M I B W voor <<3Tooró~ on Ons bijzonder onderwijs. MEVROUYVVAN SERGY Mo. 5082 Vrijdag 2 Mei 1902 27ste Jaargang JL T E IN L A 5 i), JëüIllb 7 O A. Engeland. Duifsohland, liRAÏT. IBOHHEMg SfTSPHIJS. Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor het buitenland Itzonderljjke nummers Dit blad verschjjnt iegelijk», behalve Zon- en Feestdagen. BUBBAÏÏ: St; Jsinatraeï Haarlem M, 10 «1,40 <2,80 «0.08 AGIT® MA HO» AGITATE. PBIJS DBB ADVBBTBBTIBHf Van 1—6 regels 50Cen« Slke regel meer7»/t, Groote letten worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant Redaotenr-üitgever, W. KAPPERS. Terwpt wij niet anders dachten, of alle krachten werden onder ons ingespannen om het R. K. Bijzonder Onderwijs, tevens steeds meer der volmaaktheid nabij te brengen, werden wij plotseling uit d;en gedachten- gang opgeschrikt dooreen mededeeling, welke Dr. Schaepmau deed in de redevoering, welke hjj te Rome hield in de Procure der Esrw. paters Lazaristen. Na er ernstig op gewezen te hebben dat de Christelijke meerderheid, welke wjj thans in de Tweede Kamer verwierven, verplicht is, niet alleen cm wille der rechtvaardigheid maar ook uit welbegre pen eigenbelang, zelfs den schijn van par tijdigheid ten opzichte van de belaDgeu der naastverwanten met zorg te vermjjden, waarschuwde de Hoogeerw. Spreker tegen het stellen onzerzijds van «te egristisehe eischen». Als voorbeeld hiervan wees hij op het volgende «Er is thans onder de Katholieken eene «beweging, die ik betreur. Men wil n.l. «voor zusters vrijstelling van sommige «examenvakken.» Ziet, deze mededeeling verbaasde ons in hooge mate. Niet dat wij de Eerw. zus ters niet gaarne ter wille zouden zjjn, maar hier wordt toch iets gevraagd, wat o. i. kan noch mag worden toegestaan' En er zou zelfs al een «beweging» in dien geest zjjnWjj moeten het wel aanne men, waar de Doctor het verzekert en hjj het zelfs noodig acht er aan toe te voegen «Ik erken: in vrie opzichten zjjn deze (examenvakken) zwaar en hard. Maar wat zou gebeuren? Onze tegenstanders zullen zeggen, dat wjj Christenen de volksopvoe ding willen tegenhouden, 't volk iu dom heid en geestesslavernjj willen houden. Eu dat mag niet gezegd worden van de Kerk. Die is eb bljjft de groote ondtrrichtster van het volk, dia reeds de kinderen des volks onderwees toen de grooteu en rijken [Vervolg.) 103. Daar, daar, zeide Angelina, terwijl zij Robert op hare moeder woes. De dokter nam de verstijlde hand van Balda. Zij leeft, niet waar vroeg Angelina. Helaas ja, de arme vrouw, antwoordde Robert na een oogenblik stilte. Maar zij is bewusteloos, help haar! Zij zal spoedig weer bijkomen, zeide Ro bert, wij moeten medelijden met haar hebben. Dan, zich tot Angelina wendende, vroeg hij Hoe is het er nu mee? Ik heb geene pijn, ik lijd ook niet, ik voel alleen maar lust om te slapen. Is dat mis schien het einde? O, ik zou toch gaarne nog tijd hebben, om u allen vaarwel te zeggen. Adieu, lieve Lucie Lucie, die buiten zich zelve was van smart, kon niet langer hare tranen bedwingen, en aan den anderen kant van den ruststoel neerknie lende, bedekte zij Angelina's hand met tranen en kussen, zeggende: nog geen pea konden hanteerèn.» Om wel te doen beseffen, met hoe groote ingenomenheid wjj de bezwaren, hier door Dr. Schaepnan aangestipt, onderschrij ven, mogen wij herinneren aan den sttjjd, weiken ons bjjzonder onderwijs te voeren heeft tegen verdachtmaking en tegen ai h- teruitzettiog ia de waardeering, die het rechtmatig toekomt. Verdachtmaking en achteruitzetting, die helaa*, ook in de krin gen van geestverwanten aanhangers von den. Bet heette, dat het bjjzonder onder wijs niet voldoende was er werd te veel gebeden, te veel aan godsdienstonderricht gedaan, een en ander ten nadeele der ue- wone leervakken. Met klem en nadruk werd tegen die be schuldiging opgekomen. Maar hoewel dt- uitstekende resultaten van het bjjzonder onderwjjs de onrechtmatigheid der grieven aantoonden, sloeg men toch geen geloof aan de verzekering, dat ons onderricht bjj het openbare niet achterstond wat de ont wikkeling der jeugdige geesten betieft. Toen evenwel, tea gevolge der Subsidie wet, de Staat toegang verwierf tot alle bijzondere scholentoen die toegang niet alleen zonder schroom werd verleend, maar toen ook aan alle vereischten der wet in ruime mate werd voldaan, toen moest meo de beschuldiging wel minder luid laten klinken, moest men haar intrekken. Tegen het argument: de Staatstelt aan het on- derwjjzend personeel van alle scholen, zoo openbare als bjjzondere, dezelfde eischen; de Staat ziet ook nauwlettend toe op het onderwijs, dat aan vaste voorschriften moet beantwoorden tegen dit argument viel dan ook niets in te brengen. En zoo verwierf het bjjzonder onderwijs gaandtweg deze geljjkbtelling dat het ten minste niet meer beneden het openbare werd geacht. Mocht er hier of daar nog iemand wezen, die aan de stadsscholen den voorkeur meent te moeten geven, dien zullen de resultaten, indien hjj onbevangen wil oordce!en, wel de oogen openen. Angelina, mijne lieve, kleine Angelina I mijn dierbaar zusje, ga toch niet heen, ver laat mij niet, ik smeek het u? Ja, ik moet u verlaten, Lucie. Ik moet heengaan. Het is misschien ook beter Wat zegt gij daar, riep Lucie uit. Dierbare Lucie, ik moet u niet alleen vaarwel zeggen, maar ook vergiffenis vragi n. Gij mij vergiffenis vragen, waarvoor, lieve engel? Angelina hernam en hare woorden waren bijna onverstaanbaar, Ja, Lucie, ik moet u vergiffenis vragen, en dan zult gij zien dat het beter is, dat ik sterf. O, bet leven gaat heen Ik hoor niet meer. Ik zie u door een nevelmaar als gij mij vergeeft, Lucie, behoeft.ge mij maar een kus op het voorhoofd te geven, dan zal ik het voelen. Lucie! ik durf dit woord zeggen, omdat het 't laatste zal zijn: "Ik hield ook zooveel van hem, dien gij liefhebt.# De tranen biggelden Lueie langs de wangen. Dan stond zij op en drukte Angelina een lan gen kus op het voorhoofd. gg,En zich tot Robert wendende, die aan den anderen kant van liet rustbed stond, zeide zij Zeg haar ook vaarwel. Robert boog zich over Angelina heen en sprak met ontroerde stem. Het kind glimlachte en fluisterde met nau welijks hoorbare stemDank u Het was weer doodstil en twee of drie mi nuten lang hoorde men slechts het snikken van Lucie. Maar naar men weet, verlaagt het bij zonder onderwijs meerdere geljjkstelling het wil door de wet op denzelfden voet behandeld worden als het openbare. Op deze geljjkstelling, ia alle opzichten recht matig, wordt krachtig aangestuurd. Wij hopen van ganscher harte, dat het doel bereikt worde. Edochdan moeten wjj ook voor de consequenties dier geljjkstel ling in geen enkel opzicht terugdeinzen dan moeten wjj geen mazen zoeken in de wetdan moeten wjj geen «egoïstische eischen» stellen, als waarvan Dr.S c h a e p- ma n gewaagt. Afgezien nog van het feit, dat we ze delijk verplicht zjjn voof dezelfde rechten dezelfde plichten te aanvaarden, zouden we ook gevaar loopen, het bjjzonder onder wijs weder aan de geringschatting prjjs te geven, indien wjj er verzachtingen der wetteljjke bepalingen voor vragen. En dan zou die geringschatting, zoo- al Diet gerechtvaardigd, toch verklaarbaar wezen Eu verdiend ook Nooit daarom minder strenge voorwaar den voor onze scholennooit zelfs vrjje examens, ook al zouden deze aan dezelfde eischen moeten voldoen, ais de Staats examens. Zulke gumtbcwjjzen behoeven uit hun aard het gehalte van ons onder wjjs nog niet te verminderen, maar ze brengen onze scholen toch in 't gevaar, voor minder «vol» aangezien te worden. En dit gevaar moet worden vermeden tot eiken prjjs dien we kunnen betalen zonder aan onze beginselen te kort te doen. Onze scholen kunnen thans vrjjmoedig opwerken tegen de openbare. Ze moeten dit in alle opzichten, frank en fier, koen «n onverzettelijk, kunnen blgven doen! In eene vergadering van het O^st-In dische Genootschap te Londen gehouden onder voorzitterschap van Lord R e a y 's Eensklaps richtte Balda zich op alsof zij door deze stilte ontwaakte. Zij zwijgt, zeide zij. Men zwijgt! Maar zij is toch niet dood, dokter? Neen, zeide Robert. Welnu, welnu, laat haar niet sterven, luister Mijnheer Van Sergy maakte zich ongerust en kwam dichter bij. Kom, Ba'da, gij kunt niet hier blijven. Maar zij keek hem met fonkelende oogen aan en sprak op bijna gillenden toon Gij wilt mij meenemen, gij zult mij in stukken hier vandaan moeten sleepen Robert wees den graaf met een smeekend gebaar op Angelina, die lag te zieltogen. Angelina kon echter niet meer hooren en nog slechts vaag zien, de verstijving van den dood had haar aangegrepen en Robert, die hare hand in de zijne hield, voelde, hoe het leven zachtkens wegvlood. Balda richtte zich opnieuw tot haar man en vervolgde Bovendien vrees is u niet. Hij, die hier meester is, aan wien ik vergiffenis moet vla gen, staat daar Zij keek dokter Robert aan. Angelina gehoorzaamt mij niet, vervolgde zij. Angelina gelooft mij' niet, maar hij bezit alle macht over haar; hij behoeft haar slechts te zeggen, leef en zij zal leven. En daarenbo ven, mag hij zeggen, wat bjj wil, hjj ia zoo geleerd, zoo handig, bij heeft een speciale stu die van de gifsoorten gemaakt, sis hij maar wil, kan hij haar redden. betoogde Sir L e p e 1 G r i f f i n, dat het Zuid-Afrikaansche vraagstuk slechts op te lossen is door een van staatswege geleide en gesubsidieerde landverhuizing van Hin does naar Zuid-Afrika. Spreker beschouwde een kolonisatie van Engelschen daar even hopeloos als de toekomst der Kaffers. Hg betrearde het, dat er geen Indische troe pen in Zuid-Afrika gebruikt waren. Dit betoog vond veel bestrjjding bjj et telijke sprekers. Aan de discussie nam ook Lord Reay deel. Deze toonde aan, dat Griffin 's immigratieplan op beden kelijke wjjze de moeilijkheden, die er in Znid-Afrika waren, vergrooten zou. Lord Reay was ook van oordeel, dat de En- gelsche regeering zeer terecht geen In dische troepen naar Znid-Afrika gezonden heeftandere zouden de Kaffers aan den oorlog deelnemen en' dan tegen de En gelschen. Spanje. Te Santander hebben de inwoners een radicaal raiddel aangewend om hun zin te krijgen. Op een hunner mooie boulevards was zoo het heette voorloopig het sta tion gebouwd van den spoorweg naar Bilbao. Dat voorloopig scheen hun toe van big venden aard te zullen worden. De spoor wegmaatschappij dacht er niet meer aan het station te verplaatsen. Dit begon velen inwoners te vervelen en zij namen radicale maatregelen. Het sta tion werd in brand gestoken. Het geheels gebouw en alles wat er in was, was ver nield. En bovendien vroegen de inwoners het ontslag van den prefect en den burge meester. De eerste heeft al gevolg gege ven aan dezen wepsch. Deze zaak 19 Maandag ter sprake geko men in de Spaansche Kamer. De minis ter vau marine erkende den ernst van deze gebeurtenissen, terwgl de minister van binnenlandsche zaken mededeelde d£t de ontslagaanvraag van den prefect aangeno men was. In het proces tegen M a r t e n en H i c- kel, beschuldigd van moord op den rit meester Von Krosigk, wordt door den ambtenaar van het O. M. Kriegz- Robert schudde treurig het hoofd. Zeg niet van neenriep Balda uit, gij kunt het, als gij maar wilt, ik weet, waar op gij wacht, en wat gij eischt. Om de onschuldige tot het leven terug te roepen, moet de schuldige bekennen, niet waar t Wt lnu, ik zal alles zeggen Hoewel Robert gevoelde, dat het nutteloos zou zijn, trachtte hij toch Balda tegen te hou den. Ongelukkige, neen, zwjjg, zwijg, reide hjj tegen haar. Zwijgen hernam Balda met een waan zinnigen lach. Ja, ik begrijp u, gjj wilt altjjd het recht behouden, om mjj zoo vreeselijk te straffen en mjjne ziel te bezwaren met den dood van mijn kind? Neen, neen, ik wil niet Alle schuld op mjj, niets op haar. Ik zal spreken. En dan zult ge mjj wel al leen moeten treffen. Luister Vooreerst de dood van mevrouw Van Sergy O, riep Robert uit, ik hoop, dat de ster vende het niet meer hooren zal maar gjj moest u allen zoo lang verwjjderen. Zoo lang zjj leeft, wil ik haar niet ver laten, zeide Lucie weenende. (SI*/ volgt).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1902 | | pagina 1