N I E IJ W E
ïïagêlaó voor cfflooró~ en SZuió-tJCollanó.
De ziel der Negotie.
MEVROÜWVANSEBGV
No. 5058
Vrijdag 4 April 1902
27ste Jaargang.
8 0 I T E N L A :V
ABONN3MBHT8PRIJS.
Per S maanden voor Haarlem
Voor de oTerige plaatsen in Nederland fr. p. p-
Voor het buitenland
▲isoaderlyke nummers. lij..»»»
Dit blad verschgnt
lagelijk»behalve Zon- en Feestdagen.
BUBBiü: Stl Janstraat Haarlem
/MO
1,40
<2,80
<0,08
JlGITE MA BOW AGITATE.
PBIJ3 OBB ADVBBTBZf TIB91
Van 16 regelsbOCeia
Elke regel meer
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per adverten'ia Contact
Redacteur-U it gever, W. KAPPERS
Wg mogen als geloovige Christenen, met
het oog op hetT eeuwige en onverganke
lijke de nists-waaidigheid inzien van het
geld, zoolang wij hier op aarde rondwan
delen, hebben wg het verbazend hard noo-
dig.
Want wg zgn ook mensch.
Wg hebben noodig ons te kleeden en
te spjjzen en te lavenwg behoeven te
wonen in een huis; wg moeten vuur sto
ken als 't koud, licht branden als het
donker is, en probeer dat alles eens ge
durende ook maar korten tgd, als gg geen
geld hebt, of men niet heel zeker weet,
dat gjj er goed voor zjjt.
Trouwens in het gewone leven komt
het nog wel eens voor, dat de menschen koo-
pen zonder te kunnen betalen.
Bg alle leveranciers zitten ze dan ook
in de schuld tot de ooren toe en zoo nu
en dan wordt er eens een geholpen, die
't met zgn geloop en zgn aanbieden van
de rekening wat al te druk maakt. Dat
zit hem, 't zg tusschen twee haakjes ge
zegd, in de al lerverderfstelgkste gewoonte,
dat de kleine lui niet dadelgk betalen als
zg iets noodig hebben, dat zg niet con
tant koopen.
't Is waar, dat deze guide» maatregel
veel zorg en kommer en dikwgls ontbe
ring geeft'k had wel een nieuwe jas
noodig, moet men dan zeggen, maar ik
heb 't geld er nog niet voor bg elkander
dus ik wacht nog een tjjdje.
Maar tegenover dit staat toch de heer
lijke gedachte van nooit schuld te hebben,
van fier en vrjj in 't gezicht te kunnen
zien, van geen straatje om te moeten loo-
pen, teneinde zgn scbuldeischer niet tegen
te komen en al die onhebbelijkheden meer.
Daarbg men bedenkt het helaas ook
te weinig, dat men door dat niet-contan-
te betalen behalve de eigen onaangenaam
heden er ook, en heel leeljjke aan zgn le
verancier bezorgt.
FEUILLETON.
79
Fervolg.)
Ik ben eenvoudig eene copie en eene
leerlinge van u, antwoordde Balda bescheiden.
XXXVI.
Van dit oogenblik af nu zij tot de uitvoering
van haar plan zou overgaan, waaraan zij zoo
lung gewerkt en dat zij zoo zorgvuldig voor
bereid had, verzamelde Balda al hare geest
kracht, wel wetende, dat eene valsche beweging,
eene verkeerde manoeuvre alles kon bederven.
Zij had verwonderlijk juist haar sprong op me
vrouw Van Sergy berekend en was er boven
verwachting in geslaagd Maar nu moest zij'in
een enkelen dag een dubbelen slag slaanzij
moest èn Lucien èn Lucie treffen.
Men zal zien, dat zij geene enkele fout be
ging behalve dat zij enkel naar den kant
van den vijand zag.
Zij sliep dezen nacht weinig, overwoog alles,
verzuimde geene enkele bijzonderheid na te
gaan, dacht aan de wooiden, die zij zeggen zou
Yooral wanneer deze behoort tot de
middenstand, tot de burgerg, tot die k!a-se
van menschen, die juist vandaag hopen,
dat gij hun rekening niet onbetaald zult
wjjzen van uw deur, omdat zg met dat
zelfde geld morgen den wissel hebben te
betalen van hun inkoop.
En denkt toch eens na, of gg als chris
ten niet verschuldigd zgt uwen leveran
cier dadelgk te geven waar bg recht op
heeft, vooral waar het geld zoo duur is
en gjj het misschien renteloos laat liggen.
Hg heeft er recht op.
Hg heeft U zgn meubelen, zgn kruide
nierswaren, zgn jassen en broeken, zgn
sigaren en likeuren, zgn wgn, zgn andere
artikelen gegeven: waarom gee/t gg hem
niet uw geld?
«O maar ze rekenen er met de prjjzen
wel op!» merkt gg misschien aan,
«dat ze gedekt zgn voor rente verlies».
Neen, waarlijk niet, dat doen ze niet,
dat kunnen ze eenvoudig niet om de
groote concurrentie van den tegenwooidi-
gen tgd. Wie een weinig meer er van
weet, dien is 't niet onbekend, met hoe
buitengewoon kleine winst er wordt ver
kocht.
Is dit, het niet-contante betalen reeds
een oorzaak van de malaise der kleine
burgeig, het is ten volle onze attentie
waard te lezen, wat de heer T h e o d o r
te Naman zei in een rede volgens l'Ami
de l'ordre daar uitgesproken.
«Nadat de heer The odor had aan
gestipt, dat de belangen van den midden
stand in den laatsten tgd door verschil
lende uit zgn midden opgestane «aposte
len» zgn verdedigd, behandelde hg de
crediet-kwestie, die de ziel is der heden-
daagsche productie, vooral voor de kleine
nijverheid, die niet leven kan wanneer het
crediet niet voor haar bestaat, omdat zg
feitelijk gedood wordt door den verkoop
op termijn en door de trusts en coöpera
tieve inrichtingen.
Indien de worsteling verschrikkelijk ge
en bijna aan eiken stap, die nog gedaan moest
worden, trachtte niets te vergeten en alles te
voorzien.
Des morgens zag zij Angelina, die haar wat
bleek en treurig voorkwam, maar hare gedachten
en hare oplettendheid werden elders bezig ge
houden.
Angelina van haar kant sprak weinig tegen
hare moeder, zij had het voorkomen van iemand
die onverschillig is, of zich gelaten aan den
loop der zaken, waaraan hjj toch niets meer
veranderen kan, onderwerpt.
's Morgens was het haar plicht Lucie te hel
pen, om met den tuinman de bloemenmandjes
en vazen met frissche bloemen te voorzien
wegens het bal was dit eene veel belangrijker
taak dan anders. Hadden de beide meisjes het
te druk, of werden hare gedachten elders be
ziggehouden, dat zij zoo weinig met elkander
praatten
Balda had in dien tijd mijnheer Van Sergy
laten vragen nog een oogenblik bij haar te
komen. Hij haast'e zich aan haar verlangende
voldoen.
Het is van belang, zeide zij tegen hem,
dat wij het eens zijn over de termen waarin
het onderhoud met Lucien gevoerd moet wor
den. Ik wil niet verder gaan, dan uwe bedoe
ling is, maar ook niet daar beneden blijven.
Ik verlaat mij in dat opzicht geheel op
u, mijn lieve Ba'da, zeide de graafik weet
zeker, dat gjj bij de noodige vastheid ook eene
passende gematigdheid zult gebruiken. Ik wilde
wel, dat ik mij ook zoo kon beheerschen in
het onderhoud, dat ik met Lucie zal hebben.
worden is, komt dit doordat de groote
maatschappijen er in geslaagd zgn, hun
crediet te organiseeren, terwjjl de kleine
burgerij dit niet gedaan heeft.»
De spreker ging hierop na, wat de wet
geving gedaan heeft voor de productie in
het groot door de instelling van de Na
tionale Bank, van weikei papier de kleine
winkelier niet kon profiteeren omdat de
nationale bank een derde handteekening,
d. w. z. een borg vereischt.
Het disconto dier instelling is voor hem
niet bereikbaar, omdat de particuliere ban
kier, bg wien hg terecht komt, ook zgn
profijt wil hebben en hem tot 10 percent
in rekening brengt, gezwegen nog van
de minder nauwgezette financiers, die hem
alle winst ontnemen.
Men wgst wel op de volksbanken, welke
hier en daar verrezen zgn om in die be
hoefte te voorzien, maar ook deze konden
geen voordeeliger voorwaarden bieden dan
de particuliere bankinstellingen.
Het moderne crediet, zoo ging spr. voort,
moet andere vormen aannemen, en den
eerlijken werker begunstigenhet moet
gemakkelijker, goedkooper en vooral min
der aan fluctuaties onderhevig worden.
Alleen het onderling crediet kan hierin
voorzien, door aan de Spaarbanken te ont
trekken wat hiertoe noodig is en spr. is
van meening, dat de Staat tusschenbeiden
moet komen om de organisatie tot stand
te brengen.
In Duitschland bestaat sedert vjjf jaar
naast de Reichsbank, wier disconto onlangs
6Vj pCt. bedroeg, de Centrale-Bank, die
van 3'/3 pCt. niet veranderd is.
De Pruisische Staat heeft voor de orga
nisatie van het crediet 50 millioen geschon
ken. Frankrjjk gaf 40 millioen aan het
landbouwcrediet. België moet op dezen
weg volgen, zegt spr. en daarom moeten
vereecigingen ontstaan en haar hulp ver-
leenen.
Alleen door vereeniging kan men het
crediet organiseeren, evenals het vakonder-
Ik vrees inderdaad, zeide Balda, dat gij
van haar kant een zekeren tegenstand zult
ondervinden, misschien nog wel me6r dan gij
verwacht
Wat wilt gij daarmede zeggen vroeg mijn
heer Van Sergy.
Dat wil ik u verklaren. Gij zult mij wel
vergeven, dat ik het niet vroeger gedaan
heb.
Gij kunt begrijpeD, dat het mij tegen de
borst stuitte, Lucie aan te klagen, of den schijn
op mij te laden, dat ik boos was en mij wilde
beklagen over het oordeel, of liever over de
beschuldiging, die zij tegen mij heelt kunnen
inbrengen. Maar ik kan niet langer meer wach
ten. Het wordt nu tijd, dat »ij de reden kent,
waarom zij zich van avond weerspannig zal
toonen, maar dan zult gij ook te gelijk de wa
penen in handen hebben, om haar voor uw wil
te doei buigen.
Spreek, spreek, lieve vriendinweet gij
wel, dat gij mij ongerust maakt. Wat is er
toch
In twee woorden kan ik het u zeggen
zij heeft een ander lief.
Lucieis het mogelijk En wie is de
uitverkorene
Dokter Robert
Maar dat is inderdaad heel ernstig 1 riep
de graaf uit. Zijt gjj er wel zeker van
Ik bezit de geschreven bewijzen.
Brieven
Van dokter Robertbrieven, die even zoo
-cel antwoorden zijn.
Kunt gij ze mij laten zien
wijs, contante betaling, onderdrukking van
oneerljjke concurrentie, en ai de overige
desiderata van de kleine burgerg, aldua
besloot spr. zgn luide toegejuichte rede.
Duitschland,
Hoe de socialisten hun aanvoerders rer-
eeren bleek j.l. Zondag. Op het graf van
Wilhelm Liebknecht te Fried-
richsfeld werd Zondag een voor hem op
gericht monument onthuld. Behalve de
familie de weduwe, vier zonen en eene
schoondochter waren bg de plechtig
heid aanwezig het partijbestuur, ongeveer
20 rgksdag-afgevaardigden benevens een
600-tal andere belangstellenden.
Het monument werd aan de familie
overgedragen, namens welke de advocaat
dr. Karl Liebknecht het aanvaard
de. Het monument bestaat uit eene groote
buste op een sokkel van graniet. Een
graDietan steen achter het monumpnt ge
plaatst, vertoont iu brons de wetenschap,
die den arbeid een lauwerkrans reikt. Het
monument is door den beeldhouwer Maj
te Dresden ontworpen en uitgevoerd.
De Lokalanaeiger te Berljjn meldtDe
Nederlaudsche minister-president K u y-
p e r bezocht Dinsdag staats-secretaris V o n
Riehthofen en vertoefde in het minis
terie vaD onderwijs: morgen bezoekt hg
de technische hoogeschool te Charlotten-
buig. Aan een berichtgever van het blad
verklaarde dr. Euy per, dat hg in
Duitschland was gekomen om de inrich
ting van technische hoogescholen te be-
studeeren, en dat zgn reis geen ander doel
had.
Frankrijk.
De heer R. A. Buisman, president
der Nederlandsche maatschappij van wel
dadigheid te Pargs, is na een korte on
gesteldheid gisteren-morgen overleden. Zgn
dood, die een einde maakt aan een lang
en eervol leven, van arbeid en weldadig
heid, is een gioot en onherstelbaar verlies
voor de Nederlandsche kolonie te Pargs,
waarin de overledene slechts vrienden
telde.
Rusland.
Te Wisgorod heeft zich een ontzettend
geval voorgedaan. Toen de luitenant
- Op een voorwaarde, dat gjj mij niet vraagt,
hoe ik er aan gekomen ben. Bovendien moet
ik er bij voegen, dat ze meer dan een jaar oud
zijnmaar ik heb ze nog maar sedert korten
tijd.
Balda ontveinsde zich niet, dat zjj door zoo
te spreken de arme Angelina in verdenking
brachtmaar zij moest nu zoo kort mogelijk
zijn. Later zou zij wel gelegenheid vinden haar
kind te rechtvaardigen.
Ik zal u niets vragen, zeide mjjnheer
Yan Sergy, maar deze brieven 1 deze brieven
Het zijn slechts afschriftenmaar hier
hebt gij een oorspronkelijke, die wel het meest
zegt van alle
Balda las aan mijnheer Yan Sergy dezen
brief voor en wel die gedeelten, welke de
meeste uitwerking konden te weeg brengen
en die zij gerst met potlood aangestreept had.
De graaf werd vuurrood vau kwaadheid.
Hij zag niet, en hij wilde ook niet zien,
hoeveel reinheid, hoeveel edels en verhevens'
in de genegenheid van deze twee jonge men
schen gelegen was.
Vooral werd zjjn toorn opgewekt door de
wijze, waarop Lucie over Balda had moeten
spreken in hare brieven, om op dit punt zulke
antwoorden van Robert te ontvangen, als Balda
voorlas men zag, dat Robert, terwjjl hjj Lucie
beklaagde en troost e, moeite deed om haar wat
bedaarder, wat gematigder te doen zjjn.
(Werdt tntolgd.)
SCHECOjRUT.
DS LAATSTE MANOEUVRES.
