene werk van h?t T
HÜ w.s twintig jaar oud tnln u6""1'-
moeder verloor Zijne vader at; l 1'ne
j a- en deze »l8g viel hL 0t Tolge"de
dit oogenblik was hjj, door aijneY**"" t
geacht en op Prn, ^«meester»
hjj spoedig op sfue beurfzH "V'1'""'
te kunnen helpen. Q" 88n'ader hoopt»
en met de asnva.S f"nk,w0p'
bert een zware last opg li™ n#mEo
»!alaB«4f hp'fitaai »La Chari(4,« waar Robert
ale eet sta intern den geneesheer bnstond on
zjjne morgen bezoek ia de <r.,r.r„ y J
bestuur bad, bemerkte bjj eens eet ongtlukki2e
wiens gshat hem niet geheel onbekend wf.
Het was een man van ongeveer zestie
bleek, vermagerd, meer zich door
wanhoop dan door itts anderaarl
wat duideljjk op zjjn gelaat
