NIEUWE
HDagBlaè voor cftooró- on Suió-eXollanó.
Uit het Rapport van generaal
De la Rey.
MEVROUWVAN SERGY
No. 5073
Dinsdag 22 April 1902.
27ste Jaargang
BUlTJjiJSLAiSli.
Per 3 maanden voor Haarlem J
Voor ie overige plaatsen in Nederland tr. p. p.
Voor het buitenland
Aiioaderljjke nummers. i i
Dit blad verschjjnt
dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
BUBIlïï: Sti Janetraat Haarlem
/1.10
1,40
«2,80
«0.08
Van 16 regels50Cens
Elke regel meer7'/t*
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertenlia fc Contant
Redacteur-Uitgever, W. KAPPERS.
Zeer interessante bijzonderheden geeft
generaal De la Rey, over den toestand
in Zuid-Afrika, in zijn Rapport aan den
Staati-president der Zuid-Afrikaansehe Re.
publiek.
In dat Rapport is geen sprake van het
prysj; geven der onafhankelijkheid. Wy
■luiten geen vrede met Engeland, zegt de
Generaal, waarbjj de onafhankelijkheid
der beide Republieken niet eikend wordt,
aleook die van onze Kolonische broeders,
die hun lot met ons hebben ingeworpen.
Generaal De la Rey noemt zjjn land
een puinhoop waaria de eigendommen
zjjn vernield. Kerken, pastoriün en scholen
bleven niet gespaard. Steden en dorpen
zjjn verbrand. Het vee is weggenomen.
En waar het niet kon vervoerd worden,
werd het bjj elkaar gekeerd en doodge
schoten ot met sabels en messen doodge
stoken. De ongeleerde paarden zjjn in
kralen gejaagd en daar op elkander dood
geschoten en waar zjj in het wild gra
zen, worden de bommaxims op ze gericht
en worden ze afgemaakt.
Sedert het graan in de aarde gelegd
was, werd het door het vee vernield of op
gevreten. En waar het groot is, trekken
lagers naar de verschillende plaatsen en
worden ds soldsten en kafiers van den
vjjand by honderden uitgezonden om het
opgegroeide at te kappen met sikkels of
het met boBschen en takken te vernielen.
De reeds geoogste voorraden werden in
brand gestokeD.
Onze veldhospitalen worden door dtu
vjjand niet geeërbiedigd, onze gewonden,
medicjjnen en verbandstoffen worden weg
gevoerd en 't overige wordt verbrand.
Onze gewonden moeten overal de vlucht
nemen zoodra de vjjand nabjj komt.
Generaal De la Rey klaagt over de
dokters die allen zjjn weggegaan. Hg prjjst
feuilleton.
Vervolg.)
94
Maar mijnheer, ma» ik u doen op
merken, dat gij mjj doode'jjk ongerust maakt
Dit gevecht volgens u door mjj voorbereid
dit geveeht, zeg ik, welk is ds uitslag er
van geweest.
Dat zult gij hooren; misschien wel al
te spoedig. Er is nu in elk g«val niets meer
aan te doen. Maar vei lang er maar zoo niet
naar om te hooren, ot uwe vreeseljjkt plannen
gelukt zjjn of niet.
Nog eens zeide Balda, zich in hare
volle lengte oprichtende. Weet gjj wel, mijnheer,
dat gij, om tegen eene vrouw zulk eene zware
beschuldiging in te brengen, onwederlegbare
bewijzen in handen moet hebben, die haar
verpletteren. Hebt gij deze bewijzen?
Ik heb er geen enkel, zeide Robert.
Werkelijk, iiep Balda triomfantelijk uit,
en gij durft
Ik heb geene bewjjzen, zeide Robert,
maar gegronde redenen, aanwijzingen, die voor
mij evenveel waard zjjn als zekerheid.
Aanwijzingen 1 riep Balda uit; voor een
man van eer, zoo als gjj zjjt, mijnheer dokter
Dr. Reuvenkampff, een Rus, die
weikeljjk trouw is en veel voor het Boe
renvolk doet. In den Oranje Vrjjstaat zjjn
nog slechts twee dokters, Dr. F o u r i e
en Dr. van der Poel. Hulp wordt ver
leend door personen, die ia het begin als
assistenten bjj de dokters waren, en zjj
doen bijzonder goed werk.
Er is nog een zeer groot aantal bnr-
gers onder de wapens, die God door Zyn
macht moge staande honden tot het einde.
Wat kleeding aangaat, wjj zyn gedeel
telik met vellen gekleed, anderen dragen
stukken van buitgemaakte zeilen of tenten,
en de groote meerderheid is ook wel met
khaki gekleed, genomen van de krijgsge
vangenen.
Ik kon de onzen hiervan niet terug
houden want zjj zeggen «Niet alleen onze
kleeren, maar ook die van onze vrouwen
en kinderen werden verbrand.» Toch wordt
het nemen der kleeren van krijgsgevange
nen gedaan tegen de uitdrukkelijke orders
van de autoriteiten.
Generaal De la Rey zegt nogeenige
kanonnen te hebben. De Mausers zjjn
meestal uitgeruild voor Lee-Metfords, ver
scheiden duizend Boeren zyn met dit ge
weer gewapend. Patronen heb ik niet min
der dan een jaar geleden, zegt de Gene
raal, deze zullen eerst dan opraken, zoo
dra Engeland ophoudt ammunitie naar
Zuid-Atrika te zenden.
Zoo gaat het ook met generaal Botha
en De Wet.
De vjjand heeft gatraebt het zwaard.van
den honger over de Zuid-Afrikaansche
Republiek en den Oranje-Yrystaat te trek
ken, de al-goede God heeft het anders be
schikt. Wy hebben nog altjjd, de algemeene
verwoesting in aanmerking genomen, vol
doende vleesch en melies. Wanneer ooit
hongersnood de Znid-Afrikaansche Repu
bliek inkomt, zullen de Kaapkolonie en
Natal er ook door geteisterd worden.
Oas vechtterrein strekt zich uit van na-
bjj Kaapstad tot aan de noordergrens van
Robert, zouden eenvoudige aanwijzingen zulk
eene ernstige beschuldiging niet kunnen recht
vaardigen men heeft feiten noodig.
Die heb ik, hernam Robert, een vooral,
verpletterender dan het daideljjkste bewijs.
Van wien hebt gij dat? vroeg Balda, die
voor het eerst aan een mogelijk verraad vaH
Maugiron begon te denken.
Ik heb het van mij zeiven.
En het is een feit van den laatsten tijd
Neen, het is nu bijna twee jaren gelrden;
op den 31 den October.
Den dertienden October! hernam Balda,
die voelde, dat ijj verbleekte.
In dien tijd, vervolgde Robert, had ik
eene kamer te Montmartre, waar ik gratis zit
tingen hield twee dagen later moest ik ze
verlaten en daarom is die datum van IS Oc
tober zoo goed in mjjn geheugen bewaard ge
bleven. Na vier ol vjjf arme personen met mijl
raad geholpen te hebben, werd eene vrouw in
mijn® kamer binnen geleideene vrouw zeg ik,
in het zwart gekleed; een van deze costumes,
die er op berekend zijn, zoo weinig mogelijk
te laten raden, noch over den leeftijd, noch
over het fortuin, noch over de maatschappe
lijke positie. Een dichte sluier verborg volko
men haar gelaat, het was onmogelijk, een en
kele van hare trekken te onderscheiden.
Dat begint als een roman, zeide Balda met
een spottenden glimlach.
Maar het eindigt als een treurspel, her
nam Robert.
Deze vrouw ging zitten, zonder haar sluier
op te slaan, en zeide tegen mij
de Zuid-Afrikaansche Republiek.
In de Zuid-Afrikaansche Republiek, zoo
wel aU in den Oranje-Yrjjstaat werd in
elk district behoorljjk een Landdrost aan
gesteld. Waar de dorpen in het bezit van
den vjjand zyn, werden districtslanddrosten
aangesteld.
Elke krjjgs-afdeeling heeft zjjn militair
hof.
Hawelysen worden bevestigd. Boedels
worden vereffend.
Bjjna elk tweede district heeft zyn vecht-
geneiaal (bedoeld is: bjjna vooralle twee
districten is er een vechtgeneraal), waar
de commandant-generaal of assistent-com-
mandant-generaal niet tegenwoordig kun
nen zyn.
Generaal De la Rey geeft verder een
beknopt overzicht van het graweldadig
optreden der Engelschen en hoe zjj kaf
fers, Montsioa'senMos heth's tegen
de Boeren wapenen.
De garnizoenen in de dorpen der wes
telijke distrieten der Kaapkolonie zijn bijna
uitsluitend bastaards.
De regetring der Zuid-Afrikaansche Re
publiek is thans samengesteld als volgt
S. W. B u r g e r, waarnemend staati-presi
dent; Louis Botha, commandant-ge
neraal en waarnemend vice-presidentF.
W. R e i t z, staatssecretarisL. J. M e jj e r,
waarnemend non-officieel lid Uitvoerende
Raad, vice A. D. W. W o 1 m a r a n s
J. H. de la Rey, waarnemend-superin
tendent voor naturellen,vice P. A.O r o n j
K r o g g, waarnemend notulsnhoudar, vice
J. A. M. Koe k.
Ten slotte zegt generaal De la Rey:
wjj zyn niet moedeloos. Wij hebben van-
daag niets meer te verliezen dan ons volks
bestaan, en daarvoor zijn wij lot den laat
sten man bereid ons bloed te geven. Na een
meer dan tweejarigen strjjd hebben wjj
nog ons volksbestaan, in ons verbond te
Pnardekraal gemaakt.
Het eenige grondgebied, dat de Engel
schen in hun bezit hebben, zyn de steden
r Ik kom u niet raadplegen voor mjj zelf,
mijnheer de dokter, maar ik kom u eene vraag
doen met betrekking tot mijse moeder, die nu
bijna een jaar zies is, maar niet ernstig en
op het oogenblik zelfs heel wel. Haar genees
heer is niet thuis, ik zou u niet bij haar kan
nen brengen, zonder haar al te engerust te
maken en het komt er toch op aan, te weten,
of zij een geweldigen slag, een groote smart
kon doorstaan.
Toen beschreef deze vrouw mij zonder aarze
len de verschijnselen en de vorderingen der
ziekte, met eene juistheid en nauwkeurigheid
die een oude praktikus haar benijd zou hebben.
Gij herinnert u al deze bijzonderheden?
Vroeg Ba'da.
Ik weid er te zeer door getroffen, om er
iets van te weten. De beschreven ziekte was
eene hartaandoening, die ontstaan was door
verdriet en smart. Als die met zorg en voor
zichtigheid behandeld wordt, kon die jaren du
ren; maar een plotselinge, hevige sehok, kon
onmiddellijk de noodlottigste gevolgen hebben.
De vrouw eindigde met de woorden, dat zjj
des morgens uit Amerika een bref had ont-
vanges, die haar den dood van haren broeder
meldde. Er was veel aan gelegen, om haie
moeder het noodlottige nieuws mede te dee-
len, maar kon men het doen zonder het leven
der zieke in gevaar te brengen
Deze vraag was overbodig, dunkt mjj,
zeide Balda, want het antwoord kon niet twij
felachtig zjjn.
Het gevaar was aanwezig, dat wasinder-
daad duidelijk, zeide Robert, maar in welke
en doTpen, die niet verbrand zyn en da
spoorljjnen. Het platteland beheerschen
zjj slechts zoover als hun kanon kan schie
ten.
Er wordt nog bjjna eiken dag door ons
gevochten. Zware slagen werden door ons
geleverd en by al dat vechten, zegt d« Ge
neraal, verloor ik van 7 Juli 1900 tot en
met 4 November 1901 aan gesneuvelden
170, aan gewonden 380, totaal 550 raan.
Naar den inhond van dit Rapport kan
men veilig aannemen, dat de Boeren bjj
de vredesonderhandelingen hun onafhan
kelijkheid niet zullen prjjs geven.
België.
De Grondwetsherziening is voorloopig
begraven. Nu zullen de socialisten een
beroep doen op koning Leopold dien
zjj bjj elke gelegenheid beechimpen en
belasteren. Vruchteloos zal dat werk zjjn,
Z. M. zal zich niet verzetten tegen het
besluit der Kamer, dat met 20 stemmen
meerderheid ïb genomen.
Nu trachten de leidera der socialisten
door werkstakingen nieuwe onlusten te
verwekken, met geen ander doel dan de
menschen ontevreden te maken en de werk
lieden in ellende te dompelen. Vrachte
loos zal dat revolutiewerk zyn. Zjj doen
handel- en ny verheid schade, zjj brsngen
armoede in de gezinnen der vrjjwillig en
gedwongen werkstakers. Zjj honden zon
der nut de werklieden van hun broodwin
ning af, om te bluffen op vergaderingen
ten koste van de vrouwen en kinderen
hunner misleide volgers.
De socialisten zeiven keeren zich van
hunne leiders af, na zjj zien dat deze hen
met jjdele beloften hebben gepaaid.
Donderdag-avond nog werd in het
Maison du Peuple te Brnesel een krachtig
beroep gedaan op de werkstakers en an
deren om Yrydag voorde Kamer der Volks
vertegenwoordiging te gaan manifestee
ren. Vrjjdag namiddag waren er in den
omtrek nog geen drie honderd nieuws
gierigen te zien, alles bleef matig, wel
een bewjjs dat de betoogere er genoeg van
hebben. De socialisten zyn ontmoedigd en
hebben geen vertronwen meer in nan mie-
leiders.
mate bestond het Dat wist men nist juist
en dat wilds men toch gaarne weten. Mjjn
antwoord was het volgende:
"fa den toeataid waarin de zieke zieh be
vindt, kan zoo'n hevige ontroering hear niet
alleen doodei, maar is een noodlottige afloop
onvermjjdelijk.
Haar plotseling den dood aankondigen van
een zoon, dien zjj bemint, van wien zjj sedert
jaren gescheiden was, en {wiens terugkeer zjj
verwacht, zou volgens mjj geljjk staan meteen
moord." De gesluierde vrouw verklaarde,
dat zjj niet meer aarzelde, dat sjj tot eiken
prijs de tjjding van den dood voor hare moe
der geheim zou houden, en mij bedankende,
verwijderde ejj zich.
En toen f vroeg Balda.
Toen, hernam Robert, op den avond van
dien dag, van den lSden Ootober, wat in een
hotel in de vooretad Seint Honoré eene arme,
zieke moeder, die leed aan de kwaal, die zoo
juist besehreven werd, en die de terugkomet
van haar zoon verbeidde, met vurig verlan
gen, en die waarsehjjnljjk de valaohe tjjding
van haar zoon ontving en ze niet overleefde,
maar verpletterd ineenzonk.
Waarechjjnljjk 1 herhaalde Balda op spot
tenden toon.
Dat zjjn dus uwe //aanwjjzingenv. Wie
verzekert u, dat er eenig verband bestaan heeft
tusschen de doode va a dien avond en de ge
sluierde vrouw van dien morgen?
Gij hebt haar gelaat niet kunnen zien?
Ik heb haar herkend aan Wr stem.
{.Wordt vsrvokgi,)
H A4RLEIHSCHE (j01R4MT.
ABONNEMENTSPRIJS.
PBIJS DBB ADVBBTBHTIBM»
AGITB SLA MOV AGITATA.
