N I E U W E
HbagBlaó voor *3Tooró~
mevroüwvansergy
Feestgaven voor Z. H. den Paus.
De Katholieke Kerk
in 1801-1901,
'"rB.?,8™».'. «ad rv""
No, 5018
Yrijdag 14 Februari 1902
26ste Jaargang
BUIT 15 .UAN li.
ABOHNEMENTSPBIiS.
Per 3 maanden toot Haarlem
Voor de orerige plaatsen in Nederland fr. p. p-
Voor het buitenland
Afxonderljjke nummer». li...»»»
Dit blad verschjjnt
iegelijk», behalve Zon- en Feestdagen.
BUBIlü: Stj Janetraat Haarlems
/1.10
«1,40
«2,80
0.03
AGTTE HA HOH AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTElfTIBH J
Van 1—6 regels50 Cents
Elke regel moer71/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertence h Contant
Redaetenr-üitgever, W. KAPPERS.
Vorige opgaven f 140.75
Op hoop van zegen Eerste
H. Communie0.50
De familie T. O2.50
sChIttee L»o fcnkbLenD
hiMiLLICht Van Anna S. 1-00
f 144.75
Eren onzagljjk als de strjjd is de zege
praal die de Roomsche Kerk behaalt over
hare vijanden.
Het eertjjds machtige, ruwe en dreigende
heidendom verheft zich wel weer in onze
dagen, maar het alvermogen van den gods
dienst schittert boven het werk der duis
ternis in hst helderste licht.
Diepe verdorvenheid treedt op met bru
tale kracht met zjjn kunsten en weten
schappen, met zjjn onhandelbaarheid en
verlokkende valsche beschaving, om de
Kerk afbreuk te doen. Niets echter ver
mag ruw geweld, dat wjj vooral in onze
dagen aanschouwen in Italië, Frankr jjk en
Spanje tegen de Kerk die over de geheele
wereld zich ontwikkelt.
De Roomsche Kerk kan den meest woe
denden «torm en den meest verbolgen oceaan
trotseeren, hare vooruitgang te stuiten i»
niet mogeljjk. Dit blijkt dan ook dnide-
ljjk uit een overzicht over verschillende
landen, dat wjj hier laten volgen.
In 1800 had ons land, waar de priester
de H. Mis toen nog niet kon lezen dan
in een in het oog gehouden vertrek, slechts
300,000 kath. zonder bisschop, door een
apostolischen gemachtigde bestuurd. In
1900 telt het 1 millioen 888,000 kath.,
bestuurd door 5 bisschoppen en door 2.794
priesters, allen volledige vrjjheid genietend.
In Zwitserland was het aantal kath. in
feuilleton.
(Vervolg.)
Het is misschien wel goed, dst gü MaBg
eerst op de hinderpalen geweien hebt. Ik. bo
nu gewaarschuwd en zal hem afwachten. La
het overige maar aan mjj overik weet, wa
ik dceo moet.
Van het oogenblik af aan, dat gij net
toer in handen neemt, weet ik, dst het vaat-
tuig den rechten koers sal houden, zeide Balds.
Msg ik u nog eene gunst vragen, mj)n vrtend
Spreek maar, lieveling.
Zooala ik nu wel zie, zal manheer Van
Maugiron u niet ongunstig gestamd vinden
voor hemf
Wel neen, volstrekt met.
Welnu da", ter wille van mijne eigen
liefde en dat het verschil niet te groot zg,
tussohen nw wjjs besluit en m5ne eerste woor
den, verzoek ik u hem uwe toestemming met
Het is gelukkig nog mazr gdelheid van
^nmzoek heeft nog een andere reden, ik
wilde wel dat tegenover Lucre en Luoren te
1800 slechts 422.000. Op dit oogenblik
zjjn er 1 millioen 223,000 met 6.000 pries
ters en 6 bisschoppen.
In 1800 waren erin Denemarken,Zwe
den en Noorwegen slechts 200 kath. ver
spreid. In 1885 waren er in Denemarken
14,000 kath. met één Jesuïeten-college,
1,145 kath. in Zweden en 875 in Noor
wegen.
Het Ottomaansche Rjjk, zoo langen tijd
de nachtmerrie van het Westen, heeft Grie
kenland, Kreta, Egypte, Roemenië, Servië,
Bulgarije, Tunis, Algiers, welke nu aan
Christenen behooren, verloren. Da Middel-
landsche Zee is andermaal een Christen
meer.
Het Chineesche keizerrgk had, in 1800
187,000 kath., het heeft er ongeveer 1 mil
lioen in 1900.
Indo-China had in 1800 520,000 kath.,
in 1900 telt het ongev. één en een half
millioen.
Hindostan, van af Afghanistan tot China,
telde in 1800 475,000 kath. met 22 mis
sionarissen, in 1900 heeft het 2 millioen
kath. met 2000 missionarissen.
Australië en Nieuw Zeeland, die in 1800
niet een kath, niet een priester kenden,
telt in 1900 één millioen geloovigen.
In de tallooze eilandengroepen in Austra
lië oefent het kath. apostolaat pas zijn
werkiDg uit van af het jaar 1860. Die
eilanden tellen in 1900 100.000 geloovi
gen en geheel Australië is het cjjfer van
1,150,000 kath. te boven.
Japan heeft 45,000 geloovigen, bestuurd
door vjjf bisschoppen.
Algiers en Tunis bezaten in 1830 niet
meer dan 7000 en Egypte 7000 kath. In
1900 tellen die landen er 500,000 waar
van 400,000 voor Algiers.
Zuid-Afrika, in acht diocesen verdeeld,
telt 40,000 geloovigen.
Madagascar ,had in 1860 nog geen ea-
kelen kath. inboorling, in 1901 telt het
Afrikaanrche eiland bjj de 400,000 cate»
chumenen.
kennen werd gegever, dat ik mü niet alleen
geheel buiten het besluit gehouden heb, dat
gij met het volste recht en eene vaderlijke voor
zienigheid genomen hebt, maar dat, als ik al
een kleinen rol in dit alles speelde, er dat eene
was, ik wil niet zeggen vsn tegenwerking, zeker
niet, ik zou nooit zelfs den Bchjjn op mij wil
len 'ladeD, dat ik mij tegen uw wil verzetta
maar een rol van gematigdheid.
Nu overdrijft gij te veel, Bslda, het ge
wicht van hetgeen mijne kinderen denken of
niet denken, maar ik zal doen wat gij verlangt.
Ik ben niet van plan Maugiron de hand mijner
dochter te schenken, als ik hem tan minste als
mijr schoonzoon kan aannemen, den na hem
eerst op mijn besluit te hebben laten wachtan.
Maar als het eenmaal genomen is, zil het ook
onherroepelijk vaststaan, maar eeis! na het kalm
en bedaard overwogen te hebber, zal ik het
nemen^ ïeer> mjjn vriend, antwoordde
Balds op nederigen toon, die hara kl-ine cc-
medie zoo volmaakt gespeeld had, dat zü geene
enkele uitwerking, die zjj wilde teweeg bren-
gCMen moest het ijzer smeden, terwijl het heet
war. Den volgenden morgen ontving mijne r
Van Seigy den brief waarin mijnheer
Mangiron do eer verzocht om een onderhond.
Mijnheer Van Sergy gaf hem rendez-rons or
den avond van den volgenden dag. Msuki-op
bracht zjjo officieel aanzoek om de hand van
Lucie voor en werd met welwillendheid aan
gehoord.
Maar het huwelijksaanzoek, dit moet ei bij
Zuid-Amerika telt in 1900 meer dan 40
millioen kath.
De Veresnigde Staten hadden in 1800
slechts een enkelen bisschop, 30 priesters en
30,000 kath.In 1900 telt men er 92 bisschop
pen, waarvau 12 aartsbisschoppen, 9000
priesters en 11 millioen katholieken.
In 1800 had Canada 63000 kath., in
1900 heeft het er 2 millioen.
In Newfoundland bestond de kath. Kerk
niet in 1800. In 1900 telt zjj 72,796 ge
loovigen.
Engeland met Schotland had, in 1800,
slechts 6 apostolische vicaiissen eci 120,000
kath. In 1900 zjjn er 2 millioen kath. In
1900 zjjn er 2 millioen kath. en meer dan
3000 priesters.
Duitschland, in 1800, had 6 millioen
kath. en eenige duizenden verspreidin
1900 20 millioen katholieken.
In 1800 bedroeg het aantal kath. in
Roemenië, Bosnië, Herzegowina, Bnlgarjje,
Servië, bisdom van Athene, 60,000in
1900 is het 530,000.
Onder het droeve en barbaarsche be
stuur der Turken zjjn de katholieke ge
meenten verviervoudigd. Te Constantino-
pel, in Bulgarije, te Smyrna, te Aleppo,
in Armenië, klommen de katholieken der
verschillende ritussen in 1900 van 164,000
tot 421,000 zielen.
Vcegen wjj bij die welsprekende statis
tiek deze bjjzonderheid. Pius IX heeft
gedurende zjjn regeering 130 bisdommen,
2 vicariaten en 13 apostolische prefecta
ren gesticht. Leo XIII heeft vanaf 1878
twee patriarchaten, 101 bisdommen, 61
vicariaten en 24 apostolische prefecturen
gevestigd.
Zal men, tegenover deze cjjfers en deze
feiten, durven volhouden, dat de Roomsche
Kerk achteruit gaat?
Frankrijk.
Het Journal bevat een zonderling ver
haal, dat heet afkomstig te zjjn van een
gezegd worden, veranderde zpoedig in een ge
sprek; over z«ken.
Men sprak vooral over do groote financieele
onderneming en men kwam tot de slotsom, dst
het eeLe prachtige zeak was, een ware goud
mijn.
Na de z*ek van verschillende kanten beke
ken te hebber, als echte mannen van zsken,
deed mjjnheer Van Maugiron aan mijnheer van
Sergy bet volgende voorstel.
Zij zouden samen zonder tjjl te verliezen een
flink kapitaal bijeenbrengen, waarvan de goe
deren van Lucie als onderpand zonden dienen.
De schoonzoon zou van de twee millioen vijf
honderd duizend francs, een millioen aan
zjja schoonvader leer.en. Mjjnheer Sergy zou et
uit eigen foudaen vijfhonderd duizend fros. bij-
voeger, en de drie millioen zouden in de groote
zaak in twee j >ren tijde verdubbeld en n tien
tien jaren vertienvoudigd zjjn.
Het spijt ons, te moeten zeggen, dat de be-
ecbouwiag van deze prachtige kansen, het hoofd-
onder'aoud van het gesprek uitmaakte, terwijl
op het geluk van Lucie niet gelet werd.
Maugiron, die den volgenden dag ufigenoo-
digd werd, om met de familie te dioeereti,
zat aan tafel rechts van Balda en links van
Lucie.
Hjj praatte met veel geestdrift en onderhield
de aanwezigen op aangename wjjze, hjj was een
en al oplettendheid en voorkomendheid voor
Balda.
.Tegen half elf nam hjj afscheid. Bxlda was
reeds eenige oogenblikken vroeger naar hare
kamer gegsan.
Prslaat die uit Rome is teruggekeerd. Dat
verhaal luidt aldus
De Pans, betreurende dat allen die hem
zonden kunnen opvolgen langzamerhand
verdwenen zjjn, wil de voortzetting van de
richting, die hij in het leven heeft geroe
pen verzekeren en heeft daarom medege
deeld dat hjj, uit de volheid van zjjn macht,
zjjn opvolger zal benoemen.
Niemand zou zich verwonderen, zoo kar
dinaal R a m p o 11 a werd benoemd maar
in dat geval zouden er talrjjke bljjken van
verzet komen.
Yoor ons heeft dit bericht van het
Journalnu het blad den naam van den
Prelaat die uit Rome kwam niet noemt,
weinig waarde.
Amerika.
De verschrikkeljjke brand te Patterson,
New Jersey, schijnt veroorzaakt te zjjn
door de anarchisten, die woedend over het
bezoek van prins Hei n r ich van Duitsch
land, die zooals men weet te Patterson
zal komen voor de te waterlating van
de Rhtingold, het nieuwe yacht van
keizer Wilhelm Il.Zjj zouden van plan
geweest zjjn het jacht mede te vernielen,
waaraan verscheidene hunner te Patterson
hebben gewerkt.
De Yer. Staten zullen een bedrag van
ongeveer 100 millioen besteden om nieuwe
oorlogsschepen aan te bouwen en 9 mil
lioen om de bestaande schepen op de
hoogte van hun tjjd te brengen.
Duiiscliland,
In het scheikundig laboratorium van
prof. K i 1 i a n i te Freiburg heeft eene ont
ploffing plaats gehad door het springen
vau een buis met koolzuur. De hoogleeraar
kreeg een schedelbreuk, maar er bestaat
nog hoop op zjjn behoud.
Hoe groot het verkeer te Berljjn
is bljjkt uit het getal van ruim 499 mil
lioen personen die in 1900 met de trams,
den stadsspoorweg en den centnnrspoor-
weg zijn verroerd, 41 millioen meer daa
iu 1901. Van de trams maakten 330 mil
lioen (of 50 millioen meer) gebruik.
Engeland.
Een de; Engelschepredikanten Dr. Mac
R o y d s heeft zich onlangs bekeerd tot
de Katholieke Kerk, niettegenstaande zjjn
Toen had er in het salon eene klein» scan»
plaats, die snel en vieeseljjk voorbjj ging al*
sen bliksemschicht.
Mijnheer Van Sergy deed een itap naar de
deur, om weg te gaan. Lacien stond op, om
hem de hand te geven en Lu»ie bood hem het
voorhoofd aan voor een kus.
Gjj hebt mjjnheer Vau Mangiron gezien
lieve Lucie, zeide mijnheer Van Sergy tegen zü»
kind. Hjj heeft gisteren een aanzoek gedaan om
uwe hand.
Laeie sidderde en bleef dan onbeweeglijk
als aan den grond genageld staan.
Lncien moest ook wel eane minnnt wazhten
voor hü kon antwoorden
Gü hebt tock zeker neen gezegd, niet
waar, vader.
Ik heb geen ja of neen gezegd.
Maar, hernam Luzien, dit aanzoek kan
niet ernstig gemeend zijn. Gü weet, welke praat
jes er over münheer Van Maugiron in omloop
zÜnf
O, wat dat betreft, mijn zoon, men praat
ook wel over mü. En ik denk, Lneien, dat gjj
tr uw vader niet te minder om eeren zult.
Mqnheer van Sergy, die bü de deur geko
men waz, ging met deze woorden de kamer nit.
Wordt vtmlgd.)
mm iü
38.
