No. 5044,
Maandag 17 Maart 1902.
26ste Jaargang
HDagBlaÓ voor <3tooró- en Suió-eJCollanó.
Een voortreffelijke
redevoering.
MEVROUWVAN SERGY
B li l T ii) iV L~A
3»
f 1,10
1,40
2,80
Per S maanden toot Haarlem
Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Yoor het buitenland
Afaonderljjke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijkt, behalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Ui t g e v e r, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
p Yan 16 regels. 50 Cents.
t Elke regel meer 71/*
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale Publicitè Etrangère
G. L. DAG BB Sf Co. JOHN., F. JONES Succ. Paris 81 Faubourg Montmartre
In Christiania, de ^hoofdstad van Nooi-
wegen heeft de «Interparlementaire Vre-
des-Unie» een poosje geleden, hare ne
gende algemeene vergadering gehouden.
Achttien natiën waren op deze ver
gadering vertegenwoordigd door onge
veer 300 afgevaardigden, waaronder 15
CentrumB-leden van den Duitschen Rjjks-
dag en verscheidene Katholieke priesters.
Op de> laatsten dag hield de Rijksdag
afgevaardigde Dr. Hauptmann nit
Bonn (tot het Duitsche Centrum behoo-
rend) eene voortreffelijke redevoering over
de positie van den Paus in zake van het
Internationale scheidsgerechtin deze re
devoering bracht de redenaar ook ter
spreke de uitsluiting van den Paus, van
da Haagsohe Yredes-Coaferentie, welke
mtiluiting Dr. Hauptmann aan een
scherpe, maar gerechtvaardigde kritiek
onderwierp. Hjj zeide
«Man mag het als een eigenaardigheid
van onzen tjjd beschouwen, dat men bjj
alle quaestiën gaarne een terugblik werpt
op de historische ontwikkeling, welke die
quaestiën genomen hebben. En wanneer
wjj dit ook hier, bjj de quaestie van het
Internationale scheidsgerecht, doen, dan
bevinden wjj, dat onze iiieeën geen nieuwe
zjjn, maar dat ook reeds vroeger, ge
schillen tusschen verschillende Staten
door scheidsgerecht zjjn besleeht geworden.
Onder de vele persoonljjkheden, die on
der dit opzicht in den loop der tjjden zjjn
werkzaam geweest en wien het hooge
ambt van scheidsrechter is ten deel ge
vallen, treden, zooals elk gesohiedkundige
weet, vooral de Pausen op. Ik wil alleen
met een enkel woord erop wjjzen, dat zjj
in vroegere eeuwen zoo dikwjjls bjj ge
schillen tasschen verschillende Staten be
middelend optradenik wil slechts in
't kort de gebeurtenis in herinnering bren
gen, hoe in onze dagen nog de Paus als
scheidsrechter tusschen Duitschland en
Spanje met welslagen is ingeroepen ge
worden.
Het zal u niet verwonderen, M. H.,
dat ik deze quaestie hier ter sprake breng
gjj zoudt, meen ik, integendeel verwon
derd zjjn, wanneer ik hier niet gewaagde
van deze quaestie, omdat zjj zoowel in
de politieke kringen, waartoe ik de eer
heb te behooren, als ook in de meest
publieke kringen reeds vroeger zeer dik
wjjls besproken is geworden.
Ik geef toe, M. H., die voor het grootste
gedeelte ondereen andere betrekking tot
den Paus staat dan mjjne vrienden en
FED1LLBTON.
ik, ik "geef gaarne toe, dat de ver
anderde toestanden aan den Paus in deze
quaestie tegenwoordig niet meer de plaats
toekennen, welke hjj innam in die tij
den,toen destrijdende partijen onder geeste-
ljjk opzicht aan den Paus onderworpen
waren.
Maar dit is ook van uitstekende, on
katholieke zjjde erkend geworden, dat de
Paus ook tegenwoordig nog in sommige
gevallen juist de aangewezen man is om
als scheidsrechter op te treden. Dit is
reeds zoo dikwijls en, ik herhaal her.
zelfs van niet-Katholieke zijde erkend ge
worden, dat ik mij ertoe bepalen kan om
slechts vluchtig de punten aan te stip
pen, welke hier in aanmerking komen.
Allereerst is de souvereiniteit des Pau
sen een belangrjjk moment, wjjl deze sou
vereiniteit hem, als een geljjke in posi
tie, naast de strijdende partgen plaatst.
De Paus is souverein. Maar wanneer de
kleinheid van rjjksgebied hem een ga
ringen rang onder de Staten aanwijst,
dan geeft hem van den anderen kant de
groote zedeljjke macht, welke hjj verte
genwoordigt, wederom zulk een aanzien,
dat hjj op uitstekende wjjze schpnt ge
roepen tot zulk een verheven ambt, als het
ambt van scheidsrechter tusschen str jjdenöe
Staten is.
En deze zedeljjke macht verplicht hem
wederom tot onpartjjdigheid, en dit des te
meer, wanneer het een Staat geldt, wa ar
zjjn geestelijk ambt niet wordt erkend.
Er zou nog veel meer over dit punt
te zeggen vallen, maar ik bepaal mjj tot
het zooeven gesprokene, omdat ik u niet
behoef te bewjjzen, wat onbekend is, maar
slechts in herinrering heb te brengeD,
wat gjj evengoed weet als ik.
Bjj deze plaats nu, M. H., welke de
Paus in de quaestie van het internatio
nale scheidsgerecht inneemt, heeft het in
de meest uitgebreide kringen ailerpijn-
Ijjkste bevreemding gewekt, dat men den
Paus uitgesloten heeft van de deelneming
aan de Haagsche Conferentie. Omtrent
de redenen van deze uitsluiting is, voor
zoover ik weet, officieel niets opgegeven
geworden. Doch algemeen werd beweerd
en dit is, voor zoover ik weet, ook
met tegengesproken geworden dat dezt-
uitjluiting moet geweten worden aan de
bemoeiingen van de Italiaansche Regee
ring. Zou dit het geval zjjn, dan is de
handeling van dezen Staat des te minder
verstandig en rechtvaardig, wjjl de Ita
liaansche Regeering in het jaar 1870,
in de bekende Waarborgen wet, de sou
vereiniteit des Pausen erkend en de ver
plichting op zich genomen heeft, deze
wet te handhaven. Alzoo had de Italiaan-
sche Regeering juist op de eerste plaats
moeten zorgen, det de rechten, welke den
Paus als Souverein toekomen, ook ge
ëerbiedigd werden.
Wanneer ik nu tegen deze datd van
de Italiaansche Regeering met beslistheid
protest aanteeken, dan geloot ik iu deze
vergadering goed begrepen te zullen wor
den. Het doel toeh van deze vergadering
is, de willekeurige oplossing der quaes-
tiëu, ten opzichte van de Staten onder-
tiug, door geweld van wapenen, te ver-
i i d;ren en daarvoor in de plaats te
-tellen de beslissingen en verplichtingen
v»n het recHt.
Het was een groote fout, welke men
begaan heeft met den Pau3 nit te sluiten
van de Haagsche Conferentie. En ik meen,
dat men dit aldaar ook ingezien heeft.
Ten minste, het schijnt tnjj toe, dat dit
gevoel het geweest is, hetwelk de Ko
ningin van Nederland die, het zjj e?en
•pgemerkt, ook niet Katholiek is heeft
bewogen om aan den ^aus een brief te
richten, die bij het sluiten van de Con
ferentie tegeljjk met het antwoord van
den Pans werd voorgelezen en waarin de
Koningin om den zedelijken steuu van
het werk verzoekt. Ik mag derhalve wel
de hoop uitspreken, dat aan den Paus
bij de instelling van het intornatior ale
scheidsgerecht de plaats ingeruimd worde,
welk» hem als erkend Souverein toekomt
Eu dit, hetwelk ik hier de eer heb
aan u voor te stellen, is niet alleen mij a
persoonlijke meening. Het is veeleer de
meening van uitgebreide kringen en
't »gj)iler van mijnepotitieke vrieu -
den. Vau d9 indiening eener desbetref
fende resolutie hebben wjj -gemeend te
moeten afzien. Maar wjj konden bet niet
nalaten,'aan onze denkbtelden over de
plaats, welke da Pans bp het interna
tionale scheidsgerecht inneemt, hier uit
drukking te geven.»
Deze voortreffelijke woorden van het
wakkere Duitsche Centrumslid werden met
gespannen aandacht door de geheele ver
gadering aangehoord «a van de zjjde der
aanwezige Katholieken veelvuldig onder
broken door bjj vals betuigingen.
Deze redevoering was voor de Katho
lieken ook het glanspunt van de geheele
Conferentie. Zjj werd uitgesproken, als
uit de ziel vaD de geheele Katholieke we
reld. Natuurljjk lokte zjj de tegenspraak
van de Italiaansche afgevaardigden uit.
De senator prof. Pierantoni stond
op, ook zjjee Regeering te rechtvaardigen.
Hjj voerde aan, dat de Italiaansche Waar-
borgenwet aan den Paus geen souverei
niteit, maar enkel de eer van een
mee, en dun op zoo'n too»,
moeder
Waarom Omdat,,
mijnhesr Van Ma
gij het hoofd zij
Ik ateq
roninderdaiy
bittering
twiatj
verein geeftdat aan den Paus alle keo-
teeksnen van een wezenljjke souve
reiniteit ontbraken.
Verder gaf hjj zjjne verbazing te ken
nen, dat men te dezer plaatse deze quaes
tie ter sprake had gebracht.
Maar de woorden vsn senator prof.
Pierantoni oogstten geen bjjval. Zelfs
de Italianen, die anders gewoonlijk leven-
dig applaudisseren na de redevoeringen
vau hunue landgenooten, bleven onbe
weeglijk en sprakeloos: en het viel aan
Dr.H auptmann zeer gemakkelijk erop
te wjjzen, dat de Paus wel degeljjk alle
kenteekenen van souvereiniteit bezit, dat
hij een grondgebied, een klein leger heeft,
wetten uitvaardigt enz. ene.
Het is intusschen zoo vervolgde
Dr. Hauptmann hier niet de plaats,
om over de Italiaansche Waarborgenwet
te redetwisten. Hjj constateerde verder,
dat hjj alleen zjjn protest hier had willen
indienen; tegenover de woorden van P i e-
r a n t o n i verklaarde hjj, dat hjj zjjne
meening moest bljjven handhaven.
En hiermede eindigde deze woorden-
strjjd, waaruit wederom ten duideljjkste
bleek, dat het Duitsche Centrum één der
beste keurtroepen is ter verdediging van
's Pausen rechten.
Yan de Oostenrpksche parlementsleden
snelden verschillende Katholieken tot Dr.
Hauptmann, ten einde hem te be
danken voor zpue kloeke daad en voor
zpne kloeke woorden.
Doch Dr. Hauptmann antwoord
de hun, dat ,hp jegens hen nog dank
baarder zou zjjn, wanneer de Katholieke
Oostenrjjkers en Hongaren geapplaudi-
seerd hadden of zelfs den moed hadden
gfhad om openljjk nit te spreken, dat
zij zjjn meening deelden.
Een ander Italiaansch senator ver
klaarde overigens naderhand, dat hjj de
meening van 5zjjn collega Pieranto-
n i niet voor juist hield, maar insgeljjks
de uitsluiting van den Paus, van de
Haagsche Vredes-conferentie, als oen
grove fout beschouwde.
De wakkere Dr. Hauptmann heeft
den dank van de geheele Katholieke we
reld verdiend, omdat hp tegen de uit-
s'uiting van den Paus, van de Haagsche
Vredes-conferentie protest heelt ingediend
Zjjue woorden zullen in de harten
i alle ware Katholieken, zonder onder
van nationaliteit, geestdrittigen
vinden.
Italië.
r che regeerir
van Oostenrpk-Hongarpe, aartshertog
Franz Ferdinand, die met zpne Ge
malin door Italië reizende Rome-pas
seerde van Napels naar Florence, en geen*
bezoek heelt afgelegd bjj den Koning. Zjj
zien er eene beleediging in voor het Ita
liaansche Vorstenhuis.
De Kroonprins herhaalde de onbeleefd
heid, zegt ds Fatifi.lla, die reeds op de
heenreis was begaan.
Het vooronderzoek in zake de Napel-
sshe gemeentsschaDdalen is afgeloupen.
De voormalige afgevaardige Casale, de
vroegere burgemeester van Napels 8nm-
m o n t e en twee gemeenteambtenaren zjjn
door de Kamer van inbeschuldigingstel
ling verwezen naar den strafrechter.
Rusland.
Uit Warschau wordt gemeld, 'dat ook
drie voorname dames betrokken zjjn bp
de spionage-zaak; door het heen-en-weer
trekken en hun verkwistingen hadden zjj
ergwaan gewekt. Kolonel G r i m m, die
die twee uren na de uitspraak van het
vonnis door den krijgsraad gefusileerd
is, stierf a s een lafaard, smeekende om
genade. 18 officieren apn veroordeeld tot
straffen van 10 tot 20 jaren gevangenis.
Onlangs had ta St. Petersburg het
navolgende plaa's. In den tuin van het
café-reetauraut Kratowski dineerde de lui
tenant Davidolff van de ljjfwacht
der Czarina, in gezelschap van eenige
dames.
Aan een naburig tafeltje zat eeu zeke
re bchukow met eenige opzichtig
gekleede vrouwen.
Daar deze buurtschap den gezellinnen
van luitenant D a v i d o f i mishaagde,
zocht deze twist met S c h u k o w, trok
ten slotte zjjn sabel en bracht zjjn te
genstander daarmee znlk een hévigen
houw toe, dat Schukow in zjjn 'bloeji-
bad id ineenzakte. De luitenant wondde
nog drie andere personen, vóór men
in slaagde hem te ontwapenen.
Aangezien D a v i d o f f tot de
kringen van St. Petersburg bel
de zaak in den doofpot gegaaj:
enkel plaatse'pk blad heeft ml
ven maken van het gebeurde.]
Spanje.
Op den weg van Nava nfiJL
dclid heeft het socialistisch gesjmn^™
precessie aangevallen. Een gevecht voïj^-
Eenige personen werden gekwetst. Eer
tiental socialisten zjjn gearresteerd. L
Koning Leopold van België, heeft]
koning Alfonso XIII het Grootlij
der Leopoldsorde laten overhandigd
"-rr eere van den buitecgewonen B
nen Gezant, die zich van deze aj
A.kwijten heeft, werd te
ABONNEMENTSPRIJS.
ïniiendkat:
PRTJS DEB ADVERTEHTIBN.
AGITE MA NON AGITATE.
64^
Vervolg.)
Angelina kwam langzamerhand weer tot zich
zeiven en keek dan hare moeder met verwil
derde oogen aan.
Mijn lieve, lieve kleineo, komt gij
eindelijk weer bjj Kent gij mij vroeg Balda.
Ja, ik herken u.
Waar hebt gij pijn f Wat scheelt er
aan
Wat er aan scheelt zeide Angelina, die
nu op eens haar volle bewustzijn herkreeg.
Gij vraagt mjj, wat er aan scheelt f herhaalde
zjjGjj weet, wat er voorvalt.
Neen, wat gebeurt er dan f
Angelina richtte zich op en riep veront
waardigd uit
Gjj weet het,Maugiron
Maar wie heeft het u dan gezegd
Ik heb liet gehoord. Ik stond achter het
gordjjn in de rookkamer. Ik kon niets zien,
maar ik heb alles gehoord. O, wat heeft uw
Maugiron er van langs gehad op eene vreese-
lijke wijzeDat was een schoon duel inder
daad. Dokter Robert, heeft hem eerst bespot,
toen gegeeselddaarna is hjj als de aarts
engel Miehaël opgestaan, om hem te verbrij
zelen. Terwijl ik hem hoorde, kon ik mjj voor-
stellen, dat hjj prachtig was.
Wat zegt gij toch? riep Balda ontzet uit.
Angelina, mijn kind, gij hebt de koorts,
ijlt, uw verstand is niet helder meer.
Neen, neen, ik heb mijn volle verst
dat ziet gjj wel. Ik zeg u ronduit, dat i»j
loof, wat ik gehoord heb. Maar dat is
niet alles 1 Deze ellendeling van een Ma]
ron is morgen in het andere duel misse!
de sterkste. Hij heeft hn Rol
zou dooden. Ik
u ook gezegd
mag ni t doorfj
Terstaat ge mij
Ma
Balda, vj
mij ti
inn i
