NIEUWE
ïïagBlaó voor tSHooró* en &uió~<Xollanó.
Het 50-jarig herdenken v.|h,
herstel der Kerkelijke
hiërarchie in Nederland.
No. 5132.
Donderdag 3 Juli 1902.
27ste Jaargang
©e gevolgen van een
misdaad.
BDITiüJVLAJïD.
h.
p, p.
Dit blad verschjjnt
dapeiyia, behalve Zon- en Feestdagen,
BUREAU: Stï Janstraat Haarlem,
f 1,10
1,40
«2.80
«9.GS
Van 1 6 regels50 Cents.
Elke regel meer71/»
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Redacteu r-U itgever, W. KüPPERS.
IV.
België was van Nederland gescheiden
en de hardnekkige tegenstand van koning
Willem bad niet mogen baten. De Ko
ning legde de kroon neder en W i 11 e m II
besteeg dien ia de volle kracht van den
manneljjken leeftijd.
Willem II was in zjjn optreden veel
mannelgker, in zijne verhouding tot de
katholieke Geestelijkheid veel voorzichtiger
dan zjjn vader. Hjj erkende den goeden in
vloed van de R. K. Kerk op dat volk. Bjj
de protestanten stond hg niet al te hoog
aangeschreven en beschouwde de Kerke
ljjke Hiërarchie der RoomscheKerk als een
veel hechter en machtiger steun voor de
maatschappelijke orde dan de Republikein-
sche inrichting der Protestantsche kerken.
Geen wonder dan ook dat de Roomschen
zjjn aankomen aan de regeering gaarne
zagen en van hem en door zjjne bemid
deling de vrjjheden hoopten te verkrggen,
welke voor de Katholieke Kerk eene le
venskwestie zjjn. In de eerste plaats trachtte
men meerdere vrjjheid te verkrggen op
gebied van onderwjjs en daar W i 11 e m II
inzag, dat door den tegenstand der pro
testanten eene nieuwe, vrjjzinnige onder
wijswet niet tot stand zou komen, deed
toch al wat in zjjne macht was, om
aan de bezwaren zjjner katholieke onder
danen te gemoet te komen.
Het erkennen van de vestigingen der
Redemptoristen en Kruisheeren in het zui
den van ons land iD 1842 wekte niet wei
nig den toorn op der Calvinisten, maar
toch niet in zoo hooge mate dan het voor
nemen van dea Koning, die het goed recht
der katholieken erkende op eene kerkre
geling, zooals die door hunne kerk was
feuilleton.
Vervolg
BI.)
Galuchon ging heen.
Anseline wachtte met begrijpelijken angsten
ongeduld op zijn brief en toen hij eindelijk
vernam, dat zijn dochter verdwener was, dat
Max. Chateauroux zelfs geen berichten omtrent
haar geven kon, werd hij bijna krankzinnig
van woede en wrevel.
Hij liep heen en weer in het cachot van
Martori, die hem den brief ter hand had ge
steld, zijn oogen waren met bloed doorloopen,
het schuim stond hem op de lippen en wel
tienmaal herhaalde hij dezelfde woorden
He ellendeling de ellendeling. Hij heeft
mijn. dochter verlaten! Hij had mij gezworen
haar te zullen beschermen en hij heeft het
niet gedaan.
Ge moetu wreken, zeide vader Judas.
Ja, ja, ik zal mij wreken, verpletterend zal
mjjn wraak hem treften.
Ge moet u wreken op hem en op de an
deren, hernam Marfori.
Ja, de wiaak. Dat is voortaan mijn le
vensdoel, het eenige wat ik begeer.
vastgesteld, om de kerkeljjke Hiërarchie
in Nederland te herstellen en om, ten
einde daartoe te geraken, een Concordaat
te sluiten met den Paus, waarvoor onder
handelingen geopend werden tusschen den
Minister van R. K. Eeredienst en den pau-
seljjkeninternuntius,Mgr. Cappaccini-
Er kwam een storm opzetten in den lande.
Wjj behoeven niet te herhalen van welke
soort argumenten men zich bediende om
het volk op te zetten tegen het gehate
voornemen van den Koning, noch welke
sermoeren hij van de protestantsche leeraren
had aan te hooren, noch op welke mees
terlijke wijze mannen als Broere het
voornemen des Konings verdedigden. De
tegenstand bleef zoo ernstig, dat alle po
gingen om het Concordaat van 1827 in
gewjjzigden vorm in te voeren, op niets
uitliepeD.
Eene kerkregeling voor de katholieken
die een geheel en al provisioneel karak
ter droeg, trad er voor in de plaats. Bjj
deze kerkregeling werd bepaald, daar
de benoeming van een bisschop van Am
sterdam onmogeljjk bleek, dat de noorde
lijke provinciën onder het bestuur bleven
van den Vice-Superior der Hollandsche
zending, dus onder het onmiddellijk be
stuur van den Paus. De Bisschop Mgr.
v a nC u r i u m oefende alleen de bisschoppe
lijke functiën uit van het toedienen van
het H. Vormsel en het H. Priesterschap. De
beide zuideljjke provinciën werden verdeeld
in Apostolische Vicariaten, nameljjk het
apost. Vicariaat Limburg met den pastoor
van Roermond J. A. Paredisaan het
hoofd, gewgd tot bisschop vanHerene i. p. i.,
het vicariaat 's Hertogenbosch onder Mgr.
denDubbelden, bisschop van Emaus
i. p. i. met Mgr. Z wjj sen, bisschop van
Gerra, i. p.i. als coadjutor met recht van op
volging het Vicariaat van B 'eda, aan
welks hoofd stond Mgr. Van Hooi
donk, bisschop van Dardanée, i. p. i.
Door deze regeling was zeer ze
ker een beslissenden stap verder gezet op
Juist zoo.
Alle menschen zijn monsters. O dat ik
de geheele maatschappij met een slag kon ver
nietigen, mompelde de ongelukkige vader.
Maximilienhemmijn dochter
Komaan, komaan, zei Judas Marfori, gij
wordt mijner waardig. Gij zult mijn opvolger
zijn. Ge zult rijk en machtig wezen. Een ge
heel leger van bandieten zal onder uw bevel
staan en u blindelings gehoorzamen. Het kwaad
dat men u heeft berokkeud, znlt ge honderd
voudig vergelden.
Honderdvoudig, ja, zeide Anseline. Ik
zal hem treffen in zijn vermogen, in zijn kin
deren, in alles wat hem dierbaar is.
En hem niet alleen, de geheele maat
schappij, die u, een eerlijk man, naar de ga
leien heeft gezonden.
Ik heb haar omtrent mijn schuld mis
leid, zeide Anseline, dien het ongeluk nog niet
zoo geheel verbitterd had.
Gij zult ook wel zoover komen, hernam
Judas Maifori met een sarcastischen glimlach
om den mond. Gij zult ook wel zoover komen
wanneer de maatschappij zich stelt tusschen u
en den man, ditn gij wilt straffen.
O niets of niemand zal mij tegen mijn
wraak kunnen beschermen.
Dat zullen de rechters, de politie doen.
Ik zal alles trotseeren.
Ziet gij wel?
Wraak, onverzoenlijke wraak. Mijn doch
ter opsporen. ClaireHet eenige wat mij hier
op de wereld overblijft, het eenige wat ik be
min
den weg tot het volkomen herstel der bis
schoppelijke Hiërarchie. Toch zoude deze
zich nog een dozjjn jaren laten wachten.
Intus3chen begonnen zich ernstige stem
men te doen hooren voor herziening der
Grondwet in een meer vrijzinnigen geest.
Ook de Koning was daartoe genegen maar
toen men zijns inziens te ver wilde gaan
in de besnoeiing der koninklijke macht en
daarin eene beleediging zag van zjjn open,
ridderlijk karakter, aarzelde hij. Toch ver
klaarde hij eindeljjk in de Troonrede van
18 Sept. 1874, dat volgens zjjn overtui
ging het tijdstip gekomen was, waarop
de noodzakelijkheid van de herziening der
Gropdwet was gebleken en waarschijnlijk
was het een geluk voor den Staat, dat het
besluit tot herziening der Grondwet werd
genomen vóór de Februari-revolutie te
Parijs uitbrak.
De herziening kwam tot stand en waar
schijnlijk onder den druk van de tijdingen
uit dea vreemde, waar overal revolutiën
uitbraken, in veel vrijzinniger geest dan
het plan was geweest der mam en van
het Behoud. Zij kwam tot stand, niette
genstaande den hevigen tegenstand van
de orthodoxe partjj door de samenwerking
der Liberalen en der Katholieken,die vol
gens eene uitdrukking vam Mgr. Broere
«eene politieke persoonlijkheid waren die
vrgheid vorderde.» Zij regelde de verhou
ding der kerkgenootschappen en van de
Katholieke Kerk, niet het minst door de
opheffing van het Placet 3) op veel vrij
zinniger wjjze dan zulks ooit had plaats
gehad.
Yoor echter de organipke wetten, die
een uitvloeisel waren van de herziene
Grondwet, tot stand kwamen, stierf W i 1-
1 e m II plotseling te Tilburg. Zgn zoon
en opvolger bleef zgn vertrouwen schen
ken aan de mannen, die zjjnen vader in
den laatsten tijd zijner regeering hadden ter
1. Door het Placet werd gevorderd, dat geene
enkele Bulle van den Paus mocht afgekondigd wor
den, alvorens daartoe de koninklijke toeslemming
was verkregen.
Om dat te kunnen, moeten wij van hier.
Ja, ja, tot eiken prijs, al moesten wij
honderdmaal ons leven wagen Ik wil mij
wreken. Ik wil mijn dochter weerzien.
Daarop begaven de beide rampzaligen zich
met vernieuwden ijver aan de toebereidselen
voor hun vlucht.
Anseline was nog ongeduldiger dan Judas
Marfori, en deze mompelde met voldoening,
wanneer hij zijn makker geestdriftig en in het
vuur van den hartstocht zag voortwerken.
Dat is de man, dien ik hebben moet.
Die man zal mijn waardige opvolger zijn.
Het uur was gekomen.
Op een der donkerste avonden van het regen
seizoen, dat te Cayenne drie volle maanden
duurt, zat een man op een der reusachtige
rotsen, die het Koningseiland omringen. Bloots
hoofds, een bruin buis los om de schouders
geslagen, druipnat van hoofd tot voeten, scheen
hij met zijn blik de vallende duisternis te
willen doorboren, terwijl zijn oor gretig elk
gedruisch opving. Het was hem aan te zien,
dat hij in spanning wachtte naar hulp en ver
lossing.
Hjj was kort van gestalte, zijn breede schou
ders duiden een buitengewone lichaamskracht
aan, zijn tint was gebronsd, zijn hoofd groot
en zijn geheel uiterlijk getuigde van wreedheid
en vermetelheid. De regen viel bij stroomen
neer en de lucht werd gaandeweg geheel zwart.
De regen scheen hem niet te deren, integen
deel, zij kwam hem goed te stade, daar met
zulk weer de wachters zicb niet naar buiten bege-
zjjde gestaan. Het in 1849 opgetreden li
berale ministerie over Thorbecke, dat
den anti-revolutionairen woordvoerder der
oppositie mr. GroenvanPrinsterer
durfde antwoorden «Wacht op onze daden»
was van oordeel, dat de tijd gekomen was
om deBisschoppeljjkeHiërarchie >n de Ne
derlanden te herstellen. Het herstel der Ker
keljjke Hiërarchie in Groot Britanniëin 1851
doorP i u sIX,al werd er spoedig daarna eene
soort van Wet tegen de Bisschoppen uit
gevaardigd om wat olie te werpen op de
hoogopslaande golven van anti-papismus,
bleef niet zonder uitwerking in Neder
land. Van katholieke zjjde werden adres
sen gezonden aan den Pans met het eerbie
dig verzoek, dat het Zjjne Heiligheid mocht
behagen de Kerkeljjke Hiërarchie in Ne
derland te herstellen. De Pans nam deze
verzoekschriften in ernstige overweging en
belastte den pauseljjken internuntius te
's Gravenhage Carolus Belgrado
met het aanknoopen der onderhandelin
gen. Deze diende den 9den December 1851
bij den Minister van Binnenlandsche
Zaken, VanSonsbheek, een nota in,
waarin hij verklaarde, dat Zgne Heiligheid
bet tijdstip gekomen achtte om in Neder
land de kerkeljjke Hiërarchie te herstel
len. De Regeering toonde zich bereid daartoe
mede te werken, mits de Paus dan de be
palingen van het Concordaat van 1827
en 1841 van weerszjjde als niet langer
bindend wilde beschouwen, waarop Mgr.
B e 1 g r a do in zgne nota van 17 Sept. 1852
aan deD Minister van Binnenlandsche Za
ken, namens kardinaal Antonelli de
verklaring gaf, dat de Paus door het feit
zelf der herstelling van de kerkeljjke
Hiërarchie al de verbintenissen aangegaan
krachtens de overeenkomsten van 1827 en
1841, beschouwde als te zgn vervallen.
Slot volgt.)
Engeland.
De Prins van Wales hield gisteren een
ven, tenzij zij iets verdachts hooren.
De zee, die aan zijn voeten de rots be-
spoelde, wierp hem de vlokken schuim in het
gelaat. Zij was nog tamelijx kalm, maar hnnr
dot gebrul kon als een ernstige bedreiging be
schouwd worden, dat die kalmte slechts de
voorbode van een storm is.
De man luisterde scherp toe.
Nog niets.
Voortdurend dezelfde geluiden van zee en
wind. Geen enkele stem, geen enkel teeken.
Toch was hij wel op de plaats waar hjj zijn
moest. Hij had zich niet vergist. Waarop
wachtte hij dan nog MeD had niet te veel
aan den geheelen nacht, om het ruime sop te
kiezen en bij het aanbreken van den dag bui
ten het gezicht der kust te zjjn,
De man, die daar zat te wachten, was een
galeiboef wegens moord ter dood veroordeeld,
maar wiens straf in levenslangen dwangarbeid
veranderd was,
Zij, op wie hij wachtte, waren Anseline Mon-
nier en Judas Marfori. Er was afgesproken dat
de drie rampzaligen, met nog een vierden
medeplichtige, die zich in een kreek in de rot
sen met een boot verborgen had, dien nacht
zouden ontsnappen.
Judas Marfori, die zooals men weet, on
danks zijn eenzame opsluiting, in gemeenschap
met de overige gevangenen stond, had eenige
helpers verkozen.
(Wordt vervolgd)
ui a
TS-DTTQ npp A T\TTTHTJrninWT'T'n'HJ
9
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maasden toot Haarlem
Voor de ovefig» plaatsen in Nederland
Voor liet buitenland
Itaonderljjke nummer»i
llNX.'KfNDRAT
AGITE MA NON AGITATE
PRIJS DER ADVERTENTIEN
