No. 5089
Maandag 12 Mei 1902,
27ste Jaargang,
2)agBlaó voor tSfóooró' SCuiè-tJCollanó.
Zondagsrust voor de Pers,
©0 gevolgen van een
misdaad.
ftUIi'JSNLA. iN D.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland c
Afzonderlijke nummers
Dit blad varschjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
f 1,10
1,40
2,80
0,03
't Verblijdende feit, dat de concurree-
rende ochtendbladen in ons goede va
derland eiudeljjk zijn overeengekomen,
ten minste eens per jaar den morgen
na Hemelvaartsdag niet te erschjjoen,
ten einde genoemden christeljjken feest
dag tot een vacantiedag, voor alle Jour
nalisten te maken, heeft ons aan 'c mjj-
meren gezet over Zondagsrust voor de Pers.
Hoewel natuurlijk groot voorstander
van algemeens Zondagsrust, zijn wij, van
Journalistiek standpunt, er toch wel wat
huiverig voor.
Dit verd ent eenige verklaring. Van
aarzeling, om den zevenden dag der week
zooveel mogeljjk voor ieder en allen tot
een rustdag te makenzou bg ons na
tuurlek geen sprake zijn, indien die rust
dag ook door allen en ieder op waardige
wjjze zou worden besteed. Dat dit niet
geschiedt, is evenwel geen reden om er
tegen te zijn, aan zoovelen mogeljjk ten
minste de gelegenheid te bieden, op den
Zondag Gode te dienen en lichaam en
geest werkeljjk rust te geven. Onze hui
vering spruit echter uit iets anders voort,
heeft een speciaal-Journalistieke oorzaak.
Waartoe toch ziet men vele menschen
hun Zondagsrust gebruiken? Om aan de
Pers veel Zondags werk te geven. Zjj
houden des Zondags fietswedstrjjden en
staan er erg op, den volgenden avond
nauwkeurig in de couraat te lezen, met
hoeveel seconden voorsprong de hardicap-
race gewonnen werd en hoeveel wielleng-
ten kampioen x zjjn concurrent y voor
bleef. Zij houden des Zondags voetbal-
matches en zouden het zeer kwaljjk ne-
meD, als hun blad niet nauwkeurig wist
te vertellen, hoeveel «goa's» vóór en na
rusttjjd zjjn gemaakt. Zij huldigen op Zon
dag verdieDsteljjke mannen en willenden
volgenden avond de huldiging breed in
de pers vermeld zien. Wat evenwel erger
is dan dit alles: zjj vergaderen op Zon
dag en zij doen dit steeds drukker en lan
ger naarmate de Zondagsrust beter wordt
gehandhaafd. Terwjjl dan de l.eve zon
huiten tot wand len verlokt en de vergade
raars de frissche lucht kunnen gaaa opzoe
ken als zg verkiezen, want niets bindt hen,
noodzaken zjj de Pers, om vaoaf het lezen
der «notulen» tot aan de «rondvraag en
sluiting» in 't berookte lokaal te bljjven,
want de discussies en besluiten moeten
nauwkeurig in de krant kernen. Dit ver
gaderen op Zondag neemt zulke malle ver
houdingen aan, dat men den dag des Hee
ren zelfs uitkiest voor bjjeenkomsten ter
bevordering van Zondagsrust.
FE D ILLS TON.
Vervolg.)
8
Al moest hij ook als de ware schuMige in
hechtenis genomen en ver-jordee'd worden, hij
zou zwijgen. Pij zou den zoon van zijn wel
doener niet aanklagen. Er zou niemand ont-
eerd worden dan hij, en hij had geen ouders,
geen familie.
Zijn dochter was nog te jong om er iets
van te begrijpen. Zij zon nooit weten, wat er
gebeurd was. Hij zou haar toevertrouwen aan
den man, voor wien hij naar het bagno ging
en hij rekende er wel op, dat die zijn taak
nauwgezet zou vervullen.
Anseline liet zich dus gevangen nemen,
maar de ongelukkige wist niet, welke verne
deringen hem nog wachtten, welke zware be-
vuzje I ren hij nog te doorstaan zou hebben,
om zijn rul tot het ê\nu..Aoe vol te houden,
om dat offer geheel te brengen.
Zoodra Cervier vernam, wat, tl had plaats
gèhad met den gunsteling van zijn compag
non, haast e hij zich- naar Parijs terug tekee-
ïen. Hjj vermoedde tevens dat de kassier,
"Maar nog een3, hoewel men op die
wjjze den kosteljjken rustdag misbruikt,
is er toch geen enkele redeu, on niet
te big ven pleiten en jjveren voor Zon
dagsrust, want bovenal geldt het gebod:
«Den Sabbathdag zult gjj heiligen.» En
tot de naleving van dit gebod moeten wjj
zooveel mogeljjk ieder en allen in de
gelegenheid stellen.
Intusschen bljjft onze Journalistieke
huivering. En deze drijft er ons toe eens na
te gaan, hoe ook voor de Pers de Zon
dagsrust beter ware te verzekeren. Want
men moet het bjjwonen vau si die wed-
strjjden en vergaderingen niet ts gering
schatten. Terwjjl na afloop de spoitmen
en de geachte vergaderaars kalm naar
huis gaanvoldaan over hun «welbe
stede» uren, moet de verslaggever zjja
aanteekeningen gaan uitwerkenden vol
genden dag heeft bjj weer wat anders te
«verslaan». Eu zoo vergalt het genoegen
van anderen zjjn ganschen dag.
Het beste middel om aan de Pers
volledige Zondagsrust te bezorgen, ware
welvan al die Zondagsche uitspatting n
geen notice te nemen. Met uitspatting!,
bedoelen wjj hier samenkomsten enz.,
die even goed op andere dagen kunnen
gehouden worden. Geen persman toch
zal vergen, dat een professor, die toe
vallig op Zondag 70 jaar wordt, of een
verdienstelijk medeburger, die juist op
Zondag een jubilé viert, de herdenking
daarvan zullen verschuiven. Maar dat
stelselmatig misbruiken van den dag d-s
Heeren voor allerlei dingen, die best uit
stel kunnen ljjdec, verdiende door de Pers
genegeerd.De anti-revoluiionairec ouranten
doen dit veelal en ons is een liberaal or
gaan bekend, dat van Zondagsche too-
netlvoorstellingen slechts bjj uitzondering
notitie neemt, niet uit «vromigheid» ns-
tuurljjk, maar om zjju verslaggevers ten
minste over dien eenen avond vrjje be
schikking te geven.
De Pers evenwel is ook aan concur
rentie onderhevig en dus zal het moei
lijk zoo niet ondoenljjk zjjn, om ten aan
zien van bet negeeren der Zondagsuit-
spattiDgen tot overeenstemming te ge
raken. Waar de couranten er steeds op
uit zjjn, elkaar vliegen af te vangen, zul
len ze die Zondagsche bromvliegen wel
als noodzakeljjke buit bljjven beschouwen.
Een ander middel dus. Dit zou zjjn
aan de vergaderde, fietsende, balschop-
pende en comediespelende Zondagsviar-
ders zelf de zorg voor een verslag over
te laten. De Nederlandsche Juurmlisten-
sereeniging geeft in deze het voorbe ld.
D ze vfrgadert, bij gebreke van een an-
wiens eerlijkheid hij kende, niet schuldig was.
Hij giste dat er meer achter stak en vleide
zich den bediende wel tot spreken te zullen
dwingen.
Toen hij te Parijs kwam, verzocht hij ter
stond in tegenwoordigheid ran den gevangene
te worden gebracht.
Men bracht den kassier, die doodsbleek
was en op zijn beenen wankelde, naar de ka
mer van den rechter van instructie.
Zoo, zoo, zeide Cervier, ik zie dat men
zich gerust op u kan verlaten. Nauwelijks zit
ik op den trein of ge maakt van die gelegen
heid gebruik om mij te bestelen.
Mijnheer stamelde de ongelukkige.
Want gij zijt een dief, mijnheer Anseli
ne Monnier, een dief' en een falsaris. Ik heb
het altijd wel gedacht.
Ik zweer u mompelde de gevan-
Cervier zag hem strak aan.
Wat? vroeg hij.
Anseline begreep, dat hij zich zou verra
den Hij bedwong zich terstond.
't Is waar, zeide hij, ik ben een ellen
deling.
Dus gij hebt die vervalsching gepleegd
J a.
Gij alleen
Ik alleen.
Ik geloof er geen woord van.
Ge gelooft mij niet
Neen. Iemand die ons zoolang eer]jjk
en nauwgezet heeft gediend, wordt niet zoo
eensklaps een dief. Daar steekt een geheim
f PRIJS DER ADVERTENTIBN.
Van 16 regels. 50 CsnU.
Elke regel meer7
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Puhieité Etrangire,
AGTTE MA NON AGITATE. G. L. DA li BE 4' Co. JOHN., f. JONES SuccParis 31ów Faubourg Montmartre.
deren pers-vacantiedag, op Hemelvaarts
dag. Hoewel natuurljjk in haar bjjeen-
komst de verslaggevers legio, zjjn, zorgt
het b stuur toch voor een communique
aan de bladen, opdat de Journalisten
hun rusldaz nitt behoeven te verbreken
met «verslaan». Desgeljjks konden ook
andere Zondagsbjjeenkomsten bandelem
maar ja, alweer een maarde bla
den zouden op die wjjze alle controle
ontberen over hetgeen men voorgeeft
een getrouw verslag te zjjo. Vooral b.
v. ten aanzien van personen-quaesties
zouden wel eens gekleurde vers'agen kun
nen worden ingezonden, die der Redac
ties later last zouden bezorgen van ver
ontwaardigde lezers. Een enkele maal kan
men het wel op een ingezonden mede-
deeling laten aankomen, doch regel ervan
maken zou de deur openzetten voor mis
bruiken.
Een derde middel V We weten er wel
een, maar het heft den Zondagsarbeid
der Journalisten niet ophet vermindert
ien slechts; Ziehier het middel, dat fei-
t ijs-, een ei van Columbus is.
Tegenwoordig zitten vaak op die Zou-
uags-bjjeenkomsten meerdere verslagge
vers omdat de bladen op eigen versla
gen prjjs stellen de eene courant wenscht
een lang overzichtde tweede een kort,
een derde verlangt een speciaal punt meer
uitvoerig behandeld te zien. Dit nu geve
men voor de Zondagsbjjeenkomsten prjj",
opdat één verslaggever per vergadering
voldoende zjj. Coöperatie dus van arbeids
krachten één werke volgens beurt-
rooster voor allen en zorgt, door mid
del van een hectograaf of wat «blauw
tjes,» dat allen een verslag ferjjgen. In
dien voorts den beurt-zondagswerker worde
toegestaan, zeer beknopt te wezen, zou
een dergeljjke besparing van arbeids
krachten op den rustdag zeer wel mege-
lgk zijn. Een half ei is beter dan een
Ldige dop en daarom ondetwerpen wjj
dit denkbeeld aan de aandacht onzer col
lega's.
Nog een opmerking ten slotte. Verga
derende menschen denken wel eens dat
zij den verslaggevers een groot pleizier
doen door hen, al debatteereud en beslui-
tend, stof voor copie te leveren. Niets is
minder waar dan dit. De blad n zullen
best vol komen ook zonder vergaderingen.
Maar wel is het zeer de vraag of de ba
cil der vergaderingen zoo vruchtbaar zou
voortwoekeren, indien de Pers minder bjj
eenkomsten vereeuwigdeminder hande
lingen van allerlei vereenigingen en ver-
eenigiDgetjes wereldkundig maakte. In dit
licht beschouwd zou dus allicht een meer
achter en de ware schuldige is misschien niet
ver te zoeken, en ik zweer, dat hij voor de
angst en vernedering, die hij u doet onder
gaan, zwaar zal boeten.
Een rilling voer Anseline door de leden.
Er is geen andere schuldige dan ik,
zeide hij.
Cervier kruiste de armen, keek Anseline
doordingend aan en hernam
Wat kwam dan, een uur voor uw ge
vangenneming, mijnheer Max Chateauroux op
het kantoor doen
De kassier verbleekte
Mijnheer Max vroeg hij.
Ge zult misschien beweren, dat hij er
ni«t geweest is.
Zeker, mijnheer, hij is er geweest.
Wat kwam hij u dan vragen?
Hij kwam vragen, of er ook bericht Was
van zijn vader.
Ge liegt!
Lieg ik
Ge -liegt. Ik weet wel waarom, maar ge
moet spreken. Ik zal u alles doen bekennen,
of anders wee u. Ge zult uw gehechtheid
duurder betalen dan ge wel denkt.
De oogen van den fabrikant fonkelden van
woede en haat.
Ik heb niets meer te bekennen dan ik
reeds bekend heb, zeid# Anseline, die thans
Gij hebt dus mijn handteekening nage
maakt
Ja.
stiefmoederlgke behandeling der Zondags-
bgeenkoms'en deze wereldhervormende
vergaderingen doen verminderen, zoo niet
in aa; tal dan toch in duur.
Zoa 't geen zaak wezen, die een plaatsje
verdient op de agenda der Nederlandsche
Journali8tenvereeniging
Engeland.
In het Eugelsch Lagerhuis vroeg de
afgevaardigde Dilbe of de Ne.ierland-
sche regeering van plan was een straf
kolonie te Marouke op Nienw Guinea,
te vestigen, en of Queensland naar aan
leiding hier vau een vertoog tot de Ne
derlandsche regeering had gericht. De
heer Chamberlain antwoordde, dat
de Nederlandsche gezant in antwoord op
een vraag van het ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken, de Engelsche regeering
heeft doen weten, dat deportatie naar
overzeesche koloniën niet voorkomt in
het Nederlandsche Wetboek van Strafrecht.
Bet gerucht is waarschjjnljjk een gevolg
van het feit, dat in overeenstemming met
de gewone politiek, om veroordeelden te
laten arbeiden aan openbare werkea in
Nederlandsch-Indië, een aantal veroor
deelden tjjdeljjk van Java naar Marouke
waren gezonden om daar een residents
huis te bouwen. De inhoud van deze nota
is geseind aan den gouverneur-generaal
van Australië, met verzoek dezen aan den
gouvernenr van Qneecslandmede te deelen.
- Te Londen is het zeer koud, sneeuw,
hagel, regen en zonnescbjjn wisselen el
kaar af, ook van de Britsche eilanden
komen berichten over het koude en on
aangename weder. Te Dartmoor viel veel
sneeuwheele streken zjjn met sneenw
bedekt.
In Sooth Bucks volgde na een storm
een hageljacht, die veel schade toebracht
aan de kersenboomen. Uit Essex, de Mid
lands en de West bomen dcrgeljjke be
richten. Ook Jersey werd door sneeuw
stormen bezocht, evenzoo Dover.
Frankrijk.
Omtrent het spoorwegongeluk met den
pelgrimstrein naar Lourdes wordt nog
gemeld, dat het ontsporen van den trein
te wjjten is aan verzakking van den weg
die vjjf weken geleden juist op de plaats
des onheils was verlegd.
De Ijjken der gedooden zjjn naar het
naburige Wacquemoulin gebracht. Zjj zjjn
daar in een loods gelegd, met op elke
borst een stuk papier bevestigd met den
naam. Twee der gewonden zjjn nog over
leden.
Toen de trein derailleerde vielen drie
wagons omver, was het ongeluk 150 meter
verder gebeutd, dan zou de geheele
trein in den afgrond zjjn terechtgekomen.
De plaats, waar het ongeluk gebeurd
is, ziet er vreeseljjk uit. De ra'ls zjjn
geheel gebrokeD, aan den kant van den
weg ligt een donkere massa, waarin men
Ik wist niet dat ge die behendigheid
bezat.
Het is voor het eerst dat ik het
deed.
Ik wil het gelooven, maar wat ge ge
daan hebt, kunt ge nogmaals doen. Hier is
een pen en een papier, stel de handteekening
nog eens.
Hij nam een pen van het schrjj (bureau van
den rechter van instructie en hield Anseline
die voor.
Deze nam ze niet aan.
Ik weet niet welk genoegen ge er in
vindt mij zoo te martelen, zeide hjj Ik heb
den valschen wissel gemaakt en ter betaling
aangeboden. Ik deed het in een oogenblik van
verblinding en zal daar mijn geheele leven
berouw over hebben Ik beken mijn misdaad,
wat verlangt ge nog meer.
Ik verlang, riep Cervier uit, die buiten
zich zeiven van woede geraakte, dat gjj de
volle waarheid zult zeggen.
Die heb ik gezegd.
Neen, ge hebt gelogen, zooals ge gelo
gen hebt tegen den commissaris van politie
en tegen mjjnheer den rechter van instructie.
Gij zijt de schuldige niet. Hoe zjjt ge aan
den wissel gekomen, dien ge hebt ingevuld
Mjjnheer Chateauroux had hem op
bureau laten liggen.
Wat, vroeg de ongelukkige Anseline,
gij hebt hem gezegd
Dat gij ons voor vijftig duizend franks
gebroken denren en banken herkent.
De «Matin» deelt nog het volgende
mede
Terwjjl men bezig was na het ongelnb
de pelgrims te bevrjjden, die gevangen
zaten tusschen de bagage, kassens en
dekens, terwjjl men de Ijjken op zjj legde
en bedekte met witte lakens, haastte een
man zich voort van den eenen gewonde
naar den anderen, wiesch hen, verbond
ben en verzorgde ze met de grootste
hartelg kheid.
Eu toch was die man ernstig gewond,
hjj had een gat in het hoofd, waaruit
het bloed over zjjn oogen en gelaat
stroomde.
Maar hjj luisterde naar niemand, hjj
wilde niet dat iemand hem aanraakte,
hg bond eenvoudig een servet om zjjn
hoofd en vervolgde tot den avond zjjn
werk, verzorgde al zjjn zieken.
Want die man was geneesheer. Het
was dokter Van V o s s e 1, die de pel
grims vergezelde en een verhandkist bjj
zich had, welke hjj leegmaakte voor an
deren. Toen hg 's avonds om 10 nar te
Compiègne aankwam, verloor hjj zjjn
bewustzgn,toen moest men hem verzorgen.
Toen hg later geïnterviewd werd, zei
hjj«Ik heb toch gelak. Eens ben ik in
een hinderlaag bjjna vermoord, na dit
spoorwegongeluk. Ik hoop dat ik nn
voldoende ben ingeënt.»
De stad St. Pierre op Martinique
is door een vreeseljjka ramp geteisterd.
De stad is met haar inwoners en alle
schepen in de haven door de uitbarsting
van een valkaan verwoest.
St. Pierre is gelegen aan de Westkust
van het eiland aan den voet van den
grootsten vulkaan Monte Pelse,1350 meter
hoog. In den namiddag om een nar op
den 5den Mei begon plotseling de krater
gloeiend slip nit te werpen, dat slip vloside
den berg af. Op zjjn weg werd een fa
briek overdompeld en een andere fabriek
deels verwoest.
Deze vernielende stroom was zoo groot,
dat aan vlochten niet te denken viel, de
schepen konden zelfs niet in tjjds de haven
verlaten. St. Piere heeft 26.000 inwo
ners met een beteekenenden handel en
drnk bezochte baven. Het schjjnt dat de
geweldige uitbarsting plotseling de ge
heele stad heeft doen overstroomen.
Het eiland Martinique teltbjjna 200.000
inwoners waaronder slechts 1500 geboren
Franschea.
Aan het Ministerie te Parjjs zjja be
richten gekomen die melden dat St. Pierre
geh el door het vnur is verwoest. Zoo vlo
gen ook in de haven door de uitbarsting
van den Valkaan de schepen in brand,terwjjl
aitden krater van deMontePeleé,nog voort
durend gloeiend slib en vaar wordt uit
gebraakt.
Het Departement van Koloniën te Pa
rjjs vreest dat de gonvernenr M o n 11 e t
en de senatenr voorMartinique,U night,
onder de slachtoffers zjjn.
Er zjjn nadere berichten gevraagd, maar
de kabels zjjn gebroken.
Een telegram van St. Thomas meldt
hebt willen bestelen? Ja, dat gjj een falsars
zijt Ja.
De ongelukkige wrong zich de handea ra*
smart.
O mjjn God! mompelde hjj.
En hjj zal komen.
Hier?
Ja, en ge zult hem zien. Hjj zal u on
dervragen. HJ zal u vragen of gf op deze
wjjze weldaden Tergeldt, of gjj
De gevangene viel hem in de rede.
Houd opriep hij uit. Houd op l
En in zichzelf voegde hjj er bjj
Dat is te veel, mjjn God, dat ia te
veel. Bespaar mij die beproeving, zal ik de
kracht hebben zijn verwjjteu te doorstaan,
hem te doen gelooven
De rechter van instructie, die bjj dit on
derhoud tegenwoordig was, had sonder een
woord te spreken aandachtig toegeluisterd.
H jj nam Cervier ter zjjde
Die man liegt, zeide hij.
Nietwaar?
Hij heeft die vervalsching niet ge-
pleegd.
Maar hoe hem tot spreken te dwingen.
Ik zie er geen middel op.
Ook dan zal h| niet spreken. Ik neb nem
nauwkeurig gadegeslages, uit zijn blik, uit
zjjn geheele gelaat spreekt een wilskracht, een
vastberadenheid, die niet te buigen zal zijn.
Wordt vtrvotg&j
ABONNEMENTSPRIJS.
MAIN
<3
al zyn zelfbeheeraching" httd herkreg-en en be
reid was tot het einde Toe yoI te houden.
wij zuilen zten oi dat waar is. Ik neb
hem juist getelegrafeerd.
Misschien wanneer hij op het pont
wonden.
