No. 5129 Maandag 30 Juni 1902. 27 ste Jaargang, kDagSlaó voor <3tooró~ en SLuiè^Collanó. Het 50-jarig herdenken v.|h, herstel der Kerkelijke hiërarchie in Nederland. 2>ö gevolgen van een misóaaó. AGÏrE ma non agitate. öUllJUJNL AJNl). Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,40 Voor het buitenland Afzonderlijke nummer» Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen. Reda cteur-U i t ge v er, W. KÜPPERS. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem Van 16 regels 50 Cents. Elke regel meer7y» Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant. I. In het begin van het volgende jaar zal het vijftig jaar zjjn geleden, dat in ons dierbaar Vaderland de bisschoppelijke hiërarchie werd hersteld. Bjjna driehon derd jaren waren de Katholieken van Nederland als verweesde kinderen van hunoe geestelijke vaders beroofd geweest en had de Paus slechts langs buitenge wond wegen, zoo vaak bemoeilijkt, in verbinding gestaan met dé kinderen, die n deze landen aan de oude Moederkerk waren getrouw gebleven en die zoo laDge aren een bitter obderdrukken hadden ge leden. Is het wonder, dat de Nederlandsche Katholieken met opgewektheid en vreugde, maar vooral met een dankbaar gemoad den dag zullen herdenken, waarop zjj voor vjjftig jaren huane vaders naar de ziel, wederkregén Zal hun iemand kun nen euvel duiden, dat zjj feestvieren in de bljjheid huns harten en in den Heer Toch ging er reeds eene stem op, die waarschuwde tegen de groote vreugde en die iii die uiting van dankbaarheid een gevaar zag, een gevaar van twist en tweedracht tusschen de Christelijke f ar- tjjen. Goddank, de tjjden zjjn voorbjj, waarop een feest in de ééne kerk tot woede prikkelt in de andereen al mogen er ook nog zoo velen wars zjja van Rome, en voortdurend vreezen dat Rome's macht en invloed zullen terngkeeren, hun op roepen tegen Rome vindt steeds minder gehoor en hun macht, om het volk tot eene uitbarsting van haat te prikkelen, is vrjj wel gebroken. Neen, die raad om voor zichtig te zjjn in het uiten der vreugde, was zoo niet dwaas, dan ten minste voor barig en overtollig. Niet overtollig is misschien om voor onze lezers het feit der herstelling van de Bisschoppelijke hiërarchie in het geheugen terug te roe pen. De groote beteekenis van deze ze genrijke gebeurtenis verdient wel, dat zjj door de katholieken gekend zjj. «Stilcks, dat die plackaten tegen die Paus-gezinden voor desen geëmaneert, sullen bljjven in haer vigeur ende oock stricteljjk nae haere forme ende iuhou- den worden geëxecuteert ende dat oock die selvighe (de Pausge- zinden) op geene andere plaetsen meer, Vervolg). 48.) De onzichtbare bewaker zette een kruik met water en een brood neer, en vervolgens werd het luikje weer gesloten. Het gevaar was geweken. De bewaker had niets verdachts ir het ca chot opgemerkt. Olschoon hjj slechts weinig geloof sloeg aan de onthullingen, die Judas Marfori beweerde te zullen doen, wachtte Anseline toch met on geduld den terugkeer van den grijsaard af. Het betrof immers zjjn dochter 1 Dat was voldoende om belangstelling in te boezemen. Maar uren verstreken en de zon derlinge dwangarbeider keerdeniet terug. An seline begon te rreezen dat hjj op nieuw door een onmacht was overvallen en ten slotte be sloot hjj de steenen vah voor de opening weg te nemen in ïijn metgezel te gaan bezoeken. Hjj kroop door het gal, maar met het hoofd vooruit. M Hjj was zwaarder gebouwd dan Judas Mar fori en zjjn lichaam vulde den geheelen door gang. Weldra voelde hjj zich beklemd, he als daer die tegenwoordigh zjjn, voortaen zullen worden permitteert.» Aldus luidden twee der artikels die vastgesteld werden in de Groite Verga dering, die koit na het sluiten van deu vrede van Munster in 1651 te'sGraven- hage ouder voorzitterschap van Jacob CatB gehouden werd, toen besloten was geen nieuwen stadhouder meer te kiezen en de bepalingen van de Unie van Utrecht aan eene herziening werden onderworpen, teneinde het regeeringstelsel der Repu bliek op nieuw te regelen en te beves tigen. Tusschen de jaren 1655 en 1748 wer den in Holland en Zeeland alleen zes en dertig plakkaten uitgevaardigd, tegen het geen men noemde de «stoutigheden» der Roomschen. Door een plakkaat van 1655 werd hun zelfs het recht ontnomen om bjj uitersten wil naar welgevallen over hunne goederen te beschikken en dit plak kaat bleef van kiaoht tot 1795. Van de bezetting van het eene of andere ambt of bediening door een Rbomsch-gezinde was geen sprake en de allerminste reden was voldoende om hunne kerken voor langeren of korteren tjjd te doen sluiten en hunne priesters gevangen te nemen. Het was echter niet zeldzaam, dat over heidspersonen, Baljuwen en Schouten oog luikend het overtreden der scherpe reso lution door de vingers zagen, maar voor dit door de vingers zien, moesten groote geldsommen betaald worden. Deze som men (recognitiën) werden zelfs bjj plak kaat van 19 Juli 1730 vastgesteld, hoe wel de Staten zeiven erkenden dat het vorderen van die gelden «ongepermitteerd» was en dat de officie en «grof en groot getrokken hadden» voor de toelating der priesters. De resolutie van 1787 6chaite deze resolutie af, maar de henoeping van het Edict van Nantes, waardoor Lode- w jj k XIV, den Hugenoten in Frarik- rjjk het verbljjf ontzegdedeed hier de vervolging voor eene korte wjjle ver scherpen. Het Jansenisme dat omstreeks den- zeliden tjjd hier binnendrong, vond bjj de Staten, eene geheimemaar gverige be scherming. De Apostolische Pro-Vicaris Theodoras de Koek, die den ge schorsten Petrns Codde, van Janse nisme verdacht en niet ten oniechte, had vervangen, moest het land ontvluchten. Dit alles is zeker genoeg om te doen zien,in welke treurigen toestand de Ka tholieke Kerk zich bevoud tjjdens de Re publiek en hoe de strjjd dien men zeide begonnen te zjjn om «vrjjheid van den ken en geloovenwas uifgeloopen op nattwd. Hjj kon slechts met moeite ademhalen en dacht er reeds aan terug te keeren, doch terstond daarop schaamde hij zich over deze zwakheid, dit gebrek aan moed. Judas Mar fori was wel uren lang in deze houding ge bleven, in deze moeieljjke atmosfeer en had daarbjj nog een zwaar werk verricht. Anseline begreep thans hoe het kwam, dat Marlori be wusteloos was neergevallen toen hjj in het cachot van zjjn medegevangene kwam en vroeg zich af, hoe die oude man nog zooveel ver moeienishad kunnen doorstaan.Hij kroop aldoor voort, scheurde zich de handen aan de scherpe rotspunten en hoe verder hij kwam, hoe meer hjj gebrek aan lucht kreeg. Hjj vreesde te znllen stikken en de angst, die hem overviel was zoo hevig, dat hij een luiden kieet slaakte, echter zonder terug te keeren. Hjj wilde Judas Marfori zien, weten wat dezen hem te zeggen had. De grijsaard, die zjjn kreet gehoord had, kwam voor de opening en riep Zjjt gjj daar F Ja Kom Tegelijkertjjd schitterde er een licht in deze zware, verstikkende duisternis, een licht zoo zwak als dat van een dier sterren, welke zoo ver van de aarde verwijderd zijn, dat het men- scheljjk oog haar ter nauwernood onderschei den kan. Om het even, het was liebt, het eerste wat Anseline sedert maanden en maanden bi d ian- schouwd. Hjj begroette het als het morgm- rood en zjjn hart sprong op Tau vreu "4e Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicité Etranghre, G. L. DA O BE Sf Co. JOHN., P. JONES Succ. Paris 31 bis Faubourg Montmartre. eene stelselmatige en bijna ondragelijke ondeidrukkiDg van den katholieken Gods dienst. Eu die toestand der katholieken dunt de ongeveer op dezelfde wjjze voort tot aan den inval der Franschen in ons laud in 1795. De Nederlanden waren geene kerkeljjke provincies met een geregeld bisschoppe lijk Bestuur. Zij vormden de Hollandsche Missie die tot 1721. door Apostolische Vicarissen bestaurd werd. Na het verdrij ven van De Koek echter was de Paus genoodzaakt het kerkelijk Bestuur op te dragen aan zijn Internuntius te Brnssel onder den titel van vice-snpérior. Diens gezag werd echter door de Jansenisten niet erkend. Deze, door den staat gesteund, kozen een zekeren Cornelis Steen- fa o v e n tot Aartsbisschop van Utrecht die als zoodanig door een door den H.Stoel ont slagen Franschen bisschoptoevallig te Amsterdam verbljjf houdende, werd ge- wjjd. Hg wjjdde op zjjne beurt weder twee bisschoppen die hun zetel vestig den te Haarlem en Deventer. Van elke wjjding werd den Paus kennis gegeven, welke op die kennisgeving antwoordde met de excommunicatie, als zjjnde die wgding ongeoorloofd en heiligschennend. Wordt vervolgd.) Engeland. Te Londen gaat het afbreken der straat- versieringen snel vooruit. Talrjjke werk lieden neoien bloemkransen en kronen van groen en bloemen mede naar huis als eene herinnering van het kronings feest, dat niet heeft plaats gehad. In een dorp op een dertigtal mjj len ten noord westen vau Londen, had het kronings-comité besloten den os en an dere eetwaren, bestemd voor het ont- bjjt dat deu armen moest aangeboden wor den, te verkoopen. De armen hebben de woningen der leden van het Comité be stormd en de vensterruiten met steenen stukgeworpen. In eeu dorp van h. t land van NV ales is de voorzitter der feestcom missie in een rjjtuig moeten vluchten om te ontsnappen aan de woedende menigte, die hem wi de straffen omdat hjj het be loofde ontbjjt voor de kinderen had af- geschalt. Spanje. Het straatvolk te Alicante, opgehitst door de mannen die in het verborgene plannen smeden om den godsd enst af breuk te doen, viel dezer dagen de pro cessie ter eere van het H. Hart in de straten der stad gehou len, aan. Het erger- Ijjk schandaal plegen moest een betoo- ging tegen den godsdienst beduiden om de katholieken schrik aan te jagen. Da liederen d;e gezongen werden door de deel- Trouwens nu ademde hij ruimer 1 Hjj vatte weer moed. Nog en laatste poging en hij drong het cachot van Judas Marfori binnen. Het cachot was verlicht door een walmend nachtlampje, geplaatst op een vierkant brok steen, dat dienst deed voor tafel en dit licht bescheen het magere, ingevallen, als een mum mie verdroogd gelaat van den gevangene. Zjjn lange, witte baard, raakte, zooals hij daar op een steen zat, tot aan zijn knie n en b dekte zijn geheele bo st Zijn schedel liep puntig toe, was geheel kaal en had de kleur van een doodshoofd, dat na jarenlang begraven te zjjn, uit den grond wordt opgedolven. Hij zag er huiverifigwekkend uit. Onder zijn zware, sneeuwwitte wenkbrau wen, schitterden een paar kleine, vurige, git zwarte oogen, die rusteloos in hun kussen heen en weer gingen. Toen Anseline binnen was gekomen, stond de grijsaard op en vertoonde zich in zjjn volli lengte. Reeds bjj de eerste ontmoeting had hjj Anseline groot toegeschenen, maar bjj dit weifelende licht scheen zjjn lengte hem verdub beld toe. De gewezen kassier kon een uitroep van verbazing niet weerhouden, Wat is er? vroeg Judas met een glim lach. Wat zjjt gij groot, zeide Anseline naïef Het is maar bjj manier van spreken. Ik ben zoo mager, dat mjjn lengte schijnt te verdubbelen. nemers aan de processie werden gerni- men tijd overstemd door kreten als«Weg met de priesters!» «Leve de vrjjheid!» Toen de gendarmen verschenen, werden zjj door de leiders der heiligschennende bende toegejuicht, als wilde men den gen darmen te verstaan geven, dat de betoo- ging uitsluitend een anti-clericale was en het slechts te doen was om de geesteljj- ken en de brave katholieken het leven zuur te maken. De aanvallers dropen echter spoedig af toen zjj stevige vuisten voelden van de deelnemers aan de processie, die spoedig haar weg kon vervolgen. België. De oorzaak van de woede der arbei dende klasse op de socialistische leiders is gelegen in het bedrog dat zjj pleegden. Zjj hebben aan het volk gezegd Hier zjjn revolvers, sch'et en gjj zjjt meester! En het volk heeft geschoten, en heeft kogels terug ontvangen en 't is geen meester geworden. De opruiers hebben aan het volk ge zegd, laat den arbeid staan en de regee ring zal gedwongen worden toe te geven aan onze eischen. En de werklieden staakten den arbeid om millioenen franks arbeidsloon te verliezen en het gouver nement hield voet bg stuk. De bedrogen werklieden hebben zich tegen de leugenaars gekeerd. De leiders der socialisten hebben met vnnr gespeeld en hebben zich verbrand «boontje komt altjjd om zjjn loontje Amerika. Te Boston is een vrouweljjk monster ontdekt in zekere ziekenverpleegster Jane T o p p a u. Niet minder dan 31 moorden heeft deze giftmengster op haar geweten, zg bracht haar patiënten om het leven door vergift. Ook heeft bet verachteljjk vrouwmensch verschillende branden ge sticht. Zij was zoo goed op de hoogte van vergiften, dat zjj jaren lang kon moorden zonder ontdekt te worden. Daar de beweegreden voor haar handel wjjze onnaspeurljjk was, is zjj tot levenslange opsluiting in een gekkenhuis veroordeeld. In plaats van zoo'n duivelin onscha delijk te maken en voorgoed op te mi men heeft men haar, voor haar geheel leven huisvesting en voeding toegedacht. Hoe het er in de Vereenigde Staten aan toe gaat in de Hospitalen kan bljj- ken uit de behandeling die vondelingen ondervinden.Zjj worden te New-Tork naar het Bellevue hospitaal en daarna naar het kinderassyl of Randall's eiland gezon den. Ontdekt werd, dat de sterfte onder de arme kindertjes verschrikkelijk was. In 1895 98 pCt., in 1896 99 pCt. en in 1897 100 pCt. d. i. allen Twee groote philantropische vereenigingen be sloten, zich de zaak aan te trekken en brachten eene totale hervorming tot stand. De kinderen bleven eerst in het Bellevue hospitaal, tot eg wat op hun verhaal gekomen waren en werden dan in gezinnen uitoesteed end r toezicht van inspecteurs. De uitwerking was verras- Inderdaad. Waarom hebt ge niet op mjj gewacht? Ik was zoo verlangend. Naar berichten omtrent uw dochter. Ja. Gelooft ge dan in mij P Ik weet het niet, Uw stem heeft mij zooeven doen ontroeren en nu ik u zie, ben ik nog meer ontroerd. Is er dan zooveel buitengewoons aan mjj Ik weet het niet. Uw oogen schjjnen tot in mijn hersens door te dringen en mijn gedachten te lezen. Nu verwondert het mjj niet meer, dat zij in het verborgene en in de toekomst staren. Sedert Anseline ih het cachot van Judas Marfori gekomen was, waar het licht der lamp hem bescheen, had de grijsaard zjjn oogen niet van hem afgewendhij scheen werkelijk in zjjn gedachte te willen lezen, onderzoeken of hjj voordeel zou kunnen trekken, voor zjjn toekomstige plannen, van den man, die door het toeval op zulk een zonderlinge wjjze op zjjn weg geplaatst was. Judas Marfori was een dweeper. Hjj hield zich overtuigd, dat het geen bloot toeval, maar veeleer de voorzienigheid was, die hem in het cachot van dezen man hid doen uit komen dat die man hem later nuttig zou zijn, dat die man een belangrijke rol zou ver vullen in de gebeurtenissen, die hjj nog voor zag in zijn leven, dat hij niet op het bagno wilde eindigen. Was die onbekende oprecht zou hij een bondgenoot of een verrader zjjn send. In het eerste rapport was de sterft* 55 9/10 pCtin het 2e rapport was de sterf e 31 1/10 pCt. en volgens het laat ste rapport was de sterfte gedaald tot 15 pCt. Te Texas City is het St. James- Hotel ingestort, iterwjjl er talrjjke per sonen logeerden. Twee personen werden gedood en eeD aantal gekwetst, waarvan velen zeer gevaarljjk. UitNewYork wordt gemeld dat de onderhandelingen van Taft, den gou verneur van de Filippjjoen, met het Vati- caan over den aankoop van kerkelgke landerjjen en de verwgdering van de religieusen uit den archipel, lot stilstand zjjn gekomen. De Vereenigde Staten ver langen dat Kerk en Staat volkomen ge scheiden zullen zjjn, terwjjl de Pans wenscht dat de scholen onder leiding van de Kerk znllen big ren. Duitsohland. Koning Albert van Saksen heeft drie kwart van zjjn vermogen met zjjn kas tee- len vermaakt aan zjjn gemalin verder heeft bjj aan het personeel legaten be sproken tot een gezamenlijk bedrag van 500,000 mark. Uit de getoigenverklaringen en de documenten bljjkt dat de Leipziger Bank gewoon was een zeker aantal transacties val8cheljjk te dagteekenen. E x n e r trachtte dit te rechtvaardigen, maar de experts kearden deze handel wijze anoniem af. Exner bekende, dat het op zgn order geschiedde. De voorlezing van de correspondentie, gewisseld tosschen Cassel en Leipzig, bracht ook aan het licht, dat de Tre- bergesellschait bereid was binnen twintig dagen f 1.400.000 in eens te storten en einde Jali f 600.000, die als haar crediet op de Leipziger Bink gebracht moesten worden. Exner voegt hieraan to9, dat de Tre- bergesellschaft te Cassel van de Caisse Commerciale de Bruxelles belangrjjke sommen ontvangen heeft, die door de Leipziger Bank geincasseerd hadden moe ten worden. De Raad van Toezicht heeft 25 Februari 1899 de zaken, met België gedaan, goedgekeurd. Alle leden van den Raad, zegt Exner, stelden vertronwe n in de Trebergesellschaft en dit vertron- wen werd gedeeld, voegde hjj er aan toe, door de Belgische financieele maatschap pijen. Rusland. Uit Sebastopol wordt gemeld: Bjjhet hoofdkwartier van de vloot in de Zwarte Zee is bericht ontvangen dat er ernstige dingen gebeurd zgn aan boord van de kanonneerboot Terete. Een deel van de matrozen en kanonniers zgn aan het mui ten geslagen en hebben verscheidene of ficieren vermoord. De Terets is eene kleine kanonneerboot van 1224 ton, licht ge bouwd maar goed gewapend, en heeft een bemanning van 200 koppen. De Regeering te St. Petersburg heeft aan de joden in Mantsjoeria ver- Ziedaar wat de grjjsaard reeds bjj voorbaat in de oogen van zjjn mede-gevangene zocht te lezen. Het onderzoek scheen hem te voldoen, want een glimlach speelde om zjjn door den baard bjjna geheel bedekten mond. Toen gij binnenkwaamt, zeide hjj, had ik juist de horoscoop getrokken van Claire Adèle Monniei, uw dochter. Hjj vertoonde aan Anse^e een witten steen met een platte zjjde, waarop hjj met houts kool allerlei geheimzin nige teekens en. hiero- glyphe getrokken had. A nseline zag daar ster- Teteekens en andere figuren, die een raadsel voor hem waren. i Gjj begrjjpt het niet zeide hjj. Gjj kunt geen horoscoop lezen. Anseline schudde ontkennend met het hoofd. Dan zal ik het u in gewone taal over zetten. Maar, wat de waarheid ook zjj, ge zult mjj nooit verwjjten, dat ik ze u gezegd heb? Anseline sidderde van het hoofd tot de voeten. Is zjj dan zoo vreeseljjk. Oordeel zelf. door hen, die haar moesten' beschermen, Anseline deinsde onisteld terug. [Werdt vtrwlgd.) ABONNEMENTSPRIJS. hkndrat. PBIJS DER AD VERTEN'! IER. i I i 1 FEUILLETON. Vroeger was ik zes voet lang, nu twaalf. Twaalf? En op den -steen schreef Judas Marton de volgende veoordan -• In doodsgevaar, in het ongeluk gestort

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1902 | | pagina 1