No. 5078
Maandag 28 April 1902
27sle Jaargang.
HDaaêlaó voor dïooró- en ££uid~dCoUanó.
Nogmaals de lichting '95.
MEVROUWVANSERGY
8 LU T K N L A SU.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
Engeland.
Duttschland.
België.
Italië.
Frankrijk.
Rutland.
{Wordt cerveiydf)
mini:
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden roor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen,
Eedacteu r-U i t g e v e r, W. KTJPPERS.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
PRIJS DER ADVERTENO IBN.
Van 16 regels 50 Cento.
Elke regel meer7y*
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentiea Contant.
't Was niet zonder zekere zelfvoldoe
ning, dat wjj kennis namen, van de
verklaring, Donderdag door den Minister
van Oorlog in de Kamer afgelegd dat niet
aan hem de oproeping der Lichting '95 is te
wjjten, maar aan de Wet, die hjj natuur
lijk verplicht is stipt uit te voeren.
Juist wat wjj betoogd hebben. We
schoven daarbjj de schold op de vorige
Kamer en Minister K o o l,die zeer zeker op
overgangsbepalingen bedacht hadden moe
ten zjjn. 't Bleek intusschen, dat ook de
tegenwoordige Kamer niet vrjj uitgaat.
Bjj de Oorlogfebfgrooting weid nadruk
kelijk geld uitgetrokken voor 't oproepen
ook der bewuste lichtingmaar er is
toen geen woord over gereptde Kamer
stond de gelden toe, zoodat de Minister
terecht verbaasd kon zjjn over de op
positie, die zich thans openbaart.
Hadden de socialisten zich recht kranig
willen gedragen, dan hadden zjj reeds
bjj de begrootingadisenseiën de zaak ter
sprake moeten biengen. Er viel toen nog
iets aan te doen door de gelden te wei
geren. Maar zjj hebben er toen evenmin
aan gedacht, wat hen intnsscben niet
belet, nu te posreien als de vrienden bjj
uitnemendheid der «verdrukte» miliciens.
Zagen zjj zich in de Kamer de «mooie»
propagande-interpeliatie voor den neus
wegnemen door een lid der regeerings-
partjj, den heer van Alphen, zjj waren
er toch na dezen spreker als de kif pen
bjj: de heerTer Laan vroeg on middel-
ljjk na den interpellant het woord. Waar
deze, de oproeping wetteljjk achtend,
slechts vroeg milde baepassing der Wet,
daar betoogde da socialist, onder aan
voering van een berg dreig nde rampen,
dat art. III de oproeping niet gedoogt.
Natuurljjk bleef de Minister op zjjn
stuk staan, steunend op de handelingen
der Kamer zelf. Daarbjj betoogde hjj te
recht, dat de bezwaren scheef zjjn voor
gesteld. De oproeping is volstrekt niet
aoo onverwacht, als wordt betoogd, en
bovendien zal iedere achtste lichting er
juist eender voor Btaan als die van '95.
De Minister gaf toe, dat er gegronde
bezwaren zjjn daar is evenwel, de Wet
eenmaal aangenomen zijnde, zonder dat
zelfs de socialisten bjj art. III aan over
gangsmaatregelen dachten, niets te doeD.
De heer Bergansius is intusschen
niet zoo onwrikbaar, of hjj wil doen wat
hjj kan, om de gevo'gen der wet zooveel
mogeljjk te verzachten. Z. Exc. zeide na
drukkeljjk toe, den last ditmaal te znllen
verlichten: lo door een ruimi toepassing
FEUILLETON.
99
Fervolg.)
Robert, die zich over dit sombere zwijgen
verwonderde, vervolgde na eene pauze:
Gjj zult nu, mevrouw, misschien wel
nieuwsgierig sijn, om ta weten, hoe dit ge
vecht afgeloopen is. Ik kan niet «eggen, dat
mjjnheer Van Maugiron's prestige er veel door
verhoogd is; daartoe drukt zijn verleden te
zwaar op hemmaar gjj zult zien, dat hjj
zich handig uit zjjn moeieljjken toestand ge
red heeft.
Op het oogenblik, dat ik met hem de her
berg verliet, heeft hjj mjj verzocht vooruit te
gaan, omdat hjj nog éen brief te schrijven
had.
Het was precies zes uur toen ik op het
terrein aankwam. Lucien en .de vier andere
getuigen waren daar ook.
Mjjnheer Van Maugiron, die een zjjpad ge-
"na neliikthdis met mii »an_
te geven aan art. 113, toestaande in be
paalde omstandigheden vrijstelling te ver-
leenen ook van herhalingsoefeningen en,
waar deze niet kan worden verleend, een
schadevergoeding te geven 2o. door in
bepaalde gevallen het tjjdstip voor som
migen te vervroegen of te verlaten a'
moet het regel bljjvendat zooveel mo
geljjk allen gelijk opkomen 3o. door dén
tjjd, gedurende welken de miliciens onder
de wapenen worden geroepen, voor dit
maal te stellen op 18 dag n (14 dagen
actieven dienst), waardoor ook de vergoe
ding van f 20 betrekkeljjk grooter wordt
en 4o. door hen,die hun kleeding verkocht
hebbenniet te straffen al deed hjj op
merken dat deze, afgescheiden van de op
roeping tot herhalingsoefeningen toch
voor den militiecommissaris zouden heb
ben moeten verschjjnen, en dan strafbaar
zouden zjjn, indien hun kleeding verkocht
bleek.
En nog'verder ging de Minister door
de toezegging, dat hjj ook in 't vervolg
de derde oproeping slechts drie weken
zou doen duren, door de eerste op vjjf
weken te stellen.
Natunrljjk was de heer Ter Laan
biermede niet tevreden. Hjj liet nu het
bezwaar weerklinken dat de oproeping
ditmaal 't zwaarst drukt op de armen en
minder bedeelden, wjjl immers in '95 de
p-rsoonljjke dienstplicht nog niet bestond.
Wjj moeten de juistheid hiervan toege
ven, maar nog eens hoe jammerdat
men nu eerst aan dit alles denkt. En wjj
mo ten den Minister weer geljjk geven,
waar deze betoogde, geen reden te heb
ben de plaatsvervangers ditmaal vrn te
laten de remplayanten hebben wel bjj
t' aangaan van hun contract op deze ver
zwaring van hun verplichtingen niet ge
rekend, maar gaat toch niet aan hen,
die zich voor geld verbonden, te bevoor
rechten boven hendie hun dienst zelf
vervulden.
Zooals men zietstaat minister Ber
gansius in deze veelbesproken quaestie
in alle opzichten op het juiste standpunt
door de wet, die er na eenmaal is, aan
gegeven. Wjj gelooven dan ook dat de
Kamer wel met hem zal meegaan, door
aanneming der motie-v an A 1 p h e n
welke «vertrouwend» op de toegezegde
faciliteiten de uitvoering der wet «met
veitrouwen» aan de Regeering overlaat.
Hier tegenover staat een motie-T e r
Laan, waarbij de Minister wordt uitge-
noodigd, van de voorgenomen oproeping
af te zieD. 't Wil ons echter voorkomen,
dat de Kamer kwaljjk den Minister kan
vragen iets na te la'en, wat zjj zelf mede
De voorwaarden waren van te voren gere
geld. De tegenstanders zouden op vijf en
twintig pas van elkaar geplaatst worden, met
de bepaling, dat zij elk vjjf pas vooruit moch
ten gaan en naar verkiezing schieten.
Mjjnheer Van Maugiron had geene wapenen
meegebracht; men nam de pistolen van Lu
cien.
Nadat de afstand gemeten was en Lucien
en mijnheér Van Maugiron hunne plaats ge
nomen hadden, gaf men het teeken.
Meestal loopen de duels in Frankrijk goed
af. Dóch het helsche dezer manie, deze bar-
baarschheid, die msn voor beschaving wil laten
doorgaan, komt er ook wel eens in al hare
afschuwelijkheid uit, zooals bjj dit gevecht het
geval was.
Lucien legde dade'jjk aan en schoot, zon
der een pas vooruit te komen. Hij wilde ze
ker beproeven zjjn geduchten tegenstander
terstond buiten gevecht te stellen,
Mijnheer Van Maugiron sidderde e voelde
met de hand aan zijn hals
De kogel was in den kraag van zjjn over
jas terecht gekomen.
Goed gemikt 1 sprak hjj op luiden
toon, het is gelukkig, dat ik mij niet bewo
gen heb; a's ik één pas vooruitgedaan had,
was man des doods geweest.
zonder te spreken mjjnheer, riep
;en van Lucien mjjnheer Van
AGITB MiNON AGITATB.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publiciti Etrangire,
G. L. DADBE 4' Co. JOHNB. JONES Succ. Paris 3 lit* Faubourg Montmartrs.
voorgeschreven heeft door er de gelden
voor tce te stian.
Hoe de Kamer in deze oordeelt zal
eerst Dinsdag bljjken. De verdere behan
deling der zaak werd tot diea dag uit
gesteld Da verwerping eener motie om de
debatten te sluiten. Deze verwerping ge
schiedde met 38 teg n 29 stemmen op
welke cjjfers echter geen pjjl valt te
trekken.
De Engslsche regeering heeft besloten
eene volledige reeks van nieuwe postze
gels uit te geven van den Oranje Vrjjstaat
door haar herdoopt in Oranje rivi«-ko
lonie.
In het Lagerhuis stelde de heer John
M o r 1 e y voor, de zittiDg te verdagen, ten
einde de aandacht te vestigen op de han
delingen der militaire autoriteiten in Zuid-
Afrika,in zake Cartwright vropger re
dacteur van de South African News, die
veroordeeld was tot 12 maanden gevan
genisstraf wegens opruiende geschriften
doch wien niet was toegestaan naar En
geland te vertrekken, toen hg uit de ge
vangenis ontslagen was.
John Morley noemde die handel-
wjjze der militaire autoriteiten tyranniek
en ongrondwettig.
De minister Brodick zette uiteen,
dat Cartwright Diasdag ontslagen
werd, nadat hg gevangenisstraf had onder
gaan wegens het publiceeren van belee-
digende en onware stukken. De autori
teiten in Zuid-Afrika zouden zich schuldig
naken aan misdadige handelingen, wan
neer zjj niet met bjjzondere zorgvuldig
heid de mogelijkheid van elke handeling
beletten, die de verlenging van d» n oor
log ten gevolge zou kunnoo hebben. De
Regeering kon gpen vaste overtuiging
uitspreken in deze zaak, maar weigerde
eeuig besluit uit te vaardigen, zonder de
autoiiteiten in Zuid-Afrika geraadpleegd
te hebben.
Na een langdurig debat, gedurende
hetwelk verschi lende leden der ministe
rieels partjj de houding der aatoriteiten
in deze quaestie veroordeelden, werd de
motie van John Morley verworpen
met 237 tegen 182 stemmen.
Het Éngelsche ministerie van ma
rine heeft bepaald, dat zeven nieuwe krui
sers eerste klasse en vier torpedobooten
zullen gobouwd worden, Deze elf oorlog
schepen zullen op verschillende werven
gemaakt worden.
De magistraat van Glasgow heeft be
sloten dat geen meisjes meer in bars, hetzjj
in cafe's, schouwburgen, concertzalen, res
taurants enz., dienst mogen doen.
Het voornaamste argument voor dezen
maatregel is, dat een barmaid in den re-
gei slechts gedurende drie jaar fatsoenlijk
kan bljjven,
Bjj de discussies deed zich een komisch
incident voor, dat veel stof tot lachen
Hij wachtte zoo den dood af, zonder zich
te verroeren.
Mjjnheer Van Maugiron keerde zich nu tot
den getuige, die gesproken had en met eene
buiging antwoordde hjj hem
Men mag schieten naar verkiezing, mijn
heer. Ik zal dus sehietem zooals ik wil. Dan
kees hij om zich heen en vervolgde
Daar ginds, op ongeveer veertig pas
afstand zit eene kleine magere musch, die
nooit een mooie vogel zal worden. Het is be
ter bein maar dadelijk dood te schieten. Ik
zal hem er neerleggen voor den boschwachter.
Zonder dat hij scheen te mikken, schoot
hij het pistool at.
De kogel trof het kleine diertje, dat zeker
niet meer dan vjjftien centimeter middellijn
had.
Toen deed mijnheer Van Maugir.on eenige
passen naar Lucien.
Mijnheer de burchtgraaf, zeide hij, na
uwe beleediging, kon ik van d:t gevecht niet
afzien, maar omdat ik de gast van mijnheer
Van Sergy was, kon ik zijn zoon in zijn eigen
huis niet dooden.
Ik had van inijn kant Lucien eenige
woorden in het oor gefluisterd.
Hij was nog een weinig bleek en ontroerd,
maar met eene vaste stem antwoordde hij
Ik heb spijt mijnheer, over mijne be
leediging:, dia tot deze ontmoeting aanleiding
gegeven heeft. Daarom verklaar ik hier naar
waarheid, dat deze beleediging niet verdiend
was. Gjj hebt niet valsch gespeeld. Maar ik
had geen voorwendsel om u uit te dagen, en
was inderdaad onverdragelijk.
onbeweegljjk en hield het pis-
utting voor het gelaat.
gaf. Eeu der rechter', die het gedrag
der personen, die de birs bezoeken en
ie barmaids b «derven, schilderde, zeide,
dat men tegen deze jonge menschen krach
tige maatregelen moest nemen.
Hierop antwoordde de president: «En
tegen de ouden ook.»
In den Duitschen Rjjksdag is een
wetsontwerp in behandeling genomen
op den kinderarbeid ia de fabrieken. De
Minister van Binneolandiche Zaxen, V o n
Posado wsky, zeide, dat het ontwerp en
kel een proefneming zal zjjn. Hg ver
klaarde, dat werken een groote opvoe-
d ngswaarde heeft, het werk vrjj waart
voor de luiheid, de kinderen moeten van
jongs afaan hun ambacht leeren. Het is
echter noodig zekere bapalirgen te ma
ken op den kinderarbeid in fabrieken.
JBinnenkort wordt de officieels bekend
making verwueht van de verloving van
den groothertog van Mecklenburg-Schwerin
met prinses Thy ra van Denemarken,
op één na de jongste dochter van den
Deenschen kroonprins. De prinses is 22
jaar oud. Groothertog FriedrichFranz
IV is twee jaar jonger dan zijn toe-
koms'ige bruid.
Een 69 jarige bewoner van het-dorp
Barringen, in het Ertsgebergte, is dezer
dagen vader geworden van zjjn 37 ste
kind, een meisje. Zjjn eerste vrouw maakte
hem in eeu 17 jarige echtvereeniging
gelukkig met 13 kindereu, 10 jongens
en 3 meisjes, waarbjj één stel tweelingen.
Zjjn tweede vrouw, met wie hg 12 jaar
getrouwd was, schonk hem 12 kinderen
8 jongens en vier meisjes, en zjjn derde
vrouw, met wie hg 12 jaar geleden in
het huweljjk is getreden, schonk het le
ven aan 12 kinderen, 6 jongens en 6
meisjes. Van deze 37 kinderen zgn er
10 in het leven. De gelukkige vader
voorziet in het onderhoud van zgn gezin
door den verkoop van afgerichte vogelt,
een karig betaald bedrjjf.
Da stad Karlsrnhe schittert in praal
en pracht, ter eere van het gouden regee-
ringsjubileum van den Groothertog. Alle
strattn alle huizen bjjna zgn versierd.
Het vreemdelingen bezoek is enorm groot.
De Groothertog met zijn gemalin de
Kroonprinses van Zweden en Noorwegen
zgn reeds in de slad, om deel te nemen
aan de feestelijkheden.
Een belangrgk incident heeft zich
gisteren voorgedaan bjj de berechting van
het proces tegen de onderofficieren Mar
ten en Hick el, te Gumbinnen.
Een dame mevrouw E c k e r tver
klaarde dat zjj op den dag van den moord
een geweerschot gehoord had in de ka
zerne, en dat zjj even daarna drie burgers
de kazerne uit zag rennen.
Daarna verklaarde een ambtenaar, dat
een reizend koopman, Holder genaamd,
die vroeger bjj de artillerie ge liend heeft,
zich er op beroemd had, in tegenwoor
digheid van getuigen, dat hg de moor
denaar was van kapitein K r o s i g h.
Het Hof besloot H o 1 d e r te dagvaar
den.
ik wilde er een tot eiken prijs. Deze ver
klaring was ik u schuldig. Neem ze aan «Is
een herstel van mijne fout.
Ik dank u, mjjnheer de burchtgraaf,
zeide Maugiron.
Dau haalde hij een brief uit zjjn zak en
voegde er bjj
Gij zoudt mjj verplichten als gij dezen
brief uit mjjn naam aan den graaf Van Sergy
wildet geveü.
Dan keerde bjj zich tot de getuigen, maar
vestigde vooral den blik op mij en vroeg
Heb ik goed gehandeld
Ja mjjnheer, antwoordde ik hem.
Na elkander gegroet te hebben heeft mjjn
heer Van Maugiron zich verwijderd in de
richting van het dorp alleen vergezeld door
den getuige die hem kende.
Robert wend 'e het gelaat naar Balda, die
nog altijd in een soort van somber gepein»
verzonken zat.
Zoo is het einde van dit gevecht ge
weest, mevrouw, zeide hij, uwe hulptroep
heeft u in d«n steek gelaten, maar gij zult
moeten bekennen dat gij zelf het voorbeeld
gegeven hebt, en hij kon niet anders en be
ter handelen, dan hjj gedaan heeft.
Balda scheen eindelijk uit haar droom te
ontwaken en met sleepsnde stem zeide zij:
Ja, mjjnheer Van Maugiron bezit mis
schien moed genoeg, maar nog meei geluk.
Hij heeft er in d ze zaak het leven afgebracht
en zijne eer is réin gebleven.
Nu moet de strijd tusschen ons voortge
zet worden, niet waar mjjnheer, en het is
Te Gent hebben een groot aantal
werklieden, leden van de sociaal-demo
cratische partjj hun ontslag genomen,
en zich doen inschrgven als leden van de
anti-socialistische vakvereenigingen. Er
zullen nog verscheidene werklieden dat
voorbeeld volgen.
Te Antwerpen is een werkstaking
uitgebroken onder scheepstimmerlieden ten
gevolge van het plan van de patroon* om
den rusttgd 's middags te brengen van
lj/t nor op éen unr in den zomer. De
patroons, bg wie nog niet gestaakt wordt,
hebben de nitslniting geproclameerd en
hun werklieden gedaan gegeven.
De testamentuitvoerder ran wjjlen
den Italiaanschen staatsman C r i p i,
heeft zich teruggetrokken. Hjj heeft oit
de papieren van C r i ep i, zooveel schan
delijke dingen ontdekt, dat hg terog-
deinst bewaarder van papieren te zgn, die
voorname personen in opspraak kunnen
brengen.
Te Parjjs is door politieagenten op
de Boulevard de la Chapelle, een als
kadelaar gekleed man van honger stervende
gevonden. Nur het gasthui* overge
bracht overleed hjj spoedig. Ia de zakken
van den overledene en tusschen de voering
van zgn veat vónd men tien bankbiljetten
van duizend franea. Nog werd ia zgn
kleeren genaaid gevonden, eigendomsbe
wijzen van goederen in Opper-Savooie,
nabjj Annecjj.
De zonderling stond bekend alt een
straat bedelaar, onder den naam van «Va
der Giroffleé», dien men dageljjks in den
omtrek van de Opera ontmoette. Een
vrek was de man die ziek dageljjks voedde
met een 10 centiems broodje.
Te Moskou zgn in de katoen en tjjde-
fabrieken wanordelijkheden gepleegd. De
werkstakers drongen de fabrieken binnen
er ontstonden bloedige botsingen, waarbij
verscheidene dooden en gekwetsten ge
vallen zjja. Te Kie.w en te Poltava, zgn
oproeren uitgebroken, die door de mili
taire macht zgn bedwongen. In het district
Worauisch hebben 15.000 boeren met
zeisen gewapend de troepen op de vlocht
gedieven.
Het Staatsblad deelt een rescript
des Keizers mede aan den generaal-ad-
judaut Wannowsky waarin de Keiaer
het verzoek an Wa n n o s k y, om hem
wegens zgu geschokte gezondheid van
dieDS functie van minister van volksont
wikkeling te ontheffen, inwilligt en zgn
oprechten dank nifspreekt, dat Wan
nowsky in weerwil vau zjjn hoogen
ouderdom het moeieljjke ambt op zich
heeft genomen, en hem alle verdere amb
ten en waardigheden Jaat behouden.
Verder vermeldt het Staatsblad de be
niet waarschjjnlijk, dat ik het er soo goed
afbreng.
XLVI.
IwWlXDiei V**00*MBUNG.
Balda sprak met ds vastheid en de zeker
heid van iemand, die zijn besluit genomen
heeft. Maar welk wa» dat besluit
Robert beschouwde met verwondering deze
zonderlinge vrouw, die nu kalmer en vast
beradener scheen dan bij.
Gij hsbt tegsn mij, mjjnheer, vervolgde
zjj, vreeseljjke beschuldigingen ingebracht. Ik
verklaar u, dat ik er niet op antwoorden wil.
Wilt gjj zoo goed zijn, een besluit te neme*
Zal de beschuldiger zich ook als gezworene
en rechter aanstellen?
De rechter, mevrouw, antwoordde Ro
bert, neemt reeds eene vreeselijke verantwoor
delijkheid op zich, als bjj zjjn vonnis uit
spreekt, na voorgelicht te zjjn door een lang
onderzoek en de antwoorden van den be
schuldigde zelfmaar zich als rechter op
werpen, wanneer de beschuldigde weigert,
zich te verklaren, of te verdedigen is een*
vermetelheid, die niet in mjja karakter l>e*-
Balda hernam op «matigen toon
Het is genoeg. Ik weet zelf wat mij te
doen staat.
