NIEUWE
fbaaSlaó voor <3ïooró~ on Suid-eJCollanó.
Overdreven Dienstijver.
MEVROUWVAN SERGY
Xo 5047,
Donderdag 20 Maart 1902.
26ste Jaargang
BÜ1TE5LAJS 1).
ABONJJfiBMBJrTSPBIJS.
Per 8 maanden Yoor Haarlem 1»10
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1)40
Voor het buitenland 2,80
Afxonierlgke nummer». I i i <0.08
Dit blad verschpnt
iageU/Ju, behalve Zon- en Feestdagen^
BïïBliü: Sti Janstraat Haarlemi
PBIJS SBB ADVBBTBBTIBSJ
Van 16 regels50 Cera
Kike regel meer7'/i»
Groota letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per adrertenie k Contant
AQXTB KA BOB AGUTATB.
Redacteur-Ui t g e v e r, W. KüPPKRS,
Ken welgemeend staaltje van overdre
ven dienstjjver, om het zoo eens te noe
men, leverde dezer dagen bjjna de gansche
Nederlandsche pers. Op het voetspoor ran
het Utrechtsch Dagblad maakte men zich
bezorgd over de positie van Prins Hen
drik, wien men daarom wilde opleiden
voor den rang van opperbevelhebber onzer
strijdmacht. Door genoemd orgaan en
de andere couranten namen bet terstond
over werd al een volmaakt program
voor het «bekwamen» van den Prins-ge
maal gegeven, een program, dat Z. E. H.
binnen niet al te lan g tijdsverloop aan
't hoofd der troepen zon brengen.
Dat alles is ongetwijfeld goed bedoeld,
maar desniettemin alles behalve vrjj van
bezwaren en gevaren.
Om met de gevaren te beginnen.
Toor de richtige waarneming der ge
wichtige post van opperbevelhebber is nog
heel wat meer noodig dan daartoe be
kwaam te zjjn door theoretische en prac-
tische ontwikkeling. Voor opperbevelheb
ber moet men, om zoo te zeggen; «in de
wieg gelegd» zjjn, moet men gaven bezit
ten, welke door geen opleiding, hoe de-
geljjk en veelomvattend ook, te verwerven
zgn.
Nu is het duidelijk, dat het bezitten
van een hoogen rang in de maatschappij
geenszins uitteraard het bezit d er gaven
met zich brengt. Om het onomwonden
te zeggeneen geboren koniDg is nog
lang niet altjjd een geboren veldheer, zoo
dat het niet goed geraden is, aan het
koningschap het opperbevelhebberschap
te verbinden. Men loopt dan toch gevaar,
dat de leiding der troepen in handen komt
van een aanvoerder, die daarvoor niet de
vereischte eigenschappen bezit, een ge
vaar dat inderdaad sehromeljjke gevolgen
zou kunnen na zich sleepen. En boven
dien nog dit: hoe zal het moeten gaan
met de verantwoordelijkheid van den per-
FEUILLETON*
FervelfS)
Ik heb maar al te goed bewjjzen van mijne
bekwaamheid op de wapenen gegeven wanneer
ik in het engel ijk ben heb ik nu het recht,
ja, rust de plicht op mij, niet te aarzelen, om
mij terag te trekken, daar niemand mij van laf
heid beschuldigen kan.
Robert en zijne vrienden keken elkander ver
rast aan. Maugiron vervolgde
Mijaheer Robert, ik bevestig en ik ver
klaar hier luide, dat geen enkel der min of
meer onvoorzichtige, tergende woorden, die ik
gisteren gesproken heb, een smet op uwe eer
kon werpen, die is en die blijft boven alle ver
denking verheven.
Maugiron hield een oogenblik op, Lucien
nam toen het woord
Mijnheer Van Maugiron, de beleedigende
woorden, die gij gesproken hebt, en die inder
daad dokter Robert met handen raken, brengen
ons op dit oogenblik niet op het terrein.
Ik kom nu aan de directe beleediging,
die ik mijnheer Robert toegevoegd heb, ik be
treur ze en trek ze in met de verklaring, dat
ik mjj enkel door mijn toorn heb laten mee-
soon des Konings, indien 't hoofd van den
Staat tevens het hoofd der strijdmacht
is. Voor de regeering sdaden des Konings
stellen z'ch de Ministers verantwoordelijk,
maar wie moet dit doen voor de krijgs
verrichtingen van Z. M. Het ligt voor
de hand, dat deze daarvoor zelf moet
staan, wat echtar niet strookt met de ver
eischte en voorgeschreven onaantastbaar
heid van zgn persoon. E9n tweede ge
vaar dus.
En deze gevaren zgn zoo algemeen er
kend, dat de Grondwet voorzichtigljjk niet
het opper bevel, maar het oppertrap over
zee- en landmacht aan den Koning toever
trouwt. 't Blijft dus Z. M. vrjj staan, een
verantwoordeljjk generaal met het opper
bevel te belasten, een vrijheid, waarvan
wel in den regel gebruik zal worden ge
maakt.
Nu de bezwaren. Zorgvuldig hebben we
vermeden, dan naam van prins H e n d r i k
in debat te brengen, wjjl we in geen e nkel
opzicht twgfei willen opperen aan de
capaciteiten van Z. K. H. Maar zelfs voor
het geval, dat de Prins-gemaal alle eigen
schappen bezit, welke voor een opperbe
velhebber vereischt worden, dan nog zjja
er verschillende bezwaren tegen, hem aan 't
hoofd der troepen te stellen.
De positie van den Prins-gemaal :i
getwjjfeld een zeer moeilijke. Aller o
zgn op hem geveitigd, van zgn geriDL
daden wordt nota genomen en alras vindt
men daarin iets te bevitten, men versta
on» hier wel niet wjjl de Prins daar
toe aanleiding zou geven, maar omdat
vitzucht in den aard van ons volkskarak
ter ligt. Vitzucht op wie tot ons kwamen
vooral, 't Is hierom, dat het ons zoozeer
genoegen heeft gedaan, dat voor den Prins
geen jaargeld is gevraagd aan de Staten-
Generaal, die 't dan ook niet verleenden.
Vrjj en frank beweegt Z. K. H. zich dien
tengevolge onder ons hij behoeft, om een
vaderlandsche uitdrukking te bezigen, «nie
mand dank u te zeggen,» heelt niemand
sleepen, omdat ik den zijne wilde opwekken,
om eene ontmoeting tusschen ons onvermijdelijk
te maken.
Gij geeft er nog alleen maar de verkla
ring van, mijnheer, zeide Lucien.
Wat ik doe, wil ik niet half doen, her
nam Maugiron, en, in mijne gedachte mag
niets van de beleediging over blijven. Ik bepaal
mij niet alleen, om voor u, mijne heeren, de
verklaring er van te geven, ik bied mijnheer
Robert er mijn excuus voor aan.
Er heerschte een oogenblik s ilte. Robert
dacht niet anders of Maugiron zou hem vragen
op diens beurt elke toespeling op zijn verleden,
die hem bad kunnen kwetsen, in te trekken.
Maugiron zweeg.
Is dat alles, wat gij hebt te zeggen, mijn
heer vroeg Lucien.
Dat is alle», zeide Maugiron.
Leopold Van Pleisy richtte zich nu tot de
getuigen ran Robert en zeide
Indien de eerlijke verklaringen, die gij
geboord hebt, en waarover mijnheer Van Mau
giron ons te voren gesproken had, niet voldoende
zijn voor mjjnhe.-r Robert, blijft Maugiron te
zijner beschikking, wij denken, en gij zult
onze meening toegedaan zijn, dat in dit geval
de verantwoordelijkheid voor hetgeen gebeuren
kan, alleen op u zou komen.
Daar viel niet aan te twijfelen en Lucien
behoefde nauwelijks Robert en Marvejols met
den blik te raadplegen, om te entwoorden.
Wij hebben u niet» meer te vragen, mijne
heeren, en mijnheer Robert neemt de veront
schuldiging, die hem geboden wordt, aan. Om-
der onderdanen vau zgn koninklijke Echt
genoot® rekenschap te geven zjjner daden.
Waar hg. uit den aard der zaak gsen be
paalde taak van bestuur te verrichten
heeft, is deze verhouding de juiste eD de
beste, zoodat het niet gewenscht kan ge
acht worden daarin verandering te bren
gen.
Verandering nu zou het zgn, indien den
Prins het opperbevel werd opgedragen.
En dan zou de Hollandsche vitzucht eerst
los komeD. Terwijl nu de Prins alle aan
merkingen, waartoe men immers toch het
recht niet heeft, «ter griffie kan deponee-
ren», zou hg, aan 't hoofd der troepen
staande, het mikpunt worden van allerlei
en aller critiek, critiek van het volk, dat
zoo graag den staf breekt over die boven
hen staan, critiek ook van degenen, die
geroepen zgn voor hst belaDg des lands
te waken.
Zou een en ander voor prins Hen
drik hoogst onaangenaam wezen en er
toe kunnen bijdragen, dat hij van ons ver
vreemdde in stede van geljjk thans
gelukkig meer en meer het geval is
steeds ruimer plaats in de alge meen e sym
pathie te verwerven, ook voor de Koning
in ware zulk een toestand van zaken geens
zins begeerenswaardig. Haar zou de cri-
fk niet treffen, tenminste niet recht-
seks; maar toch zou H.M. zich erdoor
getroffen gevoelen, al ware het alleen,
wjjl Zij zich geplaatst zou kunnen zien
voor de schier onoverkomelijke moeieljjk-
heid: hoe ten aanzien van het opperbe
vel verder te moeten handelen.
In enkele trekken gaven wjj een over
zicht van de gevaren en bezwaren, welke
gepaard gingen met het denkbeeld van
het Utrechtsche orgaan, dat ook hierom
bljjk gaf van overdreven dienstijver: 't is
in een constitutioneelen Staat altjjd onge-
wenscht als raadgever op te treden in za
ken, dia vallen buiten de ministerieele
verantwoordelijkheid. En zulk een zaak
dat de beleediging echter nog andere personen
als getuigen genad heeft, moeten wij proces
verbaal opmaken, van hetgeen gebeurd i». Wilt
gij daarom zoo goed zijn tegen drie uur in het
hotel van Sergy te komen
Wij lullen er tégen drie uur zijn, ant
woordde de burchtgraaf
Allen groetten elkander koel en ernstig, als
bij hunne aankomst, rian gingen zij. Maugiron
en zijne vrienden sloegen de richting van het
terra» in, Robert en de zijnen naar de woning
van Marvejols.
Wat moet dat beteekenen riep Lucien
uit, toen zij weg waren wat kan er toch ge
beurd zijn
Dat vraag ik mij ook af en vol verbazing
ze; Robert. Ziet gij nu wel, dat ik mij niet
al te ongerust behoefde te makeumaar nu,
na dezen afloop ben ik het werkelijk.
XXVII
Wat was er gebeurd? Robert en Lucien
hadden niet geheel en al ongelijk zich onge
rust te maken, terwijl zij overd eze vraag
nadachten.
Om half acht des morgens, op het oogenblik
dat Lucien vertrok om naar Robert te gaan,
was Balda bij Angelina in de kamer gekomen.
Het kind had niet geslapen ondank» de aan
beveling harer moeder. Zij was opgebleven, en
liep in de kamer heen en weer, om haar angst
en ongeduld te bedwingen.
geldt het hier. Hoe goed gemeend ook,
men onthoude zich van raadgevingen aan
het Hof, dat wel zelf het allerbest zgn
faks et gestes zal kunnen regelen.
Italië.
In de vjjf eerste dagen van de maand
Maart heeft Z. H, L e o XIII ter gele
genheid van het ingetreden jaar van zgn
25-jarig Pausschap, meer dan 350.000 te
legrammen en twee millioen brieven ont
vangen.
Oostenrijk-Hongarije
Te Buda-Pest hebben jl. Zondag woe
lige betoogingen plaats gehad, die ein
digden met een vechtpartjj.
De politie joeg met de blanke sabel de
vechtenden uiteen. Een groot aantal per
sonen werden gekwetst en een 70 tal op
roerlingen zgn gearresteerd.
Het rnmoer had plaats bg de viering
van het Maartfeest waaraan een vierdui-
eendtal arbeiders deelnamen. Het verkeer
van trams en rjjtuigen werd belet.
Duitscliland.
Een groot aantal n^jnwerkers in ie
steenkolenmijnen van het Roergebied heb
ben hun ontslag gekregen. Tegelijkertijd
hebben de directearen, per manifest be
kend gemaakt dat de loonen aanmerkeljjk
verminderd zullen worden.
Rusland.
Omtrent het landverraad door den gefn-
sileerden kolonel G ri m m gepleegd, wordt
gemeld dat reeds zes jaren lang de Rus
sische militaire organisatie verkocht was.
Vele groote militaire steden van Rus
land zgn thans in Duitschland bekend.
De Russische état-major is verplicht alle
plannen te wijzigen. Meer dan honderd
arrestaties hebben reeds plaats gehad na
de zaak-G r i m m.
Grimm moet verraden zgn door zgn
vrouw na een huiselgken twist.
Frankrijk.
Te Toulouse hebben zich de kerkver-
volgers weer kwajongensachtig aangesteld.
Tegen een priester die een zieke aldaar,
Weinul riep zjj uit, toen Balda de deur
harer kamer opende.
Mijn liefkind, ik heb mijn belofte ge
houden, het duel zal niet plaat» hebben. Zjj
zullen naar het terrein gaan, maar mjjnheer
Van Maugiron zal aan mijnheer Robert zjjn
excuus aanbieden.
Ja, maar i» het wel zeker?
Gij kunt er geru»t op zijn.
Dank u, sprak Angelina zich in de armen
harer moeder wtrpende.
Ja, ja, bedank mij maar, zeide Balda mei,
een glimlach, want de zaak is niet zoo heel ge
makkelijk geweest.
Gg hebt er du» ve:l moeite mee ge
had?
Balda vertelde au aan haar kind, wat zjj
gedaan had. Zjj zeide haar echter niet alles
maar wat zjj vertelde, was toch de waar
heid.
Toen gij mij verlaten hebt, zeide zjj te
gen haar, heb ik bedacht dat het moeiljjkzou
zijn, alleen te handelen, en dat, om de zaak
tot een goed einde te brengen, de persoonlijke
tusschenkomst van mijnheer Van Sergy bjj mjjn
heer Tan Maugiron onvermijdeljjk was. M,.r
van den kant van mijnheer Van Sergy heb
ik heel wat tegenstand ontmoet. De stap, dien
ik hem vroeg te doen bij mjjnheer Van Maugi
ron scheen hem buitensporig, onbehoorlijk, niet
in overeenstemming met recht en billjjk-
heid,
Wordt vervolgd.')
HUKinisjiiuiiiKivr.
67.
D« VOOR WAARDIN VAN MAÜfiTRON.
