I E U W
tyagêlaó voor éfiooró- en S/uió-óCollanó.
Wijziging der Gemeentewet.
MEVKOUWVAN SERGY
to. 5080
Woensiag 30 April 1902.
27ste Jaargang
8 0 1 T E JN L A :V 1).
Frankrijk.
Amerika.
België.
Duitschland,
«si nr. i hi Kin.
ABOIVNEMESTTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p-
Voor het bnitenland
ktxoaderljjke nummer». i
Dit blad verachjjnt
dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen,
BUBBAU: St; Janstraat Haarlem
/1,10
«1,40
<2,80
«0.08
PRIJS DHR ADVEBTBMTIBBS
Van 16 regels 50 Cans
Bike regel meerl'/i*
Groots letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per adverten'ie k Contant
AGITE MA HOST AGITATE.
Redactear-Uitgever, W. KAPPERS
Wat zjjn de tijden veranderd, ook voor
de gemeente-administratiëu IToen TLor-
b e c k e voor een SOjiarzjjn nu nogaltjjd
vigeerende Gemeentewet samenstelde, som
de bij daarin velerlei takken van admi
nistratieven dienstop, zooals de brandweer,
de burgerlijke stand, de openbare veilig
heid, de begraafplaatsen, de kiezerslijsten
en wat dies meer zij. En dat hij vrjj goed
in de toekomst beeft gekeken bewjjst,
dat zjjn wet zeer goed heeft voldaan en
nog altjjd heel goed stand bondt. Niemand
heeft nog de wenschelijkheid bepleit van
een verandering der gemeentelijke ver
tegenwoordiging of het gemeentelijk beheer.
Alles gaat zóó op wieletjes, dat er maar
weinig «geschillen van bestuur» ontstaan
en alom de beste harmonie bestaat tus-
scben de Gemeentebesturen en de hun
controleerende Gedeputeerde Staten.
Toch is verandering dringend noodig,
omdat de toestanden zoo gewijzigd zijn.
Wie toch had er nog niet zoo heel lang
geleden van gehoord, dat de gemeenten
zouden optreden als beheersters van ve
lerlei takken van bedrijf, zooals de ver
lichting en het tramverkeer. De tjjden
liggen zelfs niet zoo heel ver achter ons
dat het denkbeeld: gemeentelijke exploi
tatie van alle publieke monopolies, een
radicaal hervormingsidee werd geacht,
niet wel vereenigbaar met de taak van
het Gemeentebestuur, dat allereerst en in
da voornaamste plaats geroepen was tot
outer bestieren van 't algemeen belang,
lniet tot persoonlijk ingrjjpen.
Desniettemin won dat z. g. radicale
denkbeeld zoozeer baan, dat zelfs de con
servatieve Residentie zich een eigen gas
fabriek stichtte en de waterleiding in eigen
beheer nam. Dit waren de twee eerste
takken van bedrjjf, welke men voor ge
meente exploitatie geschikt achtte de tram
b. v. en de telephoon b. v. liet men aan
vennootschappen overzelfs liet men zjjn
F E VIL LB TO JV.
Vervolg.)
101.
XL VII,
De eene vooe de andere.
Balda slaakte een doordringenden kreet, die
door het heele huis weerklonk.
Mijnheer Van Sergy, aan wien Loeien den
uitslag van het gevecht medegedeeld had, her
las in zijne kamer den brief, waarin Maugiron
hem verklaarde afstand te doen van de hand
van Lucie, toen hij dezen verschrikkelijken
kreet hoorde.
Verschrikt liep hij de kamer vit en zag
bijna op hetzelfde oogenblik eene schaduw
voorbij snellen.
Dit was Balda.
Zij was als een pijl uit den boog de trap
opgesneld, zonder bijna de treden aan te ra
ken en zij vloog de kamer van Angelina
binnen.
Angelina lag niet te bed en was ook niet
ontkleed.
Zij droeg hetzelfde gewaad, als toen zij hare
moeder verlaten had en lag op een ruststoel
uitgestrekt tegenover haar bed.
eigen gasfabriek concurrentie aandoen d or
een particuliere electriciteits-inrichting.
Zoo ging het in menige stad, maar de
aan particulieren verleende concessies baar
den strijd en kommer, terwjjl het eigen
beheer uitnemend voldeed. Geen wonder
dat een algemeen streven ontstond, om de
publieke diensten zooveel mogeljjk in ei
gen beheer te nemen, ten einde de baten
te doen strekken voor de algeoueene bar.
Zie maar in Amsterdam, hoever de ge
meentelijke exploitatie al gaat.
Natuurljjb zijn hierdoor toestanden ge
schapen, waaraan Th orbecke heele-
maal niet dacht. En de voornaamste hier
van is welhoe moet de gemeente al die
takken van pnblieken dienst beheeren
Gelukkig heeft de gezonde practijk aan
die vraag bereids een goed antwoord ge
geven. 't Beheer moet geschieden afge.
scheiden van de gemeentelijke rekening
en van een commercieel standpunt; m. a.
w.lichtfabrieken en trams, telephonen
en waterleidingen moeien ieder op zich
zelf als een commercieele onderneming
wordm geexploiteerd, zoodat ten allen tijde
van de zaken een duidelijk overzicht kun
ne bekomen worden.
Gelukkig handelen de gemeenten aldus.
Maar wie staat er borg voor, dat dit
overal zal big ven geschieden dat overal
de eischen van exploitatie, rente, afschrij
ving en schulddelging behoorlijk zullen
worden in acht genomen Bovendien
welke zware lasten legt de uittreding der
gemeeDteljjke exploitaties op aan de ge
meentebesturen, die ook door den gewonen
groei der gemeenten zelve haar taak steeds
drukker zien worden. Het zal op 't laatst
voor B. en W. en den Raad niet te over
zien zijn, zoodat meer en meer zal moeten
worden afgegaan op de directeuren en
ambtenaren. Of is 't misschien beter, aan
de vaste Raadscommissiën andere en meer
dere bevoegdheid te geven dan thans
Ziedaar eenige vragen, die bij Thor-
becke niet konden opkomen, maar te-
Naast haar stond op eene kleine, ronde
tafel een halfledig glas, met een zilveren
lepel er in; op den bodem van het glas zag
men eene oplossing van meelachtige suiker.
Het glas zag er precies zoo uit, als dat,
hetwelk Balda op de tafel bij Lucie had laten
staan.
Bij den eersten aanblik scheen Angel'na
niet stervende of lijdende. Zij had integendeel
meer kleur dan gewoonlijk en in hare oogen
schitterde een eigenaardig vuur.
Balda snplde naar hair toe, en haar in de
armen sluitend, riep zij uit:
Angelina, mijn kind, wat scheelt er aan
Dan ging zij wat terug om haar beter te
kunnen zien, en vervolgde Maar wat praatte
dat meisje toch. dat gij gingt sterven
Ik heb het tegen haar gezegd, hernam
Angelina op zachten toon. Maar zij had u niet
zoo mogen doen schrikken. Maar een oogen
blik had ik zoo'n vreeselijke hoofdpijn en leed
verschrikkelijk.
En het is nu over
Ja, ik lijd niet meei, ik gevoel mij zelfs
heel wel.
O, ziet gij wel
Dat is hetzelfde, moeder, hernam Ange
lina, ik geloof toch, dat ik zal sterven.
Sterven! zijt gij ^krankzinnig Sterven,
waarom
Op dit oogenblik kwam Robert de kamer
binnen.
Toen Angelina hem zag, kwam er een
glans van genoegen op haar gelaat en hare
oogen begonnen te schitteren.
genwoordig gteeds ernstiger op den voor
grond dringen. En wal mag het in mi
nister Kuyper kloek genoemd worden,
dat bjj van plan is die vragen ter dege
te onderzoeken en een wjjziging der Ge
meentewet voorbereidt. Reeds heeft de Pre
mier een rondschrijven gezonden aan Ge
deputeerde Staten om hun oordeel in te
winnen omtrent twee voorname punten.
Het eerste punt betreft de boven aan
geroerde quaestiehet stellen van regelen,
die zullen waarborgen, dat de exploitatie
van gemeentebedrijven geschiedt volgens de
zelfde degelijke handelsgebruiken als wan
neer zij door een soliede particuliere vennoot
schap werden gedreven. Hoe die regelen zul
len zgü, valt uit de ministerieele circulaire
natuurlek niet op te maken. Veel zal afhan
gen van de inlichtingen, te verstrekken door
Gedeputeerden, die, ge w oon als zjj zjjn aan
't controleeren van de handeling-n der
Gemeentebesturen, 'ibest kunnen aangeven,
welke hervormingen 't meest noodig en
nuttig zijn.
Het tweede pant, door dr. K u y p e r
aangeroeid betreft de gemeente-ontvangers,
i Z. Exc. heeft n. 1. aan Ged. Staten- ge
vraagd, hoe zp dachten over de instelling
in groote gemeenten van sub-ontvangers
voor bepaalde diensttakken of voor be
paalde gedeelten der gemeenten, welke
sub-ontvangers dan niet aan den gemeente,
ontvanger verantwoording schuldig zon
den zjjn, maar aan B. en W. Zoo opper
vlakkig gezien, lijkt een dergeljjke splitsing
der financieele verantwoordelijkheid minder
aanbevelenswaardig, maar hiertegenover
staat, dat bij de uitbreiding der gemeen
telijke zorgen de verantwoordelijkheid voor
één persoon wel eens te zwaar zou kun
nen worden.
Hoe het zjj, uit de bedoelde circulaire
blijkt een keer te meer, dat onze Regee
ring een open oog beeft voor de eischen
des tjjds en dat we gegronde hoop mo
gen koesteren op ingrjjpende hervormin-
gen op velerlei gebied. Onder deze zal de
I Bijna gelijktijdig met Robert kwamen mijn
heer Van Sergy, Luc;e en Lucien binnen.
O, mijnheer Lucien! riep Angelina uit,
vroolijk verrast.
Robert was reeds bij Angelina.
Gauw, gauw dokter! zeide Balda tegen
hem, zij geloolt dat zij heel ziek is, maar dat
is onzin, niet waar?
Robert voelde den pols van Angelina en boog
zich over haar heen, om haar in de oogen en
naar de lippen te kijken.
Balda, die met angstige oogen elk zijner
bewegingen volgde, zag dat hij beefde.
Wat schee't haar? vroeg zij.
Robert richtte zich op en schudde somber
het hoofd.
Zij is vergiftigd, zeide hij.
Balda slaakte een kreet, en met beide han
den in het haar grijpende, zeide zij
Vergiftigd! dat is onmogelijkAngelina
is het waar Zeg, spreekV\ ie heeft u ver
giftigd
Dokter, o red haargilde Balda, die niet
langer wist, wat zij doen of zeggen moest.
Robert had het glas op het spiegeltafeltje
bemerkt.
Hij nam het, rook er aan, doopte den vin
ger in den suiker en bracht een druppel op
den punt van de tong.
Palda zag, dat een smartelijxe trek op zijn
gelaat kwam.
Mijn lief kind, zeide Robert tegen Ange
lina, wanneer hebt ge uit dit glas gedron
ken
Een uur geleden ongeveer.
wijziging der oude Gemeentewet zeker een
voorname plaats innemen.
Te Parjjs zjjn twee schavuiten in ar
rest genomen die er hun werk van maak
ten om jonge meisjes in dieist te nemen
voor goede betrekkingen in den vreemde,
maar die hun slachtoffers naar de Enge!-
sche kampen in Zuid-Afrikazonden.
In de Westeljjke Staten van Noord-
Amerika heeft het Zaterdag zwaar gestormd.
Vele huizen liggen in puin, zes menschen
zjjn gedood en zeer velen gewond. Da
stoffeljjke schade wordt op 200 000 dol
lars geschat.
Nu in België het revolutionnair spel
achter den rug is, waarin de leiders der
socialisten den toon aangaven, komen de
Christeljjk democraten uit den hoek. Zfj
verklaren dat wat heeft plaatsgehad slechts
kinderspel is bjj hetgeen zjj optouw zullen
zetten.
Zullen zij nog meer dynamiet gebrui
ken V Zullen zjj zich misschien met betere
revolvers wapenen, dan de socialisten met
hunne premie-revolvers van *Le Peuple
Wat er ook ran waar is, zjj kunnen ver
zekerd zijn dat de Belgische Regeering elk
komend oproer met kracht van wapenen
zal weten te onderdrukken!
Vrjjdag-nacht heeft men te Berljjn de
rniten verbrjjzeld in het Engelsch ge
zantschap. De daders werden aangehouden
op 't oogenblik, dat zjj vluchtten, onder het
roepen van «Weg met de Engelschen
Ondervraagd over de drjjtveer van hun
baldadig optreden, antwoordden zjj, dat
het een schande voor Duitschland is de
Engelschen te Berljjn te duldeD.
Prins H a i n r i c h van Pruisen is door
den Keizer van Oostenrjjk benoemd tot
admiraal van de Oostenrjjksche vloot.
- Aangaande het contract van Duit-
sche scheepvaartmaatschappjjen met het
Engelsch-Amerikaansche syndicaat, deelen
eerstgenoemde mede, dat het contract voor
Balda zag, dat Robert in wanhoop de han
den wrong.
Zich tot Angelina wendende, hernam de
dokter
Wat hebt gij in dit uur gevoeld. Een
vlijmende pijn, bij oogenblikken in het hoofd,
niet waar?
Ja.
Verscheiden malen reeds?
Drie maal. De laatste maal, toen ik mijne
tante heb laten roepen. O, het was verschrik
kelijk. Zal ik veel moeten lijden
Neen, zeide Ho bert, gij zult niet meer
lijden
Maar dat is ontzettend, riep Balda uit.
Wat is dit dan voor vergif?
Robert keek haar strak aan en antwoordde
Mevrouw, dit is een vergift uit uw land.
Zij hief de handen ten hemel en eene onbe
schrijflijke ontzetting was in hare oogen te
lezen.
Maar het is nog niet te laat, hernam zij,
zich aan den arm van Robert vastklemmende.
Gij moet een tegengift kennen. Wat moet er
ged ai n worden?
Aller oogen hingen vol asgst aan de oogen
van Robert, hij antwoordde op somberen
toon
Wij moeten wachten.
Lucie zonk op een stoel neer, door Lucien
ondersteund.
Wachten! riep Balda uit, wat moet dat
beteekenen, waehten wachten waarop
>VorcU vervolgd.)
